Morgunblaðið - 10.12.1989, Page 44

44 C
MORGUNBLAÐIÐ VELVAKANDI SUNUDAGUR 10. DESEMBER 1989
©1966 Univefml Press Syndicale
„ É9 noto. cUdre'i Þcssa. tegund Cjó-lf.
/Mérfinnst hún þurrka hóéina."
Með
morgunkaffinu
Það má aldrei þvo pípu
orgel með sápuvatni...
Merkur
braut-
ryðjandi
Til Velvakanda.
Eg sá í Morgunblaðinu sl.
fimmtudag, að Landssamband
íslenskra útvegsmanna var að minn-
ast 50 ára afmælis síns með því
meðal annars að heiðra 14 menn er
setið höfðu 10 ár eða lengur í stjórn
samtakanna, auk Sigurðar H. Egils-
sonar fyrrverandi framkvæmda-
sijóra. Allt var það meira og minna
verðskuldað. Ekki veit ég hvað
margra merkra brautryðjenda LÍÚ
var minnst í skálaræðum. Flestir eru
þeir látnir og yngri menn vita stund-
um lítið um fortíðina. Einn er þó enn
á foldu sem mér finnst þó að þarna
hefði sómt sér vel í gleðskapnum.
Sá er Baldvin Þ. Kristjánsson fyrr-
verandi erindreki LÍU er á sínum
tíma meðan hans naut við renndi
flestum stoðum undir samtökin og
reif þau upp úr félagslegri deyfð.
Einn þekktasti maður LÍÚ sam-
takanna, Karvel Ögmundsson út-
gerðarmaður, segir um Baldvin í II.
bindi æviminninga sinna, bls. 134,
þar sem hann minnist upphafsmanna
útvegsmannasamtakanna í landinu:
„Þar sem treglega gekk að ná
útvegsmönnum um land allt í heildar-
samtökin var ráðinn erindreki Bald-
vin Þ. Kristjánsson, þekktur afburð-
ardugnaðarmaður, til ferðalaga um
landið til að ræða við útvegsmenn,
beita sér fyrir stofnun samtaka út-
vegsmanna á hveijum stað og myndá
keðju félaga umhverfis landið svo
sem nú hefur haldist um áratugi.
Þetta starf vann hann á vegum
Landssambandsins í hátt á annað
ár, einnig vann hann að stofnun Inn-
kaupastofnunar LÍU. Ávallt fylgdi
honum hinn sami kraftur í starfi,
var hann hvassyrtur á fundum og
hélt því stíft fram er hann taldi rétt
vera, mót hveijum sem var. Ég tel
það gæfuspor þeirra samtaka að
hafa fengið svo sókndjarfan mann
til þeirra verka og hefur Landssam-
bandið alla tíð búið að þeim grund-
velli er þá var lagður.“ Á öðrum stað
í sömu bók segir Karvel: „Ég tel að
Baldvin Þ. Kristjánsson sé mesti fé-
lagshyggju- og framkvæmdamaður
í félagsmálum, sem þjóðin hefur átt
á þessari öld,“ en á þá auðvitað líka
við SÍS og umferðarklúbbana.
Sem gömlum útvegsmanni, þótt í
litlu væri, finnst mér heiður fyrir
LÍÚ að hafa notið starfskrafta slíks
afreksmanns, og það hefði ekki á
hátíðlegri minningarstund og sögu-
legum tímamótum átt að gleyma
þessum brátt áttræða garpi.
Gamall útvegsbóndi að vestan
Á FÖRNUM VEGI
I slorinu í
Reykjavík
Stundum vill gleymast að
Reykjavík er önnur mesta
löndunarhöfn landsins og þar
vinnur fólk baki brotnu við að
hausa fisk, flaka hann, roðfletta,
ormahreinsa, snyrta og pakka
honum, svo ekki sé minnst á
heljarmennin sem hamast við
að raða kössum í þrjátíu stiga
frosti þegar fiskurinn er loks
tilbúinn til útflutnings.
Blaðamaður Morgunblaðsins
brá sér í Hraðfrystistöðina í
Reykjavík og hitti þar Þórarin
Víking Gunnarsson, sem var önn-
um kafinn við að slá úr pönnunum
ásamt félaga sínum Jónasi Harð-
arsyni. Þórarinn Víkingur féllst á
að taka sér „pásu“ á kaffistofunni
í fjórar mínútur. „Ég hef unnið
hér í þijár vikur og mér líkar vinn-
an vel, þetta er ágætis fyrirtæki.
