Morgunblaðið - 13.02.1993, Blaðsíða 1

64 SIÐUR B/LESBOK
36. tbl. 81.árg.
LAUGARDAGUR 13. FEBRÚAR 1993
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Gyðingar styðja útlaga
VINSTRISINNUÐ kona úr röðum gyðinga í Tel Aviv
veifar spjaldi þar sem þess er krafist að nær 400
palestínskir útlagar, sem reknir voru til Suður-Líban-
ons, fái heimfararleyfí. Skotið var á ísraelska hermenn
á Gaza-svæðinu i gær og særðust tveir. Talsmenn Pal-
estínumanna saka ísraelsher um að hafa sprengt í loft
upp heimili 35 fjölskyldna á Gaza-svæðinu á fimmtudag
í hefndarskyni fyrir árásir Hamas-samtakanna.
Ætla að
hundsa
norska
fiskinn
Óstó. Frá Jan Gunnar Furuly, fréttarítara
Morgunblaðsins.
ÞÝSKIR fiskkaupmenn hafa hót-
að því að kaupa ekki fisk frá
Noregi haldi Norðmenn fast við
þá ákvörðun sína að hefja hval-
veiðar í sumar.
Þegar hafa þrír stórir innflytjend-
ur á norskum laxi kunngert að þeir
kæri sig ekki um að eiga viðskipti
við Norðmenn verði hrefnuveiðar
hafnar. Talið er að ákvörðun af því
tagi sé tekin vegna mikils þrýstings
samtaka umhverfísverndarmanna,
svo sem Greenpeace, að sögn
norskra blaða.
„Við ætlum að beijast gegn hval-
veiðum með því vopni sem við getum
beitt, peningunum," stóð í bréfi inn-
flutningsfyrirtækisins NOWS.
Helmut Stöhr, forstjóri Back Fein-
kost í Hamborg, hefur einnig til-
kynnt norskum útflytjendum af-
dráttarlaust að hann aflýsi öllum
fiskkaupum í Noregi daginn sem
hrefnuveiðar hefjast.
í viku hverri berast þúsundir póst-
korta til norsku sendiráðanna í Was-
hington, London, Amsterdam og
Bonn en fáir hafa gert úr því alvöru
að hætta viðskiptum við Noreg eða
ferðalögum til landsins.
Sjá frétt á bls. 21.
Apalán
TVEIR spákaupmenn í
dönsku kauphöllinni tóku
nýlega óvenjulegri áskorun.
Bundið var fyrir augun á apa
og hann látinn velja verðbréf
til kaups en mennirnir áttu
að reyna að skila meiri hagn-
aði með sínum kaupum. Það
gekk ekki að sögn Politiken.
Vegna ótrúlegrar hunda-
heppni hafa kaup apans skilað
mestum hagnaði. Hann var lát-
inn velja tíu sinnum og eitt
fyrirtækjanna, Aars Bank, skil-
aði um 56% arði. Þótt tap væri
að meðaltali á hinum kaupum
apans dugði þetta honum til
sigurs fyrstu vikuna. Sérfræð-
ingar eru á því að næst muni
þjálfun hinna keppinautanna
ríða baggamuninn.
Hrynur
stjórn
Angóla?
Luanda, Cabinda. Reuter.
HART var barist um borgina
Huambo í Angóla í gær, en hún
er næststærsta borg landsins.
Sögðu talsmenn stjórnarinnar að
svo virtist sem skæruliðar UN-
ITA-fylkingarinnar væru í mik-
illi sókn og að flest benti til að
stjórnarherinn myndi þurfa að
hörfa frá borginni. Stjórnarer-
indrekar í Portúgal sögðu hins
vegar að líkur væru á að borgin
væri þegar fallin og að hernaðar-
legt hrun blasti við stjórninni.
Portúgalskir heimildarmenn
töldu líklegt að borgirnar Luena,
Cuito, Bie og Menongue myndu
einnig falla á næstu dögum.
Borgarastyijöld blossaði upp að
nýju eftir að leiðtogi UNITA, Jonas
Savimbi, vildi ekki viðurkenna ósig-
ur í kosningum sem haldnar voru
í september í fyrra. Friðarviðræður
hafa gengið brösulega undanfarna
mánuði og telja margir að UNITA
vilji ná Huambo á sitt vald áður en
viðræður hefjast á ný til að styrkja
samningsstöðu sína.
í leit að
Búkarcst. Rcuter.
