Morgunblaðið - 21.03.1991, Blaðsíða 58

5#«
MORGÍÍNBÍÆélÐ1 rfjVÍMÝtÍDAÖUR' 2ll ‘ICIAÚZ li);
Minning’:
Þórhildur Líndal
Fædd 7. desember 1896
Dáin 12. mars 1991
Þriðjudaginn 12. mars síðastlið-
inn lést ástkær amma okkar, Þór-
hildur Líndal Briem, á 95. aldurs-
ári. Fyrir okkur systkinin er hér
um viss kynslóðaskipti að ræða þar
sem Þórhildur amma okkar var
síðust á lífi af foreldrum foreldra
okkar. Jafnframt má segja að bein
tengsl okkar við gamla tíma, við
sögu heimilis okkar, Tjarnargötu
24, og við hina ýmsu atburði á fyrri
hluta aldarinnar, sem amma sagði
okkur frá, hafí rofnað með fráfalli
ömmu.
Amma okkar var fædd árið 1896
á Akureyri og var dóttir Páls
Briems amtmanns og Álfheiðar
Briem. Fluttust þau hjónin með
ömmu okkar og systkinum hennar
til Reykjavíkur árið 1904 og var
ætlunin að flytjast í nýtt hús sem
nsa átti á lóð við Tjarnargötu 24.
Á þessum tíma féll Páll Briem frá,
en ekkja hans, Álfheiður, lang-
amma okkar, reisti húsið af dugn-
aði og fluttust þær mæðgur Álf-
heiður og Þórhildur Tómasdóttir,
langalangamma okkar, í húsið
ásamt börnunum, en í því húsi höf-
um við systkinin alist upp og sum
okkar búið þar alla tíð. Þess má
geta að Þórhildur Tómasdóttir, sem
bjó í Tjarnargötu 24 með ömmu
okkar, var dóttir Tómasar Sæ-
mundssonar Fjölnismanns, sem lést
árið 1841. Þannig tengdi amma
okkur beint við mjög gamla tíma
og því má segja að við fráfall henn-
ar séu þáttaskil.
. Eftir að amma giftist afa okkar,
Theódóri B. Líndal, fluttust þau á
Bergstaðastræti 76, en það heimili
varð seinna stór hluti af uppeldi og
æskuminningu okkar systkina. Þar
voru haldnar fjölskylduveislur sem
efldu fjölskyldutengsiin og eigum
við margar góðar minningar þaðan.
Amma bar hitann og þungann af
veislunum, en ýmislegt gekk á enda
börnin mörg og fjölskyldan stór.
Einnig vorum við gestir ömmu og
afa undir öðrum kingumstæðum,
t.d. vegna pössunar eða helgargist-
ingar og var þar gott að vera.
Eftir að amma veiktist fyrst
dvaldist hún nokkrum sinnum á
heimili okkar í Tjarnargötu 24. Hún
var mjög þægilegur gestur og vildi
fyrir alla muni ekki láta hafa neitt
fyrir sér. Hún var jafnframt
skemmtilegur gestur og hafði frá
mörgu að segja frá langri ævi og
gerði hún það oftar en ekki mjög
skemmtilega, þannig að hláturinn
var skammt undan, þrátt fyrir að
um merkilega og jafnvel alvarlega
hluti væri að ræða. Auðveldara
þótti henni að segja frá fyrri hluta
ævi sinnar, sérstaklega þegar
minnið fór að versna hin seinni ár,
og oft frá merkilegum atburðum í
sögunni eða frá sérkennilegum per-
sónum. Þennan tíma sem hún dvald-
ist hjá ökkur varð okkur ljóst hve
yndisleg manneskja amma var, sem
aldrei vildi láta hafa fyrir sér, en
naut návistar við skarkalann í okk-
ur systkinum. í minningu okkar
verður hún einfaldlega yndisleg og
góð manneskja og síðast en ekki
síst skemmtileg og okkur góð fyrir-
mynd.
