Morgunblaðið - 16.02.1991, Blaðsíða 30
30
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 16. FEBRUAR 1991
Magnús Kristjánsson,
Hvolsvelli — Minning
Fæddur 13. nóvember 1964
Dáinn 1. febrúar 1991
í dag verður til moldar borinn
frá Stórólfshvolskirkju elskulegur
frændi okkar, Magnús Kristjáns-
son, sem varð bráðkvaddur í
Tromsö í Noregi hinn 1. febrúar
síðastliðinn. Skammt er um liðið frá
því hann kvaddi okkur glaður í
bragði eftir ánægjulegt jólafrí í for-
eldrahúsum, fullur áhuga og eftir-
væntingar að hefja lokaáfanga í
námi sínu og hitta aftur vini sína
ytra. Sárt er að trúa og erfitt að
skilja að hann sé nú allur.
Magnús fæddist 13. nóvember
1964 og var einkabarn foreldra
sinna, Erlu Jónsdóttur og Kristjáns
Magnússonar, sem búsett eru á
Hvolsvelli. Erla er dóttir hjónanna.
Guðbjargar Guðsteinsdóttur og
Jóns Sigurðssonar frá Nesjavöllum
í Grafningi, en Kristján er sonur
hjónanna Laufeyjar Guðjónsdóttur
og Magnúsar Kristjánssonar frá
Hvolsveili, síðar búsett í Reykjavík.
Faðir Erlu og foreldrar Kristjáns
eru látin fyrir nokkru.
Magnús ólst upp á Hvolssvelli
og hlaut þar sína grunnskólamennt-
un. Hann var fyrsta barnabarn
ömmu sinnar og afa, sem þar
bjuggu, og mikill augasteinn í fjöi-
skyldunni. Það var bjart yfir litla
drengnum og hann var heilbrigt og
tápmikið barn sem gaf og gladdi.
Hugurinn varð fljótt mikill og
óþrjótandi urðu viðfangsefni æsk-
unnar í leik og námi. Ósjaldan kom
hann inn óhreinn og votur að kveldi,
hvergi búinn að Ijúka öllu því sem
til stóð. A móti honum tóku jafnan
mildar móðurhendur og vel leið
honum í heimilishlýju hjá um-
hyggjusömum foreldrum. Hann var
ekki hár í loftinu þegar hann fór
að hlýða á það sem hinir fullorðnu
skröfuðu í eldhúskróknum og fylgj-
ast með umræðum og fréttum um
Birting afmælis-
og minningargreina
Morgunblaðið tekur afmæl-
is- og minningargreinar til
birtingar endurgjaldslaust.
Tekið er við greinum á rit-
stjórn blaðsins á 2. hæð í Aðal-
stræti 6, Reykjavík og á skrif-
stofu blaðsins í Hafnarstræti
85, Akureyri.
Athygli skal á því vakin, að
greinar verða að berast með
góðum fyrirvara.
málefni stór og smá. Það þótti nokk-
uð sérstætt við snáðann, sem lifði
og hrærðist í sveitaþorpi, að ekkert
vakti meir áhuga hans en það er
laut að hafinu, fiskveiðum og sjáv-
arútvegi. Myndir af bátum voru
klipptar úr blöðum og haldið til
haga og fylgst var náið með afla-
brögðum þeirra. Er amma og afi
voru heimsótt til Reykjavíkur, voru
það hans eftirlætisstundir að fara
niður á höfn í aftursætinu hjá afa
og fá að líta augum báta og skip.
Stundum kom fyrir að ferðin var
framlengd til Hafnarfjarðar sem
unga manninum þótti ekki ónýtt.
Frá blautu bamsbeini vandi
Magnús komur sínar að Nesjavöll-
um með foreldrum sínum. Þar
kynntist hann mikilfengleik sveitar-
innar með ömmu og afa, stórum
hópi skyldmenna og vina, gesta-
gangi, svipmiklu fólki, sauðburði,
heyskap, smalamennsku, silungs-
veiði í Þingvallavatni, stórbrotinni
náttúru, ævintýrinu í hinu smáa.
