Morgunblaðið - 03.12.1992, Blaðsíða 9

Morgunblaðið - 03.12.1992, Blaðsíða 9
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 3. DESEMBER 1992 9 * Verslunin Kúnst V auglýsir Verslunin er flutt í Listhúsið, . Engjateigi 17. Verið velkomin. Kúnsty Engjateigi 17, sími 683750. ________________________r • • JOLAGJOF SMÁFÓLKSINS! III tota STÓLLINN er margverðlaun- aður barnastóll, öruggur og þægi- legur. Hægt er að fara með hann hvert sem er. Verð kr. 2990.- Eínar Farestveit & Co. hf. Borgartúni 28 K 622901 og 622900 • • V0RU SKIÐAVERSLUN URVAL HEIMSÞEKKTRA MERKJA Skíði og skíðavórur í miklu úrvali - einnig skíðafatn- aður: Skíðagallar, úlpur, buxur, peysur, sokkar, hanskar, húfur og margt fleira. ÓDYRIR SKÍDAPAKKAR, skíði, bindingar, skór og stafir: 70- 90 cm skíöapakki frá kr. 12.375, stgr. 11.756. 100-130 cm skíöapakki frá kr. 13.670, stgr. 12.986 140-160 cm skíöapakki frá kr. 15.210, stgr. 14.450 165-175 cm skíðapakki frá kr. 16.110, stgc. 15.304 Fullorðins skíðapakki frá kr. 18.840, stgr. 17.898 Göngupakkar, verð frá kr. 13.040, stgr. 12.390 Skíðaþjónusta: Gerum við, slípum og berum á skíði. Armula 40 Símar: 35320. 688860 Var rangt að hverfa frá sænska kerfínu? í forystugrein The Ec- onomist segir að finnist Bretum þeir illa staddir efnahagslega, geti þeir sér til huggunar litið til Svíþjóðar, þar sem ástandið sé enn verra. Leiðarahöfundurinn skrifar: „Meginmunurinn á löndunum tveimur er að efnahagsárangur Breta hefur fengið eink- unnina C-mínus allar göt- ur síðan 1945. Útlending- ar dáðust hins vegar allt- af að hinu fræga sænska efnahagslíkani, sem nú hefur verið horfið frá. Það þótti sameina efna- hagslegan þrótt og jafn- aðarhyggju og virtist bjóða upp á „þriðju leið“ milli kapítalisma og sós- íalisma; ríkið sá um víð- tækt velferðarkerfi og tryggði fulla atvinnu, en leyfði markaðnum að starfa í framleiðslugrein- unum. í nokkra áratugi þrifust Svíar ágætlega á þessari blöndu. Þjóðin var velmegandi og atvinnu- leysi fór aldrei yfir 3,5%. En eftir að þessari leið var hafnað fyrir nokkrum árum, hefur Svíþjóð sokk- ið i dýpstu kreppu síðan á fjórða áratugnum. Var rangt að hafna gömlu efnahagsstefnunni? Svar- ið skiptir ekki aðeins Svia höfuðmáli, heldur einnig aðra, um alla heims- byggðina, sem finnst hag- fræði frjáls markaðar vera að missa aðdráttar- aflið og vi\ja hverfa aftur til meiri rikisafskipta. Kerfíð eltist illa Þeir sem minnast sænska kerfsins með eft- irsjá gleyma að það var farið að eldast illa. Til þess að borga fyrir vel- ferðarkerfið, var skatt- byrði í Svíþjóð sú þyngsta ÖdtóÉIHíP Hvert skal halda? „Þriðja leiðin“ er blindgata Brezka tímaritið The Economist fjallar í forystugrein um efnahagsvanda Svía. Leiðarahöfundurinn kemst að þeirri nið- urstöðu að stolt Svía, „sænska kerfið" eða „þriðja leiðin“ milli sósíalisma og kapítalisma, hafi í raun leitt þá í blind- götu. Vandi Svía sé stærri en ella af því að þeir hafi brugðizt seint við honum. Þeir, sem enn líti sænska kerfið hýru auga, ættu að hafa þetta í huga. í heimi (57% af lands- framleiðslu árið 1991, á móti 41% meðaltalsskatt- byrði í EB-ríkjunum). Háir skattar og opinberar bætur drógu úr hvata fólks til að vinna. Þetta kom niður á hagvexti í Svíþjóð; eitt