Morgunblaðið - 13.05.1992, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 13. MAÍ 1992
37
Kveðjuorð:
Anna Filippía
Bjarnadóttir
Fædd 9. júlí 1899
Dáin 15. apríl 1992
Amma mín, Anna Filippía
Bjarnadóttir, lést á Fjórðungs-
sjúkrahúsi ísafjarðar aðfaranótt
15. apríl sl. eftir stutta sjúkrahús-
vist, 92 ára að aldri. Eiginmaður
hennar var Olafur Jakobsson skó-
smíðameistari, en hann lést 5. jan-
úar 1963. Fyrstu hjúskaparár sín
bjuggu þau á Flateyri en síðan
alla tíð á ísafirði þar sem afi vann
við sína iðn. Hann rak síðan eigin
skóvinnustofu frá því árið 1932.
Amma helgaði börnunum, afa og
heimilinu krafta sína, en þau eign-
uðust níu börn, átta dætur og einn
son. Fyrsta barn þeirra, sem var
stúlka, fæddist andvana. Árið 1956
knúði sorgin dyra að nýju, er tví-
tug dóttir þeirra, Anna Ólafía, dó
af barnsförum og litli sonur hennar
lést einnig.
Stundum talaði amma um sorg-
ina sem fylgdi því að missa börnin
sín og manninn sinn, en það ar
aldrei að heyra á henni neina sjálfs-
vorkunn. Aftur á móti talaði hún
af djúpri virðingu um bæði lífið
og dauðann. „Drottinn gaf og
drottinn tók.“ Það sætti hún sig
við og virti, enda efaðist hún aldr-
ei um það eitt andartak að hún
fengi að sjá ástvini sína aftur.
Afkomendur afa og ömmu eru
nú orðnir áttatíu og sex talsins. Á
hveijum einasta degi, bæði kvölds
og morgna, bað hún fyrir okkur
öllum með þakklæti í hjarta. Elli
kerling náði aldrei að krunka neitt
í minnið hennar ömmu né heilsuna
hennar að nokkru ráði og hún
fylgdist vel með öllum sínum af-
komendum, vissi alltaf hvað við
vorum að starfa, læra og annað
sem máli skipti og fram undir það
síðasta var hún enn að skrifa bréf,
þrátt fyrir litla sjón. Hún lét það
nú ekki aftra sér fremur en ann-
að, heldur skrifaði hún þá bréfin
sín undir stækkunargleri.
Reyndar var hún amma á leið-
inni til Reykjavíkur í maí, til að
fara til augnlæknis. Svona var hún
amma; sterk, en umfram allt trúuð
og hjartahrein. Kærleikur, trú og
hreint hjarta voru svo sterk ein-
kenni í hennar fari, að enginn sem
varð á vegi hennar fór varhluta
af því.
Svo var hún amma líka svo
skemmtileg, — hún var nefnilega
svo skemmtileg blanda af húmor-
ista og heimspekingi. Hún hafði
sínar ákveðnu skoðanir og það var
gaman að ræða við hana um flest
það sem mannlegu lífi er viðkom-
andi. Sögur, söngur og ljóð voru
einhvern veginn eins og samofin
ömmu, — það var yndislegt að
hlusta á hana fara með Ijóð.
Stjórnmálin skipuðu líka sinn
sem og studdi hún ávallt flokkinn
sinn; það var sérstaklega gaman
að ömmu í kringum kosningar. En
þau efni sem henni voru hugleikn-
ust voru trúmál. Hún var alla tíð
staðföst í sinni trú á Guð en bar
jafnframt virðingu fyrir trú ann-
arra. Hún sagði mér reyndar að á
yngri árum hefði hún ekki verið
eins fordómalaus gagnvart öðrum
trúarbrögðum, en með aldrinum
hefði þolinmæðin vaxið með því
eins og öðru — svo hló hún. Fordó-
maleysi ömmu kynntist ég best
þegar ég sagði henni frá þeim
búddisma sem ég tilheyri í dag.
Ég gleymi ekki fyrstu viðbrögðum
hennar. „Nei, en sniðugt,“ sagði
hún hlæjandi og skríkti í henni,
„hvernig trú er nú það?“ Eg vissi
ekki alveg hverju ég átti að svara
en sagði „það er trú á lífið“. Þetta
tók amma sem fullgilt svar. Trú á
lífið var fullgild trú í augum ömmu
og eftir þetta ræddum við um trúna
og lífið þegar færi gafst og hafði
hún sérstaklega gaman af því hve
þessar tvær kennmgar eiga margt
sameiginlegt og hve viðhorf til lífs-
ins eru lík.
