Morgunblaðið - 03.10.1992, Blaðsíða 1

64 SIÐUR B/LESBOK
STOFNAÐ 1913
225. tbl. 80. árg.
LAUGARDAGUR 3. OKTÓBER 1992
Prentsmiðja Morgnnblaðsins
Reuter
Collor sviptur völdum
Itamar Franco, varaforseti Brasilíu, tók í gær við völdum í landinu til
bráðabirgða eftir að Femando Collor de Mello var vikið úr forsetaemb-
ættinu í hálft ár, eða á meðan þingið rannsakar ákærur á hendur hon-
um um spillingu. Á myndinni undirritar Collor formlega tilkynningu
um að hann sé nú valdalaus. Hann vildi ekki ræða við blaðamenn að
athöfninni lokinni en gaf út stutta yfirlýsingu þess efnis að hann hefði
ekkert til saka unnið.
„Vestrænir svikahrapp-
ar stela rússneskri ohu“
Moskvtu Reuter.
MIKHAIL Gúrtovoj, formaður nefndar sem sljórn Rússlands skipaði
til að rannsaka spillinguna í efnahagslifi landsins, sakaði í gær óheið-
arlega fjármálamenn frá Vesturlöndum um að hafa eignað sér þijá
fjórðu hluta þess fjár sem Rússar áttu að fá fyrir útflutning á olíu úr
landinu.
„Ég tel að aðeins um fjórðungur
raunverðs olíunnar sem við flytjum
út skili sér til landsins," sagði
Gúrtovoj við rússneska dagblaðið
Trúd. „Við höfum þegar sannanir
fyrir því að fé fyrir milljónir tonna
af olíu okkar hafi lent á bankareikn-
ingum vestrænna fyrirtækja."
Gúrtovoj sagði að „urmull erlendra
svikahrappa" hefði komið til Rúss-
lands þegar rússnesk stjómvöld
héfðu heimilað erlendum og rússn--
eskum fyrirtækjum að- hefja sam-
starfsverkefni í olíuvinnslu. Rússar
höfðu þá mikla þörf fyrir erlendar
fjárfestingar en virtu stórfyrirtækin,
sem þeir vonuðust til að geta laðað
til sín, héldu hins vegar að sér hönd-
um.
„Erlendu samstarfsfyrirtækin
komast yfir olíu úr birgðum ríkisins,
sem ætti að nota til okkar þarfa. Þau
'stela olíunni og lauma úr landi,"
sagði Gúrtovoj. Hann tók sem dæmi
samstarfsfyrirtæki, sem undirritaði
samning um að bora tiltekinn fjölda
af olíuholum á ákveðnu tímabili. í
staðinn fékk fyrirtækið leyfi til að
flytja út 649.000 tonn af olíu úr lind-
unum og salan átti að vera undan-
skilin rússneskum lögum, sem skylda
útflytjendur til að skipta erlenda
gjaldeyrinum, sem fæst fyrir söluna,
í rúblur. Gortovoj sagði að gögn
hans sýndu að fyrirtækið hefði kom-
ist yfir 700.000 tonn af olíu og feng-
ið útflutningsleyfi án þess að hafa
borað eina einustu holu. Rússneska
fyrirtækið, sem hefði tekið þátt í
samstarfinu í von um að fá nýjar
olíulindir, hefði ekki fengið neitt í
sinn hlut.
Olía er helsta útflutningstekjulind
Rússa en framleiðslan hefur minnkað
gífurlega á undanförnum misserum.
Arið 1990 var olíuframleiðslan 515
milljónir tonna, en áætlað er að hún
verði 395 milljónir tonna í ár og 340
á því næsta. 27.000 borholur eru
ónotaðar þar sem Rússa skortir fjár-
magn til að endurnýja af sér gengin
framleiðslutæki.
Bush vill að SÞ banni
flug Serba yfír Bosníu
Kúrdar myrða 55
manns í Tyrklandi
Bitlis. Reutcr.
KÚRDÍSKIR uppreisnarmenn myrtu að minnsta kosti 55 manns í
afskekktu þorpi í Tyrklandi í fyrrakvöld eða alla íbúana nema þijá
gamla menn. Er það haft eftir embættismönnum og einnig blaða-
mönnum, sem fóru til þorpsins.
Kúrdamir, sem eru í Verka-
mannaflokki Kúrdistans, réðust á
þorpið Cevizdali í Suðaustur-Tyrk-
landi, smöluðu saman íbúunum og
skutu þá síðan, konur sem karla
og böm á ýmsum aldri, allt niður
í hvítvoðunga. Aðeins þrír gamlir
menn komust lífs af vegna þess,
að Kúrdunum fannst ekki taka því
að eyða á þá byssukúlum. Að þessu
búnu kveiktu þeir í húsunum.
Kúrdarnir réðust á þorpið tveim-
ur dögum eftir mikinn ósigur þeirra
í stríðinu við tyrkneska herinn en
þá féllu meira en 200 skæruliðar
skammt frá írösku landamærunum.
Kúrdar, sem eru um 10 milljónir
talsins í Tyrklandi, berjast fyrir
sjálfstæðu ríki í suðausturhluta
landsins.
Segir Bandaríkjamenn reiðubúna að framfylgja banninu
Washington, Sarajevo. Reuter.