sinn var hún eitt af ríkustu löndum heims en nú eru þjóðar- tekjur á mann undir með- altali OECD. Annar galli á gömlu stefnunni var fastheldnin við fulla, eða öllu heldur yfirfulla, atvinnu, sem kynti undir verðbólgubál- inu. Svíþjóð hefur ein- hvern sveigjanlegasta vinnumarkað í OECD og getur þakkað það opin- berum áætlunum, sem enn eru aðdáunarverðar (en teygðar til hins ýtr- asta) um að koma at- vinnulausum aftur í vinnu með endurþjálfun og ströngum tímamörkum atvinnuleysisbóta. Gagn- rýnendur segja að að- gerðir til að auka atvinnu séu aðeins atvinnuleysi í dulargervi, en það er ekki mergurinn málsins; með því að koma í veg fyrir langtímaatvinnuleysi og halda atvinnuleysingjum í snertingu við vinnu- tnarkaðinn, verða þær til þess að þrýsta launum stöðugt niður á við og lækka þannig hlutfall at- vinnulausra, sem fer sam- an við lága verðbólgu. Mistök Svía voru að þvinga atvinnuleysið und- ir þessi mörk.“ Samkeppnis- hæfni viðhald- ið með gengis- fellingum Leiðarahöfundur The Economist segir að til þess að ná niður verð- bólgu hafi Svíar orðið að auka atvinnuleysi. „Ástæðan fyrir því hversu sársaukafull upp- stókkunin í efnahagslífi Svia hefur reynzt, er að efnahagskerfið hafði lengi þráast við breyting- um. Ónnur Evrópuríki byijuðu að beijast gegn verðbólgunni fyrir ára- tug, en Sviar viðhéldu samkeppnishæfni fram- leiðslugreinanna _ með gengisfellingum. í þetta sinn [eftir að stjórn Carls Bildt komst til valda] voru Svíar þó staðráðnir í að fara þrönga veginn til að bæta samkeppnishæfni atvinnulifsins með því að skera niður kostnað og auka framleiðni. Þetta var byijað að bera árang- ur; verðbólgan hafði lækkað úr 11% órið 1990 niður í 2% á þessu ári og var í fyrsta sinn í 13 ár undir meðaltali EB-ríkj- anna, og framleiðni í iðn- aði hafði aukizt. En vegna þess að peningamarkaðir halda að ef menn felli gengið einu sinni, muni þeir fella það aftur, neyddist sænski seðla- bankinn tíl að viðhalda háum vöxtum. Að lokum brast stíflan." Þriðja leiðin lokuð f leiðara The Econom- ist segir að lokum: „Marg- ir Svíar kjósa nú að draga sig aftur inn í gömlu ske- lina sina. Það væru mikil mistök. Jafnvel í lokuðu hagkerfi myndi aftur- hvarf til hárra skatta og mikillar verðbólgu þýða breytingu til hins verra. Hagkerfi heimsins ein- kennist í æ meira mæli af samruna og þar sem flæði fjármagns og hæfi- leika verður fijálsara, geta Svíar ekki snúið aft- ur tíl gamalla vetga án þess að missa hvort tveggja til útlanda. Hafi þriðja leiðin einhvern tim- ann verið til, er hún ekki fyrir hendi lengur." JOLATI LBOÐ TONIC þrekhjól og þrekstigar 270 TG-721 \VANDAÐ EN 0DYRT A MEÐ RÓÐRASTÝRI \ BREITT, MJÚKT SÆTI Verð kr. 12.609,- stgr. (áður 16.812,-). \ TOLVUMÆLIR MEÐ ÖLLU I APULSMÆLIR (0GT0LVA) A8KG. KASTHJ0L A BREITT, MJÚKT SÆTI Verð 16.030,- stgr. (áður 21.373,-). A12 KG.KASTHJ0L A BREITT, MJÚKT SÆTI Verð 19.284,- stgr. (áður 25.712,-). \ VANDAÐUR ÞREKSTIGI \ MJÖG STÖÐUGUR \ MEÐ TÖLVUMÆLI Verð 14.414,- stgr. (áður 19.218.-) Góð heilsa er besta gjöfin! sm mm H 6 I ð H J Ó / 3 V 3 r 3 IU fl / fl ORNINNp' CBCB RADOREIOSLUR 5 § lo OPIÐ LAUGARDAGA SKEIFUNNI V I VERSLUN SÍMI679890 VERKSTÆÐI SÍMI679891
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.