Morgunblaðið - 21.03.1989, Blaðsíða 1

72 SIÐUR B
67.tbl. 77. árg. ÞRIÐJUDAGUR 21. MARZ 1989________________________________Prentsmiðja Morgunblaðsins
„Jeltsín, frambjóðandi fólksins“
MÖRG þúsund Moskvubúar efudu til fjöldagöngu á laugardag
og sunnudag til stuðnings Boris Jeltsin, fyrrum formanni komm-
únistaflokksins í borginni og frambjóðanda í kosningunum til
nýja sovéska þingsins nk. sunnudag. Á myndinni eru þrjár konur
að biðja fundarmenn um að ganga að borgarskrifstofunum þar
sem skorað var á eftirmann Jeltsíns sem flokksdeildarformanns
að koma fram. Á spjaldinu stendur „Jeltsín, frambjóðandi fólks-
ins“ en sagt er, að fjöldagöngur af þessu tagi hafl ekki átt sér stað
í Sovétrikjunum frá þvi á þriðja áratugnum.
Sjá „Fjöldagöngur til . . .“ á bls. 28.
San Salvador. Reuter.
Hægrimaðurinn Alfredo Cristiani, frambjóðandi ARENA-banda-
lagsins í E1 Salvador, lýsti i gær yfir sigri i forsetakosningunum þar
í landi á sunnudag og kvaðst vilja efha til viðræðna við vinstrisinn-
aða skæruliða til að binda enda á niu ára borgarastyrjöld.
Bráðabirgðatölur sem kjörstjóm féllu alls 38 manns, en skæruliðar
í San Salvador sendi frá sér sýndu kváðust hafa fellt eða sært 150
Jón Baldvin Hannibalsson sagði,
að viðræður um samstarf EFTA og
EB væru nú komnar á umtalsvert
skrið og vænta mætti þess að fyrir
árslok yrði að nokkm leyti ljóst,
hversu langt ætti að ganga og með
hvaða hætti samstarfið ætti að
vera. Norðmenn hefðu tekið að sér
að undirbúa tillögur, sem leggja
ætti fyrir ráðherrafund EFTA í
Kristiansand í júní í vor. í tillögum
þeirra yrði fjallað um það til dæmis
hvemig mætti styrkja EFTA-ráðið
og stofnanir EFTA almennt. Þá
yrði og gengið frá því með hvaða
hætti EFTA kysi að samstarfíð við
EB yrði, til dæmis hvort móta ætti
starfsreglur sem hefðu að geyma
fyrirmæli um atkvæðagreiðslur við
afgreiðslu mála er varða samstarf
að Cnstiani hafði hlotið 53,81%
þegar um helmingur greiddra at-
kvæða hafði verið talinn. Fidel
Chavez Mena, frambjóðandi Kristi-
lega demókrataflokksins, játaði sig
sigraðan í gærkvöldi en fyrstu tölur
sýndu að hann hefði hlotið 36,59%
greiddra atkvæða.
Bardagar milli skæmliða og
stjómarhermanna settu svip sinn á
kosningamar og týndu meðal ann-
ars nokkrir blaðamenn lífí í átökun-
um. Að sögn' talsmanna hersins
hermenn.
Skæmliðar stöðvuðu samgöngur
víðs vegar um landið á sunnudag,
en því var hætt þegar kjörstöðum
var lokað.
Cristiani sagði að hann myndi
leitast við að tryggja stjóm sinni
viðtækan stuðning meðal lands-
manna með vali sínu á ráðhermm
og reyna þannig að stuðla að friði
í landinu.
Sjá „Leggur áherslu á . . .“ á
bls. 28.
Flokksþingið 1 Kína:
Sparnaður boðað-
ur til nokkurra ára
Peking. Reuter.
