Morgunblaðið - 29.11.1990, Blaðsíða 45

FIMMTUDAGUR 29. NÓYEMBER 1990
?45
Eyrarbakkaveginn og Fúsi var beð-
inn að taka verkið að sér í fyrsta
lagi af því að hann var formaður
verkalýðsfélagsins og gat því útveg-
að marga menn og í öðru lagi af
því að hann hafði verið ökumaður
með hesta. Gerði hann þá svimandi
hátt tilboð. Vissi auðvitað ekkert að
hveiju hann gengi.
Svo fengust hvorki menn né hest-
ar. Torfskurðarmenn litu ekki við
tilboði Vigfúsar. Hann hélt sjálfur
að 40 hesta þyrfti til verksins en
fáir fengust. Loks komu þeir sem
vildu skera torfið og reyndist þá til-
boð Vigfúsar það hagstætt að þeir
komust á klukkutíma í full daglaun.
En lausnin á flutningavandamálinu
var þessi: Vigfús var þá að smíða
Aðalból. Hann átti þar væna sperru-
kjálka. Hann lét smiðina smíða sleða
úr þeim, 4-6 metra á lengd. Fékk
svo vin sinn Sigfús Öfjörð til að lána
sér mann og traktor sem dró sleðana
með torfinu upp á þjóðveg. Gekk
þetta allt í logandi hvelli eins og
Ameríkanar vildu hafa það. Reyndar
gekk verkið svo fljótt fyrir sig að
samningar voru aldrei settir á blað,
aðeins handsalað. Ég spurði svo
Fúsa hvað hann hefði haft upp úr
verkinu og hann svaraði: „Eins og
bílverð var þá held ég að ég hafi
getað keypt eins og tvo bíla þegar
allt var uppgert."
Svona sögur þyl ég nú ekki meira
um vin minn, Vigfús Guðmundsson.
Hann var frásagnameistari og fór
alltaf vel með allar sögupersónur
sínar. Því átti hann vísar vinsældir
og vann fyrir hina ólíklegustu menn
á hinum ólíklegustu stöðum á
landinu. Hann var þrautseigur óbil-
andi í hverri raun. Eftir stríð hélt
hann sig mest við vörubílaakstur og
rútuútgerð og tók síðustu ár sín á
Selfossi að sér sorphreinsun fyrir
staðinn. Árið 1963 lá leiðin aftur
suður og nú settist hann að á Sel-
tjamarnesi sem fyrr er sagt. Þá var
hann nær sextugu en vílaði ekki
fyrir sér að gerast togarasjómaður
hjá útgerð Tryggva Ófeigssonar. En
sfðast átti hann róleg ár þarna á
Nesinu og eitt sinn er fundum okkar
bar saman þá sagðist hann vera
kominn frá því að spila brids. Það
gerði hann tvisvar í viku „til að
halda við heilasellunum".
Ég hygg að Vigfús Guðmundsson
hafi alltaf verið sveitamaður hvert
sem leið hans lá annars. Tvennt
kemur mér síðast í hugann í þessum
dreifðu minningum. Vigfús var einn
af skipuleggjendum fjárflutning-
anna miklu milli suðurlands og Þing-
eyjarsýslu haustin 1952 og 1953.
Fyrirfram var talinn ógjörningur að
hægt væri að flytja féð á bílum alla
þesa leið. Helst var rætt um að reka
allan hópinn suður Sprengisand og
hafa bíla á eftir til að hirða það sem
gæfist upp. En Vigfús og félagar
hans sýndu með skipulagsgáfu sinni
að þetta var gerlegt og tókst hið
besta. Vel man ég það kvöld er fjár-
flutningunum lauk haustið 1952 og
Vigfús kom heim fagnandi sigri. Þá
var hvað léttast yfir honum sem ég
hefi séð.
Rösklega hálfsextugur fór Vigfús
að stunda fjallferðir. Það gerði hann
af lífi og sál. Fór mörg haust á fjall
með Flóamönnum og komst lengst
í það eitt haustið að vera 32 daga
á hestbaki. Markmiðið hjá honum
eins og fleirum var að komast í
lengstu leitina inn í Arnarfell undir
Hofsjökli. Það var svipað markmið
eins og fyrir kaþólska að komast til
Rómaborgar. Við Vigfús fórum sam-
an haustið 1960 og áttum reyndar
ekki að fá það, annar of ungur, 23
ára, hinn of gamall, 57 ára. En þar
sýndi Vigfús mikla þrautseigju og
óvenju mikla vináttu á afréttinum.
