Morgunblaðið - 17.10.1991, Qupperneq 9

181 raaOTJO .?í HUÍW ITMMM i M ÍWUOÍION
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 17. OKTÓBER 1991
9
Lára Margrét
Ragnarsdóttir
stjómar þættinum
í fyrramálið
kl. 7—9
AÐALSTÖÐIN
AÐALSTRÆTI 16 • 101 REYKJAVÍK • SÍMI 62 15 20
REYKJAVÍK
ÚTVARP
REYKJAVÍK
FM30.9TFM1IB2
VELKOMNÍ TESS
ítölsk sending nýkomin
Jakkar og tvískiptir kjólar
Opiðkl. 9-18, laugardag kl. 10-14.
TESS
v NEi
N
NEÐST VIÐ
DUNHAGA,
S. 622230.
Badmintontímar í vetur!
Mán. Þri. Mið. Fim. Fös. Lau. Sun.
12.00 12.00 12.00 09.20 09.20
21.50 21.50 21.50 21.50 19.20 10.10 10.10
22.40 22.40 22.40 22.40 20.10 11.00 11.00
14.20 11.50
15.10 12.40
16.00 15.10
17.40 16.00
Tennistímar! 16.50 17.40
Mán. Þri. Mið. Fim. Fös. Lau. Sun.
12.00 12.00 12.00 12.00 15.10 09.20
14.20
15.10
Tennis- og badmintonfélag
Reykja víkur,
Gnoðavogi 1, s. 812266.
Lítill sparnaður - mikil
lánsfjáreftirspurn
Staksteinar glugga í dag í Fréttabréf
VSÍ, vikuritið Vísbendingu og greinargerð
með frumvarpi til fjáraukalaga 1991, sem
fjalla um halla ríkissjóðs, opinbera
lánsfjárþörf og háa vexti í landinu.
Ríkið brást í
þjóðarsáttinni
Formaður VSÍ segir í
fréttabréfi samtakanna:
„Oll meginmarkmið
síðustu samninga h:ifa
náðst utan eitt. Það er
stjórn peningamála og
rikisfjármála, sem brást
gjörsamlega. Notkun
hins opinbera á lánsfé
hefur leitt til hærri raun-
vaxta en við höfum nokk-
urn tima fyrr kyimst í
þessu landi og eru þeir
hærri en nokkur þáttur
íslenzks atvinnulifs getur
staðið undir...”.
í Fréttablaði VSÍ segir
og:
„Eftirspurn hins opin-
bera eftir lánsfjánnagni
hefur aukizt gífurlega,
þannig að á fímm árum
liefur hún meira en tvö-
faldast. Á þessu ári er
lánsfjárþörfin 7 til 8
milljörðum meiri en allur
innlendur sparnaður.
Meðfylgjandi mynd sýnir
annars vegar lánsfjár-
þörf opinberra aðila og
hins vegar peningalegan
sparnað í þjóðfélaginu á
verðlagi þessa árs á ár-
unum 1986 til 1990 og
áætlunum fyrir 1991”.
Enn segir í „Af Vett-
vangi:
„Háir raunvextir stafa
af þvi að opinberir aðilar
eyða um efni fram, sem
kemur fram í niiklu
framboði á ríkisvixlum
og lánsfjárhungri hús-
næðiskerfísins. Hús-
bréfaútgáfa var áætluð
10 milljarðar á fjárlög-
um, en nú er útlit fyrir
að útgáfan verði 15 - 16
miHjarðar króna á árinu.
Upphæð rikisvíxla er um
13 milljarðar og liefur
aukizt um 5 miHjarða á
árinu. Horfur um starf-
semi húsnæðiskerfísins
og fréttár af opinberum
rekstri gefa til kynna, að
lánsljárþörf opinberra
aðila verði áfram meiri á
næsta ári en innlendur
lánamarkaður ber”.
Lifað á erlend-
umlánum
I athugasemdum við
frumvarp til fjárauka-
laga fyrir 1991 segir
m.a.:
„Rekstrarhalli ríkis-
sjóðs er nú áætlaður 8,9
milljarðar króna saman-
borið við 4,1 milljarð
króna í fjái'lögum.'Skýr-
ist það að stærstum hluta
af auknum útgjöldum
sem ætlað er að hækki
um 5,1 milljarð króna...”.
