Morgunblaðið - 03.04.1992, Page 52

52
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 3. APRÍL 1992
mmmn
Með
morgunkaffinu
Skrýtið. Konan þín scgir
manninum mínum að þú
skiljir hana ekki!
Mér tókst þó að koma orði
að áður en ég var rotaður.
BREF TIL BLAÐSINS
Aðalstræti 6 101 Reykjavík - Sími 691100 - Símbréf 691222
Fortíðarvandi lífeyrissjóða
Frá Herði Fríðbertssyni:
í ritinu Félagsmál, sem gefið er
út af Tryggingarstofnun ríkisins,
2. hefti, 2. árg., október 1991,
kemur fram að fortíðarvandi þeirra
fjögurra lífeyrissjóða, sem ríkis-
sjóður er ábyrgur fyrir, er kominn
í 69.579.000.000 (sextíu og níu
milljarða og fimm hundruð sjötíu
og níu milljónir) í árslok 1990.
Vandinn hefur á einu ári aukist
um 6.418.000.000, já sex milljarða
fjögur hundruð og átján milljónir
á einu ári milíi áranna 1989-1990.
Þetta eru rúm 10% í einhverri
minnstu verðbólgu, sem hefur ver-
ið lengi. Ef vandinn vex álíka til
ársins 2000 verður vandi þessara
fjögurra sjóða orðinn um
200.000.000.000. Ég segi og
skrifa tvö hundruð milljarðar árið
2000. Þessir sjóðir eru Lífeyris-
sjóður ráðherra, líf.sj. þingmanna,
líf.sj. opinberra starfsmanna og
líf.sj. hjúkrunarkvenna. Ekki er
það svo að þessi vandi leggist ein-
göngu á þá, sem hijóta greiðslur
úr þessum sjóðum. Heldur leggst
þessi vandi líka á þá, sem einskis
njóta, og verða að standa undir
öllum greiðslum sinna eigin lífeyr-
issjóða. Það mun vera svo að
starfsmönnum ýmissa félagasam-
taka hefur verið leyft að gerast
aðilar að Líf.sj. opinberra starfs-
manna. Þar á meðal starfsmönnum
ASI, eftir því sem Morgunblaðið
hefur sagt. Þegar að því kemur
að greiða þessu fólki lífeyri kemur
í ljós að þær greiðslur sem ríkið
er ábyrgt fyrir hjá sínu starfsfólki
verða félagasamtök hinna að
greiða. Vandi sumra félaga er svo
mikill að til vandræða horfir. Mis-
munur á greiðslugetu almennu
sjóðanna og hinna sem ríkið er
ábyrgt fyrir tel ég að stafi mest
af þrennu. Misjafnra reglna um
aldur til töku lífeyris, mismun á
rétti til makalífeyris, sem er alltaf
60% hjá Líf.sjóði ríkisins, en
minnkar miðað við fæðingarár og
fellur niður að fullu ef maki er
fæddur eftir 1940 í almennu sjóð-
unum, þó skilyrt vegna örorku og
barna. í þriðja lagi er sá mikli
munur á greiðslum í sjóðina. í líf.sj.
opinberra starfsmanna er greiðslan
aldrei lengur en 32 ár. En í al-
mennu sjóðina greiða menn 40-50
ár og allt upp í 54 ár, frá 16 ára
til 70 ára til að öðlast full réttindi.
Það væri mjög fróðlegt fyrir
hinn almenna félaga í félögum ASÍ
að fá að vita hvað reiknaður
fortíðarvandi Ásmundar Stefánss-
onar og starfsfólks ASÍ væri mik-
ill. Mér skilst að vandinn sé reikn-
aður á hvern sjóðsfélaga fyrir sig
svo það ætti að vera létt verk að
taka það saman.
Einnig veit ég að margir vildu
fá það upplýst hjá forystu ASÍ
hvort það sé rétt sem kom fram í
fréttum að það varðaði þá litlu
hvort ríkisstjórnin gæfi út yfirlýs-
ingu um að ekki yrði hróflað við
lífeyrisréttindum opinberra starfs-
manna, því það skipti þá og þeirra
umbjóðendur svo litlu. Er það virki:
lega svo að það skipti forystu ASÍ
litlu eða engu þó að sífellt séu lagð-
ar á þjóðina þyngri álögur til að
standa undir þeim vandræðum,
sem þessir opinberu sjóðir skapa.
Eða getur forysta ASÍ bent á aðra
leið til að leysa vandann.
í II. grein stjórnarsáttmálans,
sem undirritaður var í Viðey, segir
á þá leið að unnið skuli að jöfnuði
lífeyrisréttinda landsmanna allra.
Heldur einhver að leiðin til þess
að ná þeim jöfnuði sé að neyða
ríkisstjórn, hveija sem hún er, til
þess að gefa um það yfirlýsingu
að í þeim málum megi engu þreyta.
Finnst mönnum það virkilega
rétt að einn sjötti hluti þjóðarinnar
njóti algerra forréttinda í lífeyris-
málum.
Sérréttindi þingmanna og ráð-
herra, sem ég tel að vart eigi sér
stoð í lögum, eru svo sér á báti.
