Morgunblaðið - 17.04.1991, Page 24

M
MORGUNfiLAÐID MIÐVIKUDAGUR,^. ARRÍUUW
A L
N G
S K O S N
N G A R
Vill framsókn fram-
selja fiskimiðin?
Um hræsni og
hræðslubandalög
eftirJón Baldvin
Hannibalsson
„Ræða mætti gagnkvæmni í
veiðiheimildum, enda þýddi það
ekki að verkefni íslenskra fískiskipa
minnki.“
(Frásögn af viðræðum Halldórs
Asgrímssonar og Manuels Marins,
sjávarútvegskommissars EB á
fundi þeirra í aðalstöðvum EB í
Brussel, 7. mars 1989.)
„Hugsanleg skipti á veiðiréttind-
um milli ísiands og Evrópubanda-
lagsríkjanna. Ólíklegt væri að menn
teldu hagstætt að íslensk skip
veiddu í lögsögu Evrópubandalagsr-
íkjanna og skip frá Evrópubanda-
lagsríkjunum í lögsögu Islands í
staðinn. Hins vegar væri rétt að
taka slík atriði til umræðu, ef báðir
aðilar teldu sig geta haft hag af. “

sV ekki gagnvart okkur. Rxða mztti gagnkvcmni i veiðiheimildum enda þýddi þið
ekki það að verkefni islenskra fiskiskipa minnki. t þvi sambandi
kvæðagreiðslu um aðild Islands að
EB, að tillgöur um slíkt stórmál
hefðu verið ræddar í ríkisstjórn, í
utanríkismáianefnd, á Alþingi og
með þjóðinni allri, mánuðum og
helst misserum fyrir kjördag?
4. Mundir þú ekki gera svo sjálf-
sagða kröfu til forsætisráðherra,
þar sem slík aðildarumsókn kallar
á grundvallarbreytingar á stjórnar-
skrá Iýðveldisins íslands (um fram-
sal löggjafar-, framkvæmdar- og
dómsvalds frá íslenskum stjórnvöld-
um til yfirþjóðlegra stofnana EB?)
og þar með á tvennar kosningar
skv. stjómarskránni?
5. Hefur þú orðið þess var að
forsætisráðherra hafí gegnt þessari
sjálfsögðu skyldu sinni gagnvart
þjóðinni? Ætli hann hafi gleymt því?
6. Vilt þú ganga til þjóðarat-
kvæðis um að Island gangi í ríkja-
(Frásögn af fundi sjávarútvegs-
ráðherra íslands, Halldórs As-
grímssonar, með sjávarútvegsráð-
herrum fimm Evrópubandalags-
ríkja í Cuxhaven, Þýskalandi, 11.
október 1989.)
1. Veist þú að forsætisráðherra
og formanni Framsóknarflokksins
hefur allt í einu hugkvæmst að
kosningamar á laugardaginn séu
þjóðaratkvæði um aðild íslands að
EB?
2. Veist þú að enginn aðili í
íslenska stjórnkerfínu hefur, svo
kunnugt sé, sótt um aðild að EB
f.h. íslands, og ekki er kunnugt um
að Evrópubandalagið hafi boðið
fram fyrir kosningamar?
3. Mundir þú ekki gera þá kröfu
til forsætisráðherra, áður en hann
kallaði sig að kjörborði í þjóðarat-
bandalag við önnur ríki, án þess
að þú hafír heyrt nema á skotspón-
um, að slíkt standi til, hvað þá held-
ur að ríkisstjórn eða Alþingi hafí
fengið vitneskju um málið?
7. Veist þú að enginn stjórnmála-
flokkur, sem býður fram við kosn-
ingarnar á laugardaginn, hefur að-
ild íslands að EB á stefnuskrá sinni?
— Og að stjórnmálaflokkarnir höfðu
þ.a.I. ekki frétt af þessum fmmlegu
áformum um þjóðaratkvæða-
greiðslu fyrr en forsætisráðherra
datt þetta allt í einu í hug, sisvona
á fámennum framsóknarfundi norð-
ur á Akureyri?
