Morgunblaðið - 03.01.1990, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 3. JANUAR 1990
19
Evrópu. Sú þjóðskipan sem varð eft-
ir heimsstyijöldina hefur hrunið á
örfáum vikum; múrinn hefur verið
rofinn og girðingar fjarlægðar. Ein-
ræðisherrum og spilltum valdsmönn-
um hefur verið vikið úr sæti en lýð-
ræði innleitt.
Þegar hið átakanlega blóðbað í
Rúmeníu er undanskilið, hefur þessi
bylting orðið með friðsamlegum
hætti og án erlendra afskipta. Það
er afar mikilvægt og boðar í raun
að kalda stríðinu er lokið. Væntan-
lega verður það staðfest í Vín í sum-
ar með samkomulagi um takmörkun
á hefðbundnum herafla og vopna-
búnaði í Evrópu.
Það erfiða ástand, sem ríkti og
ríkir enn víða um heim, á fyrst og
fremst rætur að rekja til tortryggni
manna í millum. Stöðugt öflugri
vopn eru framleidd til varnar og ár-
ása á ímyndaðan óvin. Svarið við
tortryggninni er að skapa traust á
milli þjóða. Það verður best gert með
auknum kynnum. Að því verður
stuðlað með frelsi til ferða og já-
kvæðri umfjöllun fjölmiðla sem
flesta múra klífa.
Við íslendingar teljum okkur enga
óvini eiga. Við höfum lengi átt góð
samskipti við þjóðir Austur-Evrópu.
Við bjóðum þær velkomnar til sam-
starfs um það mikla verk að bæta
heiminn og mannlífið.
Eftir áratuga einangrun og ein-
ræði eiga þjóðir Austur-Evrópu langa
og erfiða leið fyrir höndum efnahags-
lega. Við íslendingar munum rétta
hjálparhönd, þótt í smáum stíl verði.
Til mikils er að vinna. Aðeins á jafn-
ræðisgrundvelli verður samstarfið
traust.
í þeim efnahagserfiðleikum sem
við Islendingar höfum átt við að
stríða undanfarin tvö ár, hefur svart-
sýni náð nokkrum tökum á mönnum.
Þegar á heildina er litið eru þessar
þrautir nú þó smámunir hjá því sem
íslenska þjóðin hefur oft orðið að
þola. Ég nefni sem dæmi kreppuna
fyrir heimsstyrjöldina síðustu. Sá er
og munur á að nú eru erfiðleikarnir
heimatilbúnir, en þá var kreppan af
annarra völdum. Margt annað er
ólíkt með þessum tveimur tímabilum.
Þá var þjóðin fátæk. Þá var hjá
fjöldanum lífsbaráttan sú að eiga í
sig og á.
Nú er þjóðin rík. Nú þyrfti enginn
að þola skort. Ef svo er, er það reynd-
ar ríkri þjóð til skammar. Nú er svo-
nefnt lífskjarakapphlaup komið í stað
lífsbaráttunnar. Mikið vill meira í
veraldlegum efnum.
Eins og oft vill verða, þegar sótt
er meira af kappi en forsjá, gleymist
það sem nær okkur stendur, mannlíf-
ið sjálft. Hin svonefndu bættu lífskjör
mæla ekki aðstoðina við þá sem und-
ir högg eiga að sækja í lífsbarátt-
unni, eða uppeldi barna og unglinga,
sem eiga að erfa landið, eða aðbúnað
aldraðra, sem hafa skapað það, sem
við í dag byggjum á. Allt er slíkt þó
stór hluti af góðu mannlífi.
Lífskjörin þessi mæla heldur ekki
fjölmargt, sem við eigum umfram
aðrar þjóðir. Til dæmis mælast ekki
þau lífsgæði sem í því felast að geta
skotist á fáum mínútum út í fagra
náttúruna með fjölskyldu og vinum,
eða einn, og notið kyrrðarinnar, eða
í faðm fjallanna, eða í heitar laugarn-
ar. Og slíkt er öllum frjálst. Hér eru
þetta ekki sérréttindi þeirra sem ríkir
eru. Við eigum landið öll. Fáar þjóð-
ir geta af slíkum auði státað.
Þegar landamærin opnast og þjóð-
irnar nálgast, munu margir leita
lífsbjargar erlendis. Við því er ekkert
að segja. Við fögnum með hvetjum
þeim sem ve! farnast og teljum ís-
land eiga þar hauk í horni.
Á okkur, sem heima verðum, hvílir
hins vegar sú ábyrgð að byggja
landið vel.
t öðru íslandsljóði, sem Guðmund-
ur Ingi Kristjánsson orti og flutti á
Hrafnseyri 17. júní 1944, segir skáld-
ið:
í hillingum bíður ísland enn
með ögur og núp og sand.
Það leggur með draum og sögn í senn
- á sál þína tryggðaband.
— Og nú er það vort að vera menn
og verðskulda þetta land.
Ég þakka íslendingum öllum það
ár sem er að líða. Eg óska öllum
góðs gengis á því nýja.
Ég bið Guð að blessa íslenska þjóð.
Megi hann veita okkur styrk til þess
að „verðskulda þetta land“.
HEFURÞÚ GLEYMT
AÐVINNAl
HAPPDRÆTTI
HÁSKÓLANS?
Það er fátt ergilegra en að missa af góðum vinningi í Happdrætti Háskólans
fyrir það eitt að hafa gleymt að endurnýja! Nú gefst VISA- og EURO-korthöfum
kostur á að endurnýja happdrættismiða sína með boðgreiðslum. Þannig sparast
bæði tími og áhyggjur og þá gleymist ekki að vinna!
HAPPDRÆTTI
HÁSKÓLA ÍSLANDS
vænlegast til vinnings
9 vinn. á kr. 5.000.000, 108 vinn. á kr. 2.000.000,
324 vinn. á kr. 250.000, 1.953 vinn. á kr. 75.000,
13.797 vinn. á kr. 25.000, 118.575 vinn. á kr. 12.000,
234 aukavinn. á kr. 50.000.
Samtals 135.000 vinn. á kr. 2.268.000.000.
VINNINGASKRÁ FYRIR ÁRIÐ1990:
ARGUS/SlA