Morgunblaðið - 06.09.1992, Page 47

.
MORGUNBLAÐIÐ UTVARP/SJÓlMVARP
SUNNUDAGUR 6. SEPTEMBER 1992
47
Rás 1
Afturtil
fortíðar
SÚ NÝBREYTNI Ríkisútvarps-
ins að flytja hádegisleikrit hef-
ur hitt í mark, að sögn starfs-
manna útvarpsins. Hlustenda-
hópurinn er sagður stór og svo
virðist sem þetta form, 10-15
mínútur í senn, henti ungling-
um til dæmis vel, því óánægju-
raddir hafa heyrst frá þeim
eftir að skólinn hófst. Leikritið
sem nú er verið að flytja heitir
Dickie Dick Dickens i leiksljórn
Flosa Ólafssonar, en það var
frumflutt í útvarpi árið 1970.
Við slógum á þráðinn til Flosa,
sem nú „situr við skriftir í
Borgarfirði og hugar að mer-
um sinum“, eins og hann komst
sjálfur að orði.
Dickie Dick Dickens var eitt
af síðari verkum í röð framhalds-
leikrita sem Flosi leik-
stýrði. Fyrsta leikritið
var Amok eftir Stefan
Svejk, síðar fylgdu á
eftir Afsakið skakkt
Leikarinn og hestamaðurinn Flosi Ólafsson ræsir keppanda i
þolreiðakeppni. Hann býr nú í Borgarfirði, en ekur í vetur í
bæinn til að leika bakarann í Dýrunum í Hálsaskógi.
Gömlu framhaldsleikritin,
sem endurflutt eru í
AISaKlO SKaKKL t ^ i • • * j 1 * j j r
, umhverfís jörð- hadeginu virðast hitta 1
numer,
ina á áttatíu dögum og Iftjjrk
fleiri. „Mörg þessara
leikrita — eins og Umhverfis jörð-
ina á áttatíu dögum — voru þá
svo vinsæl, að göturnar hreinlega
tæmdust,“ sagði Flosi. „Vinsæld-
imar má rekja til þess, að á þess-
um tíma var nýjabrum að vera
með ýmis leikhljóð í útvarpsleik-
ritum.
A þeim tíma var fátt um fína
drætti í leikhljóðasafni útvarpsins
og því leitaði ég til Menningar-
stofnunar Bandaríkjanna. í plötu-
safni þeirra gróf ég upp plötur
með leikhljóðum, s.s. hurðaskell-
um, fótataki, marri í hurðum og
fleiru. Þetta notuðum við með
góðum árangri og upp úr því fór
Ríkisútvarpið að koma sér upp
slíku safni."
Sjálfur segist Flosi hafa slegið
í gegn í útvarpsleikriti Agnars
Þórðarsonar Víxlar með afföllum,
í leikstjórn Benedikts Árnasonar,
en það var eitt af fyrstu fram-
haldsleikritum sem flutt voru í
Útvarpinu. „Þetta var saga heild-
salafjölskyldu í Reykjavík, en ég
lék persónu sem hét Danni og var
vandræðaunglingur þess tíma.
Sjálfur var ég vandræðaunglingur
þess tíma og átti því auðvelt með
að setja mig í spor hans. Málfarið
sem ég notaði var eiginlega tekið
beint af Langabamum í Aðal-
stræti, þar sem ég var hálfalinn
upp. Þar töluðu allir þannig:
„Blassaður mar, vertekki assu.“
Mér tókst vel upp, því slíkt málfar
var mér eiginlegt."
Flosi fluttist fyrir þremur árum
upp í Reykholtsdal. „Mér var
hætt að falla vel við miðbæinn
eins og mér fannst hann vera að
verða,“ sagði hann. „Það að flytja
í sveit og eiga sumarbústað í
Reykjavík er gamall draumur,
sem mér fannst kominn tími til
að láta rætast, áður en ég geisp-
aði golunni."
19.32 Rokkþáttur Andreu Jónsdóttur.
^22.10 Landið og miðin. Umsjón: Darri Ólason.
0.10 i háttinn. Gyða Drðfn Tryggvadóttir leikur Ijúfa
kvöldtónlist.
1.00 Naeturútvarp til morguns.
Fréttir kl. 7.00. 7.30, 8.00,8.30, 9.00,10.00,11.00,
12.00, 12.20, 14.00, 15.00, 16.00, 17.00,
18.00, 19.00, 22.00 og 24.00.
