Morgunblaðið - 24.04.1991, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 24. APRÍL 1991
13
Samviskulaus-
ir sérfræðing’ar ?
eftirJúlíus Gestsson
Fjármálaráðherra, Ólafur Ragn-
ar Grímsson, fer nú geyst í fjölmiðl-
um gegn hópi manna. Þessir menn
eru sérfræðingar í læknastétt sem
hann virðist telja setja eigin hag
framar lífi og heilsu sjúklinga sinna.
Hann kallar þá gjarnan verktaka
sem noti aðstöðu sína til að draga
sér fé úr sameiginlegum sjóði lands-
manna.
Hvemig má slíkt verða? Hvaðan
koma þessi verkefni? Hvaða þjón-
ustu fær fólkið? Em sérfræðingarn-
ir eigingjöm illmenni upp til hópa?
Þetta em spurningar sem slík um-
ræða hlýtur að vekja.
Hvað varðar „aðstöðu sérfræð-
inganna til að tappa úr ríkiskassan-
um“ hafa þeir að loknu stúdents-
prófi, læknanámi sem nú er sex ára
háskólanám, reynslutíma í eitt ár
■ MÖMMUMORGNAR svokall-
aðir hófust í safnaðarheimili
Lágafellssóknar 6. febmar sl. og
hafa reynst mjög vinsælir og vel
sóttir. Hér er um að ræða sam-
verustundur mæðra og barna
þeirra. Mömmurnar skrafa saman
yfir kaffibolla og bera saman bæk-
ur sínar um lífið og tilverana en
bömin leika sér með liti og kubba
og fleira skemmtilegt. A stundum
era kallaðir til gestir sem halda
fræðsluerindi um eitt og annað
gagnlegt og uppbyggilegt. Umsjón
með þessum fundum hafa Stein-
unn Júlíusdóttir húsmóðir og
Rósa Sveinsdóttir umsjónarmað-
ur safnaðarheimilisins. I dag, mið-
áður en almennt lækningaleyfi fæst
og að loknu sérnámi að lágmarki
fjögur og hálft ár, öðlast þeir heim-
ild til að sækja um íslenskt sérfræði-
leyfi.
Leyfi þetta er skilyrði til sérfræð-
istarfa innan sjúkrahúsa og til að
stunda sjálfstæða sérfræðiþjónustu.
Skjalið sjálft kostar nú sjötíu og
fimm þúsund krónur.
Hjá flestum er sémámið einhverj-
um árum lengra en áðurnefnt lág-
mark og þar af nær undantekning-
arlaust nokkur ár erlendis. Þegar
hér er komið sögu era flestir komn-
ir um fertugt og margir standa á
núllpunkti fjárhagslega.
Þegar heimþráin hefur tekið yfir-
höndina og til st-arfa er komið er
aðstaða, tækjabúnaður og mönnun
á vinnustað öll minni í sniðum en
frá var horfið erlendis. Samt glym-
ur spamaðartalið stöðugt í eyram,
vikudag 24. apríl, kl.10.30 mun
Herdís Storgaard hjúkrunar-
fræðingur halda fyrirlestur um
slysavarnir í heimahúsum og era
mæður úr Mosfellsbæ hvattar til
að mætta og hlýða á þarft efni.
Safnaðarheimili Lágafellssóknar
er í Þverholti 3, Mosfellsbæ.
(Fréttatilkynning)
H ÞRIGGJA vikna námskeið í
hugleiðslu, slökun og jógaæfing-
um fyrir konur verður haldið á
Þorragötu 1, Skerjafirði (Sælu-
kot), dagana 24. apríl, 2. og 7.
maí kl. 20.00. Didi Anada Sukrti
Ac. hugleiðslukennari heldur nám-
skeiðið.
baráttan fyrir fleiri stöðum sam-
starfsfólksins og betri búnaði er
erfið. Möguleikarnir til að veita sér-
fræðiþjónustuna inni á sjúkrahús-
unum fullnægja á engan hátt eftir-
spurninni.
Þessir tveir þættir, mikil eftir-
spurn eftir þjónustunni sem sjúkra-
húsin eru ekki í stakk búin til að
veita og félagsleg staða sérfræðing-
anna sjálfra hvetja til áframhald-
andi mikillar aukavinnu þrátt fyrir
að margir hveijir.hafa margoft lof-
að sjálfum sér og fjölskyldunni
minna vinnuálagi og meiri frítíma.
í þessu sambandi má benda á
að eðli starfsins samkvæmt ganga
sérfræðingar á sjúkrahúsum bak-
vaktir, þar sem þeir þurfa fyrirvara-
laust að koma til starfa á vinnustað
eftir að dagvinnu lýkur þegar þörf
krefur. Vegna fæðar sérfræðing-
anna eru þessar vaktir þéttar. Hér
á Akureyri hvern til fjórða hvern
sólarhring eftir sérgreinum. Á
minni stöðum á landsbyggðinni alla
sólarhringa, en yfirleitt eitthvað
stijálli á Reykjavíkursvæðinu.
