Morgunblaðið - 20.02.1993, Qupperneq 29

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 20. FEBRÚAR 1993
29
Mig langar til að minnast
langömmu minnar með fáum orð-
um. Það eru ekki margir sem fá
að kynnast langömmu sinni eins vel
og ég gerði. Af hennar 104 árum
fékk ég að vera með henni í 25 ár.
Þó að síðastliðin fimm ár hafi ég
verið búsett í Reykjavík, en hún í
Vestmannaeyjum, fór ég alltaf
reglulega til Eyja og var þá alltaf
mitt fyrsta verk að heimsækja
langömmu, fyrst á Strembugötuna,
en síðustu þrjú ár á Sjúkrahús Vest-
mannaeyja, þar sem vel var hugsað
um hana.
Mín fyrstu ár áttum við sama
heimili, eða þangað til foreldrar
mínir fluttust í sitt eigið hús, en
það var stutt á milli og ég gat allt-
af hlaupið yfír til langömmu, ömmu
og Sigga heitins sem öll bjuggu
saman.
En það leið stuttur tími þangað
til við vorum öll aftur farin að búa
saman. Árið 1973 fluttumst við til
Reykjavíkur vegna eldgossins í
Eyjum og bjuggum þá allar saman
á Kleppsveginum, langamma,
amma, mamma og ég (ásamt pabba
og Sigga sem voru þó að mestu í
Eyjum við hreinsun). Ég á margar
góðar minningar frá samverustund-
um okkar langömmu. Hún passaði
mig oft þegar ég var lítil, en hún
lét mig alltaf halda að ég væri að
passa hana, en ekki hún mig. Þegar
við svo fluttumst aftur til Eyja var
mitt annað heimili hjá langömmu.
Alltaf eftir skóla var ég fastur gest-
ur hjá langömmu og fékk að drekka
hjá henni, oft nýbakaðar flatkökur,
skonsur, kleinur eða pönnukökur.
Hún átti líka alltaf súkkulaðimola
í kommóðunni sinni.
Það voru ófáar peysumar, sokk-
arnir, vettlingamir og húfurnar sem
hún pijónaði á mig. Hún sat alltaf
við gluggann á Strembugötunni og
pijónaði eða heklaði. Þar sat ég oft
hjá henni meðan amma og Siggi
voru að vinna, svo að hún væri
ekki ein. Hún kenndi mér margt,
m.a. að pijóna og hekla. Einnig
sagði hún mér margar sögur frá
því hún var bam, þegar fátæktin
var mikil og ekki var til matur
handa fjölskyldunni. Hún sagðist
muna vel eftir því að eitt sinn er
hún var lítil stelpa sá hún aðra
stelpu með rúsínur í poka. Hana
langaði mikið í, en gat ekki eignast
sjálf vegna fátæktar. Stúlkan kom
þá til hennar og gaf henni pokann
sinn þegar hún sá hvað langömmu
langaði mikið í. Hún sagðist muna
enn hvað hún gladdist og varð ham-
ingjusöm yfír þessu. Svona var
langamma, gladdist yfír öllu, hvað
lítið sem það var, og var alltaf svo
þakklát fyrir allt sem hún hafði.
Hún hafði sjálf upplifað fátækt og
skort á öllu því sem við teljum svo
sjálfsagt í dag.
Ég er þakklát fyrir að hafa
kynnst langömmu minni svona vel
og fyrir allt sem hún var mér. Allra
þær stundir sem við áttum saman
eru mér ógleymanlegar. Ég veit að
hún er komin í góðar hendur. Megi
góður guð geyma hana.
Sigfríð Runólfsdóttir.
Gunna var afskaplega gjafmild,
kannski einum of. Ég kom held ég
ekki svo til hennar að hún gæfí
mér ekki eitthvað handa mér eða
bömunum mínum, t.d. styttu af
hillunni eða bók úr bókaskápnum.
Þó gaf hún mest með sjálfri sér.
Hún dvaldist á Hrafnistu í tvö
ár og þar lést hún 30. janúar, sama
dag og hennar elskulega tengda-
dóttir var jörðuð. Að lokum vil ég
þakka samfylgdina og að hafa not-
ið þeirrar ánægju að hafa kynnst
Gunnu og hennar fólki. Ég bið Guð
að gefa Valla og öðrum afkomend-
um Gunnu styrk og huggun í þeirri
miklu sorg sem yfír þau hefur dun-
ið á undanfömum mánuðum.
Blessuð sé minning hennar.
í gegnum líf, í gegnum hel
er Guð mitt skjól og hlíf,
þótt bregðist, glatist annað allt
hann er mitt sanna líf.
(Margrét Jónsdóttir.)
Kristín Ágústsdóttir.
Hjónaminning
Lilja Túbals og
Jón Guðjónsson
Fædd 23. maí 1894
Dáin 6. janúar 1975
Fæddur 7. apríl 1904
Dáinn 3. febrúar 1993
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin stríð.
(V. Briem.)
Nú þegar samfylgd Jóns Guð-
jónssonar er á enda í þessu jarðlífí
vil ég í fáum orðum minnast hans
og frænku minnar.
Lilja Túbals var fædd í Múlakoti
í Fljótshlíð 23. maí 1894, elst fjög-
urra barna hjónanna Guðbjargar
Þorleifsdóttur og Karls Túbals
Magnússonar sem þar bjuggu og
ráku gisti- og greiðasölu um ára-
bil. Tvær systur em enn á lífí, þær
Soffía og Ágústa.
