Morgunblaðið - 12.06.1992, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 12. JÚNÍ 1992
Gestir og fulltrúar við upphaf flokksþings Alþýðuflokksins í gær. Morgunblaðið/KGA
Flokksþing Alþýðuflokksins:
Fráleitt á dagskrá
að hækka skatta
- sagði Jón Baldvin Hannibalsson
46. flokksþing Alþýðuflokksins - Jafnaðarmannaflokks íslands var
sett í íþróttahúsi Digranesskóla í Kópavogi síðdegis í gær. Um 320
kjörnir þingfulltrúar hafa atkvæðisrétt á þinginu en það er opið
öllum flokksbundnum alþýðuflokksmönnum. Jón Baldvin Hannib-
alsson formaður Alþýðuflokksins flutti yfirgripsmikla ræðu við
upphaf þingsins, þar sem hann bar saman velferðarstefnu í fátækt-
arsamfélaginu og velferð í velmegunarþjóðfélagi nútímans, jafnað-
arstefnuna, atvinnumál, vanda sjávarútvegsins, árangur stjórnar-
samstarfsins og það sem framundan er.
Jón Baldvin sagði að mælt á
mælikvarða eigna, afkomu og
neyslu byggi mikill meirihluti ís-
lendinga við lífskjör á borð við
það, sem best þekkist í heiminum.
„Næstu kynslóðir munu þurfa í
vaxandi mæli að borga námslánin
sín til baka; fjármagna íbúðakaup
á markaðsvöxtum og ala önn fyrir
þeim, sem ekki ávöxtuðu lífeyris-
sjóði sína. Bara sá reikningur
hljóðar í dag upp á 60 milljarða
króna, sem lífeyrisréttindi lög-
vernduð eru umfram iðgjalda-
greiðslur,“ sagði Jón Baldvin og
bætti við að sá reikningur myndi
gjaldfalla á skattgreiðendur fram-
tíðarinnar. Formaðurinn sagði að
auðvitað gilti áfram sú meginregla
að sameiginleg velferðarþjónusta
væri fjármögnuð með sköttum,
„En eigum við samt að halda áfram
að beina milljarða millifærslum til
Umhverfisráðuneyti:
Mengfun
rannsökuðá
Heiðarfjallí
Umhverfisráðuneytið hefur
ákveðið að hefja rannsóknir í
sumar á hugsanlegri mengun
á Heiðarfjalli á Langanesi.
Ekki er búist við að hægt verði
að hefja rannsóknimar fyrr
en í júlí, þar sem aðstæður á
fjallinu leyfa það ekki fyrr.
Landeigendur á Eiði á Heiðar-
fjalli hafa haldið því fram, að
veruleg mengun sé í jarðvegi
vegna sorphauga bækistöðvar
Bandaríkjahers, sem starfrækt
var á fjallinu frá 1954-1969.
Mengunarrannsóknir hófust {
ágúst 1991 og var niðurstaða
efnafræðings og jarðfræðings
sú, að mengun væri í jarðvegi,
þó ekki mældust há gildi. 1991
birtu lándeigendur niðurstöður
rannsókna, sem þeir sögðu sanna
að um mikla mengun væri að
ræða. Umhverfisráðuneytið vé-
fengdi niðurstöðumar.
manna sem á íslenskan mæli-
kvarða eru milljónamæringar, eða
til milljliða,... þótt það þýði að að-
stoð við það fólk sem raunverulega
er þurfandi verði í framtíðinni
áfram skorin við nögl? Ég segi
nei, hvað segið þið?“ spurði form-
aðurinn þingfulltrúa.
Jón Baldvin sagði' að sérstakar
ástæður væru fyrir því að Islend-
ingar gætu ekki lengur skotið því
á frest að endurskoða ýmsa grund-
vallarþætti þjóðfélagsins. Síðast-
liðin fimm ár hefðu íslendingar
verið að éta út útsæðið, sem væri
útfærsla landhelginnar í 200 mílur
og þeim hefði mistekist að koma
upp nýjum atvinnugreinum til að
auka hagvöxt, þar sem hagvöxtur
gæti ekki lengur aukist af auknum
afla og hækkandi verðlagi fyrir
sjávarafurðir. „Ef þjóðarfram-
leiðsla okkar hefði sl. fimm ár vax-
ið að meðaltali um 3% á ári til
jafnaðar, eins og í grannlöndum,
hefðum við nú úr að spila 18 millj-
örðum króna í hærri þjóðartekjur.
