Morgunblaðið - 13.06.1989, Qupperneq 10

Morgunblaðið - 13.06.1989, Qupperneq 10
10 MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 13. JÚNÍ 1989 Eng*ill á gægjum Bókmenntir Jóhann Hjálmarsson Gunnar Hersveinn: TRÉ í HÚSI. Ljóð. Eigin útgáfa 1989. Ljóð Gunnars Hersveins eru rómantísk í þeim skilningi að það er hinn svarti seiður sem víða skýt- ur upp kolli í þeim. Helsti kostur þeirra er að þau eru myndrík og oft litrík og þrátt fyrir vissan óhugnað er í þeim lífsgleði og kæti: Nakin með svartan auplepp og persneskan kött í fangi beinir hún að mér brúnu auganu. Hljóðalaust legg ég vopn mín niður, lyfti höndum til himins. Myrkrið dynur á mér og kötturinn lepur blóð úr bijósti mínu. Þannig hljóðar Augasteinn. Lífið og þá fyrst og fremst einkalífið er skoðað gegnum gluggarúðu eða skráargat. Það getur jafnvel komið fyrir að á stofuglugganum „stendur ófleyg- ur engill á gægjum“. Stundum er líkt og lesandinn sé að lesa ljóð frá öðrum tíma. Þá gerist það að tungl speglast í silfurlind og hjarta dafnar í dag- garperlu. Fleiri slík dæmi mætti nefna sem gera ljóð Gunnars Her- sveins óþarflega gamaldags. Hann á sér þó málsvöm í því að hnit- miða ljóð sín og vanda málfarið. Ég hafði gaman af því að lesa ástaljóðin sem flest lofa girndina. En Gunnar Hersveinn sem virðist eins konar „næturprins" getur líka ort um annað. Stutt ljóð, Vegir, sannar það, að mínu mati vel heppnað þótt ekki geti það talist yfirmáta frumlegt: Gunnar Hersveinn Ég gekk minn veg og mætti honum. Hann sagði fylgdu mér og við lögðum af stað en hjarta mitt fór aðra leið. * „A menntamannahásléttu“ eftir Hallgrím Guðmundsson Óskaplega er þarft að birt skuli grein í upplagsstærsta blaði ís- lands, grein sem ber heitið „Hafa íslendingar eignast menntamanna- hásléttu með villuráfandi varúlf-. um.“ Greinin er skrifuð af Guðjóni Tómassyni fyrrverandi fram- kvæmdastjóra og kennara, núver- andi formanni skólanefndar Iðn- skólans í Hafnarfirði og fulltrúa í skólaneftid Hafharfjarðar. (Síðustu tveir titlamir eru ekki Hafnarfjarðarbrandari heldur stað- reynd.) Hér með eru allir sem þessar línur lesa hvattir til að lesa nefnda grein. Hún birtist 25. maí 1989 á bls. 20 og 21 í Morgunblaðinu. Nú, hvers vegna er svona þarft að fá til lestrar svona grein? Jú, það er einkum miðhluti greinarinn- ar þar sem verið er að bera saman vinnustundir kennara og verkstjóra í vélsmiðju, vinnustundir sem liggja að baki sömu árslaununum, í þessu tilviki 900 þúsund. Sagt er í grein- inni að kennari vinni 576 klukku- stundir á ári en verkstjóri 1800 klukkustundir á ári. Skólanefndarformaðurinn og skólanefndarfulltrúinn fer að sjálf- sögðu með rétt mál? Hann er vita- skuld gjörkunnugur kjarasamning- um kennara og verkstjóra eftir margra ára afskipti af skólamálum og sem framkvæmdastjóri. Hann veit að sjálfsögðu hvað felst í við- veruskyldu kennara og kjarasamn- ingi verkstjóra. Það er svo fróðlegt að fá svona viðho'rf og rangfærslur fram og gefast þar með tækifæri til að leið- rétta. „Þeir eru að berjast fyrir bættum skóla, skóla með ánægðu starfsliði, skóla með aðstöðu til hvetjandi, gefandi og skapandi starfs.