Morgunblaðið - 24.04.1991, Blaðsíða 1

56 SIÐUR B
gg^tbl. 79. árg. MIÐVIKUDAGUR 24. APRÍL 1991 _____________________Prentsmiðja Morgunblaðsins
Sovétríkin:
Enn er óljóst hve margir týndu lífi í hörðum jarð-
skjálftum sem urðu á mánudagskvöld í Mið-Amer-
íkuríkjunum Costa Rica og Panama. Vitað er með
vissu að 52 fórust og eignatjón er gífurlegt. Skjálft-
inn mældist 7,2 stig á Richter-kvarða. Á myndinni
sjást hrunin hús í borginni Batan de Limon í Costa
Rica.
Sjá ennfremur „Tugir manna ...“ á bls. 23.
Þingið samþykkir
neyðaráætlunina
Kohl vill að Berlín verði á
ný höfuðborg Þýskalands
Moskvu, Mínsk. Reuter.
SOVÉSKA þingið samþykkti í gær með miklum meirihluta atkvæða
■neyðaráætlun Sovétstjórnarinnar sem ætlað er að vinna bug á efna-
hagsöngþveitinu í landinu og koma á frjálsu markaðshagkerfi. 323
þingmenn greiddu atkvæði með áætluninni en 13 á móti. Valentín
Pavlov, forsætisráðherra Sovétríkjanna, mælti fyrir áætluninni og
fékk frest til 20. maí til að leggja fram tillögur um framkvæmd
hennar í smáatriðum.
Talsmenn kúrdískra sjálfstæðis-
hreyfinga sem átt hafa viðræður í
þrjá daga við stjórnvöld í Bagdad
um aukna sjálfstjórn Kúrdahérað-
anna í norðurhluta íraks segja að
þær gangi vel og verði haldið áfram.
Viðræðunefnd Kúrda krefst þess
að Kúrdahéruð íraks fái sjálfstjórn
í innanlandsmálum, ftjálsar kosn-
ingar verði haldnar í öllu írak,
Kúrdar verði hafðir með í ráðum í
öllum stærri málum landstjórnar-
innar og loks að stórborgin Kirkuk
og olíuauðugt héraðið umhverfis
hana verði hluti sjálfstjórnarsvæðis-
ins. Talsmenn hreyfinganna segja
að öryggi nefndarmanna hafi verið
tryggt en tjáðu sig ekki nánar um
þau mál. Mikil tortryggni ríkir
gagnvart Saddam Hussein í röðum
Kúrda en forsetinn hefur margsinn-
is svikið samninga við þá. Fyrir
þrem árum lét hann myrða þúsund-
ir óvopnaðra Kúrda með eiturgasi
í hefndarskyni vegna stuðnings við
Irani í átta ára styrjöld ríkjanna
tveggja. Kúrdar hyggjast fara fram
á að Sameinuðu þjóðirnar ábyrgist
væntanlega samninga við stjórn
Saddams um sjálfstjórn.
Stjórnvöld í Bagdad segja að
vopnaða liðið í Zakho sé úr lögregl-
unni í stórborginni Mosul í Norður-
Irak en borgarbúar eru vantrúaðir
og óttaslegnir. Þeir telja að um liðs-
menn öryggislögreglu Saddams eða
úrvalssveita Lýðveldisvarðarins sé
að ræða og eigi þeir að njósna um
óbreytta borgara. Bandarísku her-
mennirnir eru byijaðir að flytja
flóttafólk úr nágrenninu til borgar-
innar á ný.
Þýskir hermenn taka nú þátt í
að byggja flóttamannabúðir í íran
og er þetta í fyrsta sinn frá lokum
seinni heimsstyijaldar sem þýskt
Berlín. Reuter.
HELMUT Kohl, kanslari Þýskalands, lagði til í
gær að Berlín yrði á ný höfuðborg landsins og
stjórnarráðið og þing landsins yrðu flutt þangað
innan 15 ára.
Gert er ráð fyrir að ákvörðun um að flytja höfuð-
borgina frá Bonn til Berlínar verði tekin fyrir sumar-
hlé þýska þingsins. Sýnt þykir að flutningarnir muni
auka enn á kostnað Þjóðverja vegna sameiningar
þýsku ríkjanna.
Kannanir á afstöðu þingmanna til flutninganna,
áður en Kohl tók af skarið, höfðu bent til þess að
örlítill meirihluti þeirra vildi að þingið og aðsetur
stjórnarinnar yrði áfram í Bonn. Kohl sagði að sögu-
leg rök væru fyrir því að gera Berlín að höfuðborg
Þýskalands. Hann sagði eðlilegt að 10-15 ár tæki að
flytja ráðuneyti þangað en lagði til að sum þeirra,
þar á meðal varnarmálaráðuneytið, yrðu eftir í Bonn.
