Morgunblaðið - 29.12.1992, Qupperneq 16

16
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 29. DESEMBER 1992
Endaleysan í um-
ræðunum um EES
eftirBjöm Bjarnason
Umræður um starfshætti á Al-
þingi hafa að vonum verið miklar
að undanfömu eins og oft endranær,
þegar almenningi blöskrar. Fleiri
geta kynnst þessum starfsháttum en
áður vegna beinna sjónvarpssend-
inga úr þingsalnum. Spurt er, hvort
þingmenn átti sig ekki á því, að þeir
séu kjömir til að taka ákvarðanir,
eftir að öli sjónarmið hafa verið
kynnt; hlutverk þeirra sé ekki að
standa í vegi fyrir því að niðurstaða
náist um mál í atkvæðagreiðslu.
Fjölmiðlar, ekki síst Morgunblaðið,
hafa kveðið fast að orði í gagnrýni
sinni á vinnubrögðin á Alþingi. Má
þar til dæmis vitna til forystugreinar
Morgunblaðsins hinn 22. desember
síðastliðinn. Þar segir meðal annars:
„Ö!l meginatriði EES-málsins era
löngu komin fram og hafa verið til
meðferðar á Alþingi mánuðum sam-
an og það má því vera hveijum
manni ljóst að viðleitni stjómarand-
stöðunnar til að tefja afgreiðslu
málsisns er ekki af málefnalegum
toga spunnin.“ Þetta er hárrétt álykt-
un hjá Morgunblaðinu. Þá er hitt
einnig rétt mat blaðsins í sömu for-
ystugrein, að hinir svokölluðu samn-
ingar við stjómarandstöðuna um
gang mála á Alþingi hafa reynst
haldlitlir í EES-málinu. Að mati
stjómarandstöðunnar era ávallt að
koma nýir „fletir“ á málinu,- sem
valda því, að orð geta ekki staðið
lengur. Loks er ástæða til að taka
undir eftirfarandi orð í þessari for-
ystugrein Morgunblaðsins: „Enn og
aftur hljóta menn að staldra við þá
spumingu, hvort þingsköp Alþingis
þjóni hlutverki sínu; að skapa störf-
um löggjafans skynsamlegan
ramma. Otakmarkaður ræðutími
þingmanna býður misnotkun heim.
Sama er að segja um ótakmarkaða
heimild til umræðna um þingsköp."
Morgunblaðið ætti að fylgja þess-
ari málefnalegu gagnrýni sinni eftir
með því að fá upplýsingar um það
frá skrifstofu Alþingis, hveijir það
era, sem lengst og oftast hafa talað
í umræðunum um EES og þingskap-
aumræðum í tengslum við þær. Er
ómaklegt, að allir þingmenn sitji
undir því að hafa misnotað málfrels-
ið á þingi í tengslum við EES-málið.
Vert er að hafa í huga, að á Al-
þingi hefur því miður ekki náðst sam-
staða um þann skilning, að langar
ræður einstakra þingmanna um eitt-
hvert mál takmarki málfrelsi ann-
arra. Minnihlutinn virðist raunar líta
þannig á, að tali einhver úr meirihlut-
anum felist í því einskonar áskoran
á minnihlutann um að tala oftar og
lengur en ella. Annars staðar era
settar skorður við slíku með því að
skipta ræðutíma jafnt á milli þing-
flokka, án tillits til bess. hvort beir
■Allt tilbúið
)*A veisluna!
"írPartýbakkinn
| J 2 stærðir
, Smá osta- og
\ ávaxtaveisla á fati!
Nautalundir
- Ijúfmeti!
o*.* i Svíriakjöt
ai nyslatruðu
2 lítrar
.00
Lvua«Ift Opnunartími:
Opið í dag 29. kl. 9-19
á morgun 30. kl. 9-20
á gamlársdag 31. kl. 9-14
MATVÖRUVERSLUNIN
Veríð vandlát ■ það erum við!