“ Einnig er vert að velta fyrir sér hvað fólk heldur sem ekki er kunn- ugt málum, þegar maður sem tekur að sér að vinna að skólamálum fyr- ir almenning sýnir svona ótrúlega vankunnáttu á þeim málum sem hann á að teljast fróður um, hvað með önnur mál er varða skóla? Hér skal gerð grein fyrir vinnuskyldu kennara í framhaldsskóla: Vinnu- tími framhaldsskólakennara í fullu starfi skal vera 40 klukkustundir á viku til jafnaðar yfir árið. Árlegur starfstími í framhalds- skólum á að vera 34 vikur, kennslu- og prófvikur, eða 9 mánuðir. Vinnutími kennara er skilgreind- ur á eftirfarandi hátt: a. Viðverutími í 28 klukkustund- ir á viku á árlegum starfstíma skóla. Þessa vinnu skal kennari vinna í skólanum og hún er: Kennsluskylda 26 kennslustundir sem styttist í 22 kennslustundir þegar kennari er orðinn 55 ára og styttist aftur í 17 kennslustundir þegar kennari verður 60 ára. Til viðveruskyldu teljast einnig störf í þágu skóla svo sem viðtalstími, umsjón með bekk, námsmat, skýrslugerðir, kennarafundir, for- eldrafundir, samstarf kennara, yfir- setur í prófum og fl. b. Undirbúningur undir kennslu er rúmar 20 klukkustundir á viku allan starfstíma skólans. Þessa vinnu innir kennari af hendi þar sem Göngudagur Qöl- skyldunnar 1989 HVITA UNGMENNAFÉLAG íslands og Bandalag íslenskra skáta gangast fyrir „Göngudegi fjölskyldunnar" helgina 24. og 25. júní 1989 þ.e. laugardag og sunnudag. Göngudagur fjölskyldunnar hefur verið árviss viðburður hjá ungmenna- félögunum frá árinu 1979. Fram- kvæmdin nú er í höndum ungmenna- félaga og skátafélaga á hveijum stað, þar sem BÍS og UMFÍ hófu samstarf um þetta verkefni árið • 1987. Landssamtökin sjá um sameig- inlegan undirbúning, kynningu ásamt viðurkenningu fyrir þátttöku i göngunni. Á síðastliðnu ári tóku um 2-3.000 manns þátt í Göngudegi fjölskyldunnar. Þátttakan hefurverið misjöfn frá ári til árs en margur hann hefur aðstöðu og þegar honum hentar. (Þessi sveigjanleiki í vinn- utíma er ef til vill einn af stærstu kostunum við kennarastarfið). Til undirbúnings telst m.a. að skipuleggja kennslu svo sem kennslustundir, annir, kennsluár. Útbúa verkefni og fara yfir þau. Semja skyndipróf, áfangapróf, lokapróf og fara yfír prófín. Meta vinnu nemenda, verklega og bók- lega. c. Auk þess er ætlast til þess að kennari veiji um 150 klukkustund- um á ári utan starfstíma skóla til að undirbúa kennslu og halda sér við í kennslugrein sinni. Skóli getur ráðstafað kennurum í hluta af þess- um tíma ef hann vill og telur æski- legt. Margir kennarar nýta þennan tíma til að sækja námskeið á sumr- in og vinna vinnu sem tengist þeirra kennslugrein. Þessi tími svarartil 1800 klukku- stunda sem er sami tími og verk- stjórans. Til upplýsingar fyrir skólanefnd- arformanninn er þessa skilgrein- ingu að finna í sérkjarasamningi fyrir framhaldsskóla. Að lokum þetta: Hvers vegna fara félagar í BHMR í verkfall? Að öllum líkindum til þess að rétta hlut sinn launalega svo þeir geti einbeitt sér við þau störf sem þeir hafa lært og þurfí ekki að vina óhóflega yfirvinnu eða vera á snöp- um