Já, hún amma var nútímamann-
eskja. Hún kunni að meta nútím-
ann ekki síður en gamla tímann
og tók ávallt upp hanskann fyrir
unga fólkið ef einhver var að býsn-
ast yfir því að það væri nú ekki
vandlifað í dag miðað við fyrri tíma
og sagði hún þá að síst væri það
auðveldara í dag, vandinn væri
bara í öðru fólginn nú en þá.
Um svo mikla konu sem hún
amma var, væri hægt að skrifa
margar bækur, en ég læt þessi fáu
orð nægja.
Þó get ég ekki skilið við skrifin
um hana ömmu mína án þess að
minnast á þann hóp, sem hún bar
ávallt mesta umhyggju fyrir, en
það eru börnin. I öllum hennar
orðum og gjörðum mátti greina
djúpa virðingu og ást á börnum
og hún var óþreytandi að reyna
að kenna okkur hinum að gera
slíkt hið sama. Böm eiga alltaf
forgang.
Hún var ekki nema tveggja
vikna gömul þegar hún varð að
skilja við móður sína vegna fátækt-
ar en á unglingsárum fékk hún
tækifæri ti) að dvelja hjá henni
aftur.
Ég vil þakka öllum þeim sem
sýndu henni ömmu umhyggju,
bæði ættingjum, vistfólki og
starfsfólki á Hlíf og Fjórðungs-
sjúkrahúsi ísafjarðar. Einnig
þakka ég vinkonu hennar, Magn-
úsínu Ólsen, fyrir allt.
Það er svo skrýtið að tala um
hana ömmu í þátíð. Mér finnst hún
ekki hafa farið langt, enda veit ég
að við hittumst aftur. Hún sagði
við mig fyrir nokkrum árum að
hún heyrði svo oft röddina mína
og hún vissi að þá væri ég að biðja
fyrir sér. Þannig verður það áfram
um alla eilífð. Við höldum áfram
að biðja og þakka.
Anna Filippía Sigurðardóttir.
Mér fannst alltaf sem amma
myndi aldrei deyja. Hún hafði stað-
ið svo margt af sér í lífinu, og því
þá ekki dauðann líka. Það var svo
mikil reisn yfir þessari öldruðu,
gáfuðu konu sem hafði tileinkað
sér allar þær göfugustu dyggðir
sem mannskepnan þekkir. Hún var
ímynd hins góða í hugum okkar
allra, sífellt gefandi af sjálfri sér,
vitandi það að mestur auðurinn er
auðurinn í okkar sjálfum.
Amma var að því leytinu öðru-
vísi en annað fólk, að hún reiddist
aldrei, sama á hveiju gekk, heldur
tók öllu með stillingu og skyn-
semi. Talaði aldrei illa um nokkurn
mann, sem er eiginleiki sem fæst-
um okkar er gefið. Gat hún orðið
alvarlegust allra, en öllu jafna var
hún syngjandi glöð í orðsins fyllstu
merkingu. Hún kunni einhver lif-
andis kynstur af ljóðum sem hún
var alltaf til í að miðla okkur, og
ljómaði eins og sól í heiði þegar
hún var beðin um að fara með ljóð-
in eftir föður sinn. Bjarna Jóna-
tansson.
Mér er óhætt að segja að trú-
aðri manneskju en hana ömmu
mína hafi ég ekki hitt. Það var
eins og saman væru komnir allir
heimsins prestar í einni og sömu
manneskjunni. Hún bað fyrir öll-
um, var alltaf með hugann hjá stór-
um afkomendahópnum, hvar sem
menn voru staddir í heiminum.
Það fór ekkert á milli mála að
amma studdi vinstri væng stjórn-
málanna. „Ég kýs Alþýðuflokkinn
lifandi og dauð!“ sagði hún og
meinti það. Hún var mikil baráttu-
kona, með ríka réttlætiskennd,
enda hafði hún þurft að beijast
fyrir flestu ef ekki öllu í lífinu.
