Morgunblaðið - 17.04.1991, Side 18

Skýr sjálfstæðisstefna
í heilbrigðismálum
Aðstoðarmanni heilbrigðisráðherra svarað
eftir ÓlafF.
Magnússon
„Umfang heilbrigðisþjónustunn-
ar fer stöðugt vaxandi samfara
tæknilegri þróun og velmegun. í
dag er unnt að fyrirbyggja eða
lækna marga sjúkdóma, sem áður
fyrr voru fylgikvillar öldrunar eða
ollu ótímabærum dauða. Þessi
staðreynd meðal annars veldur því
að kostnaður við heilbrigðisþjón-
ustuna vex ár frá ári. Heilbrigði-
skerfið er hins vegar háð fjárveit-
ingum á fjárlögum og verður því
fyrir niðurskurði á samdráttartím-
um. Slíkur niðurskurður tekur ekki
tillit til þarfa þeirra, sem á þjón-
ustu þurfa að halda. Niðurskurður-
inn bitnar fyrst og fremst á eidra
fólki, sem í raun hefur byggt það
velferðarkerfi, sem við njótum í
dag. Réttur þess er ekki virtur.“
Réttur fólksins er aðalatriðið
Upphafsorð þessarar greinar
eru orðrétt tilvitnun í ályktun 29.
landsfundar Sjálfstæðisflokksins
um heilbrigðis- og tryggingamál.
Stefna Sjálfstæðisflokksins í þess-
um málaflokki er grundvölluð á
virðingu fyrir einstaklingnum og
rétti hans til heilbrigðisþjónustu,
eins og kemur fram í eftirfarandi
orðum:
„ Tryggja þarf að sjálfsagður
réttur til heilbrigðisþjónustu verði
ekki háður miðstýringu og afkomu
ríkisrekstursins hverju sinni. Sjálf-
stæðisflokkurinn vill endurvekja
sjúkratryggingar fyrir almenning,
sem verði starfræktar í stærri
rekstrareiningum en var á tímum
sjúkrasamlaganna. Iðgjald, sem
verði tekjutengt, innheimtist sem
hluti af sköttum og skatthlutfall
lækki sem nemur hlutfalli iðgjalds.
Réttindi til þjónustu verði óháð
tekjum. Réttindi tryggingartaka
verði vel skilgreind. Þannig munu
einstaklingar öðlast öruggan rétt
til þjónustunnar þegar á þarf að
halda.“
Gegn ofstjórn og miðstýringu
Undanfarin ár hafa landsmenn
kynnst meiri tilhneigingu en
nokkru sinni til ofstjórnar og mið-
stýringar úr heilbrigðisráðuneyt-
inu. Þetta er andstætt stefnu Sjálf-
stæðisflokksins, eins og kemur
fram í eftirfarandi tilvitnun í lands-
fundarályktunina:
„Til að tryggja jákvæða þróun
vill Sjálfstæðisflokkurinn sveigja
frá þessari auknu miðstýringu. Því
telur fundurinn nauðsynlegt, að
veija valfrelsi einstaklinga til heil-
brigðisþjónustu, jafnt utan sjúkra-
húsa sem innan. Heilbrigðisstarfs-
fólk og stofnanir eða fýrirtæki
þess skulu ennfremur hafa frelsi
til að veita þá þjónustu, sem fagleg
hæfni leyfír. Rekstrarform heil-
brigðisþjónustu skulu vera fijáls,
svo fremi sem þjónustan sjálf full-
nægi kröfum um gæði, bæði fag-
lega og hvað snertir fjölbreytni."
Ekki ríkisbákn í lyfsölumálum
Stefna Sjálfstæðisflokksins
gengur þvert á hugmyndir fram-
sóknarmanna um nýtt ríkisbákn í
lyfsölumálum. Rík ástæða er til
þess að ætla, að framsóknarmenn
myndu koma sínum mönnum fyrir
í slíkri stofnun, eins og þeir hafa
gert annars staðar í heilbrigðis-
og tryggingakerfínu. Ég vil minna
á, að þrír efstu menn á lista fram-
sóknarmanna í Reykjavík eru í
réttri röð talið, aðstoðarmaður heil-
brigðisráðherra, deildarstjóri upp-
lýsingadeildar Tryggingastofnun-
ar rikisins og formaður trygging-
aráðs. En víkjum aftur að lands-
fundarályktun Sjálfstæðisflokks-
ins.
„Hvað lyfsölu varðar telur fund-
urinn, að hagsmunum neytandans
sé best borgið, með því að koma
þar við eins mikilli samkeppni og
unnt er um verð og þjónustu, er
samræmist því grundvallarsjónar-
miði, að lyfsala er heilbrigðisþjón-
usta. Því er lagt til, að lyfsöluleyfi
skulu vera heimil einstaklingum
og félögum, að uppfylltum ákveðn-
um ströngum skilyrðum."