Ég vann í fiski úti á landi í nokkra
mánuði þar til ég kom hingað, en
þar áður var ég í Ástralíu í tutt-
ugu ár. Ég get ekki neitað því að
launin eru miklu lægri hér á landi
en í Ástralíu, auk þess sem verð-
lagið er fimm sinnum hærra
Steindór Gunnarsson
hérna. Það er ekki hægt að lifa
hér án þess að vinna myrkrana á
milli. Við tækjamennirnir vinnum
13-15 tíma á dag og aldrei minna
en tíu, að minnsta kosti fram að
jólum, því mikið er um útskipanir
og þvíumlíkt? Verst $r þó að skatt:
píningin er gífurleg hér á landi. í
Ástralíu getur ófaglærður verka-
maður haft það gott og fengið
ágætis laun með því að sýna dugn-
að. Á íslandi er mönnum hins veg-
ar refsað fyrir dugnaðinn. Vinni
þeir yfirvinnu verða þeir skatt-
HÖGNI HRKKKVÍSI
„V/ElÐlKÖTTue?. .. é<5 HÉLT/4P ,
Þú V/e&iæ AD tala úm ■nsKve.t&iMA!
Víkverji skrifar
Heyrðu, það eru komnir „dag-
/r ar til jóla““, hrópaði ungur
snáði nýbyrjaður að lesa og benti á
baksíðu Morgunblaðsins þar sem
greint var frá því hve margir dagar
væru til jóla. Það létti yfir honum
og tilhlökkunin leyndi sér ekki.
Það er sannarlega gott að hafa
eitthvað til að hlakka til þegar
skammdegið er svartast og dagurinn
stuttur, næstum að ekki sé hægt að
tala um dag þegar varla er lesbjart
í hádeginu.
xxx
Skelfíng erum.við hér á norður-
slóðum annars heppin að jólin
skuli vera á miðjum vetri en ekki á
miðju sumri eins og hjá andfætling-
um okkar. Á haustin hugsa fáir
lengra en til jóla. Og þegar blessuð
jólin eru um garð gengin stefnir
hugurinn til vorsins, enda sól þá far-
in að hækka á lofti og daginn að
lengja. Hætt er við að veturinn yrði
ansi langur í hugum flestra, ef þeir
færu strax á haustdögum að blína
til vors.
XXX
G amall bóndi, sem nú er fluttur
á mölina, sat og rabbaði við
Víkveija dágóða stund í liðinni viku.
Var honum tíðrætt um þær miklu
breytingar sem orðið hafa hér á landi
frá æskudögum hans. Þegar talið
barst að skammdeginu kannaðist
hann ekki við neitt skammdegi nú.
Dagamir væru að vísu jafnlangir —
eða stuttir — og fyrr, en skammdeg-
ið var í huga hans myrkrið og kuld-
inn. Bærinn var illa lýstur 0g þegar
út úr honum kom var allt í helgreip-
um myrkurs. Nú er allt baðað birtu,
jafnt inni sem úti. Rafmagnið sér
fyrir því.
xxx
•>
Lengi kvaðst þessi bóndi minnast
þess er bóndi ofar í sveitinni lét
virkja hjá sér bæjarlækinn. Eftir það
skein þar alltaf ljós úti. Honum varð
oft litið þangað og varð hugarhægra
að fá þannig staðfest að hann væri
ekki einn í heiminum, að líf hrærðist
í myrkrinu ekki langt undan.
Skammdegið var bóndanum þó
ekki þungbærast um miðjan vetur
heldur þegar kom fram á útmánuði,
ef heyfengur hafði verið í lakara lagi
og ekki útséð um hvemig af reiddi,
Þá var myrkrið orðið aukaatriði og
um annað að hugsa.
xxx
En allt þetia heyrir örugglega
fomöldinni til í huga litla snáð-
ans, sem farinn er að telja dagana
til jóla. Sem betur fer þarf hann
ekki að lifa skammdegið með sama
hætti og bóndinn okkar í æsku. En
svo einkennilegt sem það virðist varð
ekki annað heyrt á bóndanum en að
hann minntist þessara daga með
söknuði. Hann kvaðst þó engum óska
þess að standa í sömu spomm og
hann. KannSki miklaði hann eitthvað
fyrir sér hvað myrkrið var svart, en
skammdegið nú og þá, því væri .ekki
saman að jafna.