Vegna vaxandi skorts á aðstoð-
arlæknum á sjúkrahúsunum þurfa
sérfræðingar að taka á sig hluta
af verkefnum þeirra.
Hvað kemur í vasann? Til að
stunda sjálfstæð sérfræðistörf þarf
aðstöðu. Þá aðstöðu þarf að byggja
upp eða leigja. í gjaldskrá samnings
við Tryggingastofnun ríkisins er
gert ráð fyrir að helmingur greiðslu
fyrir unnin verk fari að meðaltali í
kostnað. I sumum sérgreinum er
kostnaðurinn allmiklu meiri, öðrum
minni. Minnst 46% af afgangnum
fer síðan í skatt.
Miðað við helmingskostnað verða
Júlíus Gestsson
„Spurninguna hvort
sérmenntaðir íslenskir
læknar séu upp til hópa
eigingjörn illmenni eft-
irlæt ég þeim sem notið
hafa þjónustu þeirra.“
þá eftir tuttugu og sjö þúsund af
hveijum hundrað þúsundum.
Með hækkandi greiðslum Tiygg-
ingastofnunar koma inn stigvax-
andi afsláttarákvæði, allt að 30%
af gjaldskrá.
Þegar grannlaun aðstoðarlækna
í nágrannalöndunum era orðin svip-
uð og grannlaun sérfræðings með
15 ára starfsaldur hér, vinnutíminn
þar í heildina trúlega helmingi
styttri, erfítt er að fá afleysingasér-
fræðinga til að ná hluta af samn-
ingsbundnum fríum og einn af
æðstu ráðamönnum þjóðarinnar
lætur að því liggja opinberlega að
sérmenntaðir íslenskir læknar séu
samviskulausir fjárplógsmenn fer
óneitanlega að veltast í huganum
hvort ættjarðarástin sé ekki full
dýrkeypt.
Hvað með þjónustuna? Þrátt fyr-
ir það sem ráðherrann kallar óhóf-
lega verktakavinnu næst ekki að
mæta eftirspuminni. Hér á Akur-
eyri er í minni sérgrein, bæklunar-
lækningum, biðtími eftir viðtali, ef
ekki era knýjandi ástæður fyrir
skoðun fyrr, um sex vikur. Ef skoð-
unin leiðir til ákvörðunar um skurð-
aðgerð er biðtíminn eftir aðgerð
venjulega frá einhveijum vikum upp
í liðlega ár.
Hér á Akureyri og nágrenni er
þjónusta heilsugæslulækna þó trú-
lega með því albesta í landinu og
unnið er eftir tilvísanakerfi hér í
bæklunarlækningum í góðri sam-
vinnu við heilsugæslulækna.
í Svíþjóð var sjálfstæð móttaka
sérfræðinga inni á sjúkrahúsum
afnumin í kringum 1970. Sjúkra-
húsin reka síðan móttökurnar.
1982 var algengur biðtími eftir
skoðun á slíkri sérfræðimóttöku í
bæklunarlækningum yfir hálft ár
og meiri líkur á að viðkomandi
væri skoðaður og meðhöndlaður af
aðstoðarlækni í sémámi en sérfræð-
ingi.
Fyrir 1970 mun biðtíminn hafa
verið nánast enginn, þjónustan á
höndum sérfræðinga og á síðustu
árum hefur sjálfstæð sérfræðiþjón-
usta í Svíþjóð farið verulega vax-
andi.
Sjúkrahúsakerfið hér er vanbúið
húsnæðislega og mönnunarlega séð
til að taka að sér alla sérfræðiþjón-
ustu. Ég tel einnig að reynslan frá
Svíþjóð ætti að vera okkur víti til
varnaðar og því óráðlegt að fara
að tillögum Olafs Ragnars í Þjóðvilj-
anum fyrir nokkram dögum að
flytja alla sérfræðiþjónustu inn á
sjúkrahúsin rekna af þeim eins og
Svíarnir gerðu fyrir tuttugu áram
og margfaldaði biðtíma fólks eftir
þjónustunni.
Spurninguna hvort sérmenntaðir
íslenskir læknar séu upp til hópa
eigingjöm illmenni eftirlæt ég þeim
sem notið hafa þjónustu þeirra.
Höfundur gegnir sem stendur
starfiyfirlæknis við
Hækiunardeild
Fjórðungssjúkrahússins &
Akureyri.
Á R Ý M I II N G A R S Ö I l u r 4 N I I
Nú er hægt aö
gera reifarakaup
hjá okkur.
Allt aö 50%
afsláttur á
ýmsum vörum. /
I
i
v
VEGG- OG LOFTKLÆÐNINGAR.
VERÐ FRÁ KR. 950.-
FATASKÁPAR. VERÐ FRÁ KR. 8.950.
A$$t fyéwrtí ótmbÁúss
BJÖRNINN
BORGARTÚNI28 S. 6215 66

PARKETT VERÐ FRÁ KR. 2J90.- m2