eftir aukavinnu, þannig að þeir geti gengið heilir og óskiptir í að „auka verðmætasköpun" (orð Guð- jóns). Hvers vegna fara kennarar í verkfall? Þeir eru að beijast fyrir bættum skóla, skóla með ánægðu starfsliði, skóla með aðstöðu til hvetjandi, gefandi og skapandi starfs. Skóla sem lætur bókvit og annað vit m.a. í askana. Höftindur er iðnskólakennari. eftir Sigurjón Rist Hjálmar R. Bárðarson fv. siglinga- málastjóri hefur sent frá sér mikla og glæsilega bók, sem heitir: Hvítá, frá upptökum til ósa. Hér er átt við Hvítá í Ámessýslu, þ.e.a.s. allt vatnasviðið Hvítá/Ölfusá. Bækur Hjálmars eru vel þekktar t.d. bókin Is og eldur. Þar hagnýtir Hjálmar sér ljósmyndir til að gera fyrirbæri jökulíss auðskilin, svo að segja hveij- um manni. Með bókinni Fuglar kom Hjálmar enn á ný öllum á óvart, nema þeim sem gjörþekkja hann. Við lestur bókarinnar gat engum dulist fágæt natni og þrautseigja. Hvítá er vafalítið eitt merkasta verk Hjálmars, heimildasöfnun er vítt að fengin, jöfnum höndum sótt til jarð- sögu landsins og sögu þjóðar. Fyrsti kafii bókarinnar fjallar um hringrás vatnsins á jörðinni. Næst er vikið að vatnsfallategundum og vatnaskilum. Efstu upptök Hvítár eru við jaðar Langjökuls efst í Hundadal við forna jökulöldu milli Langjökúls og Þjófadalafjalla. Þar eru vatnaskil milli Norður- og Suður- lands. Bókin greinir frá ánni og umhverfi -hennar í hnitmiðuðum áföngum, allt þar til hún hverfur í sæ sunnan Oseyrarbrúar. Engum þverám né stöðuvötnum er gleymt. Margbreytilegum náttúrufyrirbær- um á bökkum árinnar er helgaður verulegur hluti af ljósmyndum og lesmáli bókarinnar. Bókin er 440 blaðsíður, Ijósmyndir 680, kort og teikningar 70. Eftirfarandi staðir, auk margra annarra, eiga sérkafla í bókinni: Langjökull, Hveravellir, Kjölur, Kerl- ingarfjöll, Hofsjökull, Gullfoss, Geys- ir, Skálholt, Laugarvatn, Þingvellir, Sog, Ölfusá, Selfoss, Hveragerði, Eyrarbakki, Stokkseyri og Þorláks- höfn. Alls eru slíkir landshlutakaflar 25 talsins. Myndavélin er voldugt tæki í hönd- um Hjálmars. Við það kannast allir, sem á annað borð þekkja bækur hans. Á skemmtilegan hátt sýnir hann Hestfjall á tveimur myndum á bls. 324. Önnur myndin er Hestíjall nú á dögum. Á hinni er Hestfjall að mestu sokkið í sæ. Hún á að sýna hæstu sjávarstöðu við Hestfjall eftir ísaldarlok, að því er setlagarann- sóknir benda til. Bókin er vandlega unnin bæði að efni og ytra frágangi. Aðeins má þó fínna í kafla 15 Brúarhlöð bls. 207 nokkra ónákvæmni, eða öllu heldur þyrfti kaflinn að vera ýtarlegri til þess að mergur málsins kæmi fram, en þar stendur: „ . . . í ofsavatna- vexti í Hvítá í mars 1930, laskaðist sú brá einnig og var þá gerð enn hærri brú, sem staðið hefur síðan.