8. Veist þú að tillaga um aðild
íslands að EB kom fram á flokks-
þingi Alþýðuflokksins í nóvember
sl., en að hún var felld með öllum
greiddum atkvæðum gegn einu,
atkvæði flutningsmanns?
9. Veist þú að öfugt við það sem
formenn hræðslubandalags Fram-
sóknar og AB fullyrða, gegn betri
vitund, segir í stefnuskrá Alþýðu-
flokksins að flokkurinn telji að „hag
íslands sé best borgið með þátttöku
í samningaviðræðum EFTA við EB“
um stofnun Evrópsks efnahags-
svæðis (sem hræðslubandalagið
segist reyndar styðja líka)?
10. Veist þú að í stefnuskrá sinni
ítrekar Alþýðuflokkurinn „óskoruð
yfuráð íslendinga yfir fiskimiðun-
um og orkulindum landsins“. En
útilokar ekki aðild að EB, þegar
það mál getur komist á dagskrá,
að undangengnu vönduðu mati á
kostum og göllum, undir næstu
aldamót, ef skilyrðið um forræði
íslendinga yfir fiskimiðum og orku-
lindum er gulltryggt?
11. Veist þú að Jóhann Einvarðs-
son, meðframbjóðandi forsætisráð-
herra á lista Framsóknar í Reykja-
nesi og formaður utanríkismála-
nefndar, lýsti því yfir á fundi um
ísland og Evrópu á vegum BSRB
þann 11. apríl, að hann væri að
vísu á móti aðild að EB, „nema ef
EB hugsanlega breytti fiskveiði-
stefnu sinni“? (Þ.e. ef EB félli frá
kröfum um veiðiheimildir í íslenskri
fiskveiðilögsögu, fyrir tollfijálsan
aðgang að EB-mörkuðum.) Hefur
forsætisráðherra kallað meðfram-
bjóðanda sinn „úlf í sauðargæru“,
og varað Reyknesinga við honum?
12. Veist þú að allir stjórnmála-
flokkar á íslandi, aldrei þessu vant,
eru sammála um, að aldrei komi til
greina, að íslendingar afsali sér
forræði yfir fiskimiðunum í kring-
um lahdið? Og hafa allir hafnað
veiðiheimildum EB í íslenskri físk-
veiðilögsögu, þ.e.a.s. allir nema
einn: Framsóknarflokkurinn.
13. Veist þú að sjávarútvegsráð-
herra Framsóknarflokksins er eini
stjórnmálamaðurinn á íslandi, svo
kunnugt sé, sem í formlegum við-
ræðum við sjávarútvegskommissar
EB hefur sagt að „ræða mætti
gagnkvæmni í veiðiheimildum“ og
að „hugsanleg skipti á veiðiréttind-
Jón Baldvin Hannibalsson
„Veist þú að allir stjórn-
málaflokkar á íslandi,
aldrei þessu vant, eru
sammála um, að aldrei
komi til greina, að Is-
lendingar afsali sér for-
ræði yfir f iskimiðunum
í kringum landið? “
um milli íslands og Evrópubanda-
lagsríkjanna“ kæmu til greina.
Þessar tilvitnanir eru sóttar í fund-
argerðir af fundum Halldórs, m.a.
í höfuðstöðvum EB, sem forsætis-
ráðherra lýsir um hættulegasta
óvinaríki íslendinga.
14. Veist þú að þar með er Fram-
sóknarflokkurinn eini flokkurinn á
íslandi, sem formlega hefur boðið,
í viðræðum við EB, að opna íslenska
fiskveiðilögsögu fyrir veiðiflota EB?