Ennfremur segir í ályktuninni:
„I samræmi við stefnu Sjálf-
stæðisflokksins Jim sölu ríkisfyrir-
tækja vérði Lyfjaverslun ríkisins
gerð að almenningshlutafélagi.“
Um öldrunarmál og fleira
„Jafnframt því, sem hópur aldr-
aðra í þjóðfélaginu fer vaxandi
hafa þarfír hans breyst. Aldraðir
eru nú yfírleitt betur á sig komnir
líkamlega og andlega en jafnaldrar
þeirra af fýrri kynslóð. Því þarf
að auka fjölbreytni í þjónustu við
þetta fólk. Nauðsynlegt er að
stuðla að því, að aldraðir geti dval-
ið sem lengst utan stofnana en
vistun verði tryggð, ef á þarf að
halda. Áhersla skal lögð á gæði
og hagkvæmni í öldrunarþjónustu
og að nýta beri kosti einkareksturs
í þessari þjónustu sem annarri."
í ályktun landsfundarins er auk
þess sem þegar er lýst fjallað um
launamál og menntun heilbrigðis-
stétta, aðgerðir í þágu fatlaðra,
um heilsuvemd og forvarnir.
Lagfæra þarf lífeyrismálin
Mikill munur er á stefnu sjálf-
stæðismanna og núverandi ríkis-
stjórnar í lífeyrismálum og um þau
mál segir:
„Einstaklingum verði fijálst að
ávaxta lífeyri hjá hveijum þeim
aðila sem til þess verður viður-
kenndur og ítrekar fundurinn and-
stöðu við hugmyndina um einn líf-
eyrissjóð fyrir alla landsmenn. Líf-
eyriseign megi skipta í séreign sem
hægt verði að taka út á tilteknum
árafjölda, og sameign, til þess að
mæta lífeyri hjá þeim, sem lifa
lengur eða búa við skerta starfs-
orku og til að mæta maka- og
bamalífeyri. Greiðslur í lífeyrissjóð
verði skattlausar en greiðslur úr
sjóðum verði skattlagðar sem tekj-
ur. Ellilífeyrir almannatrygginga
verði grunnlífeyrir, sem greiðist
án tillits til annarra tckna. “
Síðustu tvær setningamar hér á
undan em afar mikilvægar. Núver-
andi stjórnvöld tvískatta lífeyrisfé
landsmanna og þeim, sem sýnt
hafa fyrirhyggju er refsað, þegar
ellilífeyrir er greiddur út. Sjálf-
stæðismenn líta svo á, að fólkið
eigi lífeyrissjóðina og að stjómmál-
amenn megi ekki ráðskast með þá,
að eigin geðþótta.
Ekki lengur „þverpólitísk
samstaða"
Um árabil var því haldið fram,
að hérlendis ríkti þverpólitísk sam-
staða í heilbrigðismálum. Menn
hafa á undanförnum áram haft af
því áhyggjur, að miðstýring úr
heilbrigðisráðuneytinu hefur farið
vaxandi. Keyrði um þverbak í þeim
efnum, þegar heilbrigðisráðherra
lagði fram frumvarp sitt um heil-
brigðisþjónustu árið 1989. Öll
„þverpólitísk samstaða“ í heil-
brigðismálum var þar með rokin
út í veður og vind.
Síðan hafa línur skýrst í þessum
efnum og sjálfstæðismenn hafa
sett fram stefnu, þar sem réttur
fólks til heílbrigðisþjónustu er var-
inn og miðstýringaráráttu og
skömmtunarvaldi stjórnmála-
manna er hafnað.
Vinnubrögð Finns
Ingólfssonar
Stefna Sjálfstæðisflokksins í
heilbrigðismálum er skýr. Því er
það með ólíkindum, þegar Finnur
Ingólfsson heldur því fram, að
„Stefna Sjálfstæðis-
flokksins í heilbrigðis-
málum er skýr. Því er
það með ólíkindum,
þegar Finnur Ingólfs-
son heldur því fram, að
Sjálfstæðisflokkurinn
sé stefnulaus í heil-
brigðismálum. Sem at-
vinnustj órnmálamanni
og starfsmanni heil-
brigðisráðuneytisins
ber honum skylda til
þess, að kynna sér
stefnu stærsta stjórn-
málaflokks landsins í
heilbrigðismálum, áður
en hann gefur út yfir-
lýsingar um hana. Þetta
verða að teljast óvönd-
uð vinnubrögð.
Sjálfstæðisflokkurinn sé stefnu-
laus í heilbrigðismálum, sem at-
vinnustjórnmálamanni og starfs-
manni heilbrigðisráðuneytisins ber
* honum skylda til þess, að kynna
sér stefnu stærsta stjórnmála-
flokks landsins í heilbrigðismálum,
áður en hann gefur út yfirlýsingar
um hana. Þetta verða að teljast
óvönduð vinnubrögð.
