Morgunblaðið - 21.03.1991, Blaðsíða 40

*40
*' ÁlblÍGUNBLAÐIÐ FIMMTUÐÁGUIV 21. MARZ 1991
Þinglausnir í gær:
266 þingmál af
476 afgreidd
Aðeins eitt mál var á dagskrá 76. fundar Sameinaðs þings í gær;
þinglausnir. Steingrímur Hermannsson forsætisráðherra rauf í gær
Alþingi, 113. Iöggjafarþing.
Guðrún Helgadóttir forseti
Sameinaðs þings ávarpaði þingheim
og gerði grein fyrir starfi 113. lög-
gjafarþingsins.
Alls voru til meðferðar í þinginu
476 mál. Þar af voru 266 afgreidd
og tala prentaðra þingskjala var
1.130. Lagafrumvörp voru samtals
190. Stjórnarfrumvörp voru 107,
65 voru afgreidd sem lög en 42
urðu pútrædd. Þingmannafrumvörp
voru 83, 7 urðu að lögum auk frum-
varps til stjórnskipunarlrga, 4
frumvörpum var vísað ti. ríkis-
stjómarinnar en 71 þingmanna-
frumvarp var óútrætt.
Þingsályktunartillögur voru alls
96, þar af var 31 samþykkt sem
ályktun Alþingis, 4 var vísað til
ríkisstjómarinnar, 2 kallaðar aftur
og 59 óútræddar.
í Sameinuðu þingi voru bornar
fram 162 fyrirspurnir. Allar nema
13 vorti afgreiddar. A þinginu voru
lagðar fram 28 skýrslur, þar af
voru 3 samkvæmt beiðni til ráð-
herra.
Guðrún Helgadóttir forseti Sam-
einaðs þings sagði m.a. að eftir að
þessu þingi lyki yrði nýr kafli skráð-
ur í sögu Alþingis, það myndi fram-
vegis starfa í einni málstofu. Sú
samstaða sem hefði tekist um þessa
breytingu sýndi ljóslega að þegar
heill og heiður Alþingis væri í húfi
væri þingheimur einhuga. Þingfor-
seti lagði mikla áherslu á að til
þess að vonir sem bundnar væru
þessari breytingu rættust, yrði að
búa þinginu réttlát þingskaparlög
sem skertu í engu rétt minnihluta
né meirihluta svo allt færi fram sem
hæfði virðingu Alþingis.
Forseti Sameinaðs þings sagði
marga þingmenn eflaust vera orðna
lúna eftir langa og erfiða vinnulotu.
„En stjómmálamenn eru sein-
þreyttir og því leggja nú mörg okk-
ar út í baráttu fyrir áframhaldandi
þingsetu. Sú er ósk mín best okkur
öllum til handa að okkur auðnist
að vera verðugir andstæðingar." I
ræðulok þakkaði Guðrún Helga-
dóttir þingmönnum og starfsfólki
Alþingis fyrir vel unnin störf. Hún
óskaði Islendingum heilla og ham-
ingju.
Halldór Blöndal (S-Ne) talaði
fyrir hönd þingmanna og þakkaði
Guðrúnu Helgadóttur þingforseta
fyrir góðar óskir í garð þingmanna.
Meðal annars þakkaði hann Guð-
rúnu fyrir réttláta fundarstjórn í
erfiðu og erilsömu starfi; þingmenn
skapríkir; annir miklar og mikið
mæddi á forseta. Halldór óskaði
forseta og fjölskyldu hans ailra
heilla. Hann þakkaði líka starfsfólki
Alþingis vel unnin störf.
Steingrímur Hermannsson for-
sætisráðherra las bréf frá handhöf-
um forsetavalds. Þar sagði m.a. að
þar sem Alþingi hefði nú samþykkt
frumvarp til stjómskipunarlaga um
breytingu á stjórnarskrá, bæri sam-
kvæmt 79 gr. stjómarskrárinnar
að rjúfa þing nú þegar og stofna
til kosninga. Alþingi væri rofið frá
og með 20. apríl 1991. Jafnframt
væri ákveðið að kosningar til þings-
ins færu fram sama dag. Forseta
var veitt umboð til að slíta þingi
þegar það hefði lokið störfum. Að
svo búnu sleit forsætisráðherra
þinginu.