GEORGE Bush, forseti Bandaríkj-
anna, tilkynnti í gærkvöldi að
Bandaríkjastjórn væri hlynnt þvi
að Sameinuðu þjóðirnar bönnuðu
flug serbneskra herþotna yfir Bos-
níu-Herzegovínu og að hún myndi
verða við beiðni samtakanna um
að framfylgja flugbanni. Vonast
er til að alþjóðlegt hjálparflug með
Gorbatsjov
í ferðabann
Moskvu. Reuter.
ÆÐSTI dómstóll Rússlands,
stjórnlagadómstóllinn, setti i
gær Míkhaíl Gorbatsjov, fyrr-
verandi leiðtoga Sovétríkj-
anna, í ferðabann þar til hann
fæst til að bera vitni i réttar-
höldum um starfsemi komm-
únistaflokksins.
Gorbatsjov hefur ítrekað neit-
að að bera vitni í réttarhöldunum
og sagt að þau séu aðeins liður
í valdatafli stjórnmálamanna.
Ekki er ljóst hvort dómstóllihn
getur látið lögregluna færa for-
setann fyrrverandi fyrir réttinn
með valdi.
vistir til Sarajevo hefjist aftur í
dag en Bretar ætla þó ekki að
taka þátt í þvi fyrr en stríðandi
fylkingar geta ábyrgst öryggi
flugvélanna. Mikið mannfall varð
í loftárásum, sem Serbar gerðu á
tvo bæi í Bosníu í gær. Að sögn
yfirvalda í landinu stunda serbn-
eskir hermenn kerfisbundnar
nauðganir á múslimskum konum.
„Við hyggjumst, í samvinnu við
bandamenn okkar, beita okkur fyrir
nýrri ályktun frá öryggisráði Sam-
einuðu þjóðanna um bann við öllu
flugi í lofthelgi Bosníu nema með
leyfi frá samtökunum, með ákvæðum
um hvemig því skuli fylgt eftir,“
sagði í yfírlýsingu Bandaríkjaforseta.
„Ef Sameinuðu þjóðirnar fara þess
á leit við okkur eru Bandaríkjamenn
reiðubúnir að framfylgja því.“
Útvarpið í Sarajevo sagði að
serbneskar flugvélar hefðu gert mikl-
ar árásir á tvo bæi, Bugojna og
Maglaj, og hefði orðið mikið mann-
fall í þeim síðamefnda. í fyrrinótt
héldu Serbar uppi látlausri stórskota-
liðshríð á bæinn en loftárásirnar hóf-
ust með morgninum og stóðu fram
eftir degi.
Lögfræðingur á vegum stríðs-
glæpanefndar Bósníustjómar sagði í
gær, að serbneskir hermenn stund-
uðu kerfisbundnar nauðganir á mú-
slimskum konum á þeim svæðum
sem þeir réðu yfir. Um 120 konum,
sem eru ófrískar eftir nauðgun, hefur
tekist að fiýja yfír á yfírráðasvæði
Bosníustjórnar.
„Hermennimir nauðga konunum
hver á fætur öðrum og segja gjama
við þæn Við viljum, að þú eignist
serbneskt bam en ekki múslimskan
óþverra," sagði lögfræðingurinn.
Reuter
Tvær tyrkneskar konur syrgja ættingja, sem kúrdískir uppreisn-
armenn myrtu í afskekktu þorpi í Tyrklandi í fyrrakvöld.
Danmörk
20 nýjar flóttamannamídstödvar
Kaupmannahöfn. Frá Nils Jergen Bruun, fréttaritara Morgunbladsins.
YFIR 4.000 flóttamenn frá fyrrverandi Júgóslavíu eru komnir til
Danmerkur. Um helmingur þeirra hefur sótt um hæli sem pólitískir
flóttamenn.
Erfítt hefur reynst að koma öllu
þessu fólki fyrir. Frá 1. júlí síðast-
liðnum hefur Rauði krossinn í Dan-
mörku opnað 20 nýjar flóttamanna-
miðstöðvar um allt landið og eru
þæ_r nú 51 talsins.
I síðustu viku var farþegaskipið
Norræna, sem er nú í Kaupmanna-
höfn, tekið í notkun sem bráða-
birgðaaðsetur fyrir flóttamenn. Þar
geta 1.000 manns búið í senn.
Þetta ástand er nú orðið að póli-
tísku bitbeini, af því að margir í
hópi aðkomufólksins koma frá
svæðum í fyrrum Júgóslavíu, sem
borgarastyijöldin hefur ekki náð
til. Æ fleiri stjómmálamenn krefj-
ast þess að fólki verði umsvifalaust
vísað burt, sé umsókn þess um póli-
tískt hæli „augljóslega ástæðu-
laus“. Það er leyfílegt samkvæmt
dönsku flóttamannalögunum, en
ákvæðinu sem um það gildir hefur
sjaldan verið beitt nema flótta-.
mennirnir hafi verið í Danmörku
svo mánuðum skiptir.
Þegar Rauði krossinn auglýsti
nýlega 400 stöður aðstoðarfólks í
nýju flóttamannamiðstöðvunum
sýndi atvinnuleysisvofan sitt rétta
andlit. Um 15.000 manns sóttu um
stöðurnar, þar á meðal margt há-
menntað háskólafólk.