Nú er Anna Bjarnadóttir horfin
sjónum okkar, en minningin geym-
ir fallega konu í litla, gamla húsinu
númer 11 við Urðarveginn. Húsið
var jafnvel enn minna þegar hún
og afi bjuggu þar með allan barna-
hópinn, en kröfurnar voru aðrar í
þá daga, allir komust með góðu
móti fyrir. Það stóð uppi í brattri
hlíðinni fyrir ofan ísafjörð, þar sem
leiksvæði okkar var allt heila fjall-
ið. En amma átti lítinn grænan
reit við húsið sitt og þótti okkur
ekki síðra að sprikla þar, veltast
um í gi-asinu innan um fífla og
sóleyjar, horfandi á ömmu í eldhús-
glugganum. Við vorum ekki svikin
um heitt súkkulaði eða maltöl þeg-
ar inn kom, og alltaf var amma
bakandi - og raulandi. Og hver
man ekki eftir kettinum Rósu sem
stökk inn og út um eldhúsgluggann
eins og ekkert væri? Mjálmaði og
„bankaði“ með eftirminnilegum
hætti í hlerann þegar hún vildi
komast upp úr kjallaranum.
Já, það eru heil ósköp sem koma
upp í hugann þegar heimsóknirnar
til ömmu á Urðarvegi eru rifjaðar
upp. Allt sem þar var innan veggja
hefur stimplað mynd í minninguna,
sem notalegt er að kalla fram; all-
ar þessar ljósmyndir á veggjunum,
biblían á náttborðinu, kjallarinn
með öllu sínu gamla dóti, háaloftið
leyndardómsfulla... Ég sé ömmu
fyrir mér með gráar fléttur og gler-
augu, segjandi sögur, ptjónandi
sokka. Heyri hana segja sögur af
aldamótakynslóðinni, sem gekk um
í roðskinnsskóm löngu áður en bíl-
ar urðu þekkt fyrirbæri. Heyri
hana segja frá viðburðaríkri
bernsku sinni og segja frá geitun-
um, sem hún og afi höfðu fyrir
langa löngu, og stukku hæst upp
í kletta svo ekki var fyrir nokkurn
mann að eltast við þær.
Amma náði háum aldri. Hún
fæddist í lok síðustu aldar, 9. júlí
1899, á Norðureyri við Súganda-
fjörð. Foreldrar hennar voru Gu-
björg Sigurðardóttir og Bjarni
Jónatansson. Hún giftist afa mín-
um, Ólafi Jakobssyni skósmíða-
meistara, árið 1919. Það var henni
mikill missir þegar hann lést, árið
1963. Fyrsta barn sitt, sem var
stúlka, misstu þau strax við fæð-
ingu. Komu þau 8 börnum til full-
orðinsára. Þau eru: Bjarney, Guð-
björg, Dagrún Erla, Guðrún, Arn-
dís móðir mín, Anna Ólafía, sem
lést afa barnsförum árið 1956,
Jakob og Jóhanna Fjóla. Dóttur
Dagrúnar, Steinunni, ólu þau einn-
ig upp. Elsti tengdasonurinn, Guð-
mundur Sveinsson, lést árið 1987.
Önnur tengdaböm eru: Gísli Guð-
brandsson, Magnús Jóhannesson,
Sigurður Th. Ingvarsson, Pálína
Adólfsdóttir, Þorsteinn Eggertsson
og Friðrik Friðriksson. Amma átti
einn albróður sem hét Guðmundur,
en hann fórst í bílslysi árið 1944.
Þau hálfsystkini ömmu, börn
Bjarna Jónatanssonar, sem náðu
fullorðinsaldri eru: Bergljót, Sól-
veig, Una, Njáll og Amgrímur, en
Amgrímur lést árið 1991. Dagrún,
hálfsystir hennar, lést ung, og tvö
hálfsystkini dóu í barnæsku.
Það verður skrýtið að koma
heim frá Frakklandi og sjá ekki
ömmu í íbúðinni sinni á Hlíf,
ísafirði. Á Hlíf, þar sem eru íbúðir
ERFIDRYKKJUR
—Perlan á Öskjuhlíð
i> i TTa n1 sími 620200
Sérfræðingar
í blómaskreytingum
vió öil tækifæri
blómaverkstæði
■PINNA^
Skólavörðustig 12
á horni Bergstaðastrætis
sími 19090
fyrir aldraða, bjó hún síðustu 5
árin, eftir að hafa búið í gamla
húsinu við Urðarveginn í 55 ár.
Hún skrifaði mér bréf daginn áður
en hún veiktist og var flutt á
sjúkrahús, og fáeinum dögum síð-
ar, 15. apríl, kvaddi hún þennan
heim. Þau eru mér dýrmæt bréfín
frá þessari tæplega 93 ára gömlu
konu, sem þrátt fyrir dapra sjón
og óstyrka hönd vildi svara þeim
bréfum sem henni bárust. Hún
sagðist hlakka til að fá björkina
sína heim úr námi, en hún amma
sagði aldrei Björk, heldur „björkin
mín“. Hún sagði að sér liði best
af öllum í heimi, og út úr hverri
setningu skein þessi mikla lífsgleði
sem einkenndi allt hennar líf.