Forsætisráðherra slítur þingi
Morgunblaðið/Ámi Sæbcrg
Kosningiim í stj órnir
og ráð frestað um sinn
Ekki varð af kosningu nokkurra manna í stjórnir og ráð, sem ríkið
á hlutdeild í, fyrir þinglausnir í gær. Meðal annars stóð til að kjósa
fjóra menn og jafnmarga varamenn í stjórn Landsvirkjunar. Þetta
var í sjötta sinn sem þessar kosningar voru á dagskrá sameinaðs
þings á þessu löggjafarþingi.
Um nokkurt skeið hefur verið
beðið eftir því að Alþingi veldi
nokkra einstaklinga til þess vegs
og vanda að sitja í þremur stjórnum
fyrirtækja sem ríkið á hlutdeild í
og einnig í Orkuráð. Hér er um að
ræða: Kosningu fjögurra manna og
jafnmargra varamanna í stjórn
Landsvirkjunar til fjögurra ára,
skipunartími frá 1. júlí 1991 til 30.
júní 1995. Kosningu þriggja full-
trúa og jafnmargra varamanna í
stjórn Kísiliðjunnar hf. til fjögurra
ára, frá 20. apríl 1991 til jafnlengd-
ar 1995. Kosningu þriggja manna
og jafnmargra varamanna í stjórn
Viðlagatryggingar íslands til fjög-
urra ára, frá 27. maí 1991 til jafn-
lengdar 1995. Kosningu fimm
manna í Orkuráð til ijögurra ára,
frá 1. júlí 1991 til jafnlengdar 1995.
í upphafi 75. fundar sameinaðs
þings í gærmorgun kvaddi Eiður
Guðnason (A-Vl) sér hljóðs um
þingsköp. Hann óskaði eftir því að
fyrstu fjögur mál á dagskrá fundar-
ins yrðu ekki afgreidd að svo stöddu
en það væri kosning manna í ráð
og stjómir fyrirtækja sem ríkið
ætti hlutdeild í. Það lægi fyrir að
Alþingi myndi koma saman fljót-
lega að afloknum kosningum og það
væri þá hægt að afgreiða þessi
mál. Friðrik Sophusson (S-Rv) tók
undir þessi orð.
Kristin Einarsdóttir (SK-Rv)
voru það ný tíðindi að Alþingi kæmi
saman fljótlega að afloknum alþing-
iskosningum, það hefði ekki verið
fastmælum bundið. Þetta val í ráð
og stjórnir hefði átt að fara fram
4. mars síðastliðinn, þingmenn
Kvennalistans hefðu ítrekað óskað
eftir því að þetta mál yrði afgreitt.
Kristín varpaði fram þeirri spurn-
ingu hvort verið gæti að þessi frest-
un tengdist því að Kvennalistinn
hefði e.t.v. möguleika á því að fá
fulltrúa í stjórn Landsvirkjunar,
„karlavígi sem ekki mátti hleypa
okkur inn í“. Gömlu flokkarnir fjór-
ir stæðu saman um að viðhalda
samtryggingunni.
Margrét Frímannsdóttir
(Ab-Sl) formaður þingflokks Al-
þýðubandalagsins greindi frá því
að þingflokkurinn hefði fyrir nokkr-
um dögum samþykkt að tilefni
væri til þess að fresta kosningunum
um þessi stjómarsæti.
Skúla Alexanderssyni (Ab-Vl)
og Hjörleifi Guttormssyni (Ab-Al)
kom þessi yfirlýsing Margrétar á
óvart.
