Morgunblaðið - 26.11.1992, Page 19

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 26. NÓVEMBER 1992
19
Rafmagnstruflanir vegna óveðurs
Nauðsynlegt að endur-
nýja dreifíkerfi til sveita
- segir framkvæmdastjóri Rafmagnsveitu ríkisins
Rafmagnstruflanir hafa orðið
vegna óveðurs á Vestur-, Norð-
austur- og Austurlandi á mánudag
og þriðjudag. Alvarlegustu bilan-
irnar hafa hins vegar verið á Suð-
urlandi, einkum undir Eyjaföllum,
og á Norðurlandi vestra að sögn
Steinars Friðgeirssonar fram-
kvæmdastjóra tæknisviðs Raf-
magnsveitu ríkisins. Aðspurður
um tjón telur Steinar það vera á
bilinu 40-50 milljónir. Hann segir
að aukið tjón vegna óveðurs megi
að hluta til rekja til þess hversu
veitukerfi í íslenskum sveitum sé
orðið gamalt. Það þarfnist styrk-
ingar og endurnýjunar. Vegna ís-
ingar seig Vestfjarðalína það mik-
ið í Þorskafirði og Gilsfirði að
rafmagni sló út á flóði í gær.
Undir Eyjafjöllum urðu sláarbrot,
víraslit og 25-30 staurar brotnuðu
með þeim afleiðingum að rafmagns-
truflanir gerðu vart við sig um há-
degisbil á mánudag. Rafmagn var
hins vegar komið aftur á alla bæi
um kl. 4 aðfaranótt þriðjudags og
voru þeir því sem lengst voru raf-
magnslausir án rafmagns í um 14
tíma. Vitað er um mun fleiri brotna
staura, eða 150-170, á Norðurlandi
vestra og er ekki ólíklegt að sú tala
hækki þegar skemmdir hafa verið
fullkannaðar.
Þegar rætt var við Steinar eftir
hádegi í gær sagði hann að 4 annað
hundrað manns ynni við lagfæringar
á rafmagnslínum á Norðurlandi
vestra og hreinsun þeirra en ísingar-
skilyrði voru enn á svæðinu. Raf-
magni var komið á Blönduós með
varalínu á þriðjudagskvöld en sló
tvisvar út fyrir hádegi á miðvikudag.
Unnið var að viðgerðir á aðallínunni
frá Laxavatni og stefnt á að taka
hana í gagnið með kvöldinu. Enn var
rafmagnslaust í Langadal, á Skaga
og að miklum hluta í Refasveit um
kvöldmatarleyti í gær. Viðgerð við
Siglufjarðarlínu lauk í fyrrinótt en
straumlaust var á svæðinu í kringum
Hofsós, vestur í Fljótum og að hluta
til í Hjaltadal. Einhverjar truflanir
voru fyrir hádegi á Siglufirði vegna
bilunar í einum af þremur rafölum í
Skeiðfossvirkjun að sögn Hauks Ás-
geirssonar umdæmisstjóra á Norður-
landi vestra. Hann sagði að viðgerð
gengi vel á svæðinu enda mjög gott
veður og góður mannskapur við
vinnu.
Morgunblaðið/Halldór Gunnarsson
Brotinn rafmagnsstaur undir Eyjafjöllum.
Viðgerð við Laugagerðislínu og
línu í Staðarsveit hófst um áttaleytið
í gærmorgun og var stuttu seinna
komið rafmagn á Laugagerðislínu.
Áætlað var að rafmagn yrði líka
komið á í Staðarsveit í gær.
Steinar rifjaði upp tjón sem varð
vegna óveðurs árið 1991. í janúar
það ár brotnuðu samtals 525 staurar
og var tjón vegna óveðurs þá metið
á um 200 milljónir. Steinar sagði að
þar hefði verið um að ræða mesta
tjón Rafmagnsveitunnar frá upphafi.