Ólafur Ragnar Grímsson hefur
sett hugmyndir forsjárhyggju-
manna skýrar fram en fyrrverandi
flokksbræður hans í Framsóknar-
flokknum, einkum í heilbrigðismál-
um. Hann vill, að verktakaþjónusta
lækna verði lögð niður, og að sömu
verk verði unnin á göngudeildum
sjúkrahúsa og á heilsugæslustöðv-
um. Einmitt þetta hefur verið gert
í Svíþjóð og reynslan er ótvíræð:
Stofnkostnaður, yfírbygging og
starfsmannahald hefur aukist, en
þjónustan er seinvirkari og biðlist-
arnir lengri. Þegar ég stundaði
læknisstörf í Svíþjóð, kynntist ég
vel því viðhorfí margra Svía, að
heilbrigðisþjónustan þar væri óper-
sónuleg og kerfísvædd fram úr
hófí. Era Svíar nú að reyna að
bijóta sér leið úr þessum ógöngum
með einkavæðingu í heilbrigðis-
þjónustu.
Ég ætlast ekki til þess, að Ólaf-
ur Ragnar Grímsson eða Finnur
Ingólfsson leggi mikið upp úr hug-
tökum eins og persónulegri þjón-
ustu og valfrelsi fólks í heilbrigðis-
þjónustu. Hjá þeim er vald stjórn-
málamanna yfír heilbrigðisstofn-
unum og starfsfólki þeirra aðalat-
riðið. Þannig er forsjárhyggjan.
Ummæli Finns Ingólfssonar
um lækna
Það er í Morgunblaðsgrein 10.
apríl sl. sem Finnur Ingólfsson lýs-
ir áðumefndri skoðun sinni um
stefnuleysi Sjálfstæðisflokksins í
heilbrigðismálum. í sömu grein
veitist hann harkalega að heimilis-
læknum í Reykjavík. Þessi aðstoð-
armaður heilbrigðisráðherra hikar
ekki við, að lítilsvirða þá heimilis-
lækna sem lengst og mest hafa
þjónað borgarbúum. Gefíð er í
skyn, að störf þessara manna séu
„þjónustulítil, stöðnuð, úrelt og
gamaldags“. Þannig talar fulltrúi
þeirra sjónarmiða, að sú starfsemi
sem ekki fellur að einlitu miðstýr:
ingarkerfi, eigi ekki rétt á sér. í
þessu sambandi er skylt að nefna
einu sinni enn óraunhæfar tillögur
framsóknarmanna, um að leggja
niður Heilsuverndarstöð Reykja-
víkur.
Órökstuddar fullyrðingar
í áðurnefndri Morgunblaðsgrein
víkur Finnur Ingólfsson orðum sín-
um að mér, vegna skrifa minna í
Morgunblaðið 13. mars sl. og segir:
„Um útúrsnúning staðreynda,
dylgjur og vísvitandi misskilning á
ýmsum þeim atriðum, sem fram
koma í grein Ólafs, mætti hafa
mörg orð. En flest af því sem þar
kemur fram hefur áður verið hrak-
ið í blaðagreinum af heilbrigðisráð-
herra, undirrituðum og fleirum.“
Þetta er fjarstæða. Hvorki heil-
brigðisráðherra né aðstoðarmaður
hans hafa svo ég viti hrakið eitt
einasta atriði í blaðagreinum mín-
um. Þeir hafa andmælt málflutn-
ingi mínum en ekki hrakið hann.
Á því er reginmunur. Ofannefndar
fullyrðingar Finns Ingólfssonar eru
órökstuddar og ekki tilgreint hvað
hann á við. Ég vænti þess, að Finn-
ur Ingólfsson vandi betur málflutn-
ing sinn í framtíðinni og noti meira
rök en gífuryrði.
Höfundur er læknir og
varaborgarfulltrúi í Reykjavík.
Hann starfar með heilbrigðis- og
tryggingamálanefnd
Sjálfstæðisflokksins.
TH2010
Helluborð
Keramik yfirborð, svartur
eða hvítur rammi, fjórar
hellur, þaraftværhalógen
og ein stækkanleg,
sjálfvirkur hitastillir og
hitaljós.
TH 490
Helluborð
„Moon“ kermik yfirborð,
stálrammi, fjórar hellur,
þar af tvær halógen,
sjálfvirkur hitastillir og
hitaljós.
TH4500
Helluborð
„Moon“ keramik yfirborð,
snertirofar, svartur rammi
eða stálrammi, fjórar
hellur, þar af tvær halógen
og ein stækkanleg,
hitaljós, tímastilling á
hellum.
O
Cf)
TH483B
Helluborð
Keramik yfirborð, svartur
eða hvítur rammi, fjórar
hellur, þar af tvær
halógen, sjálfvirkur
hitastillir og hitaljós.
Funahöfða 19
sími 685680
V)
V)
1