Þessi heimur dró hann til sín og frá
tíu ára aldri var hann þar í sveit
að sumarlagi. Á Nesjavöllum leið
honum einstaklega vel og þar naut
hann mikillar ástúðar. Þar fékk
hann útrás fyrir kraft sinn og at-
hafnasemi við leik og vinnu. Hann
var afar duglegur við bústörfin og
hafði af þeim mikið yndi. Á ungl-
ingsárum varð sveitin honum mið-
punktur tilverunnar og í bijóstinu
blundaði þrá að gerast bóndi. Sumr-
in á Nesjavöllum mótuðu Magnús
mjög og urðu honum hollt vega-
nesti.
Haustið 1980 hóf Magnús nám
í Menntaskólanum á Laugarvatni
og þaðan varð hann stúdent vorið
1984. Vistin á Laugarvatni féll hon-
um vel og þar kynntist hann ung-
mennum sem komin voru víðsvegar
að af landinu og kunnu frá mörgu
að segja. í menntaskólanum eignað-
ist. hann marga ágætisvini sem
hann hélt tryggð við. Á þessum
árum van.n hann á sumrin hjá bygg-
ingarfélaginu Ási í Hvolsvelli við
húsbyggingar í sveitum Rangár-
valla- og Árnessýslu og þar hélt
hann áfram starfi að menntaskóla
loknum og fram á árið 1985.
Þáttaskil urðu í lífi Magnúsar
haustið 1985 er hann réð sig sem
háseti á bátinn Hrafn Sveinbjamar-
son II frá Grindavík. Hjá honum
rættist gamall draumur sem hann
hafði átt frá barnæsku. Sjómennsk-
an átti strax vel við Magnús. Hann
var vanur löngum vinnudegi og
kunni að skila sínu. Vel féll honum
að vera í félagsskap dugmikilla og
litríkra sjómanna sem miðluðu af
reynslu sinni. Hann drakk í sig
karakter þeirra og frásagnir sem
hann lýsti oft á góðum stundum. Á
Hrafni var Magnús vetrarvertíðina
1985—1986 við síld- og þorskveið-
ar. Við þessi kynni af fiskveiðum
og útgerð fann hann hvert hugurinn
stefndi og ákvað að hér skyldi hans
starfsvettvangur verða. Haustið
1986 hóf Magnús nám í sjávarút-
vegsfræðum við háskólann í Tromsö
í Noregi. Það var ekki laust við að
löndum hans og námsfélögum í
Tromsö, sem flestir voru upprannir
við sjávarsíðuna, þætti hann í fyrstu
svolítið kynlegur kvistur, kominn
ofan af landi og alinn upp við sveita-
störf. Þeir fundu fljótt að ekki var
komið að tómum kofunum hjá hon-
um, féll Magnús einkar vel í hópinn
og eignaðist í Tromsö góða félaga.
Hann stundaði námið af kappi og
gekk það mjög vel enda áhuginn
mikill. Hlé gerði Magnús á námi
sínu veturinn 1987—1988 og vann
þá við fiskeldi hjá fyrirtækinu Bú-
fiski í Landsveit. Þráðinn tók hann
upp í náminu að nýju haustið 1988.
í sumar- og jólafríum kom hann
jafnan heim til íslands og fór á sjó-
inn. Hélt hann í fyrstu áfram á
Hrafni Sveinbjarnarsyni en færði
sig seinna yfir á Grindvíking sem
hann var síðast á. Hann átti þar
víst skipsrúm nú í janúar og ætlaði
að vera við loðnuveiðar fram í febr-
úarbyijun er skólinn hæfíst að nýju,
en loðnan gaf sig ekki og því hélt
hann út til Tromsö fyrr en ætlað
var. Á sjónum hlaut Magnús góða
reynslu sem nýttist honum vel í
náminu. Hann kynntist m.a. veiðum
á síld, loðnu, þorski, rækju og grá-
lúðu. Magnús var kominn að þeim
áfanga í náminu að vinna lokaverk-
efni. Hafði hann ákveðið að hafa
það úr íslenskum sjávarútvegi og
taka fyrir tengsl loðnu- og þorsk-
veiða út frá hagfræðilegu sjónar-
miði. Var hann byrjaður að viða að
sér gögnum um það efni er hann
féll frá.
Með Magnúsi er genginn einstak-
ur Ijúflingur og efnismaður. Þungur
harmur er að öllum kveðinn við frá-
fall hans. Mikill er missir foreldra
hans og ömmu sem hann var svo
kær. Megi góður guð veita þeim
styrk. Við eram þakklát fyrir að
hafa átt þennan góða dreng og
frænda sem veitti flestum meir en
hann vildi sjálfur þiggja. Með okkur
skilur hann eftir sig góðar endur-
minningar sem lýsa veginn fram-
undan. Blessuð sé hans minning.