NÆTURUTVARPIÐ
1.00 Sunnudagsmorgunn með Svavari Gests.
(Endurtekinn þáttur.)
2.00 Fréttir. - Þáttur Svavars heldur áfram.
3.00 Næturtónar.
3.30 Glefsur. Úrdægurmálaútvarpimánudagsins.
4.00 Næturlög.
4.30 Veðurfregnir. - Næturlögin halda áfram.
5.00 Fréttir af veðri, færð og flugsamgöngum.
5.05 Landið og miðin. Umsjón: Darri Ólason. (End-
urtekið úrval frá kvöldinu áður.)
6.00 Fréttir af veðri, færð og flugsamgöngum.
6.01 Morguntónar. Ljúf lög i morgunsárið.
LANDSHLUTAÚTVARP ARAS2
8.10-8.30 og 18.35-19.00. Útvarp Norðurland.
AÐALSTÖÐIN
__FM 90,9 / 103,2
7.00 Morgunútvarpið. Guðmundur Benediktsson.
9.05 Maddama, kerling, fröken, frú. Katrín Snæ-
hólm Baldursdóttir. Heimilið og fjármálaráðgjöf.
10.03 Morgunútvarpið, frh. Kl. 11.30 Radius. Steinn
Ármann og Davið Þór.
12.09 Með hádegismatnum. 12.30 Aðalportið.
Flóamarkaður.
13.05 Hjólin snúast. Umsjón Jón Atli Jónasson og
SigmarGuðmundsson. Radiuskl. 14.30og 18.
18.05 Maddama, kerling, fröken, fru. Endurtekinn
þáttur frá morgni.
19.05 íslandsdeildin.
20.00 Morris og Tvibökurnar. Magnús Orri Schram.
22.00 Útvarpað frá Radio Luxemburg til morguns.
Fréttir kl. 8, 10, 11, 13, 14, 15 og 16. Aensku
kl. 9, 12, 17 og 19.
Rás 1
Um daginn og veginn
^■■■B Þátturinn Um daginn og veginn
1 Q 32 er elsti fasti útvarpsþáttur á ís-
landi. Hann hefur í áratugi verið
frjáls vettvangur þeirra sem telja sig eiga
erindi við þjóðina, en eins og gefur að
skilja eru málefnin misjöfn. í kvöld talar
Þórólfur Sveinsson varaformaður Stéttar-
félags bænda. Málefni landbúnaðarins hafa
verið ofarlega á baugi undanfarið og því
er vert að vekja athygli á þættinum.
BYLGJAN
FM 98,9
7.05 Morgunútvarp. Sigursteinn Másson.
9.05 Tveir með öllu. Jón Axel Ólafsson og Gunn-
laugur Helgason.
12.15 Rokk og rólegheit. Erla Friðgeirsdóttir.
iþróttafréttir kl. 13.00.
14.00 Rokk og rólegheit. Ágúst Héðinsson.
16.05 Reykjavík siðdegis. HallgrimurThorsteinsson
og Steingrímur Ólafsson.
18.00 Það er komið haOst. Bjarni Dagur Jónsson.
19.00 Flóamarkaður Bylgjunnar.
19.19 Fréttir frá Stöð 2.
20.00 Kristófer Helgason leikur óskalög.
23.00 Bjartar nætur. Erla Friðgeirsdóttir.
3.00 Næturvaktin. Tónlist til kl. 7.
Fréttir á heila timanum trá kl. 7 til kl. 18.
BROS
FM 96,7
7.00 Ellert Grétarsson og Halldór Levi Björnsson.
9.00 Helga Sigrún Harðardóttir.
12.00 Hádegistónar. Kl. 13. Fréttir.
13.05 Kristján Jóhannsson.
Forboðið hjónaband
Annar hluti
mHB í kvöld verður haldið áfram að segja sögu hjónakornanna
01 35 I^uth Williams og Afríkubúans Sereste Khama, sem árið
“ A 1947 gengu í hjónaband, þrátt fýrir þau ljón sem í vegin-
um voru. Breska stjórnin reyndi allt sem 'í hennar valdi stóð til að
koma í veg fyrir hjónabandið. Almenningsálitið í Bretlandi og víðast
hvar í heiminum á þessum tíma var mjög andsnúið blönduðum hjóna-
böndum, en hjónakornin ungu létu það ekki á sig fá. Framhaldsmynd-
in um hjónabandið forboðna er unnin eftir viðtölum sem tekin voru
við Ruth Williams, sem enn býr í Afríku. Þess má geta að um þessa
dagana eru einmitt 45 ár síðan Ruth og Sereste giftu sig og fluttu
búferlum til Afríku.