15. Finnst þér ekki að það hefði
staðið Framsóknarflokknum nær
að leggja þessa tillögu Framsóknar-
flokksins undir þjóðaratkvæði á
laugardaginn (þetta er formleg til-
laga og opinberlega staðfest í við-
ræðum við EB), fremur en að láta
kjósa um uppiognar aðdróttanir í
Julian Beech hljóðmeistari:
Breytingarnar á Þjóðleikhúsinu
hafa komið niður á hljóðgæðunum
Julian Beech nefnist breskur hijóðmeistari sem sér um hjjóðsetn-
inguna í söngleiknum Söngvaseið sem frumsýndur var á fjölum Þjóð-
leikhússins í.gærkvöldi. Beech kom hingað fyrst fyrir átta árum til
að hljóðsetja söngleikinn Gæjar og píur og hefur unnið við hljóðsetn-
ingu allra söngleikja sem settir hafa verið upp í Þjóðleikhúsinu
síðan, Chicaco árið 1985, Vesalinganna 1987, Olivers 1989 og Söngva-
seiðar sem frumsýndur verður í kvöld.
Beech starfar hjá og er einn af
eigendum Autograph-hljóðsmiðj-
unnar í London sem m.a. sér um
hljóðsetninguna í söngleikjunum
Cats, Vesalingunum, Starlight Ex-
press og Saigon, sem frumsýnt var
í New York í gærkvöldi.
„Starf mitt hér átti upphaflega
að vera tímabundið. Fyrst kom ég
fyrir átta árum til að sjá um að
hljóðkerfí sem Þjóðleikhúsið hafði
þá nýlega keypt virkaði rétt en
síðan varð þetta eins konar hefð.
Gæjar og píur slógu í gegn og ég
kom aftur tveimur árum síðar til
að hljóðsetja Chicaco og aftur til
að hljóðsetja Vesalingana og svo
aftur og aftur. Þess á milli hef ég
starfað í London og flakkað um
heiminn tii að sjá um hljóð í söng-
leikjum," sagði Julian Beech í sam-
tali við Morgunblaðið.
Auk þess að starfa við hljóðsetn-
ingu í Þjóðleikhúsinu hefur Beech
starfað við uppsetningu hljóðkerfís
sem Reykjavíkurborg keypti af
Autograph árið 1986 og hljóðsetn-
ingu tónleika á Listahátíð árið
1988. Einnig sá hann um hljóðsetn-
ingu ræðuhalda við komu páfans
árið 1989. íslendingar eru, að hans
sögn, mjög kröfuharðir á hljóm-
gæði.
„Það er mjög gaman að vinna
með og fyrir Islendinga því þeir
gera miklar kröfur og bera gott
skynbragð á hvað er gott og hvað
slæmt í þessum efnum. Hljóðtækni
þróast örar en önnur tækni og þeg-
ar hljóðkerfí Þjóðleikhússins var
keypt fyrir átta árum hafði hljóð-
tækni þess dregist mjög aftur úr.
Það færðist hins vegar tíu ár fram
í tímann þegar kerfíð var tekið í
notkun og nú er hljóðtækni leik-
hússins mjög nýtískuleg,“ sagði
Beech.
„Ég tel að breytingarnar sem
gerðar hafa verið á Þjóðleikhúsinu
á undanförnum misserum séu að
mörgu en þó ekki að öllu leyti góð-
ar. Of mikil áhersla hefur verið lögð
á að láta bygginguna líta vel út og
vissulega gerir hún það en það hef-
ur hins vegar verið gert á kostnað
hljómgæða í húsinu. Það er eins og
tæknilegu atriðin hafí setið á hak-
anum í breytingunum. Það boðar
aldrei gott þegar ekki er haft sam-
ráð við það fólk sem starfar í leik-
húsum þegar gerðar eru_á þeim
viðamiklar breytingar. Ég hef t.d.
starfað meira eða minna við Þjóð-
leikhúsið síðastliðin átta ár en fékk
hins vegar ekkert að segja um
breytingamar fyrr en fyrir sex vik-
um. Svipuð mistök hafa verið gerð
í Bretlandi. Þar er víða verið að
breyta leikhúsum og skyndilega er
kominn hópur manna utan veggja
þess til að taka þátt í þeim en
starfsfólk leikhússins hefur lítið um
breytingamar að segja,“ sagði
Beech.