Borgþór, Svanfríður og
fjölskyldur.
Þegar mér barst sú harmafregn
að besti vinur minn, Magnús Krist-
jánsson, Hvolsvegi 28, Hvolsvelli,
hefði látist á dvalarstað sínum í
Tromsö í Noregi, þar sem hann var
við nám í sjávarútvegsfræðum og
hefði að forfallalausu útskrifast
þaðan í vor sem sjávarútvegsfræð-
ingur, sat ég sem þramu lostinn í
nokkra stund eftir að hafa meðtek-
ið þessa fregn og gat mig hvergi
hrært. Þessi fregn kom svo óvænt
sem reiðarslag. Fyrir hugskotssjón-
um mínum runnu myndir og minn-
ingar frá liðinni tíð, frá þeim tímum
er við Magnús voram litlir drengir
að alast upp hér á Hvolsvelli. Það
er erfítt, hvers vegna ungur maður
í blóma lífsins er hrifinn á brott úr
þessu jarðlífí, ungur maður sem
aldrei varð misdægurt né kenndi
sér nokkurs meins. Víst er að vegir
Guðs eru okkur oft óskiljanlegir.
Skömmu áður en Magnús hélt út
til Noregs að loknu jólaleyfi nú í
janúar áttum við stund yfír kaffi-
bolla á heimili mínu, þar sem margt
bar á góma um liðna daga, nútíð
og framtíð, eins og jafnan er fund-
um okkar bar saman. Hún er um
margt eftirminnileg samverustund-
in þennan eftirmiðdag, 17. janúar.
Þar sem við sátum við eldhúsborðið
var samtal okkar rofið er síminn
hringdi og tilkynnt var að Hekla
væri farinn að gjósa, öílum að óvör-
um. Saman fórum við vinirnir ásamt
konu minni og bami til að líta á
kraft náttúrannar úr fjarska og
glóandi hraunið braust úr iðrum
jarðar í kvöldrökkrinu. Utan úr
Velli horfðum við á tilkomumikið
gosið og ekki óraði mig fyrir á
þeirri stundu er við stóðum á Suður-
landsvegi að þar ættum við okkar
síðustu samverustund, en Magnús
hélt utan til Noregs nokkram dög-
um síðar og varð ekki aftur snúið
á meðal vor. Magnús var fæddur
13. nóvember 1964, hann vareinka-
sonur hjónanna Erlu Jónsdóttur,
deildarstjóra, frá Nesjavöllum í
Grafningi, og Kristjáns Magnússon-
ar, bifreiðastjóra, frá Hvolsvelli. Við
Magnús vorum ekki háir í loftinu
er fundum okkar bar fyrst saman
við leik og störf í fremur fámennum
hópi annarra barna og unglinga í
ört vaxandi byggðarlagi sem Hvols-
völlur var. Mjög náin vinatengsl
mynduðust okkar á milli og voram
við m.a. sessunautar alla skóla-
göngu er við gengum saman, alls
níu ár. Nær undantekningarlaust
urðum við samferða að loknum
skóladegi héldum þá á heimili ann-
ars hvors okkar til að takast á við
heimalærdóminn, líta yfír fréttir
dagsins í dagblöðunum, hlusta á
útvarp um leið og síðdegiskaffinu
var rennt niður. Oftar en ekki var
síðan haldið með íþróttatöskurnar
í félagsheimilið Hvol þar sem degin-
um var jafnan eytt í hópi bekkjarfé-
laga og kunningja í boltaleikjum
ýmiss konar. Eftir annir dagsins
kom það alloft fyrir að við sváfum
saman heima hjá Magnúsi eða mér.
