Morgunblaðið - 21.05.1992, Blaðsíða 26

26
MÓRGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 21. MAÍ 1992
Filippseyjar:
Ramos nálg-
ast forseta-
embættið
Manila. Reuter.
FIDEL Ramos, fyrrum varnar-
málaráðherra Filippseyja, hefur
afgerandi forystu þegar talin hafa
verið um 40% atkvæða í forseta-
kosningunum í landinu. Munar
nærri 600.000 atkvæðum á honum
og helsta keppinaut hans, Miriam
Santiago.
Búið er að telja rúmlega 10 millj-
ónir af um 25 milljónum atkvæða og
hefur Ramos fengið 2,40 millj. at-
kvæða en Santiago 1,84 millj. Næst-
ur henni er auðjöfurinn Eduardo
Cojuangco, vildarvinur Ferdinands
heitins Marcosar einræðisherra, með
1,73 millj. atkvæða. Var hann um
stund jafn Santiago að atkvæðum.
Talið er öruggt, að Ramos verði
næsti forseti Filippseyja, en Santiago
tekur því ekki þegjandi og hefur boð-
að til fjöldafunda til að mótmæla
því, sem hún kallar kosningasvindl.
Á fundina hafa þó fáir mætt enda
telja alþjóðlegir eftirlitsmenn, að
kosningamar hafi farið vel fram eftir
því, sem gerist í landinu.
Óeirðir í Bangkok
Reuter
Hermenn gráir fyrir járnum við brennandi bílflak í Bangkok í gær. Óeirðir brutust út fjórða daginn í
röð og beinast þær gegn Suchinda forsætisráðherra landsins.
fjórða daginn í röð:
Yfirmenn hersins brugga
stjóm Suchindas launráð
Bangkok. Reuter.
YFIRMENN í tælenska hernum
kröfðust afsagnar Suchindas
Kraprayoons, sjálfskipaðs forsæt-
isráðherra landsins, í gær. Hátt-
settur heimildarmaður innan tæ-
lenska hersins sagði að yfirmenn
hliðhollir Tinsulanonda, fyrrum
forsætisráðherra, hefðu rætt það
sín á milli að steypa Suchinda af
valdastóli.
Óeirðir sem beinast gegn Suc-
hinda geisuðu í Bangkok í gær fjórða
daginn í röð og stjómvöld fyrirskip-
uðu útgöngubann í borginni. Orð-
rómur var á kreiki um að hersveitir
frá bækistöðvum í norð-austurhluta
landsins stefndu að Bangkok-borg
þg hygðust steypa stjóm Suchindas.
í yfirlýsingu frá Suchinda í gær
sagði að 40 manns hefðu fallið í
óeirðunum og um 600 særst, en
starfslið sjúkrahúsa telur að tala
fallinna geti verið mun hærri.
Heimildarmaðurinn varaði við
miklu blóðbaði segði Suchinda ekki
af sér. Heimildarmaður innan lög-
reglunnar sagði Jfeuters-fréttastof-
unni að hann hefði séð tvo herflutn-
ingabíla með um 50 hermönnum
yfirgefa bækistöðvar í Nakhon Ratc-
hasima-héraði, um 260 km norðaust-
ur af Bangkok. Jeppar búnir vélbyss-
um hefðu fylgt þeim eftir. Sjónar-
vottar sögðu að hermenn hliðhollir
Suchinda hefðu sett upp varðstöð í
um 30 km fjarlægð frá höfuðborg-
inni þar sem eini þjóðvegurinn inn
í borgina liggur.
Suchinda sem rændi völdum lýð-
ræðislega kjörinnar ríkisstjórnar
landsins í febrúar 1991, sagði af sér
sem yfirmaður tælenska hersins eft-
ir að hann beið lægri hlut í þingkosn-
ingum í mars sl., til að gegna emb-
ætti forsætisráðherra.
Um leið og útgöngubannið tók
gildi þyrptust tugir þúsunda mót-
mælenda út á háskólalóð Ramkham-
heang-háskólans í austurhluta borg-
arinnar og komu upp vegatálmum.
Ferðamönnum á leið til og frá land-
inu, stjórnarerindrekum og sjúkling-
um á leið til spítala, var leyft að
fara ferða sinna. Allt að þrjú þúsund
manns hafa verið fangelsaðir, þar á
meðal Chamlong Srimuang, leiðtogi
stjórnarandstöðunnar.