Agnes J. Hansdóttir, Helga
J. Hansdóttir, Tómas J. Hans-
son og Þórhildur J. Hansdóttir
Þegar við kveðjum Þórhildi Páls-
dóttur Líndal, þá kveðjum við mikla
ágætiskonu, mikla öndvegiskonu.
Þórhildur lifði langa ævi. Hún
fæddist á Akureyri 7. desember
1896, dóttir síðasta amtmannsins
yfir norður- og austuramti landsins,
Páls Briem, en um hann lærðum
við í skóla að hefði fyrstur manna
hér á landi haldið opinberan fyrir-
lestur um réttindi kvenna. Árið
1904 flutti Þórhildur með foreldrum
sínum til Reykjavíkur og átti þar
heima eftir það. Árið 1923 giftist
Þórhildur lögfræðingnum Theódór
B. Líndal síðar hæstaréttarlög-
manni og síðast prófessor við laga-
deild Háskólans. Þau hjón eignuð-
ust fjögur böm, þau Pál ráðuneytis-
stjóra, Sigurð prófessor, Álfheiði
húsmóður og Bergljótu hjúkrunar-
forstjóra. Seinna varð Þórhildur
einnig góð tengdamóðir, amma og
langamma, en hún var þar að auki
einhver skemmtilegasta kona sem
ég hef kynnst, gestrisin og góð,
glöð og rausnarleg.
Þórhildi kynntist ég sem móður
æskuvinkonu minnar og sem slík
gat engin verið betri. Gagnvart
okkur vinkonum Álfheiðar var ekki
hægt að vera gestrisnari, enda und-
um við löngum stundum á heimili
Líndalsfjölskyldunnar við Berg-
staðastræti. Vissulega bjó íjölskyld-
an við góð húsakynni, en það var
ekki síst vegna atlætis húsfreyjunn-
ar hve gott var þar að vera enda
þótt almenn skemmtilegheit fjöl-
skyldunnar í heild spilltu ekki fyrir.
Sjálf var ég daglegur gestur á
heimilinu um nokkurra ára skeið
og naut þar alla tíð einstakrar gest-
risni og alúðar.
Einhvem tímann á þessum ámm,
ég var þá við nám, varð atvik sem
mér finnst lýsa Þórhildi einstaklega
vel. Hún fékk happdrættisvinning,
þetta var talsverður vinningur, ekki
man ég hversu mikill, en viðbrögð
Þórhildar em mér ógleymanleg.
Hún sem áreiðanlega hafði ekki
haft eigin tekjur síðan hún giftist
meira en þijátíu ámm áður, var svo
glöð og sagði, nú get ég gefið Theó-
dór gjafir, sem hann hefur ekki
borgað sjálfur. Ef ég man rétt,
fengu böm hennar og tengdadóttir
öll góðar gjafir og sjálf fékk ég,
sem aðeins var vinkona annarrar
dótturinnar á heimilinu, umtals-
verða fjárhæð að gjöf. Aftur á
móti man ég ekki eftir, að talað
væri um neitt sérstakt, sem hún
gerði eða ætlaði að gera fyrir sjálfa
sig.
Eftir því sem árin liðu fækkaði
fundum okkar Þórhildar, en þá er
við hittumst, þá var hún ævinlega
og alla tíð sama ljúfa og elskulega
manneskjan og sú sem ég kynntist
ung.
Svona ljúfu og góðu fólki eins
og Þórhildi Líndal er gott að kynn-
ast og fyrir það skal þakkað að
leiðarlokum um leið og ég votta
ástvinum Þórhildar Líndal samúð
mína.
Auður Þorbergsdóttir
Þórhildur Líndal fæddist á Akur-
eyri hinn 7. desember 1896, elsta
bam Páls J. Briem (1856-1904)
amtmanns þar og seinni konu hans,
Álfheiðar Helgadóttur (1868-
1962). Foreldmm hennar varð fimm
barna auðið. Þau vom auk Þórhild-
ar: Eggert P. Briem (1898-1985),
bóksali og fulltrúi í Reykjavík, átti
Sigríði Skúladóttur frá Skálhoiti,
sem nú býr í Garðabæ. Friede Ingi-
björg (1900) er rak lengi fjölritun-
arstofu, átti Ásgeir Guðmundsson
lögfræðing frá Nesi við Seltjöm.