í þau skipti var ekki farið snemma
í háttinn, margt var um að spjalla
í gamni og alvöru. Þessir tímar líða
mér seint úr minni. Magnús var
íþrótta- og keppnismaður -góður,
metnaðargjarn, gafst aldrei upp
fyrr en í fulla hnefana, játaði sig
seint sigraðan í baráttunni við
keppinaut sinn, hvort heldur hann
var þátttakandi í hópíþrótt, í keppni
einstaklinga í fijálsum íþróttum, í
sundi eða við skákborðið. Hann var
drengur góður á velli, hafði prúða
framkomu, þó svo að fyrir kæmi
að mönnum hitnaði í hamsi en það
var jafnan gleymt að loknum góðum
leik. Magnús var duglegur náms-
maður þar sem keppnisskapið naut
sín oft og tíðum en ekki síst var
hann samviskusamUr og snyrtilegur
en snyrtimennskan var honum í
blóð borin sem lýsti sér í öllu því
sem hann gerði og lét frá sér fara.
Hann var sú manngerð sem undi
því illa að hafa ekkert fyrir stafni,
hann var atorkumaður. Ungur
gerðist Magnús umboðsmaður fyrir
dagblaðið Vísi er var og hét. Hann
kom blaðinu samviskusamlega og
stundvíslega út á meðal áskrifenda
ýmist á hjóli eða fótgangandi í
ýmiss konar veðrum. Á þessum
áram voru sveitastörf Magnúsi hug-
leikin. Á hveiju vori eftir skóla hélt
hann í sveitina til ömmu sinnar og
frænda á Nesjavöllum, fullur spenn-
ings og eftirvæntingar. Það var
ekki laust við það, að ég sem éftir
sat fyndist ég sem vængbrotinn
fugl meðan hann dvaldi í sveitinni.
í a.m.k. tvö skipti varð ég þess
heiðurs njótandi að vera með í
göngum og réttum á Nesjavöllum,
þar sem Magnús var eins og kóng-
ur í ríki sínu. Á Nesjavöllum var
mér tekið sem einum af fjölskyld-
unni og er ég þakklátur fyrir að
hafa kynnst því fólki er Magnús
vitnaði svo oft í. Það vakti athygli
í fari Magnúsar sem unglings hve
vel hann fylgdist með allri þjóðfé-
lagsumræðu, hann las dagblöðin
spjaldanna á milli og missti vart
EmarBekk Guð-
mundsson
Fæddur 24. september 1904
Dáinn 9. febrúar 1991
Far vel heim,
heim í drottins dýrðargeim!
Náð og miskunn muntu finna
meðal dýpstu vina þinna;
friðarkveðju færðu þeim.
Far vel heim!
(Matth. Joch.)
í dag, laugardaginn 16. febrúar,
verður jarðsettur frá Seyðisfjarðar-
kirlq'u Einar Bekk Guðmundsson.
j Látinn er maður, sem varð að taka
> þeim óvenjulegu örlögum að geta
i ekki tekið þátt í lífínu, eins og flest-
ir upplifa það — það að stunda vinnu,
j menntast, eignast fjölskyldu, ferðast
og taka þátt í félagslífí staðarins.
; Það segir sig sjálft að slík örlög reyna
| á skapfestu og kjark. Það þarf góða
greind og heilbrigðan huga til þess
að geta tekið því með æðruleysi eins
og hann gerði, að geta ekki gengið
fyrr en um 9 ára aldur og dvelja um
40 ár á sjúkrahúsi. En slík hetjulund
var honum gefin.
Einhveiju sinni þegar við vorum
— Minning
stödd á Seyðisfirði í sumarfríi datt
okkur í hug að bjóða Einari í bíltúr.
Okkur fannst hann dálítið þver þegar
hann afþakkaði að koma með okkur
upp á hérað og njóta útiveru í Hall-
ormsstaðarskógi. En seinna skildist
okkur að það var vegna þess að hann
vildi ekki íþyngja okkur um of eða
að láta hafa fyrir sér að óþörfu.
Hann var sjálfstæður í skoðunum
um menn og málefni og fylgdist
mjög vel með öllu athafnalífi á staðn-
um.
Hann ólst upp á Gullsteinseyri við
Seyðisfjörð hjá ástríkum foreldrum
sem allt gerðu til þess að honum
mætti líða sem best. Þessi sæmdar-
hjón Guðmundur Bekk Einarsson og
kona hans Vilborg Sigríður Jónsdótt-
ir tóku þá ákvörðun þegar Einar var
9 ára að þeir feðgar færu saman til
Kaupmannahafnar ef það mætti
verða Einari til hjálpar. Árið 1913 í
nóvember lögðu þeir af stað með
„Ceres“, skipi Sameinaða gufuskipa-
félagsins. Þá var ekki tekinn upp
síminn til þess að panta gistingu eða
aðra fyrirgreiðslu. Eiginlega var far-
ið út í óvissu hvað.það snerti fyrir
Guðmund en Einar átti vísa sjúkra-
húsvist á spítala sem hét „Hjemmet
for Vanföre", þar átti Einar að vera.