Stjórnmálaskýrendur sögðu að Kohl hefði beðið
með að opinbera afstöðu sína í þessu máli fram yfir
kosningar í sambandslýðveldinu Rheinland-Pfalz í
vesturhluta landsins en þar beið flokkur hans, kristi-
Reuter
Mannskæðirjarðskjálftar íMið-Ameríku
verkamenn í dráttarvéla- og bíla-
verksmiðjum til verkfalls og mót-
mælafundar á Lenín-torginu í mið-
borginni. Þeir kröfðust þess að þing
Hvíta-Rússlands kæmi saman til
að tryggja aukna sjálfstjórn lýð-
veldisins.
Búist er við að Gorbatsjov sæti
harðri gagnrýni harðlínumanna á
fundi miðstjórnar sovéska komm-
únistaflokksins í dag. Einn af ráð-
gjöfum forsetans, Vítalíj ígnatenko,
sagði í gær að staða Gorbatsjovs
sem flokksleiðtoga væri í hættu og
útilokaði ekki að hann segði af sér
embættinu.
Spenna fer vaxandi í sovétlýð-
veldunum við rætur Kákasusfjalla.
Gorbatsjov beindi í gær spjótum
sínum að aðskilnaðarsinnum í lýð-
veldinu Armeníu og lýsti ómerk lög
armenska þingsins, sem kveða á
um þjóðnýtingu eigna kommúnista-
flokks lýðveldisins og takmarkanir
við starfsemi hans. Oeirðir brutust
út í Adjaria-héraði í Georgíu, við
landamærin að Tyrklandi, þar sem
múslimar mótmæltu tilraunum
Zviads Gamsakhurdia, forseta Ge-
orgíu, til að svipta héraðið sjálf-
stjórn. Fregnir hermdu að mótmæl-
endur hefðu ráðist inn í þing héraðs-
ins og rekið forsætisráðherra Ge-
orgíu á brott. Þjóðaólgan í Sov-
étríkjunum hefur hingað til ekki náð
til í Ádjaria. Spenna .er einnig sögð
fara vaxandi í héraðinu Nagorno-
Karabak í lýðveldinu Azerbajdzhan,
sem Armenar hafa gert tilkall til.
Fregnir herma að harðir skotbar-
dagar hafí brotist út í héraðinu.
Reuter
Helinut Kolil (t.h.) ásamt Theo Waigel, fjármála-
ráðherra Þýskalands.
legir demókratar, mikinn ósigur fyrir Jafnaðarmanna-
flokknum um helgina. Hefði hún verið kunn fyrir
kosningarnar hefði það getað kostað aukið fylgistap.
Stjórnin lagði áætlunina fram
eftir að fyrri aðgerðir hennar til að
binda enda á vöruskort og sam-
drátt í framleiðslu höfðu mistekist.
í áætluninni er meðal annars kveð-
ið á um að pólitísk verkföll verði
bönnuð og „neyðarstjórnir" taki við
stjórn mikilvægustu fyrirtækja
landsins, svo sem í náma- og olíu-
vinnslu. Ennfremur er gert ráð fyr-
ir að verðlag verði gefið algjörlega
fijálst fyrir október á næsta ári.
Verkföllin í Sovétríkjunum héldu
áfram að breiðast út í gær. Tugþús-
undir verkamanna lögðu niður
vinnu víðs vegar um Hvíta-Rúss-
land til að kreljast þess að Míkhaíl
Gorbatsjov Sovétforseti segði af
sér. í höfuðborginni Mínsk efndu
Ástandið í Irak:
Kúrdar tregir að fara heirn
af ótta við Saddam Hussein
Rúmlega 500 manns sagðir deyja daglega í flóttamannabúðunum
Nikosiu, Safwan, Washingfton, Ankara, London. Reuter.
STJÓRNVÖLD í Bandaríkjunum segja að enn deyi að jafnaði
rúmlega 500 manns á hverjum degi úr vosbúð og hungri í flótta-
mannabúðum Kúrda við landamæri íraks og Tyrklands. Banda-
ríkjamenn segja að fyrstu flóttamennirnir muni halda frá Tyrk-
landi til nýreistra búða í írak næstu daga en óljóst er hve marg-
ir vilja snúa heim, ýmsir óttast Saddam meira en hörmungar
útlegðarinnar. Vopnaðir menn Iraksstjórnar halda sig á götum
Kúrdaborgarinnar Zakho skammt frá tyrknesku landamærunum
og óttast borgarbúar þá mjög. Bandarískir hermenn sem starfa
við að reisa flóttamannabúðir fyrir hálfa milljón manna rétt við
borgina telja sér einnig ógnað þótt ekki hafi komið til átaka.
frakar hafa áður heitið því að trufla ekki hjálparstarfið.
herlið er sent til landa utan Evr-
ópu. Enn flýr fólk úr byggðum
Kúrda til írans en að sögn frétta-
manna á staðnum eru allmargir á
leið heim á ný vegna skorts á brýn-
ustu nauðsynjum. Stjórnvöld í íran
kvarta yfir því að mestallri alþjóða-
hjálp sé beint til búða Kúrda í Tyrk-
landi þótt neyðin sé jafn mikil í
íran. Einnig segja íranar að
800.000 íraskir flóttamenn hafist
við, illa haldnir, á fenjasvæðum í
suðurhluta Iraks.