Að sögn Beech er óvíst hvort
hann mun sjá um hljóðsetningu
fleiri söngleikja hérlendis. „Mér
líkar afskaplega vel að vinna hér á
landi en ég veit hins vegar ekki
hvað framtíðin ber í skauti sér nú
þegar búið er að segja svo mörgum
upp hjá Þjóðleikhúsinu. Reyndar
skil ég ekki vinnubrögðin sem hafa
verið viðhöfð í því máli. Það er allt
þið undarlegasta mál sem _komjné_r_
garð samstarfsaðila í ríkisstjórn um
að þeir vilji hugsanlega eða mögu-
lega læðast bakdyramegin inn í EB
á næsta kjörtímabili, að þjóðinni
forspurðri? Hvað hefur Framsókn
að fela?
16. Veist þú að áður en íslensk
ríkisstjórn, sama hvaða flokkar að
henni standa, getur lagt samning
um aðild íslands að EB undir þjóð-
aratkvæði, munu líða amk. 6 ár
þ.e.a.s. það getur ekki orðið fyrr en
í fyrsta lagi eftir tvennar reglulegar
kosningar til Alþingis (1991 og
1995) auk þríðju kosninganna,
vegna breytinga á stjórnarskránni?
Það getur varla faríð fram hjá þjóð-
inni, ef til þess kemur?
17. Veist þú að EB byijar ekki
samningaviðræður við þær þjóðir,
sem fyrír eru í biðröð um aðild,
fyrr en árið 1993, eftir að áætlunin
um innri markað Evrópubandalags-
ins er komin til framkvæmda?
18. Veist þú að skv. fordæmum
ög upplýsingum forseta fram-
kvæmdastjórnar EB munu slíkir
samningar taka að lágmarki 4-5
ár, uns unnt er að leggja samnings-
drög fyrir, til staðfestingar í þjóð-
þingum 12 aðildarríkja EB? Þá
verður komið fram á árið 1997.
Eigum við að kjósa um það núna,
sem gæti gerist eftir 6 ár? Væri
ekki fyrirhyggja í því að gefa kjós-
endum kost á að kjósa um innlimun
fslands í Bandaríkin á næstu öld?
Það hefur að vísu enginn lagt það
til, en allur er varinn góður, er það
ekki?
19. Hvers vegna heldur þú að
forsætisráðherra hafi fengið þá
hugljómun upp úr þurru norður á
Akureyri, að þingskosningar núna
eftir nokkra daga, geti snúist um
samninga um aðilda að EB? Að-
ildarumsókn, sem enginn hefur lagt
fram, sem enginn flokkur styður
og engin leið er að geti legið fyrir,
fyrr en undir næstu aldamót?
20. Heldurðu það geti verið að
forsætisráðherra hafi gleymt stund
og stað eða hvar hann var staddur
í tíma ogrúmi, á þessum framsókn-
árfundi á Akureyri?
21. Heldurðu það geti verið að
sjálfur forsætisráðherrann sé að
gera grín að þér og mér og okkur
öllum, þjóðinni allri? Eða er eina
skynsamlega skýríngin á þessari
uppákomu sú, að Jóhannes eftir-
herma frá Ingjaldssandi hafi hlaup-
ið í skarðið fyrir formann Fram-
sóknarflokksins á fundinum á Ak-
ureyri sællar minningar, íklæddur
gervi forsætisráðherra?
22. Heldurðu það geti verið?
Dettur þér betri skýring í hug? Eða
var Akureyrarfundurinn kannski
sviðsettur í fréttastofu Spaugstof-
unnar?
Höfundur er utanríkisráðherra.
Morgunblaöið/KGA
Julian Beech hljóðmeistari
alveg í opna skjöldu. Vissulega þarf
leikhús á breytingum að halda og
ungu fólki en svo miklar breytingar
á svo skömmum tíma gera engum
gott. Ég hef hér verið í nánu sam-
starfí við fólk sem allt mun hætta
í haust og veit því ekki hvort ég á
eftir að koma aftur til að starfa hjá
Þjóðleikhúsinu. Framtíðin mun
skera úr um það,“ sagði Julian
Beech að lokum.