Mér þykir vel við hæfi að kveðja
hina ljóðelsku trúuðu ömmu mína
með eftirfarandi línum úr Huldu-
ljóðum eftir Jónas Hallgrímsson:
Smávinir fagrir, foldar skart,
fífill í hafa, rauð og blá
brekkusóley, við mættum margt
muna hvort öðru að segja frá.
Faðir og vinur alls, sem er!
annastu þennan græna reit;
blessaðu, faðir! blómin hér,
blessaðu þau í hverri sveit.
Veslings sóley! sérðu mig?.
Sofðu nú vært og byrgðu þig;
hægur er dúr á daggarnótt;
dreymi þig ljósið, sofðu rótt!
Við höfum misst mikið, sem
þekktum Önnu Bjarnadóttur, en
líka eignast mikið innra með okk-
ur. Við höfum lært, að til er nokk-
uð sem heitir dyggð og hægt er
að tileinka sér. Það var því beinlín-
is mannbætandi að kynnast ömmu.
Ég hefði kosið að vera á staðnum
og fylgja henni síðasta spölinn -
til grafar, en,í huganum hef ég
þó fylgt henni alla leið, og sungið
í svefn.
Með kveðju frá Frakklandi,
Björk Sig.
+
Innilegar þakkir sendum við öllum þeim, sem sýndu okkur samúð
og vináttu, hlýhug og aðstoð við andlát og útför bróður míns,
TRYGGVA SIGURLAUGSSONAR.
Fanney Sigurlaugsdóttir
og aðrir aðstandendur.
t
Innilegar þakkir til allra, sem sýndu
okkur samúð og hlýhug við andlát og
útför eiginmanns míns og föður,
KRISTJÁNS JÓNSSONAR,
símamanns,
Birkimel 6a.
Soffía Þorsteinsdóttir,
Gerður Kristjánsdóttir.
+
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð
vegna fráfalls elskulegrar móður okkar,
tengdamóður, dóttur og ömmu,
LÁRU B. ÞORSTEINSDÓTTUR,
Miðvangi 3,
Hafnarfirði.
Þorsteinn Auðunn Pétursson, Ingunn St. Einarsdóttir,
Hjálmar Þröstur Pétursson,
Þorsteinn Auðunsson, Lili Hjördis Auðunsson,
Róbert Einar Pétursson,
Mikael Árni Bergmann Þorsteinsson.
+
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð
og hlýhug við andlát og útför eigin-
manns míns, föður, sonar, bróður,
Ólöf Lára Jónsdóttir
Dagný Reynisdóttir,
Guðmundur K. Rafnsson,
Guðmundur S. Kristjánsson,
Guðrún Gísladóttir,
Sævar Ingimundarson,
Sylvía O. Einarsdóttir,
Svafa Kjartansdóttir,
Margrét Ólafsdóttir,
Kristín Sigfúsdóttir.
Birting afmætis-
og minningargreina
Morgtmblaðið tekur afmælis- og minningargreinar til birting-
ar endurgjaldslaust. Tekið er við greinum á ritstjórn blaðsins á
2. hæð i Aðalstræti 6, ReyHjavík og á skrifstofu blaðsins í Hafn-
arstræti 85, Akureyri.
Við birtingu afmælisgreina gildir sú regla, að aðeins eru birtar
greinar um fólk sem er 70 ára eða eldra. Hins vegar eru birtar afmæl-
isfréttir með mynd í dagbók um fólk sem er 50 ára eða eldra.
Mikil áhersla er á það lögð að handrit séu vel frá gengin, vélrituð
og með góðu línubili.
tengdasonar og mágs,
EINARS AUÐUNS
EINARSSONAR,
Nökkvavogi 39.
Erla Reynisdóttir,
Silfá Auðunsdóttir,
Einar H. Guðmundsson,
Jón Ingi Einarsson,
Hrafnhildur Einarsdóttir,
Sóley Gróa Einarsdóttir,
Guðmundur Ó. Einarsson,
Elfsabet Einarsdóttir,
Margrét Einarsdóttir,
Reynir Guðmundsson,
Grétar Reynisson,
Rúnar Reynisson,

\
(
i
I
1
I
I