Síðar segir:
„I fjárlögum 1991 var
heildarlánsfjárþörf ríkis-
sjóðs áætluð 13.600 m.kr.
og var gert ráð fyrir að
hún yrði að mestu fjár-
mögnuð imianlands.
Samkvæmt endurskoð-
aðri áætlmi er lánsfjár-
þörfín nú talin 19.800
m.kr. Aukning frá fjár-
lögum er því 6.200 m.kr.
Skýrist hún að stærstum
hluta af 4.800 m.kr.
hærri rekstrarhalla ríkis-
sjóðs og 900 m.kr. lán-
veitingu til Húsnæðis-
stofnunar ríkisins...
Nú er fyrirséð að inn-
lcndur lánsfjármarkaður
er þess ekki megnugur
að fjármagna ríkissjóð
að því marki sem vonir
stóðu til. Sparnaður hef-
ur orðið minni en spár
höfðu gefið tilefni til og
mikið framboð húsbréfa
hefur þrengt stöðu ríkis-
sjóðs á imdendum lána-
markaði...
Til að brúa fjármögn-
un ríkissjóðs [1991] er því
nauðsynlegt að leita
heimildar til erlendrar
lántöku að fjárhæð
13.600 m.kr.”.
Aðfinnslur úr
tveimur áttum
Ný ríkisstjórn hefur
gripið til sérstakra að-
haldsaðgerða í peninga-
og ríkisfjárinólum til að
vega á móti auknum við-
skiptahalla og jafnvægis-
leysi í opinberum Ijár-
málum. Mcð þessum að-
gerðum var stefnt að því
að lækka lánsfjárþörf
ríkisins um 3,5 - 4 millj-
arða króna, m.a. með
sparnaði í stærstu út-
gjaldaþáttunum og þjón-
ustugjölduin.
Ríkisstjórnm hefur
sætt gagnrýni úr tveimur
áttum vegna aðhaldsað-
gerða. Af sunium eru
þær taldar ganga allt of
skammt, miðað við fyrir-
séðan samdrátt i lands-
framleiðslu, m.a. vegna
aflasamdráttar, og miðað
við stöðu ríkisfjármála,
en ljóst er að stefnt er
áfram í umlalsverðan
ríkissjóðshalla 1991 og
1992. Þorvaldur Gylfa-
son prófessor sagði í DV
i gær:
„Hitt skiptir miklu
meira mála að heildar-
lánsfjárþörf ríkisins um-
frani afborganir af eldri
lánuin er scx sinnum
meiri en rikissjóðshallinn
eins og í fyrra...Alvarleg-
asti Ijóðurími á fjárlaga-
frumvarpinu finnst mér
vera sá að ríkisstjórnin
hefur bersýnilega ekki
lagt í að ráðast gegn
þeirri sóun almamiafjár
sem á sér stað í landbún-
aði og sjávarútvegi”.
Á hinn bóginn túlkai'
stjóinarandstaðan að-
haldsaðgerðir stjórnar-
innar sem árás á velferð-
arkerfið, án þess þó að
leggja fram aðrar raun-
hæfar tillögur til að ná
jöfnuði í ríkisbúskapnum
á kjörtímabilinu.
I tímaritinu Vísbend-
ingu, 40. tbl. - 10. októ-
ber, segir að þjóðartekj-
ur verði 3% minni 1992
en 1991, m.a. vegna afla-
samdi'áttar, að viðskipta-
kjör verði 3,5% lakari á
næsta ári en í ár og við-
skiptalialli mun meiri,
eða um 3,7% af lands-
framleiðslu. í þjóðhagsá-
ætlun segir og að draga
muni úr sparnaði að öðru
óbreyttu og að búast
megi við að samkeppnin
um sparifé landsmanna
verði áfram mikil. Á
þeim vettvangi verður
ríkisbúskapuriim trúlega
frekur til fæðunnar sem
áður.
MEÐ EINU
SÍMTALI...
Með einu símtali getur þú gerst áskrifandi að
Einingabréfum. Þú ræður upþhæð innborgunar
á mánuði hverjum og getur greitt með gíró-
seðli eða greiðslukorti. Inneign þín er ávöxtuð í
traustum verðbréfum og er laus til ráð-
stöfunar hvenær sem er. Hafðu samband við
ráðgjafa okkar Dagnýju Leifsdóttur viðskipta-
fræðing í síma 689080.
KAUPÞING HF
Löggi/t vei'ðbréfafyrirtœki
Kringlunni 5, sfmi 689080