111111 ttf tttftt
Björn Bjarnason
„Lesendur Morgunblaðs-
ins hafa átt þess kost að
lesa ógrynni af greinum
um EES og halda þær
áfram að birtast þar, þótt
öll meginatriði EES-máls-
ins hafi fyrir löngu komið
fram. Að þessu leyti má
segja, að samhljómur sé
milli hinna endalausu
umræðna á Alþingi og
þess, sem birtist í fjölmiðl-
unum.“
era fjölmennir eða fámennir. Til
slíkra reglna er gripið á Alþingi,
þegar umræður era innan tíma-
marka, til dæmis útvarpsumræður.
Reglur af þessu tagi hvetja til mark-
vissra vinnubragða og taka mið af
þeirri verkaskiptingu, sem er innan
þingflokka og byggist á setu þing-
manna í nefndum.
Endalausar umræður
Umræðumar á Alþingi um EES-
málið hafa orðið meiri en á nokkra
öðra löggjafarþingi, sem þarf að taka
afstöðu til málsins. Rannsókn myndi
vafalaust leiða í ljós, að hvergi ann-
ars staðar hafa orðið jafnmiklar al-
mennar umræður um málið í fjölmiðl-
um og hér á landi. Lesendur Morgun-
blaðsins hafa átt þess kost að lesa
ógrynni af greinum um EES og halda
þær áfram að birtast þar, þótt öll
meginatriði EES-málsins hafi fyrir
löngu komið fram. Að þessu leyti
má segja, að samhljómur sé milli
hinna endalausu umræðna á Alþingi
og þess, sem birtist í fjölmiðlunum.
Eftir að meirihluti þingmanna
ákvað að hafna tillögu um að bera
aðildina að EES undir þjóðarat-
kvæði, hafa birst nokkrar greinar
og lesendabréf hér í blaðinu um að
þjóðaratkvæðagreiðsla skuli fara
fram um málið. Vonandi meta
greinahöfundar og bréfritarar jafn-
augljóst umburðarlyndi við ritstjórn.
Ef endalausar umræður um óaf-
greidd mál skaða virðingu Alþingis,
geta endalausar umræður í fjölmiðl-
um um útrædd og afgreidd mál skað-
að viðhorf lesenda til viðkomandi
fjölmiðlis.
Rangfærslur og misskilningur um
EES-aðildina einkenna margt, sem
birtist í greinum eða lesendabréfum.
Einn þeirra, sem hvað mest hefur
skrifað, hélt því til dæmis fram, að
EES-samningurinn ógilti tvíhliða
samning íslands og Evrópubanda-
lagsins (EB) frá 1972. Ef þessi ötuli
greinahöfundur og andstæðingur
EES hefði haft fyrir því að kynna
sér EES-samninginn til hlítar, hefði
hann áttað sig á þvf, að þetta les-
endabréf hans var óþarft. EES-
samningurinn ýtir fríverslunarsamn-
ingum EFTA-ríkjanna við EB til hlið-
ar en ógildir þá ekki.
Fyrir skömmu birtist grein í Morg-
unblaðinu, þar sem því var haldið
fram af miklum alvöraþunga og
umhyggju fyrir framtíð þjóðarinnar,
að aðild að EES leiddi til þess að
útlendingaeftirlit yrði lagt niður á
íslandi. Mátti helst skilja greinarhöf-
und á þann veg, að hann væri gegn
aðild að EES vegna brotthvarfs út-
lendingaeftirlits. Oþarft er að snúast
gegn EES af þessum sökum. í frum-
varpi til laga, sem nú liggur fyrir
Alþingi og tengist EES-aðildinni, er
að finna ákvæði um að styrkja stöðu
Útlendingaeftirlitsins. sem sjálf-
stæðrar stofnunar.