Áðeins leið þó um mánuður þangað
til aftur gerði óveður og varð tjónið
þá metið á um 40 milljónir. Tjón í
nóvember sama ár var metið á um
25 milljónir.
Steinar sagði að árferði hefði áhrif
á hversu tjón af völdum óveðurs
væri mikið. „Hins vegar skiptir líka
miklu máli að dreifikerfí til sveita
eru orðin 30-40 ára gömul mörg
hver og öldrun farin að koma fram
í þeim. Við höfum verið að gera Ai-
þingi og iðnaðarráðuneyti grein fyrir
að nauðsynlegt sé að endumýja þau
og höfum lagt fram ákveðnar tillögur
í því sambandi," sagði Steinar og
sagði að gerð hefði verið grein fyrir
því að búast megi við verri og verri
tjónum í minni veðrum vegna þess
hversu gömul veitukerfinu væra orð-
in.
Steinar segir að til þess að dreifi-
kerfi til sveita geti talist rekstrarhæf
og til þess að unnt sé að afhenda
raforku til notenda í sveitum landsins
með viðunandi gæðum þurfi á næstu
áram að veija 900 milljónum króna
til viðbótar til styrkingar á þeim.
Hér sé fyrst og fremst um að ræða
aðgerðir til að auka flutningsgetu
kerfanna og minnka umfang jarð-
reksturs. Ef gert sé ráð fyrir að ljúka
umræddri styrkingu á næstu sjö
áram þurfí árlega tæplega 130 millj-
ónir króna til þess verkefnis.
Hann segir að framundan sé end-
urnýjun á dreifikerfunum en ljóst sé
að á útsettum stöðum sé komið að
því að endurnýja þurfi kerfíshluta
sem séu orðnir úr sér gengnir. Upp-
úr næstu aldamótum megi gera ráð
fyrir að veija þurfí árlega a.m.k. 140
milljónum króna í þessu skyni.
Stungið hefur verið upp á 3 fjár-
mögnunarleiðum. Gert er ráð fyrir
óafturkræfum fjárframlögum úr'ríki-
sjóði líkt og gert var þegar rafvæð-
ing sveitanna var í fullum gangi.
Annar möguleiki er tilfærsla fjár úr
orkugeiranum t.d. með verðjöfnun-
argjaldi eða sveitakerfisgjaldi á
framleiðsluþátt raforkunnar og
skattlagningu í einu eða öðra formi.
Þriðja leiðin er svo að fjármagna
framkvæmdirnar úr rekstri Raf-
magnsveitanna, þ.e. með flatri
hækkun á alla gjaldskrárliði fyrir-
tækisins eða með því að hækka ein-
göngu gjaldskrá hjá þeim aðilum sem
era notendur í umræddum kerfum.
Ifyrst og fremst er þá um að ræða
sveitabýli og sumarbústaði.
■ GRIKKLANDSGALDUR, ný-
útkomin bók Sigurðar A. Magnús-
sonar, verður kynnt á fundi Grikk-
landsvinafélagsins í Kornhlöð-
unni, Bankastræti 2, á fimmtudags-
kvöld kl. 20.30. Sigurður miðlar
fundarmönnum af langri reynslu
sinni sem ieiðsögumaður í Grikklandi
og lýsir merkisstöðum þar í landi
með hjálp mynda, sem Bragi Þór
Jósefsson, ljósmyndari, tók á ferða-
lagi með honum á síðasta ári. Fund-
urinn er öllum opinn.
***ifi * FLÍSAR

TTli
psnnsnrmiuju
B ’J& l
.1.11 I 1 I 1
Stórhöfða 17, við Gullinbrú,
sími 67 48 44
SlaöBreiosiuais
Gteiaslukortaþi

VIÐ SUND
Pólsk, mðurspöin.
Fremstur meðal jafningja
MITSUBISHILANCER 1600 GIJCi, skutbíll
með aldrifl
MITSUBISHl COLT1600 GLXi