Morgunblaðið - 29.11.1990, Blaðsíða 44

44
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 29. NÓVEMBER 1990
Minning:
Vigfús Guðmunds-
son frá Selfossi
Hinn 22. nóvember lést í sjúkra-
húsi í Reykjavík Vigfús Guðmunds-
son lengst bifreiðarstjóri á Aðalbóli
á Selfossi. Verður hann jarðsunginn
frá Selfosskirkju í dag. Vil ég minn-
ast þessa vinar míns hér nokkrum
orðum þegar hann er nú horfinn
sjónum okkar.
Vigfús Guðmundsson fæddist í
Neðridal í Biskupstungum 16. sept-
ember 1903. Þar bjuggu þá foreldrar
hans um skeið,_ þau Guðmundur Vig-
fússon af ætt Öfeigs ríka Vigfússon-
ar í Fjalli og Þórunn Runólfsdóttir
frá Skálmarbæ í Álftaveri. Árið 1911
brugðu foreldrar hans búi og fluttu
til Reykjavíkur. Fór þá Vigfús til
vandalausra, fyrst 2-3 ár að Hlíð í
Hrunamannahreppi til Karls Bern-
höft og konu hans, Þóreyjar Eyjólfs-
dóttur, en síðan fór hann aftur í
Tungurnar og var 9 ár á Felli hjá
föðursystur sinni, Sigrúnu Vigfús-
dóttur, og manni hennar, Sveini
Erlendssyni. Vel fór um Vigfús á
báðum þessum stöðum, en hann taldi
að með réttu hefði hann byrjað að
vinna fyrir sér sjö ára gamall. Skóla-
fræðslu fékk hann enga, þótt fræðsl-
ulög væru þá komin, en enginn
fékkst þá farkennarinn í Tungurnar.
En þrátt fyrir þennan menntunar-
missi komst Vigfús vel til manns.
Hann sagði mér að mjög ungur hefði
hann verið sendur til fjalls en fjall-
kónginum hefði þótt hann vera lítill
fyrir mann og vildi gera hann aftur-
reka. „Þá fékk ég í fyrsta sinn að
reyna hvernig það er að standa einn
uppi í veröldinni. Ég einsetti mér
að láta ekki minn hlut eftir liggja —
og reif kjaft. Og þá fóru aðrir að
leggja mér lið . ..“ Það þarf ekki
að rekja þetta lengra. Vigfús lét
Fallegt útlit, góð tæknileg hönnun og mikil tóngæði eru helstu kostir vestur-þýsku ELTA-
2613 hljómtækjastæðunnar.
,Þegar velja á saman verð og gæði...
..kemur fátt annað til greína en ELTA-2613 hljómtækjasamstæðan“
• 2x40 watta magnari
• 6 banda tónjafnari
• FM og MW útvarp
• Tvöfalt segulband
• 3ja geisla CD-spilari
• Þráðlaus fjarstýring
Jólatilboðsverð kr. 29.990,- stgr.
Éx
BLÁFELL
Faxafeni 12, Reykjavík, sími 91-670420
Glerárgötu 30, Akureyri, sími 96-22550
ekki aftra sér oftar frá því að fram-
kvæma það sem aðrir töldu honum
ekki fært.
Vigfús hélt til Reykjavíkur haust-
ið 1922. Hann stundaði þar fyrst
akstur með hestum en tók bílpróf
árið 1925 og fór að keyra um vorið
hjá BSR. Þar var hann á Gamla-
Ford og lenti strax í langferðum, fór
þá austur að Selfossi og jafnvel aust-
ur íTljótshlíð. Hann fór þá að keyra
ýmsan varning fyrir Egil Thorarens-
en kaupmann á Selfossi, fékk sér
brátt Chevrolet-vörubíl og haustið
1928 var hann kominn austur fyrir
fullt og allt og hélt heimili sitt í
Tryggvaskála. Þetta voru uppgangs-
ár og Vigfús keyrði fyrir Egii efni
í nýbyggingar eins og Flúðaskóla,
Brautarholtsskóla, Laugarvatns;
skólann og Mjólkurbú Flóamanna. Á
þeim tíma kom líka Laxárbrúin.
Flutningavegirnir lengdust 0g miklu
víðar voru framkvæmdir um sveitir.
