Morgunblaðið - 03.04.1992, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 3. APRÍL 1992
<13
HVAÐ ERUM VIÐ?
Abending til fjármálaráðherra
eftir Þórð Ingva
Guðmundsson
í árdaga íslenskrar eignaleigu-
starfsemi, en hún hófst 1986,
gengu endurskoðendur eignar-
leigufyrirtækja á fund ríkisskatt-
stjóra og ræddu eftirfarandi
spurningu. Hvernig ber að telja
fram til skatts tekjur og gjöld eign-
aleigufyrirtækis? Er eignarleigu-
fyi'irtæki fjármálafyrirtæki eða
hefur það sömu skattalegu stöðu
og bílaleiga, áhaldaleiga eða
myndbandaleiga. Niðurstaðan af
viðræðunum við ríkisskattstjóra
var sú að þar sem einn af megin-
kostum fjármögnunarleigunnar
fyrir leigutakann er að hann getur
gjaldfært allt greitt leigugjald,
með öðrum orðum skuldbindingin
liggur utan efnahagsreiknings
leigutakans, samningurinn hvorki
eignfærist né skuldfærist, þá er
rökrétt að leigusalinn, þ.e. eigna-
leigufyrirtækið eignfæri og af-
skrifí leigumuninn skattalega séð.
Síðan þá hafa eignaleigufyrirtæki
talið fram til skatts eins og áhalda-
leigur, þó svo að endurskoðendur
og allir sem vit hafa á viðurkenna
að slíkt uppgjör sé víðsfjarri góðri
reikningsskilavenju.
En hvað er þá góð reiknings-
skilavenja við uppgjör eignaleigu-
fyrirtækis? Það er sú framsetning
sem birtist á hinum eiginlega árs-
reiknigni fyrirtækisins, það er hin
opinbera niðurstaða rekstrarins. Á
þeim tölum byggja t.d. fjárfestar
og aðrir lánardrottnar ákvárðanir
sínar og grundvalla sína áhættu
á. Þær tölur eru hin eina og sanna
niðurstaða. Gallinn er hins vegar
sá að skattayfirvöld byggja alls
ekki álagningu sína á þeim tölum,
hvorki þegar lagður er á tekju-
skattur né aðstöðugjald. Lítum á
hvernig rekstrarreikningur eigna-
leigufyrirtækisins Lindar hf. leit
út 1990 og 1991, þ.e. hin sönnu
reikningsskil í samanburði við
rekstrarreikning samkvæmt skatt-
framtali.
Tekjuskattsálagning 1990 mið-
ast við hagnaðartölurnar hægra
megin í töflunni. Að vísu er fyrir-
tækinu ekki gert að greiða tekju-
skatt af þessum hagnaði þar sem
það á uppsafnaðan tapsfrádrátt
frá fyrri árum, en dæmið sýnir
hversu víðsfjarri skattauppgjör er
hinu raunverulega uppgjöri skv.
góðri reikningsskilavenju. Á sarna
hátt ákvarðar skattreikningurinn
álagningu aðstöðugjalds, en sem
dæmi má nefna að Lind hf. greið-
ir 10 milljónir króna í aðstöðu-
gjald 1992 af gjöldum ársins 1991
skv. skattauppgjöri eða yfír 4%
af gjöldum ársins skv. ársreikn-
ingi. Lög um tekjustofna sveitar-
féiaga kveða á um að aðstöðu-
gjald má eigi vera hærra en 1,3%
af aðstöðugjaldsstofni.
Rekstrarreikningurinn skv.
