Morgunblaðið - 09.04.1991, Side 43

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 9. APRIL 1991
43
Jóna Björk Grétarsdóttir:
Ég missti megniö af hárinu
1987 vegna veikinda. Árið
1989 byrjaði hárið fyrst að
vaxa aftur, en það var mjög
lélegt, svo þurrt og dautt og
vildi detta af. Siðan kynntist
ég MANEX. Eftir 3ja mánaða
notkun á MANEX próteininu,
vitamíninu og sjampóinu er hár
mitt orðið gott og enn i dag
finn ég nýtt hár vera að vaxa “.
Fæstíflestnm apótekum,
bárgreiðslii- og rakarastetmn
um lanð alit.
Dreifing:
aiSnraia
S. 680630.
Aróðursbrög’ð...
valinn fijór jarðvegur, bæði rakur
og súrefnisríkur. Þá eru notaðar
stórar plöntur og bii milli plantna
og raða gjarnan 3-4 m, og oftast
viðhöfð bæði jarðvinnsla og áburð-
argjöf. Sá ræktunarferill, sem þar
tíðkast er oft þessi: Asparstiklingar
eru settir í frjóan græðireitsjarðveg
snemma að vori. Næsta vor er árs-
vöxturinn skorinn af (oftast notaður
í stiklinga). Síðan stendur plantan
í reitnum annað sumar til viðbótar
og fær nú mikinn áburð og vex
mjög vel. Á þriðja vori er plantan
tekin upp og gróðursett á sinn var-
anlega stað.
Það er kunnara en frá þurfi að
segja, að vöxtur grænna plantna
byggist á koltvísýringsnámi, en það
er fólgið í þessu: Plantan beislar
orku sólarljóssins með hjálp blað-
grænunnar og myndar orkurík líf-
ræn efnasambönd úr vatni og kolt-
vísýringi andrúmsloftsins. Framar
öllu er þessi lífsstarfsemi háð magni
geislunar, hitastigi og raka. Úti í
náttúrunni getum við lítið stjórnað
þessum þáttum, en öðrum þáttum,
sem einnig hafa sín áhrif þótt minni
séu, getum við stýrt nokkuð, og það
gerum við einmitt með því að beita
ýmsum ræktunaraðferðum svo sem
jarðvinnslu og áburðargjöf.
Því lakari sem hin ytri vaxtarskil-
yrði verða, því nauðsynlegra er að
beita öllum tiltækum ræktunarað-
ferðum, ef von á að vera um góða
uppskeru. Þessu er ekki að heilsa
hjá þeim félögum, heldur segjast
þeir beita ódýrum ræktunaraðferð-
um að sænskum og amerískum fyr-
irmyndum til þess að halda niðri
kostnaði. Við skulum nú aðeins líta
á það dæmi.
Grófleg hagræðing
kostnaðarliða
Við þessa kostnaðarliði (sbr.
mynd 3) er ýmislegt að athuga.
Eftir graseyðingu á að stinga
græðlingum, 2.500/ha. Þorbergur
H. gerir ráð fyrir því, að fjölpottap-
löntur af ösp kosti kr. 2,50 og góð-
ir græðlingar það sama. Þetta hefur
ekki gengið eftir. Vegna þess að
ekki var hægt að útvega nema lítið
eitt af góðum asparstiklingum, var
farið út í það að hraðfjölga öspinni
í gróðurhúsum.
Er þetta gert með smáum og
veikbyggðum stiklingum, sem
stungið er í fjölpotta. Eftir nokkrar
vikur hafa stiklingarnir náð að ræta
sig, og eru þeir þá færðir út úr
gróðurhúsinu. Draumur þeirra fé-
laga mun hafa verið sá, að græðl-
ingarnir væru settir út á þessu stigi
á framtíðar stað, og var samið við
garðyrkjubændur um að greiða
þeim kr. 12 fyrir stykkið vorið 1990.