Mikill vinskapur varð með þeim
Agli Thorarensen sem entist meðan
báðir lifðu. Ferðimar voru ærið mis-
jafnar og var mikið bæði á Vigfús
og bíla hans lagt. Frægt dæmi var
það er hann flutti „þurrkarann
mikla“ frá Reykjavík út í Þorláks-
höfn. Þurrkari þessi var 11 m langur
og vó hálft sjöunda tonn. En Fúsa
sjálfum var sagt að hann væri rúm-
lega þijú tonn svo hann ákvað að
leggja þetta á tveggja og hálfs tonns
bíl. Allt gekk þetta vel niður að
Hrauni og varð þá að leggja á Þor-
lákshafnarsandinn óvegaðan í kola-
myrkri. Lá þá við að Fúsa féllust
hendur en áfram var þó haldið og
var þetta kvöld síðast fært út í Höfn
þann veturinn. í annan tíma var
Vigfús að flytja hey suður. Þá dett-
ur grindin í bílnum sundur á miðri
leið. En Fúsi komst til Reykjavíkur
og fór að gera við, Egill hringdi í
hann og var orðinn óþolinmóður. En
Fúsi kvaðst hafa svarað: „Það er
nú von að ég hafi tafist, því bíllinn
datt í sundur. Afturparturinn liggur
uppi á Fjalli en ég keyrði á framhjól-
unum og húsinu til Reykjavíkur."
Fúsi sagði að þessu hefðu þeir trúað
fyrir austan. „Þeir héldu að það
væri hægt að komast allt bara ef
mótorinn væri í lagi.“
Vigfús varð fastamaður hjá
Mjólkurbúi Flóamanna og Kaupfé-
lagi Árnesingafrá 1931-1933. Hætti
hann þá þessu mikla veraldarvolki
enda heilsan farin að bila. Næstu
sex árin vann hann á bíl sínum hjá
Vegagerð ríkisins sem þá var komin
með útibú á Selfossi undir stjórn
Jóns Ingvarssonar. En mestu þátta-
skil í lífi Vigfúsar urðu 19. desem-
ber 1931 er hann gekk að eiga Guð-
rúnu Jónsdóttur frá Melshúsum á
Eyrarbakka. Bjó hún honum af-
bragðs gott heimili, fyrst í austu-
rendanum á Ingólfi, síðan í Þórs-
hamri við Austurveg en á stríðsárun-
um b'yggðu þau Vigfús og Guðrún
mikið íbúðarhús ennþá austar í
plássinu. Það nefndu þau Aðalból
og heyrði ég tvennt nefnt húsinu til
framdráttar: Það var allt á einni hæð
sem var þá nýlunda á Selfossi og
það hýsti fyrstu veturna hluta af
bamaskólanum.
Þeim Vigfúsi og Guðrúnu varð
TAKTU ÞÁTT í LEITINNI AÐ JÓLA-BOMBUNNI!
Við felum þrjár 5.000 kr. jóla-bombur
í jafn mörgum verslunum í
Hamraborginni hvern laugardag í
desember. Gerðu jólainnkaupin
spennandi. Komdu í Hamraborgina og
ef til vill verður heppnin með þér.
Opið alla laugardaga til kl. 16.00.
HAMRABORG
II
Allt á einum stað"
Eftirtalin fyrirtæki standa að þessari auglýsingu:
Bakhúsið •Blómahöllin «Bræðraborg lúnaðarbanki íslands Bj^gjan hárgftiðslustofa og snyrtiv&ruverslun
Doja tískuverslun Filman Gíeraugnaverslun Benedikts Mannyrðaverslunfti Mólí ískndsbanki Klukkan
Kópavogs Apótel# Mamma Hósa Nóatún* Óli Prik • Ratvís Sevilla Skóverslun KópavogB Sólarland
Sportbúð Kópavogs *Sveinn Bakari TMefaxbúðin Tónkirg Veda 4>ókaverslui* Verslunin Inga
Vídeómarkaðurim# VÍS - Vátryggingafélag íslands
fimm sona auðið. Elstur er Eggert
sem lærði bifvélavirkjun og er nú
slökkviliðsstjóri á Selfossi. Næstur
er Guðni, seinast umsjónarmaður á
Nesjavöllum í Grafningi en búsettur
í Reykjavík. Þá er Þór, hagfræðing-
ur að mennt, nú skólameistari Fjöl-
brautaskóla Suðurlands. Næstur er
Jón skipstjóri hjá Eimskip, búsettur
í Reykjavík. Yngstur sona þeirra er
Örn mjólkurfræðingur í Reykjavík.