Helgj P. Briem (1902-1981) hag-
fræðingur og sendiherra, átti Dorisi
Parker frá Birmingham á Eng-
landi, sem nú býr í Reykjavík. Yngst
er Þórdís Briem (1904) bókavörður.
Sonur Páls frá fyrra hjónabandi var
Kristinn P. Briem (1887-1970)
kaupmaður á Sauðárkróki sem átti
Kristínu Bjömsdóttur frá Hofsstöð-
um.
Þórhildur hét í höfuð móð-
urömmu sinnar, Þórhildar Tómas-
dóttur (1835-1923) Sæmundssonar
sóknarprests á Breiðabólsstað, er
átti Helga lektor Hálfdánarson
(1826-1894). Föðurforeldrar Þór-
hildar voru Eggert Briem (1811-
1894) og kona hans, Ingibjörg
Eiríksdóttir (1827-1890), sýslu-
mannshjón, lengst á Reynistað í
Skagafirði.
Þórhildur var sjö vetra þegar
foreldrar hennar fluttust suður.
Þegar amtmannsembættin vom
lögð niður, tók Páll við bankastjórn
íslandsbanka og hafði verið kosinn
á þing er hann féll frá eftir skamma
legu. Merkur maður í íslandssög-
unni. Þórhildur var nýorðin átta ára
er faðir hennar féll frá.
Álfheiður Briem var merkileg og
gáfuð kona. Páll og hún höfðu und-
irbúið byggingu íbúðarhúss. Hann
hafði fengið leyfi ásamt bræðrum
sínum til að leggja götu og reisa
hús undir Tjarnarbrekkunni. Álf-
heiður lét ekki deigan síga og réðst
í bygginguna þótt maður hennar
væri fallinn frá. Myndaðist merki-
legt samfélag þar við götuna. Jón
síðar biskup Helgason bróðir Álf-
heiðar byggði fyrir sunnan og fyrir
norðan Klemens Jónsson landritari.
Þeir Klemens og Páll höfðu verið
samverkamenn á Akureyri, annar
amtmaður og hinn sýslumaður og
fluttust báðir suður er stjórnskipan
breyttist.
Það mótaði Þórhildi í æsku að
hún var elst í stómm systkinahópi.
Ábyrgð lagðist snemma á hennar
herðar og af þeim sökum má segja
að hún hafi ekki notið æsku sinnar
að fullu. Móðir hennar var oft sjúk
þau ár sem Þórhiidur var á barns-
aldri. Eggert bróðir hennar átti
einnig^við vanheilsu að stríða. Álf-
heiður Briem var dugnaðarforkur,
ráðdeildarsöm og leigði þingmönn-
um og námsmönnum herbergi
þannig að á því menningarheimili
var mikið um að vera.
Þórhildur stundaði nám í fjórða
bekk í Kvennaskólanum í
Reykjavík. Þetta var veturinn
1910-1911 og var hún aðeins 14
ára þegar hún var þar í efsta bekk.
Þórhildur lagði stund á ýmsar
námsgreinar í einkatímum. Þá var
Þórhildur ráðin til bókaverslunar
ísafoldar sem Sigríður Bjömsdóttir
(Jónssonar ritstjóra) teiknikennari
rak. Þar var Þórhildur við af-
greiðslustörf á peysufötum og vakti
hrifningu viðskiptavinanna. Starfið
átti að því leyti vel við hana að hún
var bókhneigð og hinn mesti lestr-
arhestur. Síðar á ævinni var hún
um margra ára skeið í stjórn Lestr-
arfélags kvenna, eða allt þar til það
var lagt niður og bækur þess af-
hentar Borgarbókasafninu. Lengst
af var hún gjaldkeri auk þess sem
hún sinnti afgreiðslu á opnunartím-
um til móts við aðrar félagskonur.