Græðlingarnir reyndust að vonum
allt of veikbyggðir til þess að gróð-
ursetja þá, og því varð að láta þá
vaxa sumarlangt i gróðrarstöð. Eins
og gefur að skilja er nákvæm sum-
arumhirða nauðsynleg, og fyrir
hana hafa garðyrkjubændur talið
sig þurfa kr. 4 pr. stk. Þá þarf einn-
ig að hirða um plönturnar að vetrar-
lagi, og hafa garðyrkjubændur talið
sig þurfa að fá kift4 pr. stk. fyrir
það. Þegar plantan er svo gróður-
sett árs gömul kostar hún ekki
neinar 2,50 eða kr. 12, heldur kr.
20 — tuttugu krónur. Þetta breytir
dæminu heldur betur, og er þó
flutningskostnaður ekki meðtalinn,
en hann getur verið umtalsverður
í mörgum tilvikum.
Skv. áætluninni þarf 2.500 pl./ha
og þær kosta þá a.m.k. kr. 20,
plöntukostnaður verður þá
50.000/ha og gróðursetningar-
í DAG og á morgun, 9. og 10.
apríl, fer fram tvíþætt innritun
grunnskólanema í Reykjavík.
Annars vegar er innritun 6 ára
barna sem heíja skólagöngu í 1.
bekk grunnskóla á komandi hausti,
en það eru börn sem fædd eru á
árinu 1985. Innritun þeirra fer fram
í grunnskólum borgarinnar milli ki.
15 og 17 báða dagana. í þessum
hópi er um 1300 börn skv. íbúaskrá
Reykjavíkur og munu þau skiptast
milli 25 grunnskóla. Þessi aldur-
flokkur er nú skólaskyldur sem
kunnugt er og mjög áríðandi að
foreldrar vanræki ekki að innrita
börnin nú, hvert í sinn skóla, á
þessum tilgreinda tíma.
Þá fer einnig fram sömu daga
innritun þeirra barna og unglinga
kostnaður kr. 5.000/ha. Þá er þessi
liður ekki lengur kr. 10.000 held-
ur kr. 55.000/ha.
Þá er komið að áburðarliðunum.
Ef .skammtur sá, sem Þorbergur
H. gerir ráð fyrir, er umreiknaður
í Græði 9, samsvarar það 1,25 tonn-
um/ha. Árið 1989 kostaði tonnið
19.420 og skammturinn því kr.
24.275/ha, eða nærri því fimmfalda
þá upphæð, sem gefin er upp. Þess-
ar þrjár áburðargjafir, sem Þor-
bergur H. áætlar á æviskeiði
skógarins, kosta því ekki kr.
15.000 heldur kr. 72.825/ha. Með
dreifingarkostnaði verður þessi
upphæð ekki lægri en kr.
80.000/ha.
Ef dæmið er gert upp nú með
því áburðarverði, sem var 1989 og
plöntuverði 1990, og allur sá kostn-
aður lagður saman,' nemur hann
kr. 156.000/ha en ekki kr. 42.500
eins og upp var sett. Verður ekki
annað séð, en að þessi asparrækt
sé orðin jafndýr eða dýrari en
„hefðbundin nytjaskógrækt að
skandinavískri fyrirmynd".
Vantar þó ýmsa kostnaðarliði.
Kostnaðurinn er sem sé orðinn
þre- til fjórfaldur á við það, sem
sagt var að hann yrði. Svo eru
menn að undrast það, að draga
þurfi úr plöntuframleiðslunni, ef
takast á að koma plöntunum í jörð-
ina fyrir þá fjárveitingu, sem verk-
efninu er ætiuð.
Nú héldu þeir félagar því fram,
sem þurfa að flytjast milli skóla
fyrir næsta vetur. Sú innritun fer
fram í Skólaskrifstofu Reykjavíkur,
Tjarnargötu 12, sími 28544, kl.
10-15 báða dagana.