í laumi sagði hann mér svo frá síðar
að þá hafi hann verið búinn að fara
um allan Holtamannaafrétt og auð-
vitað búinn að sjá oft út yfir Þjórsá
og kynnast þar ömefnum.
í þessari ferð reyndi ég það af
Vigfúsi og fleirum að kynslóðabilið
hættir um leið og vináttan myndast.
Ég man hann líka í Amarfellsbrek-
kunni í síðsumarsólinni og vil vita
af honum núna í jafn sígrænum sól-
arlöndum. Eða þannig held ég að
bamatrú okkar beggja sé.
Páll Lýðsson
Kallið er komið,
komin er nú stundin,
vinaskilnaðar viðkvæm stund.
Vinimir kveðja
vininn sinn látna,
er sefur hér hinn síðsta blund.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin strið.
(V. Briem.)
I dag verður Vigfús Guðmunds-
son, bílstjóri, lagður til hinstu
hvíldar í Selfosskirkjugarði.
Fúsi, eins og hann var ævinlega
kallaður, fæddist í Neðradal í Bisk-
upstungum 16. september 1903 og
andaðist í Vífilsstaðaspítala 22.
þessa mánaðar og var því 87 ára
þegar hann lést.' Hann var sonur
hjónanna Guðmundar Vigfússonar
og Þómnnar Runólfsdóttur. Fúsi fór
fljótlega að vinna fyrir sér. Ég held
að ég fari ekki með rangt mál að
hann hafi alfarið séð fyrir sér frá
því hann var 11-12 ára gamall.
Fúsi var einn af okkar sjálfmennt-
uðu mönhum. Hann tók sér ævin-
lega bók í hönd áður en hann lagð-
ist til svefns. Hann sagði mér eitt
sinn frá því þegar hann var lítill
og átti að vera að vinna og var að
stelast til að lesa, var sagt að hann
ætti ekki að vera að þessu því vitið
yrði ekki látið í askana.
Fúsi var með fyrstu bílstjórum
hér á landi, hann hóf vöruflutninga
ferðir milli Selfoss og Reykjavíkur
og fljótlega festi hann kaup á mann-
flutningabíl sem alltaf eru kallaðir
rútur. Þannig var það að Fúsi var
sjálfkjörinn bílstjóri ef farið var í
ferðalög og ég tala ekki um ef
mannfagnaðir voru.
1. desember 1931 gekk Fúsi að
eiga Guðrúnu Jónsdóttur, myndar-
og glæsikonu. Þau reistu sér stórt
og glæsilegt hús á Selfossi og
nefndu það Aðalból. Lítið dæmi um
reglusemi á heimilinu. Allt haglega
merkt og hver hlutur átti sinn stað.
Gunna og Fúsi eignuðust 5 drengi.
Eggert er slökkviliðsstjóri á Sel-
fossi og giftur Huldu Vilhjálmsdótt-
ur, þau eiga 3 börn. Guðni er versl-
unarmaður, var giftur Ásu Vil-
hjálmsdóttur, þau eignuðust tvö
börn, dóttur sína misstu þau í
bílslysi fyrir nokkrum árum. Þór
er skólastjóri við Fjölbrautaskóla
Suðurlands á Selfossi, hann er gift-
ur Hildi Hákonardóttur, hann á 2 •
börn. Jón er skipstjóri hjá Eimskipa-
félagi íslands og er giftur Valgerði
Sverrisdóttur og þau eiga 2 börn
og búa í Reykjavík. Örn er mjólkur-
fræðingur og giftur Kristínu Thor-
arensen, þau eiga 3 börn og búa í
Reykjavík. Barnabörn eru orðin 12
og barnabarnabörn 14 talsins. Konu
sína missti Fúsi 1950 og voru
drengirnir 9, 12, 14, 16 og 18 ára.