Þá sigldi hún til Danmerkur til
tveggja ára dvalar. Sótti hún hinn
virðulega Natalie Zahle skóla í
heimilisfræðum. Að því loknu fékk
hún boð frá danskri fjölskyldu um
að búa hjá henni. Valdi Dansk-
Islandsk Samfund umsækjendur
nákvæmlega og réð t.d. kunnátta
í dönsku miklu um valið. Tókst vin-
áttusamband milli fjölskyldnanna
og það svo mjög að bæði kom
danska fjölskyldan í heimsókn til
íslands og óskaði eftir að fá fleiri
úr systrahópnum. Varð úr að Friede
yngri systir Þórhildar fór til
Færgegaarden, á Lálandi, til dvalar
er hún hafði aldur til. Þegar heim
kom fór Þórhildur til starfa hjá
ríkisféhirði og starfaði þar nær
óslitið þar til hún gekk í hjónaband.
Þórhildur var lagleg stúlka, fjör-
ug og fönguleg, með geislandi bros,
aðlaðandi og umsvermuð. Hún vakti
mikla athygli hvar sem hún fór og
söfnuðust ungu kavaleramir um-
hverfis Tjarnargötu 24 og sendu
henni ljóðaflokka og skáldin ortu
hjartnæm ljóð.
Árið 1923 gekk Þórhildur að eiga
Theódór B. Líndal (1898-1975) son
Björns Líndals yfirdómslögmanns,
alþingismanns og bónda á Sval-
barði, og Sigríðar Methúsalems-
dóttur frá Amarvatni. Theódór varð
stúdent frá Menntaskólanum í
Reykjavík árið 1919 og útskrifaðist
í lögum frá Háskóla Islands 1923.
Síðar fór hann til framhaldsnáms
1926-1927 í Danmörku, Noregi og
Þýskalandi. Eftir próf hóf hann
störf á málflutningsskrifstofu Lár-
usar Fjeldsteds sem félagi hans.
Rak hann skrifstofuna til ársins
1953. Hann varð hæstaréttarmála-
flutningsmaður árið 1930. Árið
1954 var Theódór skipaður prófess-
or og gegndi því embætti til 1969
er hapn lét af störfum vegna ald-
urs. Theodór tók mikinn þátt í fé-
lagsmálum og var mikilvirkur rit-
höfundur og rítstjóri Tímarits lög-
fræðinga. Þá var hann og ráðgjafí
við margháttaða lagasmíð.
Þórhildi 'og Theódóri varð fjög-
urra barna auðið. Páll J. Líndal
ráðuneytisstjóri umhverfisráðu-
neytis. Hann var fyrr kvæntur Evu
Ulfarsdóttur fulltrúa og síðar Guð-
rúnu Jónsdóttur arkitekt. Sigurður
H. Líndal lagaprófessor á Maríu
Jóhannsdóttur skrifstofustjóra í
heimspekideild Háskóla Islands.
Álfheiður Líndal á Hans Jetzek
deildarstjóra hjá íslenska álfélag-
inu. Bergljót Líndal hjúkrunarfor-
stjóri Heilsuverndarstöðvar
Reykjavíkur átti fyrr Guðmund Jón-
asson BA og kennara frá Flatey
sem lést ungur og síðar Einar
Guðjohnsen framkvæmdastjóra og
ferðamálafrömuð.
Vegferð mín hefur verið samofin
í líf Þórhildar móðursystur minnar.
Faðir minn og Theódór voru bekkj-
arbræður frá Menntaskólánum í
Reykjavík og starfsbræður, Lengst
af hef ég átt heima skammt frá
Þórhildi og fjölskyldu hennar við
Bergstaðastræti. Fyrstu æsku-
minningarnar eru tengdar dvöl í
fallega húsinu við Bergstaðastræti
76 hjá Þórhildi og Theódóri meðan
foreldrar mínir voru á ferðalagi.
Þá var verið að malbika strætið.
Bríet þjappaði götuna og Þórhildur
hreinsaði tjöru úr hárinu á mér með
smjöri.
Út um gluggann hef ég fylgst
með ferðum fjölskyldunnar eftir
götunni, Þórhildi léttri á fæti fram
á síðustu ár en báðir synir hennar
búa innar í götunni með fjölskyldum
sínum.