16.00 Siðdegi á Suðurnesjum. Ragnar Öm Péturs-
son. Fréttayfirlit og iþróttafréttir frá kl. 16.30.
18.00 Svanhildur Eiriksdóttir.
20.00 Sigurþór Þórarinsson.
23.00 Rúnar Róbertsson.
01.00 Næturtónar.
FM957
FM 96,7
7.00 í bítið. Sverrir Hreiðarsson.
9.00 Morgunþáttur. Jóhann Jóhannsson.
12.10 Valdís Gunnarsdóttir. Fæðingardagbókin
15.00 [var Guðmundsson.
18.05 (slenskir grilltónar.
19.00 Halldór Backman. Óskalög
22.00 Ragnar Már Vilhjálmsson.
1.05 Haraldur Jóhannsson.
5.00 Ókynnt tónlist.
fréttir á heila timanum frá kl. 8-18.
HUÓÐBYLGJAN
Akureyri
FM 101,8
17.00-19.00 Pálmi Guðmundsson. Fréttir frá frétta-
stofu Bylgjunnar/Stöð 2 kl. 18.00.
SÓLIN
FM 100,6
7.00 Morgunþáttur.Jóhannes Ágúst Stefánsson.
10.00 Jóhannes Birgir Skúlason.
13.00 Hulda Tómasina Skjaldardóttir.
17.00 Steinn Kári Ragnarsson.
19.00 Elsa Jensdóttir.
21.00 Vigfús Magnússon.
1.00 Næturdagskrá.
STJARNAN
FM 102,2
7.00 Morgunútvarp.
9.00 Óli Haukur.
13.00 Ásgeir Páll.
17.00 Tónlist.
19.00 Kvölddagskrá i umsjón Rikka E.
19.05 Ævintýraferð i Ódyssey.
20.00 B.R. Hicks prédikar.
20.45 Richard Perinchief prédikar.
22.00 Fræðsluþáttur. Umsjón: Dr. James Dobson.
24.00 Dagskrárlok.
Bænastund kl. 9.30,13.30,17.30,22.45 og 23.50.
Bænalínan er opin kl. 7-24.
efíir Elínu Pálmadóttur
VEÐURTIL
AÐSKAPA
Nú er veður til að skapa!
0g lengi hefi ég ætlað mér
að endurbæta heiminn.
Svo hefur Tómas Guðmunds-
son í ljóði eftir Drottni. Þótt
Gáruhöfundur hafi ekkert slíkt
umboð, verður ekki betur séð
en að nú sé lag til að skapa.
Veðráttan upplögð til þess.
Hryssingurinn í tilverunni hefur
hrist okkur upp úr hjólförunum
og neyðir okkur beinlínis til að
endurskoða og skapa eitthvað
nýtt. Nær öll
mál eru komin
í háværa um-
ræðu. Allir að
rífast um allt.
Er það ekki
einmitt óveðrið
sem geisa þarf
til að fara að
skapa? Til að
rífa niður það
óbrúklega og
byggja upp
nýtt og betra.
Lifandis skelf-
ing er gaman
að vera til á
slíkum um-
brota- og um-
byltingartímum. Ekki fer milli
mála í íjölmiðlunum að eitthvað
verulegt er að gerast. Enginn
doði.
Meira að segja gamla góða
stjómarskráin, sem bara var
þama, er orðin að umræðuefni.
Deilt um hvað sé þar að finna.
Líka alþjóðasamningamir eins
og mannréttindasáttmálinn,
sem við skrifuðum undir á góðri
stundu. Ef litið er á íslenskar
venjur og jafnvel löggjöf gefur
augaleið að hvorugt hafa menn
hingað til tekið sérlega bókstaf-
lega. Annars væri ekki öll þessi
mismunun þegnanna í íslenskri
löggjöf og stjórnun. í kjölfar
skiptingar framkvæmdavalds
og dómsvalds nýlega er komin
upp á yfirborðið umræða um
hvort leyfilegt sé skv. stjórnar-
skrá að afsala til utanaðkom-
andi aðila valdi. Þetta höfum
við nú verið að gera í öllu sams-
ullinu hér án sérstakra and-
mæla. Nærtækasta dæmið
kannski framsal landbúnaðar-
ráðuneytis í áratugi á valdi til
bænda og samtaka þeirra, m.a.