Hér er átt við þá nemendur sem
munu flytjast til Reykjavíkur eða
burt úr borginni, einnig þá sem
■ NÁMSKEIÐ fyrir foreldra
sem áhuga Iiafa á bættum sam-
skiptum við börn sín fer af stað
hjá Samskiptum: fræðslu og ráð-
gjöf sf. miðvikudaginn 10. apríl
næstkomandi. Slík námskeið hafa
verð haldin undanfarin 4 ár og hafa
rúmlega 500 foreldrar sótt þau. Á
námskeiðunum, sem eru haldin frá
kl. 20.00-23.00 á miðvikudags-
kvöldum í 8 vikur, eru kynntar fyr-
að þessi fjárfesting í asparskógi
gæfi 7-8% vexti, og sést nú greini-
lega að sú niðurstaða er fengin með
því að hagræða kostnaðartölum
grófléga. í þessu sambandi má geta
þess, að tveimur árum áður en
„asparofáætlunin" var sett fram,
birtist ritgerð um „Hagkvæmni
skógræktar" í ritinu „Auðlindir um
aldamót". Þar er að finna niðurstöð-
ur um hugsanlega arðsemi stór-
felldrar ásparræktar. Innri vextir
slíkrar fjárfestingar eru taldir vera
2,7%. Skýrt er tekið fram, að hvorki
sé gert ráð fyrir fjármagnskostnaði
né opinberum gjöldum. Þessar at-
huganir voru gerðar af valinkunn-
um heiðursmönnum.
Niðurlag
Niðurstaða þessara hugleiðinga
er sú, að við þessa áætlanagerð um
asparrækt hafi öllum brögðum ver-
ið beitt til þess að gera hana trúan-
lega í augum íjái’veitingavaldsins.
Brögðin liafa verið af ýmsum toga.
Sannleikanum hefur verið hagrætt
og hann blandaður ósannindum.
Það er leiðinlegt, þegar svona
vinnubrögð eru stunduð. Með því
skaða menn þann góða málstað,
sem það er að klæða landið og gera
það byggilegra fyrir niðja okkar um
aldur og ævi.
Höfundur er skógarvörður á
Vesturlandi.
koma _úr einkaskólum (svo sem
skóla ísaks Jónssonar eða Landa-
kotsskóla) og þá íjölmörgu grunn-
skólanemendur sem þurfa að skipta
um skóla vegna breytinga á búsetu
innan borgarinnar.
ir forleldrum ákveðnar aðferðir sem
geta hjálpað til að eiga góð sam-
skipti við aðra, sérstaklega innan
heimilisins. Leiðbeinendurnir,
Hugo Þórisson og Wilhelm Norð-
fjörð, sem báðir eru starfandi sál-
fræðingar, hafa sótt þjálfunarnám-
skeið Dr. Thomasar Gordons, hjá
„Effectiveness Training Inc.“ í
San Diego, Bandaríkjunum.
(Úr frcttatilkynning’u)
Innritun grunnskólanema í borginni
(Úr frcttatilkynningu)
MANEX
HÁRVÖKVINN
óhannes S. Jóhannesson:
„Ég hafði i gegnum árin reynt
allt til að losna við flösuna en
ekkert dugði. Ég hélt ég yrði
bara að sætta mig við þetta.
En nú veit ég betur. Vökvinn
virkilega virkar".
Elín Sigurbergsdóttir:
„MANEX hárvökvinn hefur
virkað með ólíkindum vel fyrir
mig. Ég var því sem næst að
missa allt hárið. Það datt af i
flygsum og ég var komin með
hárkollu. Fljótlega eftir að ég
byrjaði að nota MANEX hætti
hárlosið og i dag er ég laus
við hárkolluna og komin með
mikið og fallegt hár. Læknirinn
minn og kunningjar mínir eru
hreint undrandi á þessum ár-
angri".
Sigríður Adólfsdóttir:
„Fyrir 15 árum varð ég fyrir
því óhappi i Bandaríkjunum
að lenda i gassprengingu og
missti við það augabrúnirnar,
sem uxu aldrei aftur. Ég fór
að nota MANEX vökvann
og i dag er ég komin með
fullkomnar augabrúnir.
Hárgreiðslumeistarinn minn,
Þórunn Jóhannesdóttir
Keflavík, segir þetta vera
hreint kraftaverk".
Ágætis útsæði
á sama verði og í fyrra
Viö seljum allar tegundir af Ágætis
útsæðiskartöflum í hentugum umbúðum.
Hjá okkur færðu einnig kartöflugarðsáburð,
arfaeitur og þaramjöl.
Verið velkomin til okkar
■
Faxafeni 12, bakatil
Sími: 91-681600