“ Síðustu fjögur orðin ættu að falla burt. Jámgrindarhluti brúarinnar var fluttur burt 1959 og stendur nú með sóma á Dalsá á Tungufellsdal. Átök og eðli Hvítár kæmu mun skýrar fram, ef haldið væri örlítið lengra áfram með atvikaröðina á Brúar- hlöðum. Árið 1934 var brúin lengd og hækkuð um einn metra. Ofsaflóð með miklum jakaburði kom í Hvítá 2. mars 1948. Handrið og hand- riðsstöplar straummegin lögðust inn maðurinn hefur hafið fastar göngu- ferðir í framhaidi af Göngudeginum. Almennt eru gönguferðir á bilinu tveir til sjö tímar. Ef göngudagurinn verður á öðrum tíma en að ofan greinir verður það auglýst sérstak- lega á viðkomandi stöðum. Kappkostað er að vanda valið á leiðsögumönnum sem þekkja vel staðþætti. Þannig er reynt að gera gönguna sem forvitnilegasta þar sem lýst er ömefnum, helstu kennileitum og merkilegum atburðum sem tengj- ast svæðinu. Mörg félög hafa tengt ýmsar uppákomur Göngudeginum eins og grillveislur, fjölskylduleiki og annað skemmtilegt. Göngudagurinn er því víða um land orðinn sannkall- aður útivistardagur fjölskyldunnar, segir í fréttatilkynningu. ★ Fyrirtæki til sölu ★ ★ Heildverslun með matvöru, innflutning og vinnslu. ★ Gistiheimili við miðbæinn. ★ Bílaverkstæði. Mikil verkefni. ★ Krá, gott eldhús. Frábær staðsetning. ★ Heildverslun með byggingarvörur. Góð merki. ★ Veitingastofa. Smurt brauð í miðbænum. ★ Barnafataverslun ein sú besta. ★ Fjöldi fyrirtækja á söluskrá. Upplýsingar á skrifstofunni kl. 10-16 virka daga. VARSLAhf FYRIFHÆKJASALA Skipholti 5, 105 Reykjavik, Sími 622212 Hjálmar R. Bárðarson „Hvítá er vafalítið eitt merkasta verk Hjálm- ars, heimildasöfnun er vítt að fengin, jöfiium höndum sótttil jarð- sögu landsins og sögu þjóðar.“ á brúna, en undan straumi lagðist handrið og handriðsstöplar út af brúnni, gólf haggaðist ekki. Áin sóp- aði burt uppfyllingum við enda brúar- innar, eins og hún væri að búa í haginn fyrir sig fyrir næsta stórflóð. Brúnni var gerbreytt 1959. Efnisatriða- og örnefnaskrá er í bókinni. Ritskrá er glögg. Heimildir eru gefnar upp sérstaklega fyrir hvert kaflanúmer bókarinnar. Bókin á erindi til fólks langt út fyrir mörk Árnessýslu. Höftmdur er vatnamælingamaður. Einbýli - raðhús Seltjarnarnes: tíi söiu raöh. i Kolbeinsstaðarmýri. Húsin eru tvær hæðir með innb. bílsk. alls 183,5 fm. Húsin afh. í okt. nk. fok. að innan en fullb. að utan þ.m.t. garðskáli. Eignar- lóðir. Verð 7426 þús. Víðihlíð - Rvík: 189,4 tm glæsil. raðh. á góðum útsýnisst. Teikn. á skrifst. Ásvallagata: 250 fm giæsii. einbhús. Mjög rúmg. stofur. Falleg lóð með verönd. Bílsk. Verð 13,5 millj. 4ra-6 herb. Fálkagata: 5-6 herb. falleg íb. sem er hæð og ris. Mögul. er á að hafa séríb. í risinu. Glæsil. útsýni. Verð 7,1-7,2 millj. Hrafnhólar: 4ra-5 herb. mjög stór og björt íb. á 3. hæð. Nýl. parket. Verð 6 millj. Kelduhvammur: 5 herb. efri hæð í tvíbhúsi. Sérþvottah. á hæð. Góður garður. Laus fljótl. Verð 6,2 millj. Í Vogunum: 3ja herb. falleg og björt endaíb. á 1. hæð. Laus strax. Verð: Tilboð. Eskihlíð: Um 60 fm góð kjíb. Sér- inng. og hiti. Danfoss. Nýtt gler. Verð 3,8-3,9 millj. 3ja herb. Snorrabraut: 2ja herb. þokkal. íb. á 2. hæð. Skipti á stærri eign koma til greina. Verð 3,1 millj. Unnarbraut: 2ja herb. gæsil. íb. á jarð hæð. Verð 3,6-3,7 millj. EIGNA MIÐIiININ 27711 t> INGHOltSSTRÆTI Svenir Kristinsson, solustjori - Þotlcifur Gudmundsson, solum. Þorólfur Halldorsson, logfr. - Unnstcinn Beck, hrl„ simi 12320

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.