Kristín Einarsdóttir taldi frest-
un þessara kosninga móti öllum
venjum og hefðum og lýsti því yfir
að Kvennalistanum væri ekkert að
vanbúnaði að kjósa í þessar stjóm-
ir. Páll Pétursson formaður þing-
flokks framsóknarmanna (F-Nv)
sagði framsóknarmenn tilbúna að
kjósa og lagði til að menn tækju
fundarhlé til að stilla upp á lista.
Júlíus Sólnes (B-Rv) taldi illt ef
þingi lyki í óeiningu um þetta mál
og tók undir að hlé yrði gert til að
ná samstöðu um að þessar kosning-
ar gætu farið fram.
Guðrún Helgadóttir forseti
sameinaðs þings boðaði fundarhlé
en áður en það gæti orðið var 5.
mál fundarins afgreitt. Þingsálykt-
unartillögu iðnaðarráðherra um
samninga um álver var vísað til
atvinnumálanefndar með 56 sam-
hljóða atkvæðum.
Ekkert samkomulag um
málsmeðferð
Að afloknu fundarhléi varð Guð-
rún Helgadóttir að upplýsa að for-
mönnum þingflokkanna hefði ekki
tekist að ná samkomulagi. Þing-
menn ræddu þetta mál nokkra
stund. Hjörleifur Guttormsson
taldi nú koma fram bandalag Al-
þýðuflokks og Sjálfstæðisflokks
sem hefðu undanfarið verið í „til-
hugalífi“. Einnig voru uppi mismun-
andi sjónarmið um hvort Alþingi
bæri skylda til að skipa í þessar
stjómir eða hvort ekki væri eðli-
lpgra að nýtt þing sem kæmi vænt-
anlega saman síðari hluta maí gerði
það. Einnig kom það sjónarmið
fram að ekki lægju þau ósköpin á;
skipunartími í stjórn Landsvirkjun-
ar rynni ekki út fyrr en 1. júlí
næstkomandi, eina málið sem form-
lega lægi á væri kosning í stjórn
Kísiliðjunnar hf. en þar rynni skip-
unartími stjórnar út 20. apríl. Sum-
ir þingmenn vildu að það yrði borið
undir atkvæði hvort valið yrði í
stjórnirnar og nefndirnar nú á þess-
um fundi eða síðar. Ólafur Ragnar
Grímsson fjármálaráðherra og
formaður Alþýðubandalagsins til-
kynnti að þingflokkur Alþýðu-
bandalagsins væri reiðubúinn að
kjósa núna. Eiður Guðnason vakti
athygli á að formanni Alþýðubanda-
lags og formanni þingflokks_ þessa
bandalags bæri ekki saman. Ólafur
Ragnar Grímsson sagði síðar í
umræðunni að þingflokkur Alþýðu-
bandalags hefði verið reiðubúinn til
að fresta þessari kosningu ef um
það væri samkomulag en ef ætti
að ganga til kosninga stæði ekki á
Alþýðubandalaginu að tilnefna
menn. Forseti sameinaðs þings
frestaði fundi enn á ný til að reyna
til þrautar að ná samkomulagi. Kl.
11.30 var fundur settur á ný en
þá tilkynnti forseti að ekki hefði
tekist að ná samkomulagi og úr-
skurðaði að þessi mál væru tekin
út af dagskrá og boðaði til næsta
fundar. Þar var eitt mál á dagskrá;
þinglausnir.
„Mjögásvig“
Kristín Einarsdóttir sagði í sam-
tali við Morgunblaðið að sjálfstæð-
ismenn hefði með því að standa að
því að fresta þessum kosningum,
gengið „mjög á svig“ við samkomu-
lag sem þeir hefðu gert við Kvenna-
listann um að stjórnarandstaðan
stæði saman í þessum kosningum.