Það eru tæpar 300 þúsund krónur
á hveija fjögurra manna fjöl-
skyldu.... Það eru allar horfur á
því að þjóðarframleiðsla okkar í
raunverulegum sambærilegum
verðmætum árið 1992 verði að öll-
um líkindum ekki nema 87% af
því sem hún var 1987.“
Þegar Jón Baldvin ræddi um
atvinnuástandið og horfur í atvinn-
umálum sagði hann: „Það setur
að okkur alvarlegan ugg þegar
Iagðar eru á borðið skýrslur um
það að slysatryggðum vinnuvikum
í formi mannára hafí fækkað um
14 þúsund starfsígildi á þessum
fimm árum. Það er engum blöðum
um það að fletta, að það er alvara
á ferðum....“
Þegar formaðurinn ræddi þau
verkefni sem framundan væru,
sagði hann m.a.: „Stærsta verkefn-
ið að mínu mati er vafalaust að
freista þess að ná sátt og samkom-
ulagi, ekki einasta milli stjórn-
arflokkanna, heldur í þjóðfélaginu
um það, hvemig arðinum af nýt-
ingu auðlinda sjávar verði skilað
til eigenda sinna, íslensku þjóðar-
innar. Um það verður aldrei þjóðar-
sátt að meginauðlind þjóðarinnar,
í ræðu sinni
Jón Baldvin Hannibaisson, for-
maður Alþýðuflokksins flytur
flokksþinginu ræðu sína.
fiskimiðin kringum landið, sem eru
að lögum sameign þjóðarinnar allr-
ar, verði lögvarin séreign fáeinna
útvalinna.“
Er Jón Baldvin ræddi vanda
sjávarútvegsins og hvaða aðgerðir
kæmu til álita sagði hann m.a. að
herða þyrfti aðgerðir til að vernda
hrygningar- og uppeldisstöðvar
helstu nytjastofna; beina bæri út-
gerðum öflugustu skipa á djúpslóð
og fjarlæg mið; að leita eftir veiði-
heimildum fyrir íslensk skip í lög-
sögu annarra ríkja; að draga úr
útflutningi á óunnum fiski í gám-
um og með siglingum skipa; og
að hefja hvalveiðar á ný.
Þegar formaðurinn ræddi skatt-
amál sagði hann m.a.: „Við þau
skilyrði sem okkur eru nú búin í
efnahags- og atvinnumálum, er
fráleitt á dagskrá að hækka skatta,
hvort heldur er á heimilin eða at-
vinnulífið í landinu. Reyndar var
það krafa verkalýðshreyfingarínn-
ar í seinustu kjarasamningum, að
skattar yrðu ekki hækkaðir á
samningstímanum.
Sama máli gegnir um hækkun
skattfrelsismarka, hækkun milli-
færanlegs persónuafsláttar í tekjú-
skattskerfínu, lengingu fæðingar-
orlofs, aukin lánsréttindi vegna
íbúðakaupa og önnur mál af sama
tagi, sem hafa í för með sér veru-
legan útgjaldaauka fyrir ríkissjóð.
Svarið er einfalt. Þessir peningar
eru ekki til og við ætlum ekki að
taka erlend lán til þess að veita
okkur þetta, á kostnað afkomenda
okkar og framtíðarinnar."
Agreiningur um
stj ómmálaályktun
Jón Baldvin Hannibalsson samdi drögin einn
EKKI náðist samkomulag í starfshópi Alþýðuflokksins sem átti að
semja drög að sljórnmálaályktun flokksþings Alþýðuflokksins og því
var það að Jón Baidvin Hannibalsson formaður Alþýðuflokksins samdi
drögin einn og afhenti forseta flokksþingsins í gærkveldi. Asgeir Jó-
hannesson forseti flokksþingsins ákvað að bíða með að leggja drögin
fyrir þingfulltrúa, þar til ályktanir starfshópa hafa verið afgreiddar.
Samkvæmt upplýsingum Morgunblaðsins má búast við miklum átökum
um orðalag stjórnmálaályktunarinnar.
Jón Baldvin sagði í samtali við
Morgunblaðið í gærkveldi að hann
hefði samið drögin að ályktuninni
einn, vegna þess að ritstjórnarhópn-
um sem stýra hefði átt verkinu hefði
ekki tekist að ljúka verkinu í tíma.
„Ég taldi með öllu óviðunandi að
koma til flokksþings, án þess að
fyrir lægju drög að stjórnmálaálykt-
un, og setti því saman drög að álykt-
un eftir bestu samvisku," sagði Jón
Baldvin.
Það orðalag sem styrrinn stendur
um er samkvæmt upplýsingum
Morgunblaðsins þetta: „Það er
stefna jafnaðarmanna að velferðar-
þjónustu eigi í aðalatriðum að fjár-
magna með skattheimtu. Hinsvegar
eiga þjónustu- og notendagjöld rétt
á sér, til að efla kostnaðarvitund
almennings og koma í veg fyrir sóun
í opinberum rekstri, þar sem eftir-
spurn er mikil.“
Sigurður Pétursson formaður
Sambands ungra jafnaðarmanna
ávarpaði flokksþingið í gær og sagði
m.a.: „Ungir jafnaðarmenn hafa
varað við því að gengið verði lengra
í þá átt að innheimta þjónustugjöld
í undirstöðuþáttum velferðarkerfis-
ins, til dæmis skólum og sjúkrahús-
um. Þjónustugjöld eru nefskattur,
þar sem ekkert tillit er tekið til að-
stæðna eða tekna viðkomandi aðila.