Suchinda þótti taugaveiklaður og
illa fyrir kallaður þegar hann kom
fram í ríkissjónvarpi í gærmorgun
Egede var neyddur til að segja
af sér vegna urriðaeldisstöðvar, sem
hann bar ábyrgð á og hefur kostað
heimastjórnina um 400 milljónir ísk.
til þessa. Enginn fiskur hefur samt
komið frá stöðinni ennþá. Egede
heldur því fram, að landsþingið hafi
aldrei verið leynt neinu og beri því
fulla ábyrgð á framkvæmdinni og
raunar bendir margt til, að brott-
vikning hans tengist valdabarátt-
unni innan Siumut og í grænlenskum
stjórnmálum. Segist Egede hafa
mikla trú á urriðaeldinu og vill taka
til að lýsa yfir harmi sínum vegna
víganna. Þá kom Sirindhorn prins-
essa landsins einnig fram í sjónvarpi
og hvatti til þess að endir yrði bund-
inn á óeirðirnar.
við því ásamt tveimur mönnum öðr-
um.
Hans Iversen, nýi sjávarútvegs-
ráðherrann, er kunnur togaraskip-
stjóri og hefur verið formaður þing-
flokks Siumut. Þegar greidd voru
atkvæði um hann sem nýjan sjávar-
útvegsráðherra gekk stjórnarand-
staða borgaraflokkanna, 11 lands-
þingmenn Atassut, Akulliit Partiaa
og Issituup Partiaa, út úr salnum
til að mótmæla því, að vantrauststil-
lögu hennar á stjórnina hafði verið
vísað frá.
Viðskiptastríð Bandaríkjanna og Japans:
Japanir kærðir fyrir und-
irboð á litlum ferðabílum
Grænland:
Hans Iversen tók
við af Kaj Egede
Kaupmannahöfn. Frá N.J. Bruun, fréttaritara Morgunblaðsins.
HANS Iversen, landsþingmaður fyrir Siumut-flokkinn, hefur tekið
við af flokksbróður sinum, Kaj Egede, sem sjávarútvegsráðherra en
embættið tekur raunar einnig til veiða á landi og sauðfjárræktar.
Var þetta ákveðið á skyndifundi þingsins í fyrradag.
Viðskiptahalli
eykst í Banda-
ríkjunum
VIÐSKIPTAHALLINN í
Bandaríkjunum jókst um 76,6%
í marsmánuði frá fyrri mánuði.
Hallinn nam í mars 5,82 millj-
örðum dollara, tæpum 350
milljörðum ÍSK, en var í febr-
úar 3,29 milljarðar dollara,
nímir 197 milljarðar ÍSK.
Ástæður þessa er 1,8% sam-
dráttur í útflutningi og 4,5%
aukning í innflutningi. Hag-
fræðingar höfðu búist við 4,6
milljarða dollara, 276 milljarða
ÍSK, viðskiptahalla í mars-
mánuði.
Rutskoj deilir
á Kravtsjúk
ALEXANDER Rutskoj, vara-
forseti Rússlands, sakaði
stjórnvöld í Úkraínu um undir-
róður og hatursherferð gegn
Rússum, í dagblaðinu Rossi-
iskaja Gazeta í gær. Rutskoj
sagði að úkraínsk stjórnvöld
með Leoníd Kravtsjúk forseta
í broddi fylkingar væru stað-
ráðin í að slíta tengsl við sam-
veldisríkin og reyndu með öllum
tiltækum ráðum að sverta
ímynd Rússa.
Samkomulag
um skipt-
ingu vopna
SAMVELDISRÍKIN hafa kom-
ist að samkomulagi um skipt-
ingu vopnabúrs fyrrum Sovét-
ríkjanna í sartiræmi við CFE-
sáttmálann um niðurskurð
hefðbundinna vopna. Samkom-
ulagið, sem gert var á leiðtoga-
fundi Samveldisríkjanna í Tas-
hkent í síðustu viku, gerir ráð
fyrir mikilli förgun á skriðdrek-
um, fallbyssum, brynvögnum,
þyrlum og flugvélum allt frá
Atlantshafí til Úral-fjalla.
Handtökur
í Nígeríu
ÖRYGGISSVEITIR í Nígeríu
hafa handtekið um 250 manns
eftir einhveijar mestu óeirðir í
landinu í áratug. Óeirðirnar
brutust út í Lagos eftir mót-
mæli í borginni gegn fátækt
og breiddust fljótt til annarra
borga. í borginni Kaduna voru
líkhús yfirfull af líkum en talið
er að tölur látinna verði aldrei
nákvæmlega staðfestar, þar
sem múslimar grófu lík trú-
bræðra sinna áður en tölu var
kastað á þau. íbúar í Kaduna
segja að a.m.k. 300 manns
hafí fallið í borginni. Lögreglan
segist hafa náð að kveða niður
óeirðirnar.