HIÐ árlega flokksþing kínverska konunúnistaflokksins hófst f Al- '
þýðuhöllinni miklu í Peking f gær. Li Peng, forsætisráðherra Kfna,
sem setti þingið f fiarveru Dengs Xiaopings leiðtoga Kfnverja, viður-
kenndi að umbótaáætlanir ráðamanna hefðu að nokkru leyti farið út
um þúfur og boðaði hann auknar aðhaldsaðgerðir á komandi árum.
Hann sagði að gætt hefði of mikillar óþolinmæði meðal flokksmanna
sem hefðu vænst skjóts bata í efnhagslífinu.
Það vakti athygli að Deng Xiao-
ping var fjarstaddur en hann kom
síðast fram opinberlega á föstudag
þegar hann átti fund með forsætis-
ráðherra Tælands, Chatichai Choon-
havan. Helsti ráðgjafi Dengs, Zhao
Ziyang, leiðtogi kommúnistaflokks-
ins, sat þingið. Zhao hefur sætt
ámæli fyrir slælega efnahagsstjóm
en verðbólgan í landinu hefur ekki
verið meiri frá því að kommúnistar
komust til valda árið 1949.
Kommúnistaflokkurinn boðaði
síðast til aðhaldsaðgerða í september
á síðasta ári með það fyrir augum
að slá á þenslu í landinu. Þá mæld-
ist verðbólga 18% til sveita og yfír
30% í borgum.
Li sagði að aðhaldsaðgerðir stjóm-
valda hefðu ekki verið jafn árang-
ursríkar og til var ætlast. „Bæði
ríkisstjómin og almenningur verða
að búa sig undir spamaðaraðgerðir
til nokkurra ára,“ sagði Li.
Li hvatti einnig til aukinna sam-
skipta við Vesturlönd og lagði
áherslu á þörf Kínveija fyrir erlent
fjármagn og tækniþekkingu. Þá var-
aði hann erlend ríki við því að ljá
aðskilnaðarsinnum í Tíbet stuðning
sinn og sagði að ekki yrði unað við
afskiptum erlendra ríkja „af innan-
landsmálum Kínveija".
Ráðherrafundur 18 Evrópurikja:
Thorvald Stoltenberg, utanríkisráðherra Noregs, t.v., sem er í for-
sæti fyrir EFTA, ræðir við utanríkisráðherra Spánar, Francisco
Fernando Ordonez og Jacques Delors, t.h., forseta framkvæmda-
stjórnar EB, eftir fiind utanríkis- og viðskiptaráðherra EFTA- og
EB-ríkja.
Viðræður um samstarf EFTA og
EB komnar á umtalsvert skrið
Brussel. Frá Kristófer Má Kristinssyni,
FUNDIJR utanríkis- og við-
skiptaráðherra 18 aðildarlanda
Fríverslunarsamtaka Evrópu
(EFTA) og’ Evrópubandalagsins
(EB) var haldinn hér í Brussel i
gær. Ræddu ráðherramir fyrir-
komulag samskipta EFTA og EB
fréttaritara Morgunblaðsins.
i ljósi leiðtogafundar EFTA í
Ósló f síðustu viku. Var sam-
þykkt að stefiia að niðurstöðu í
umræðum um þau mál fyrir árs-
lok og er ætlunin að efiia til fiind-
ar i Frakklandi i desember til
þess að ákveða með hvaða hætti
samstarf EFTA og EB verður. í
lok Brussel-fundarins sagði Jón
Baldvin Hannibalsson utanríkis-
ráðherra, sem sat hann fyrir ís-
lands hönd, að niðurstaða hans
sýndi, að ákvarðanirnar í Ósló
mörkuðu jafnvel meiri timamót
en ætlað var. Viðræður um sam-
starf EFTA og EB væru komnar
á umtalsvert skrið.