Gestkvæmt var á heimilinu. Hús-
freyjan beitti mikilli kunnáttu í
matargerð og í móttöku gesta. Það
var ánægja hennar og list. Áber-
andi þættir í fari hennar voru hisp-
ursleysi, glaðværð og umfram allt
einstök gamansemi. Fáir réðu yfír
jafn mikilli samræðulist og Þórhild-
ur. Einkenni léttleika hennar var
bráðfyndið orðfæri, græskulaust
gaman sem fólgið var í háði sem
oftast snerist um hana sjálfa. Mein-
fyndni var engum fjær skapi. Ailt
sem Þórhildur Líndal upplifði varð
að ævintýri í munni hennar.
Þórhildur Líndal hélt heilsu og
lífsfjöri fram á háan aldur. Eftir
að Sigurður sonur hennar kvæntist
bjó hún í sambýli við fjölskylduna
í fallega, rauða húsinu. Þegar hall-
aði undan fæti hin síðustu ár öxl-
uðu þau María og Sigurður stærri
hlut þar til hún fékk vist á Drop-
laugarstöðum fyrir hálfu ári. Þar
átti hún góða vist, glöð og gaman-
söm svo sem hún hafði ætíð verið
og þakklát fyrir það sem var fyrir
hana gert. Fyrir fáum dögum veikt-
ist hún og gekk til fundar við guð
sinn 12. mars.
Blessuð sé minning Þórhildar
Líndal. Fjölskylda mín þakkar henni
margar gleðistundir. _
Eggert Ásgeirsson
Á fyrri hluta áttunda áratugarins
kynntist ég fyrst Þórhildi Líndal,
er ég kom óvænt inn í þriggja kyn-
slóða_ fjölskyldu á Bergstaðastræti
76. Eg stóð í skilnaðarmáli, sem
ekki var alveg í takt við hugsunar-
hátt aldamótakynslóðarinnar og þar
með húsráðenda 4 Bergstaðastræt-
inu, Theódórs og Þórhildar, og litið
var til með semingi og óvissu.
Á þessum fyrstu kynningarárum
var Þórhildur spurð álits á þessum
nýja „fjölskyldumeðlimi". Hún svar-
aði á sinn hispurslausa hátt.
„Æi, hann er svo stór,“ en dóttirin
Bergljót er í lágvaxnara lagi. Fleiri
orð þurfti ekki þar um.
Á næstu árum dró ég Bergljótu
með mér í ferðalög innanlands. Þá
var það sem áður, að hún gat yfir-
gefið syni sína og skilið þá eftir
óhulta hjá móður sinni. Hún sá vel
um þá sem oft áður. Tvívegis hafði
Bergljót farið í framhaldsnám er-
lendis og skilið synina eftir í umsjá
móður sinnar. Þetta var okkur
Bergljótu mikið öryggi og treysti
böndin.
Seinna lögðumst við Bergljót í
heimshornaflakk og enn sem fyrr
var Þórhildur hinn ljúfi og öruggi
verndarvættur sona Bergljótar,
Jónasar og Guðmundar Þórs. Við
gátum ferðast áhyggjulaust hvert
á land sem var, alltaf var Þórhildur
W Viðtalstími borgarfulltrúa f Sjalfstæðisflokksins 1 Reykjavik |
Borgarfulltrúar Sjálfstæðisflokksins verða til viðtals í Valhöll, Háaleitisbraut 1, á laugardögum íveturfrá kl. 10-12. Er þá tekið á móti hvers kyns fyrirspurnum og ábendingum. Allir borgarbúar velkomnir. Laugardaginn 23. mars verða til viðtals Sveinn Andri Sve arnefnd, íþrótta- og tómstundaráði og stjórn Dagvista heilsugæsluumdæmis Austurbæjar nyrðra og heilbrigðis Æt&ÆEJ | insson, formaður stjórr r barna, og Ingólfur S nefnd. |H : ’ I ar SVR, í umferð veinsson, í stjórr
yyyvv y.y.v:..yiw i y y y