Sígaunaleiðtoginn Iulian
Radulescu tilkynnti á frétta-
mannafundi í Búkarest i gær
að hann væri á leið til Ind-
lands til að leita uppruna þjóð-
ar sinnar. Hann heldur því
fram að takist sígaunum að
sýna fram á uppruna sinn í
Indlandi eignist þeir um leið
ættjörð og sögu og standi jafn-
fætis öðrum þjóðum.
Ferðin til Indlands héfst 24.
þessa mánaðar. Ætlar Radulescu
að ferðast akandi um Indland í
mánuð. Segir hann að mál sí-
gauna sé líkt tungu þeirri sem
töluð er í Punjab á Indlandi.
Spílling og glæpahópar
ógna öryggi Rússlands
Moskvu. The Daily Telegraph.
BORÍS Jeltsín Rússlandsforseti segir að glæpasamtök í líkingu
við Mafíuna á Vesturlöndum hafi keypt sér stuðning stjórnmála-
manna og embættismanna á öllum stigum stjórnsýslunnar. Hann
fullyrðir að erlendur gjaldeyrir sem samsvarar um 130 milljörðum
íslenskra króna hafi horfið sporlaust úr vörslu ráðuneytis utan-
ríkisviðskipta og stofnana þess fyrstu níu mánuði ársins 1992.
uppruna sinum
Reuter
Keisari sígauna
IULIAN Radulescu, sem býr í
tuttugu herbergja höll í borg-
inni Sibiu í Transylvaníu.
Gögn þau sem aflað verður í
ferðinni á að leggja fyrir ind-
versku stjórnina. Verður hún
beðin um að viðurkenna að sí-
gaunar séu afkomendur Ind-
veija. „Sígaunar um allan heim
munu springa af fögnuði,“ sagði
Radulescu. Hann verður að eigin
sögn krýndur keisari sígauna í
maí næstkomandi.
Samkvæmt manntali fyrir
tveimur árum eru sígaunar í
Rúmeníu 410.000 talsins. Radu-
lescu mótmælir því og segir að
sígaunar í landinu séu hálf fjórða
milljón en margir hafi ekki viljað
skrásetja sig af ótta við ofsóknir.
„Meðan þetta gerðist var ork-
unni eytt í að klófesta vasaþjófa.
Ég vildi gjarnan fá að vita hvaða
erlendir bankar ávaxta nú þetta
fé og hveijir, jafnvel ráðherrar,
hirða arðinn,“ sagði forsetinn.
Hann sagði spillingu og framferði
skipulagðra glæpaflokka ógna
langtíma hagsmunum og öryggi
Rússlands.
Hreiðra um sig
Að sögn Jeltsíns hafa glæpa-
samtök hreiðrað um sig í hernum,
bönkunum og fleiri ríkisstofnun-
um. Þau væru búin að tryggja svo
vel áhrif sín að ráðamenn samtak-
anna hirtu ekki lengur um að
reyna að leyna ítökum sínum.
Hörð átök á þingi milli umbóta-
sinna og afturhaldsafla hefðu oft
auðveldað glæpamönnum leikinn
og þeir hefðu óspart notfært sér
þau vandamál sem komið hefðu
upp í tengslum við umbyltinguna
frá miðstýrðum áætlanabúskap
yfír í markaðshagkerfi. Forsetinn
lagði til að settur yrði á' laggirnar
sérstakur starfshópur undir for-
ystu Alexanders Rútskojs varafor-
seta til að beijast gegn glæpum
og jafnframt að lögreglan fengi í
auknum mæli aðstoð hermanna
þegar nauðsyn krefði.
Mútugreiðslur
Spilling hefur alltaf verið óað-
skiljanlegur hluti stjórnarfars í
Rússlandi, einnig á keisaratíman-
um, en glæpatíðni hefur aukist
hratt síðustu árin og almenningur
óttast um öryggi sitt í stórborgum
landsins.
Heimildarmenn segja að 40%
allra fjármálamanna tengist spill-
ingu og 60-70% allra fyrirtækja.
Komið hefur verið upp um nær
4.000 glæpaflokka; fjórðungur
þeirra hafði sambönd við glæpa-
menn í öðrum löndum. Yfirvöld
viðurkenna að sjaldnast takist að
ná höfuðpaurum flokkanna. Oft
kemur til skotbardaga á veitinga-
stöðum sem nýríkir glæpaforingj-
ar sækja og vestrænir kaupsýslu-
menn, sem ætla að fitja upp á
heiðarlegum viðskiptum, gefast
flestir upp. Talið er að nær allir
verslunareigendur í stórborgum
neyðist til að greiða spilltum emb-
ættismönnum mútur.
Sjá frétt á bls. 21