skattauppgjörinu er í raun og veru
markleysa þar sem hagnaðartalan
myndast vegna reiknaðra tekna
vegna yerðlagsbreytinga, tæpar
260 milljónir 1990. Á sama hátt
verður skattalegt tap 1991 vegna
stóraukinna afskrifta og minni
tekjufærslu vegna verðlagsbreyt-
inga og breyttrar aðferðar við út-
reikning verðbreytingarfærslunn-
ar. Munurinn á þessum tveimur
rekstrarreikningum felst í því að
skv. góðri reikningsskilavenju ber
að gera eignaleigufyrirtæki upp
Þórður Ingvi Guðmundsson
sem fjármálafyrirtæki og eru því
einu sannanlegu tekjur fyrirtækis-
ins, vaxtatekjur og einu sannan-
legu gjöld, vaxtagjöld og rekstrar-
kostnaður. Með því að gera fyrir-
tæki upp sem áhaldaleigu færist
til tekna allt greitt iðgjald og til
gjalda vaxtagjöld og afskriftir
leigumunanna að frádreginni verð-
breytingarfærslunni. Verð-
breytingarfærslan til tekna verður
þetta há vegna þess að peninga-
legar eignir eru svo miklu minni
en heildarskuldir fyrirtækisins þar
sem leigusamningarnir eru ekki
færðir sem peningalegar eignir í
skattauppgjöri eins og gert er skv.
góðri reikningsskilavenju, heldur
sem fastafjármunir.
Lög um eignaleigustarfsemi
sem tóku gildi 1989 skllgreina
ótvírætt eignaleigufyrirtæki sem
fjármálafyrirtæki en ekki sem
áhaldaleigur sbr. 2. gr. laganna
en þar segir: „„Eignaleigustarf-
semi“ samkvæmt lögum þessum
telst vera sú starfsemi að veita,
hafa milligöngu um eða bjóða fram
lánveitingar og ábyrgð á skuldum
vegna fjármögnunar annarra að-
ila.“ Þá er eftirlit með eignaleigu-
fyrirtækjum í höndum bankaeftir-
lits Seðlabankans.
Lög um tekjuskatt og eigna-
skatt gera ráð fyrir því að raun-
verulegar tekjur fyrirtækja séu
skattlagðar, tekjur sem eru færðar
samkvæmt eðlilegri og viður-
kenndri reikningsskilaaðferð. Þær
mismunandi aðferðir sem hér hafa
verið sýndar benda til ruglanda
sem getur bæði leitt til þess á ein-
um tíma verði eignaleigufyrirtæki
ofskattlögð og á öðrum tíma van-
skattlögð. Eru eignaleigufyrirtæki
fjánnálafyrirtæki eins og lögin um
eignaleigustarfsemi taka allan
vafa af eða áhaldaleigur eins og
ákvörðun ríkisskattstjóra bendir
til. Ef eignaleigufyrirtæki eru fjár-
málafyrirtæki, af hveiju eru þau
ekki skattlögð sem slík? Hvað
enam við? Það er mælst til að fjár-
málaráðherra taki þessa ábend-
ingu til vinsamlegrar athugunar.
Höfundur er framkvæmdastjóri
eignaleigufyrirtækisins Lindar hf.
ÁRSREIKIUINGUR 1990 1991 SKATTAREIKNINGUR 1990
Fjármunatekjur 280.183 342.111 Leigutekjur 627.772 776.000
Fjármagnsgjöld 213.284 243.977 Fjármagnsgjöld 215.040 243.977
Tekjur v. verðl.breytinga 6.615 (3.754) Tekjur v. verðl.breytinga 257.774 79.646
Fjármagnsgjöld samtals 206.669 247.732 Afskriftir leigumuna 297.640 427.000
Hreinar fjármunatekjur 73.514 94.379 Hreinar fjármunatekjur 372.866 184.669
Rekstrargjöld 61.337 89.715 Rekstrargjöld 141.308 204.421
Hagnaður 12.176 4.663 Hagnaður (tap) 231.558 (19.752)
SPRENGIMARKAÐUR
HEFST í DAG KL. 13 Á BÍLDSHÖFÐA 10
STENDUR AÐEINS FRÁ 3.-11.APRÍL
# Dömu-, herra- og barnafatnaður
# Skór á alla fjölskylduna
# Hljómplötur - diskar - kassettur
# Gjafavara - búsáhöld
# Efni - gluggatjöld
# Blóm o.m.fl.
r—: Opnunartími: Föstudaga kl. 13-19 Frítt kaffi
Laugardaga kl. 10-16 Myndbandahorn
Aðra daga kl. 13-18 fyrir börn L
GÓD ARVðl tUR -
60TT VERD!!!