Francisco Femandez Ordonez,
utanríkisráðherra Spánar, var
formaður ráðherranefndar EB á
fundinum en Thorvald Stoltenberg,
utanríkisráðherra Noregs, var í for-
ystu fyrir EFTA-ríkin. Auk ráð-
herra sátu Jacques Delors, forseti
framkvæmdastjómar EB, Frans
Andriessen, varaforseti fram-
kvæmdastjómar EB, og George
Reisch, framkvæmdastjóri EFTA,
fundinn. Síðast var efnt til sam-
bærilegs fundar í Lúxemborg 1984,
þar sem samþykkt var að koma á
fót einu evrópsku efnahagssvæði. í
Bmssel var samþykkt að halda
áfram á þeirri braut, sem þar var
mótuð.
EFTA og EB.
Framkværridastjóm EB lagði
áherslu á það á fundinum í Bmss-
el, að fyrsta skrefið í nánari sam-
vinnu EFTA og EB hlyti að vera
samkomulag um sameiginlega
stefnu eða áherslur, t.d. í land-
búnaði, sjávarútvegi og peninga-
málum. Það væri til lítils að setja
á fót sameiginlegar stofnanir ef
ekki væri samkomulag um við-
fangsefni þeirra.
íslendingar taka við formennsku
í ráðherranefnd EFTA um mitt ár
og kemur það því í hlut þeirra að
undirbúa fundinn í Frakklandi með
Frökkum og í samvinnu við emb-
ættismenn EB og EFTA og vinna
úr ákvörðunum fundar EFTA í
Kristiansand.
Liechtenstein:
Steini velt úr
vegi fyrir
aðildað SÞ.
Zilrich. Frá önnu Bjarnadóttur,
fréttaritara Morgunblaðsina.
MEIRIHLUTI kjósenda i
Liechtenstein felldi um helgina
tillögu um að fram fari þjóðar-
atkvæðagreiðslur um
milliríkjasamninga. Um 65%
þátttaka var í kosningunum.
4.787 greiddu atkvæði á móti
tillögunni en 3.644 með henni.
Báðir þingflokkamir og Hans
Adam prins voru á móti henni.
Prinsinn setti nýtt þing á laug-
ardag. Þingkosningar fóru fram
fyrir hálfum mánuði og var þing-
sætum þá fjölgað úr 15 í 25
meðal annars til að hleypa nýju
blóði að og til að auðvelda konum
að vinna sæti á þingi. En hvorug-
ur stjómarandstöðuflokkanna
fékk 8% fylgi, sem er lágmarks-
hlutfall til að fá þingsæti, og
aðeins ein kona situr á þingi eft-
ir sem áður.
Prinsinn fjallaði um utanríkis-
mál í þingsetningarræðu sinni og
lét í ljós óánægju með að þing-
flokkamir hefðu enn ekki fjallað
um aðild Liechtenstein að Sam-
einuðu þjóðunum þrátt fyrir
ítrekaðar áskoranir sínar. Hann
sagði að aðild að þeim myndi
ekki stofna fullveldi þjóðarinnar
í hættu heldur styrkja það. Prins-
inn bætti við að hann teldi að
mikilvægi fullveldisins þyrfti ekki
að vera þungamiðjan í utanríkis-
stefnu þjóðarinnar. Hann myndi
skilja og samþyklqa það ef þjóðin
myndi einhvem tíma kjósa að
verða aðili að iýðræðislegri, sam-
einaðri Evrópu og þar með fóma
fullveldi sínu.
Liechtenstein er í tollabanda-
lagi með Sviss. Samskipti þess
við Evrópubandalagið eru því í
gegnum Sviss.
Talið er að meirihluti íbúa
Liechtenstein sé á móti aðild að
Sameinuðu þjóðunum eins og
nágrannar þeirra í Sviss. Þeir
hafa nú ákveðið að það þurfí
ekki að bera hugsanlega aðild
undir þjóðina. Það ætti að hleypa
kjarki í þingflokkana til að taka
þetta hugðarefni prinsins fyrir á
þingi.
Forsetakosningar í EI Salvador:
Cristiani sigurviss