Svar til Hauks
Haukur Helgason hefur í tveimur
Morgunblaðsgreinum (hinni seinni
22. desember) sakað mig um ósann-
indi og blekkingar vegna þess að við
erum ekki sammála um nauðsyn
þjóðaratkvæðagreiðslu um EES-
aðildina. Telur Haukur sig geta sann-
að, að EES-samningurinn snúist um
aðra þætti íslenskrar stjómskipunar,
en þá, er lúta að verslun og viðskipt-
um. I öðra lagi segir Haukur, að þau
orð mín fyrir síðustu kosningar, að
þær snerast ekki um aðild Islands
að Evrópubandalaginu, hún væri alls
ekki á dagskrá, sýni, að ég hafi ekki
talið kosningarnar snúast um aðild
að evrópska efnahagssvæðinu (EES)!
Þá vill Haukur ekki gera neitt með
þá staðreynd, að EES-samningurinn
er uppsegjanlegur með eins árs fyrir-
vara og telur hana engu skipta í
umræðum um það, hvort efnt skuli
til þjóðaratkvæðagreiðslu eða ekki.
Segir Haukur það vera „hreint bull“
að minna á uppsagnarrétt íslend-
inga.
Fullyrða má, að þrátt fyrir málæði
á Alþingi, þurfi menn ekki oft að
standa í orðaskaki af því tagi, sem
Haukur Helgason stofnar til með
Bæjarstjóra Kópavoffs
Alögum ríkis-
sljóraar mótmælt
BÆJARSTJÓRN Kópavogs mótmælir harðlega þeim síendurteknu álög-
um sem ríkisvaldið veltir yfir á sveitarfélögin í landinu, segir í frétta-
tilkynningu frá Kópavogsbæ.
„Það er með öllu óþolandi að á
sama tíma sem Alþingi samþykkir
lög, sem hafa í för með sér aukin
útgjöld sveitarfélaganna, skuli hið
háa Alþingi leggja nýja skatta á
sveitarsjóðina og skerða lögbundna
tekjustofna þeirra. Má minna á að
með lögum um verkaskiptingu ríkis
og sveitarfélaga var tekin ákvörðun
um samskipti þessara stjómsýslu-
sviða.
Þær aðgerðir sem stjórnvöld hafa
boðað að undanfömu munu hafa
mikil áhrif á fjárhag sveitarfélag-
anna. í því sambandi nægir að nefna
upptöku virðisaukaskatts af orku og
samgöngum, skerðingu á Lánasjóði
sveitarfélaga, afnám aðstöðugjalds
án sambærilegra bóta og fyrirsjáan-
lega skerðingu á Jöfnunarsjóði, sem
þó snertir Kópavog lítið en kemur
illa við minni sveitarfélögin í landinu.
Bæjarstjórn Kópavogs átelur þessi
vinnubrögð og sérstaklega það að
sveitarfélögunum sé ætlað að taka á
sig aukin verkefni án þess að tekju-
stofnar fylgi með.
10. október sl. var gert samkomu-
lag milli stjómvalda og Sambands
íslenskra sveitarfélaga um 500 millj-
óna króna framlag sveitarfélaganna
til Atvinnuleysistryggingasjóðs. Um
leið var ákveðið að ekki yrði um
meiri háttar breytingar á fjármála-
legum samskiptum aðila að ræða
nema að höfðu samráði þeirra á milli.
Þetta ákvæði hefur nú, rúmum mán-
uði síðar, verið gróflega brotið.
Um leið og þessi aðför að fjárhag
sveitarfélaganna er mótmælt, skal á
það minnt að ríkissjóður skuldar
bæjarsjóði Kópavogs á fjórða hundr-
að milljónir vegna sameiginlegra
verkefna, sem bæjarsjóður hefur
þurft að fjármagna í mörg ár. Það
er skýlaus krafa bæjarstjómar Kópa-
vogs að þessar skuldir verði að fullu
gerðar upp áður en fleiri reikningar
verða sendir úr stjómarráðinu til
Kópavogskaupstaðar."
(Fréttatilkynning)