Ólafur G. Einarsson staðfesti í
samtali við Morgunblaðið að um það
hefði verið talað að ef kosið yrði
myndu Sjálfstæðisflokkur og
Kvennalisti stilla saman á lista. Með
því móti hefði stjórnarandstaðan
fengið 6 sæti í stjórnunum, Sjálf-
stæðisflokkurinn 5 og Kvennalist-
inn 1. Aftur á móti ef þessir flokk-
ar hefðu boðið fram sér, hefðu sjálf-
stæðismenn fengið 4 fulltrúa en
Kvennalistinn engan. Ekkert sam-
komulag hefði verið um skiptingu
þessara sæta en sjálfstæðismönnum
hefði verið vel kunnugt um að óskir
Kvennalistans beindust eingöngu
að stjórnarsetu í Landsvirkjun og
að þær hefðu ekki verið reiðubúnar
að semja um annað.
Sjö lög á síðustu
deildarfundunum
Á SÍÐUSTU deildarfundum í fyrrakvöld og fyrrinótt var fjöldi frum-
varpa samþykktur sem lög frá Alþingi. Atta mál voru afgreidd á
síðustu deildarfundunum í fyrrinótt.
Stuttar þingfréttir:
Guðrún gleðst
Við þinglausnir í gær þakkaði
Halldór Blöndal (S-Ne) Guðrúnu
Helgadóttur forseta sameinaðs
þings fyrir réttláta fundarstjórn í
erilsömu og erfiðu starfí. Það kom
einnig fram í ræðu hans að þing-
menn gætu verið óþolinmóðir og
þyrftu ákveðið umburðarlyndi.
Halldór Blöndal og forseti sam-
einaðs þings hafa einstöku sinnum
átt orðaskipti um þingsköp og
fundarstjóm, hafa þær snerrur á
stundum orðið allharkalegar.
Aðspurð sagði Guðrún Heiga-
dóttir að lof Halldórs hefði hljóm-
að ljúflega í eyrum og hún mæti
það mikils að Halldór Blöndal
hefði loks sagt hug sinn allan og
lýst því yfir að hún væri góður
fundarstjóri.
Á hundraðasta fundi efri deildar
var frumvarp menntamálaráðherra
um grunnskóla afgreitt sem lög
frá Alþingi. En tekist hafði sam-
komulag milli menntamálaráðherra
og sjálfstæðismanna um það mál.
Voru fjölmargar tiliögur sem sjálf-
stæðismenn höfðu lagt fram teknar
inn í frumvarpið. Einnig var frum-
varp viðskiptaráðherra um skað-
semisábyrgð samþykkt en þessi
lög kveða m.a. á um skaðabóta-
ábyrgð framleiðenda og dreifingar-
aðila vegna tjóns sem hlýst vegna
ágalla á-vöru. Frumvarpi Sólveigar
Pétursdóttur (S-Rv) um breytingar
á lögum um almannatryggingar,
þ.e. um greiðslur á fæðingarorlofi,
var vísað til ríkisstjómarinnar.
Á sjötugasta og áttunda fundi
neðri deildar voru samþykkt lög um
Húsnæðisstofnun ríkisins, lána-
kerfinu frá 1986 verður lokað. Lög
um greiðslujöfnun fasteignaveð-
lána. Lög um breytingu á tekju-
skatti og eignaskatti. Lög um frá-
drátt vegna fjárfestingar í at-
vinnurekstri og lög um efnahags-
aðgerðir, þ.e. um sérstaka deild
hjá byggðastofnun til að sjá um
tiltekna sjóði.
Það var næstum fram á síðustu
stund óljóst hvaða mál kæmust í
gegn, t.d. féllu þrjú frumvörp dóms-
málaráðherra út milli 77. fundar
og 78. fundar í neðri deild. Frum-
vörpin voru um opinbera réttarað-
stoð, um viðbætur á almennum
hegningarlögum, m.a. að samfé-
lagsþjónusta gæti komið í stað
refsivistar. Og einnig frumvarp um
sjóðshappdrætti til stuðnings kaup-
um á björgunarþyrlu. Af öðrum
málum sem heltust úr lestinni má
t.d. nefna frumvarp samgönguráð-
herra um ferðaþjónustu.
Það var nokkru eftir miðnætti
að fundi lauk í efri deild en í hinni
lauk fundi nokkru eftir kl. 1.