Eða finnst einhveijum það eðlilegt
að greiða aukalega með hveijum
þingmanni 1.047.000 í líf.sj. og
að auki um 830.000 kr. fyrir hvern
ráðherra.
HÖRÐUR FRIÐBERTSSON,
Bogahlíð 20, Reykjavík.
YELVAKANDI
Renault
strætisvagnar
Linda Jóhannesson:
Ég vísa í frétt, sem var í Morg-
unblaðinu 29. febrúar ’92 varð-
andi kaup á Renault-strætis-
vögnum, er nota á í Reykjavík
og nágrannasvæðum. Mig langar
að upplýsa lesendur Mbl. og einn-
ig fyrirtækið Hagvagna hf. um
reynslu mína af þessum vögnum.
Ég vinn í Genf, en bý í Frakk-
iandi. Bærinn heitir Ferney-
Voltaire og er við landamæri
Sviss og Frakklands. Genfarborg
er með strætisvagnasamgöngur
til Ferney og fyrir nokkrum
mánuðum eða nánar tiltekið sl.
haust keypti Genfarborg nokkra
Renault-vagna, sem hafa síðan
verið notaðir fyrir Ferney-leiðina.
Reynslan af þessum vögnum er
slæm. í fyrsta lagi eru gangar
mjög þröngir, ekki hægt að
ganga fram hjá öðrum, sætin eru
lítil, fyrir litla og granna. í öðru
lagi eru hitunin stórgölluð, því
aðeins er hægt að hafa mjög
heitt eða slökkva alveg á hitan-
um. Því verður oft óbærilegt í
þessum vögnum. Renault ætti
að halda sig við framleiðslu á
fólksbílum.
HÖGNI HREKKVÍSI
Víkverji skrifar
Miklar framkvæmdir hafa verið
á vegum Reykjavíkurborgar
í sambandi við bifreiðastæði í Mið-
borginni og er það vel. En þau bíla-
stæðahús, sem reist hafa verið eru
gölluð að því leyti að gólfin þar
hafa ekki verið rykbundin og það
er sama, hve oft þeir þvo bílana
sína sem nota þessi stæði, þeir ,eru
aldrei hreinir. Því hlýtur að vera
nauðsynlegt að rykbinda gólfin, svo
að bílarnir hreinlega óhreinkist ekki
við það að fara inn í bílastæðishúsin.
Um leið og ekið er um steypt
gólfin vill steypan auðvitað meijast
og myndast þá fínn sementssalli á
gólfinu, sem mjög gjarnan rýkur
þegar ekið er tim í húsinu. Þetta
þarf að binda með því að bera eitt-
hvert efni á gólfið og því fyrr því
betra.
xxx
Frægasti goshver heims, Geysir
í Haukadal, verður ekki látinn
gjósa með því að hent verður í hann
sápu. Þetta var gert nokkrum sinn-
um á síðastliðnu sumri og var þá
jafnan fjölmiðlum tilkynnt um fyrir-
hugaða sápun hversins, svo að ferð-
afólk gæti streymt á staðinn og
skoðað gos þessa fræga goshvers,
sem fyrst mun getið í heimildum
við lok 13. aldar.
Það virðist ljóst vera að mönnum
sé ljós ástæða þess, að hverinn
getur ekki gosið af sjálfsdáðum og
að nauðsynlegt sé að setja sápu í
hann til þess að framkalla gos, því
að tvisvar sinnum á þessari öld
hafa verið gerðar lagfæringar á
gosskálinni og yfirborð vatnsins
lækkað. Þá hefur hverinn tekið upp
fyrri stefnu og farið að gjósa hjálp-
arlaust.
Það er spurning, hvers vegna
Geysir er svo frægur? Er það ekki
vegna gosanna? Hvers vegna skyldi
þá ekki mega lækka þá kísilútfell-
ingu sem safnast á skálarbarmana,
lækka þar með skálina og hverinn
tekur aftur upp þessa gömlu gos-
iðju sína? Án gosanna er Geysir
bara venjulegur goshver og af þeim
er mýgrútur á Islandi. Það er því
spurning, hvort það sé skemmd á
náttúruvætti að fjarlægja nokkur
kísilllög, sem fallið hafa út á hver-
barminum?
xxx
Sýn er nú að hefja sjónvarpssend-
ingar frá Alþingi að því er
fréttir herma. Þingflokkarnir á Al-
þingi munu þó hafa verið með ein-
hveija fyrii-vara um það, hvort
senda megi út umræður úr þingsöl-
um og munu fyrirvararnir einkum
beinast að því, hvort um læsta dag-
skrá er að ræða eða ekki. Þetta
finnst Víkveija vera algjört auka-
atriði. Ef sjónvarpsstöð vill nota
umræður á Alþingi sem sjónvarps-
efni á hún að hafa heimild til þess
án nokkurs fyrirvara. Það eru að-
eins meðmæli með þingmönnum,
vilji einhver kaupa áskrift að sjón-
varpsstöð til þess eins að sjá og
heyra umræður á Alþingi. Hitt er
svo annað mál. Þingmenn geta
stuðlað að því að ríkissjónvarpið
sjónvarpi yfir landið allt, ef þeir
halda að það sé sáluhjálparatriði í
að ekki komi til byggðaröskunar.