Konu sína missti Vigfús 18. júlí
1950. Seinni kona hans er Jóhanna
Stefánsdóttir frá Haga í Gnúpveija-
hreppi. Börn þeirra eru Guðmundur
Stefán og Guðmunda. Bjó Jóhanna
Vigfúsi ágætt heimili á Seltjarnar-
nesi síðustu áratugi og voru þau þar
seinast í íbúðum aldraðra, þar sem
vel fór um þau.
Ég hygg að bestu ár Vigfúsar
Guðmundssonar hafi verið árin frá
1930-1950. Hann var í blóma lífsins
og færðist oft mikið í fang. Stéttvís
var hann og vissi að hann hafði
unnið sig úr fátækt og átti því að
geta hjálpað öðrum. Brann þá á
honum að breyta mætti þjóðfélaginu
í meiri jafnaðarátt og skipaði sér
því lengst til vinstri í stjórnmálum.
Fór svo að Vigfús varð merkisberi
verkalýðshreyfingarinnar á Selfossi
en hann var kjörinn fyrsti formaður
Verkalýðsfélagsins Þórs á fram-
haldsstofnfundi þess 5. janúar 1941.
þá var mikil Bretavinna hafin í Kal-
daðarnesi. Verkamönnum á Selfossi
og í Sandvíkurhreppi öllum fannst
sem Eyrbekkingar fleyttu þar ijóm-
ann og félagið var stofnað til að
vernda hag heimamanna. Var Vig-
fús einnig fyrsti fulltrúi félagsins á
Alþýðusambandsþingi árið 1942.
Vigfús taldi sjálfur að séra Gunnar
Benediktsson sem þá bjó á Eyrar-
bakka hefði teflt sér fram til form-
annskjörs. „Hann hefur verið í verk-
alýðsfélagi og er svolítið félagsvan-
ur,“ sagði Gunnar. En formanns-
stöðunni gegndi Vigfús til ársins
1944.
Þá var hann líka kominn í hrepps-
nefnd og var einn þeirra síðustu er
gegndu hreppsnefndarstörfum í
Sandvíkurhreppi hinum eldri. Þang-
að var Vigfús kosinn 1942 og sat
fram að hreppaskiptum, 1. janúar
1947. Faðir minn sat öll þau ár í
hreppsnefnd með honum og minntist
hann oft á það hve skemmtilegur
félagi Vigfús hefði verið, bæði sam-
vinnuþýður og sanngjarn. Þá var
oddviti Björn Sigurbjarnarson bank-
aféhirðir í Fagurgerði og færði fund-
argerðirnar sjálfur með sínu forn-
yrta lagi. Ekki hefur Vigfús atvinnu
sinnar vegna getað mætt á öllum
fundum og því bókaði Björn eitt sinn
er ekki náðist í alla hreppsnefndar-
menn: „Vigfús er á víðavangi." í svo
snjallri og stuttri bókun fólst fullgild
afsökun.
Vigfús vann stuttan tíma hjá
hernum. „Þetta var ekkert nema
þrældómur og peningar", sagði hann
mér. En þegar hann nefndi orðið
„peningar" rifjaðist upp fyrir mér
lítil orðræða sem ég heyrði sem barn.
Bíll kom akandi framhjá Sandvík
utan úr Kaldaðarnesi. Heimamenn
stóðu úti á stétt og einhver sagði:
„Þetta er hann Vigfús, hann er víst
orðinn milljónamæringur." Þetta
voru stór orð í þá tíð og mörgum
áratugum síðar spurði ég Fúsa hvað
hæft væri í þessum orðum um þáver-
andi formann Verkalýðsfélagsins
Þórs á Selfossi. Hann kvaðst halda
að hér væri átt við stóra akkorðið
sem hann tók á því að tyrfa kringum
herspítalann mikla í Kaldaðarnesi.
Torfið átti að taka í Breiðumýri við