Florída. Frá Atla Steinarssyni, fréttaritara Morjjunblaðsins.
NÝ orrusta í viðskiptastríði Bandaríkjamanna og Japana hófst í gær
er Bandaríkjastjórn lagði fram kæru á hendur Japönum hjá Alþjóða
viðskiptaráðinu (International Trade Commission). I kærurtni sakar
bandaríska viðskiptaráðuneytið japanska bílaframleiðendur um að
skapa offramboð á litlum ferðabílum (svonefndum Mini-Vans) og
selja þá fyrir mun lægra verð en þeir eru seldir á í Japan. I kær-
unni segir að mestur sé munurinn á Mazda-bílum eða 13%.
Ráðuneytið fer hörðum orðum
um athafnir Japana á þessu sviði,
segir þá dæla þessum bílum inn á
makaðinn á óraunhæfu undirboðs-
verði í því skyni að auka markaðs-
hluta sinn. Slíkar aðferðir séu brot
á alþjóðlegum viðskiptasáttmál-
um.
Það voru „risamir þrír“ í banda-
rískri bílaframleiðslu, GM, Ford
og Chrysler, sem kærðu þetta mál
til ríkisstjórnarinnar og fullyrtu
fyrirtækin að með þessari aðferð
væru Japanir á óheiðarlegan hátt
að skaða bandaríska framleiðslu.
Til þessa Kefur framleiðsla lítilla
ferðabíla verið nánast eina svið
bílaframleiðslunnar þar sem
Bandaríkjamenn hafa haft afger-
andi forustu.
Mazda hefur þegar neitað aðild
sinni að nefndum málum og segir
fyrirtækið vera haft fyrir alrangri
sök í kærunni.
Alþjóðlega viðskiptaráðið hefur
45 daga til að úrskurða hvort
ásakanirnar eigi við rök að styðj-
ast. Telji ráðið þær vera réttar er
Bandaríkjastjórn heimilt að hækka
aðflutningsgjöld á litlum japönsk-
um ferðabílum. Það mundi án efa
leiða til hækkandi verðs á þessum
bílum á almennum mörkuðum.
Rússar sakaðir um ögran-
ir og yfirgang í Moldovu
30 manns myrtir í S-Ossetíu í Georgíu
Moskvu. Reuter.
YFIRVÖLD í Moldovu sökuðu Rússa í gær um hernaðarlegar ögran-
ir og yfirgang en í landinu er rússneskur minnihluti, sem lýst hef-
ur yfir stofnun sjálfstæðs ríkis. Vopnaðir menn réðust í gær á lang-
ferðabifreið í Suður-Ossetíu í Georgíu og myrtu 30 manns.
Mircea Snegur, forseti Moldovu,
sagði, að fyrrum 14. sovéski her-
inn, sem nú lýtur Rússum, hefði
kornið aðskilnaðarsinnum í landinu
til hjálpar með skriðdrekum og
brynvörðum bflum og skoraði á
aðrar þjóðir og ráðamenn í sam-
veldisríkjunum að styðja Moldova
í baráttunni fyrir fullu sjálfstæði.
Moldova var áður að mestu hluti
af Rúmeníu en í upphafí síðari
heimsstyrjaldar innlimaði Jósef
Stalín landið í Sovétríkin. Slafarnir
á austurbakka Dnestr hafa hins
vegar aldrei tilheyrt Rúmeníu og
þeir vilja ekki verða að litlum
minnihluta þar í landi sameinist
Moldova og Rúmenía.
Yfírmaður samveldishersins,
Jevgeníj Shaposhníkov, segir, að
herinn' sé hlutlaus í átökunum í
Moldovu en viðurkennir, að að-
skilnaðarsinnar hafí komist yfir
hergögn, jafnvel með aðstoð her-
manna.
Ráðist var á langferðabíl í
Suður-Ossetíu í Georgíu í gær og
30 manns myrtir. Kenndi aðstoðar-
forsætisráðherra landsins „upp-
lausnaröflum" um verknaðinn en
sagði ekkert um hvort átt væri við
Georgíumenn eða Osseta, sem eru
tyrkneskur minnihluti, kristinnar
trúar, og vilja sjálfstæði og sam-
einingu við Norður-Osseta en þeir
búa innan landamæra Rússlands.