Fyrir misskilning kom enginn að taka
á móti þeim að skipinu. Guðmundur
lagði af stað með drenginn í fanginu
upp í borgina og að lokum kom hann
á sjúkrahúsið seint um kvöld. Þar
fengu þeir góðar móttökur, en faðir-
inn var álitinn mikill friðarspillir þeg-
ar hann tók ekki í mál að fara að
leita sér að næturgistingu. Hann var
ákveðinn í að skilja son sinn ekki
eftir einan svona fyrstu nóttina í
ókunnu landi. Þar segir hann orðrétt
eftir forstöðukonu sjúkrahússins:
„Þér erað sá ósvífnasti faðir sem
hingað hefur komið en mér er sagt
að þér sefíð og hughreystið drenginn
yðar og talið víst aldrei um vand-
ræði eða veikindi við hann.“ Þá svar-
aði faðir hans: „Ég mun aldrei standa
grátandi yfir mínum dreng hvað sem
fyrir hann kemur.“
Eftir nokkurra mánaða veru og
margar aðgerðir komst Einar loks á
fætur og saman upplifðu þeir þá
dýrðarstund að Einar gat gengið með
aðstoð hækju og stafs. Það má geta
nærri hvílík hamingja þetta var fyrir
drenginn að geta nú loksins gengið
uppréttur. Hann lærði nú dönskuna
og talaði við jafnaldra sína og var
ekki í neinu „sálarlegu hnipri" eins
og faðir hans orðaði það.
Saman fóra þeir heim aftur í þetta
sinn, en þegar Einar var 18 ára fór
iiiuii3 f).; ,f.ö[I i Brnniurií: moá 6iA
hann einn til Kaupmannahafnar til
þess að læra burstagerð, trúlega einn
af fyrstu íslendingum sem það lærðu.
Talið var að hann gæti haft af því
einhveijar tekjur þegar heim kæmi.
En því miður reyndist það aldrei
nein fjáröflunarleið fyrir hann. Einar
var félagslyndur og tók þátt í lífinu
þama úti á Gullsteinseyri að svo
miklu leyti sem mögulegt var fyrir
svo fatlaðan mann. Hann hafði góða
söngrödd og var í kór. Um tíma
keu. di hann bömum lestur. Hann
heimsótti oft nágrannana og var all-
staðar aufúsugestur, vinsæll og vel
liðinn. Fylgdist vel með atvinnuhátt-
um til sjós og lands.
Við fráfall móður hans breyttust
hagir þeirra feðga, þá flutti Einar á
Sjúkrahús Seyðisfjarðar og dvaldi
þar til dauðadags. Ekki varð það
honum sársaukalaust að flytja að
heiman frá föður sínum en það varð
ekki umflúið.
Eins og áður er sagt urðu það
nærri 40 ár sem Einar bjó uppi á
lofti á sjúkrahúsinu og fór aðeins út
á svalimar en helst aldrei niður stig-
ann. Hann vildi ekki láta aðra hafa
fyrir því að bera sig niður. Öllum
lagði Einar gott til mála og hann
naut virðingar og vinsældar meðal
fólksins á sjúkrahúsinu. Hann hafði
gaman af að tefla skák og föndra
ýmislegt. Það var ótrúlegt hvað hann
gat gert fallega muni miðað við fötl-
un hans. Má nú sjá margar skútur
listilega vel gerðar af honum sem
prýða herbergi hans. Hann naut þess
að rækta blóm og helst vildi hann
hafa sem mest af blómstrandi blóm-
um í kringum sig. Þá kom sér vel
fyrir hann að eiga að góða vinkonu
Sigrúnu Þorsteinsdóttur. Hún hjálp-
aði honum við blómaræktina og var
alltaf boðin og búin til þess að fara
fyrir hann erinda um bæinn ef hann
þurfti einhvers með og leit inn til
hans á hveijum degi. Það var ómet-
■iKg9(j ,ansn irmo'rgsfi i irgniffrisl iBi