varðandi alls kyns stjórnun og
reglur um úthlutanir úr opinber-
um sjóðum - með afleitum af-
leiðingum. Enda ekki von að
bændur hefðu sjálfir tíma eða
aðstöðu til að fylgjast með þvi
þegar starfsumhverfið tók að
breytast í veröldinni. Nú eru
þessi mál komin í mikla umræðu
hjá þeim sjálfum. Þeir segja að
ekki gangi lengur að slátur-
kostnaðurinn og yfirbyggingin
éti upp allar greiðslur fyrir
lambakjötið og félagskerfí
bænda verði að einfalda. Þurfti
sem sagt óveður til að fara að
skapa.
Um allt land er farið er að
tala um að það sé hreint ekki
í stakasta lagi að stjórnvöld
mismuni þegnunum svo sem nú
er gert. Láti stærsta hlutann
ekki einu sinni hafa fullan kosn-
ingarétt. Eða ráðstafi fyrirfram
skattpeningum allra á þann veg
að fjórðungur beinna skatta fari
í lífeyrisskuldbindingar vegna
sérhóps, sbr. lífeyrisréttindin.
Eða hvort það sé í samræmi við
almenna siðfræði og jafnvel
stjórnarskrá að mismuna í .
sköttum, ekki eftir efnum og
ástæðum, heldur að jafnvel þeir
tekjuhæstu fái skattaafslátt
eins og sjómenn og jafnvel báta-
eigendur meðan tekjulágir
borga til fulls. Vafasamt að slíkt
samiýmist almennum stjórnarf-
arsreglum á alþjóðavettvangi.
Gott að fá það upp á yfirborðið
og aðhald að utan til lagfær-
inga. Gildir í smáu sem stóru.
Margt kemur upp á yfirborð-
ið í umræðun-
um og deilun-
um, þegar
ménn eða heil
þjóð neyðist til
að horfast í
augu við raun-
veruleikann.
Er króuð af úti
i homi eins og
við nú með
nánast enga
ljósa punkta í
augsýn, sem
hægt er að
dreyma sig út
frá. í óveðri
hafa íslend-
ingar þjálfun í
að bjarga sér. Nú er því þeirra
veður til að skapa.
Allt umrótið og meðfylgjandi
harkaleg umræða er svei mér
þá byijað að leiða til viðbragða.
Kannski mest hjá einstaklingum
og smáhópum. Gaman að sjá
hvernig fólk getur verið útsjóna-
samt við að bjarga sér. T.d. er
áberandi þegar farið er um land-
ið hvemig heimilin em í æ rík-
ara mæli farin að finna sér bú-
bót. Til dæmis hve heimaræktun
í gróðurskálum fyrir heimilin
er orðin almenn. Hve margir
hafa nú farið að nýta ýmiskonar
hlunnindi, sem alltaf vora fyrir
hendi. Hirða gæsaegg til matar
eða jafnvel til að ala ungana í
nýtt fuglakjöt til vetrarins. Eða
hafa nokkrar hænur fyrir
heimilið. Sýna mikið hugvit í
að búa til þjónustu eða smá-
hluti til sölu. Maður fínnur alls
staðar þessa sjálfskaparvið-
leitni, einkum úti um lands-
byggðina.
Kannski fylgir hitt á eftir,
umbyltingin á opinbera vett-
vanginum til lýðræðislegri og
réttlátari stjómarhátta. Það
skyldi þó ekki verða til þess að
einn ráðherra geti ekki áður en
hann fer frá ráðið vin sinn í
opinbera þjónustu alla starfsæ-
vina og fram í elli á betri kjöram
en ráðherralaunum, eins og í
ljós kom í hinni hvössu umræðu
um kjaradóm. Allt mögulegt
slíkt er að rótast upp í umræð-
unni, af því að óveður geisar
og neyðir til endurskoðunar á
öllum sviðum. Skyldi það endast
til þess að brúklegt sköpulag
verði á samfélagsskrokknum á
eftir?
Það er svo gaman að lifa
þegar eitthvað er að gerast. Og
varla er hægt að kvarta undan
lognmollunni nú um stundir.
Eitthvað er a.m.k. um það bil
að gerast. Ef nakta konan verð-
ur nógu lengi að spinna-í-neyð.
Fyrst er neyðarspýta, svo er
umræðuspýta, þá er sköpunar-
spýta í kross ... Og svo fer allt
í ganginn. Ef fjárans appíratið
segir ekki stopp.