Mig, sem þessar línur skrifa, langar
að rifya upp hvernig leiðir okkar
Fúsa Iágu saman. Það var veturinn
1957—48 að ég var við nám á Laug-
arvatni. Selfossbíó var þá nýlegt
hús og voru þar haldnar stærri og
fínni samkomur, það þarf ekki að
orðlengja að þarna átti að halda
ball, sem mig langaði einhver ósköp
að fara á og með einhveijum ráðum
komst ég frá Laugarvatni niður að
Selfossi án þess að hugsa um hvern-
ig ég kæmist til baka. Þá voru eng-
ar ferðir á milli nema mjólkurbíllinn
á morgnana, fáir eða engir áttu
fólksbfla eða að minnsta kosti ekki
þeir sem stunduðu böllin!
Fúsi var að vanda að keyra fólk
á ballið og sá eini sem var með bfl
þama á staðnum. Ég vék mér a
honum og spurði hvort hann gæti
hjálpað mér. Ég tek það fram að
við höfðum aldrei sést áður. Keyra
eina stelpu upp að Laugarvatni. um
hánótt var ekkert smámál, 4-5 tíma
ferð fram og til baka, þá voru veg-
ir ekki malbikaðir og þar að auki
átti ég enga peninga til að borga
túrinn. „Já, já,“ sagði þessi yndis-
legi maður, „þú borgar það bara
seinna“ og hló undur fallega.
Þessi litla frásögn lýsir meira en
nokkuð annað mannkostum þessa
manns, hann var alltaf boðinn og
búinn til að leysa hvers manns
vanda og spáði ekki í hvenær pen-
ingarnir kæmu, hvort þeir kæmu.
Veturinn leið, vorið 1944 veiktist
Gunna, kona hans, af alvarlegum
sjúkdómi þannig að hún varð að
liggja rúmföst og yngsti drengurinn
7 ára og svo átti að ferma næst-
elsta drenginn. Það passaði ekki
konu Vigfúsar Guðmundssonar.,
Þannig vildi það til að ég kom að
Aðalbóli og var mér strax tekið eins
og ég væri ein af fjölskydunni.
Gunna lifði í 2 ár eftir þetta, seint
mun mér líða úr minni þegar Fúsi
gekk á eftir kistu konu sinnar, með
drengina sína 5 við hlið sér.
Fúsi vann áfram við keyrslu og
hélt heimili fyrir drengina meðan
þeir voru að vaxa úr grasi. Seinna
giftist Fúsi Jóhönnu Stefánsdóttur
frá Haga í Gnúpveijahreppi og
eignuðust þau 2 böm. Þau heita
Guðmunda og Stefán. Jóhanna lifir
mann sinn. Árið 1963 seldi Fúsi
Aðalbólið og þar var lengi lögreglu-
stöð og nú er sjúkrasamlagið þar
til húsa. Fúsi fluttist með fjölskyldu
sinni á Seltjarnamesið. Þá var Fúsi
á sextugsaldri og gerðist togarasjó-
maður, lengst af á togaranum Ur-
anusi og var þar þangað til hann
var kominn hátt á áttræðisaldurinn.
Einnig var hann vaktmaður á skip-
um hér við höfnina í Reykjavík.
Fúsi var búinn að vera lélegur
til heilsu um langt skeið og vissi
að hveiju stefndi. Hann var sáttur
við allt og alla og sagði sínu dags-
verki lokið. Um leið og ég kveð
þennan mæta mann vil ég þakka
honum allar gömlu stundimar sem
voru okkur bæði erfiðar og
skemmtilegar.
Guð og gæfan fylgi og styrki
Jóhönnu konu hans og börn þeirra
tvö, syni hans fimm og fjölskyldur
þeirra. Veri hann kært kvaddur,
guði á hendur falinn. Hafi hann
hjartans þökk fyrir allt og allt. Það
mælir,
Jónina Björnsdóttir
frá Oddgeirshólum.
Umboðsmenn um land allt.
BRÆÐURNIR
DJORMSSONHF
Lágmúla 8. Sími 38820
Afbragistæki fyrir öll eldhús!
Við kynnum ykkur Tefal, framleiðanda framúrskarandi eldhústækja. Hér eru
viðurkennd tæki áferðinni, fallega hönnuð, bæði fjölhæf og auðveld í notkun.
Tefal er í dag með söluhæstu framleiðendum á sviði smærri heimilistækja
og leiðandi i hönnun þeirra ogþróun. Lítið inn hjá okkur og kynnið
ykkur línuna frá Tefal. Með þessum tækjum
verða eldhússtörfin tilhlökkunarefni!