Þau eru í eðli sínu gagnstæð mark-
miðum jafnaðarmanna. Þess vegna
eigum við að hafna gjöldum fyrir
þá þjónustu sem nauðsynlegt er að
hver einasti einstaklingur í samfé-
laginu eigi skilyrðislausan aðgang
að.“
Flokksþingið ákvað í gærkveldi
með 89 atkvæðum gegn 65 að loka
þinginu á morgun fyrir fréttamönn-
um þegar almennar umræður fara
fram. Jón Baldvin sagði um þá
ákvörðun að margir flokksmenn
vildu einfaldlega fá að ræða sín innri
flokksmál fjarri -kastljósi fjölmiðl-
anna. „Það má segja að þingið vilji
með þessu eiga svolítið einkamál við
sjálft sig,“ sagði Jón Baldvin.
Ólympíuskákmótið á Filippseyjum;
+ #
Island í 8. sæti eftir tap
gegn Bosníu-Herzegovínu
ÍSLAND tapaði fyrir Bosníu-Herzegovínu, l'/i—2‘/j, í 4. umferð Ólymp-
iuskákmótsins á Filippseyjum á fimmtudag og er í 8.—18. sæti á mót-
inu með 11 vinninga. Fyrr i gær fékk Island l'/j vinning úr tveimur
biðskákum gegn Perú. Rússar Ieiða mótið með 13 vinningum.
Aðeins fjórir af sex liðsmönnum
Bosníu-Herzegovínu komust til
Filippseyja en hinir tveir eru innilok-
aðir í borginni Sarajevo sem hersveit-
ir Serba sitja nú um. í viðureign ís-
lands og Bosníu tapaði Jóhann Hjart-
arson með svörtu á fyrsta borði fyr-
ir Predrag Nicolic. Jóhann fékk
þrönga stöðu í byijuninni en reyndi
samt sókn sem Nicolic náði að veij-
ast og skipta upp í auðunnið enda-
tafl. Margeir Pétursson vann Ivan
Sokolov á öðru borði en Sokolov er
með 2.630 skákstig eins og Nicolic.
Helgi tapaði á þriðja borði fyrir
Kurajuca. Helgi virtist ná að jafna
taflið en tók áhættu og veikti kóngs-
stöðu sína til að reyna að knýja fram
vinning en yfírsást snjallur leikur
andstæðingsins og tapaði í 45 leikj-
um. Jón L. Árnason virtist ekki fínna
rétta svarið gegn heimabrugguðu
afbrigði Dizdarevics í Sikileyjarvörn
og þeir sömdu jafntefli þegar tímS-
hrak var yfirvofandi hjá báðum.
Fyrr um morguninn vann Hannes
Hlífar Stefánsson biðskák sína gegn
Perúmanninum Reyes úr annarri
umferð mótsins en Þröstur Þórhalls-
son gerði jafntefli í sinni biðskák úr
sömu umferð. Við það komust íslend-
ingar í 3. sæti mótsins fyrir fjórðu
umferðina.
Rússar unnu Króata 3—1 í 4.
umferð og leiða mótið með 13 vinn-
ingum. Með 12 vinninga eru Lettar
sem unnu Litháa, 2V2—V/2, Englend-
ingar sem unnu Slóvena 3—1, og
Uzbekistar sem unnu Búlgari 2'h—
Vh. í 5.-7. sæti eru Bosnía-
Herzegovína, Holland og Argentína
með IV/2 vinning og íslendingar eru
í 8.—18. sæti ásamt Bandaríkja-
mönnum, Ungveijum, Armenum,
Króötum. Úkraínumönnum og fleiri
þjóðum.
í dag er frídagur á mótinu en
fimmta umferð verður tefld á laugar-
dag.
Jón Pétur Jónsson
forstjóri látinn
JÓN Pétur Jónsson, forstjóri í
Gamla kompaníinu, er látinn 69
ára að aldri. Hann fæddist 21.
ágúst 1922, sonur hjónanna
Margrétar Jónsdóttur og Jóns
Magnússonar skipstjóra.
Jón Pétur útskrifaðist úr Versl-
unarskóla Islands árið 1941 og
starfaði eftir það í nokkur ár við
verslunarstörf m.a. hjá Hvann-
bergsbræðrum.
Fljótlega tók hann við starfí hjá
Gamla kompaníinu, gerðist þar
meðeigandi og síðar eini eigand-
inn. Hann rak fyrirtækið til dauða-
dags.
Eftirlifandi eiginkona hans er
Gróa Jóelsdóttir. Þau eiga þijú
uppkomin böm.