Jón Guðjónsson fædist 7. apríl
1904 að Borgareyrum í Vestur-
Eyjaíjallahreppi, sonur hjónanna
Þórunnar Guðleifsdóttur og Guð-
jóns Sigurðssonar sem síðar bjuggu
að Voðmúlastaðahjáleigu í Austur-
Landeyjum. Eignuðust þau 14 börn,
en tvö dóu í æsku. Nú em aðeins
órir bræður á lífí, þeir Símon,
lafur, Sigurleifur og Kjartan. Jón
ólst upp hjá vandalaustum við mis-
jafnt atlæti og aðbúð. Þegar hann
hafði aldur til fór hann í vinnu-
mennsku, þar á meðal að Múlakoti
þar sem hann kynntist Lilju.
Þau Lilja og Jón giftust 10. jan-
úar 1932. Fyrstu tvo veturna fóru
þau á vertíð í Vestmannaeyjum, en
voru í Múlakoti á sumrum. Þau
hófu búskap á Efri-Vatnahjáleigu
í Austur-Landeyjum árið 1934 og
áttu þar góða daga, enda talaði Jón
ætíð með söknuði um vem þeirra
þar og taldi hana besta tímabil
æviskeiðs þeirra. Nafni jarðarinnar
breyttu þau í Svanavatn árið 1938.
Árið 1946 fluttust þau að Litla-
Kollabæ í Fljótshlíð, en dvöl þeirra
þar varð ekki löng, aðeins tvö ár.
Þá lá leiðin til Reykjavíkur og þar
áttu þau sér heimili alla tíð síðan.
Sem barn átti ég marga ferðina
að Kollabæ til Lilju og Nonna, en
þar var sem ég ætti mér aðra for-
eldra. Þar var ætíð gott að koma,
Lilja með sína alkunnu glaðværð
og Jón svo sérlega hlýr og um-
hyggjusamur, enda bæði einstak-
lega bamgóð.
Síðan þegar ég kom til Reykja-
víkur og fór að vinna þar, bjó ég
að sjálfsögðu hjá þeim hjónum og
hafði þar gott atlæti eins og áður.
Þegar ég svo kom í fyrsta sinn í
heimsókn til þeirra með manninn
minn var honum tekið með kostum
og þá þegar lagður gmnnur að vin-
áttu sem entist alla tíð.
Þegar þau hjón fluttust til
Reykjavíkur var Lilja sífelit að
hugsa um gömlu sveitungana og
vinafólkið. Margar ferðir átti hún á
sjúkrahúsin til að stytta þeim stund-
ir í veikindum, jafnvel eftir að hún
var sjálf þrotin að kröftum.
Sveitamaðurinn átti sér alla tíð
stað í hjarta Jóns, því að hesta átti
hann meðan heilsan leyfði. Hann
var talinn einkar laginn hestamaður
og hafði af þeim yndi. Þá var hann
söngelskur og tók oft lagið í góðra
vina hópi. Margur ferðamaðurinn
þáði leiðsögn Jóns í Þórsmörk með-
an hann dvaldist í sveitinni enda
betra að hafa kunnugan með í för
þegar Markarfljót og Þverá fóm
óbeislaðar um aurana. Eitt sinn
fómm við hjónin með Jóni og fleiri
félögum um íjallabak á hestum og
naut hann sín vel í þeirri ferð sem
og öðram slíkum.
Þeim Lilju og Jóni varð ekki
barna auðið, en þau áttu sér kjör-
dóttur, Valgerði, sem þau tóku að
sér ársgamla. Þeim var það þung
sorg þegar hún lést í hörmulegu
bílslysi árið 1961, aðeins 25 ára
gömul. Dóttir hennar Halldóra Lilja,
ólst upp hjá ömmu sinni og afa og
var það huggun í harmi þeirra að
eiga hana eftir.
Hin síðustu ár Lilju var hún far-
in að heilsu, en umhyggja og dugn-
aður manns hennar var aðdáunar-
verður. Hann var stoð hennar og
stytta allt til hins síðasta. Sárt tók
það hann að geta ekki vegna veik-
inda fylgt henni til hinstu hvílu í
Múlakoti. Eftir lát Lilju tók við tími
saknaðar og einmanaleika.
En Jón kynntist elskulegri konu,
Fanneyju Kjartansdóttur, fæddri
30. desember 1909, og giftu þau
sig árið 1977. Þau áttu sér hlýlegt
heimili í Austurbrún 2. Finney var
(júf kona með sérstaklega fágaða
framkomu. Það var sem við hefðum
þekkst alla tíð er við hjónin hittum
hana í fyrsta sinn.
Þau Finney og Jón fóm á EIli-
heimilið Gmnd, en þá var heilsu
þeirra beggja farið að hraka. Finn-
ey lést 12. apríl 1990 og enn stóð
Jón einn eftir. Kall hans kom að
morgni 3. febrúar sl.
Með þakklæti í hjarta kveðjum
við góða vini og yndislegt fólk.
Blessuð sé minning þeirra.
Guðbjörg.
Minning
Ingvar Gunnlaugsson
bóndi, Syðra-Kolugiii
Fæddur 16. júní 1917
Dáinn 9. febrúar 1993
í dag er borinn til hinstu hvílu
frændi minn, Ingvar Gunnlaugsson.
Ingvar fæddist á Kolugili í Víðidal
í V-Húnavatnssýslu 16. júní 1917.
Þar bjó hann og starfaði til dauða-
dags. Ingvar var sonur Gunnlaugs
Daníelssonar og seinni konu hans,
Sigrúnar Jónsdóttur. Systkini hans
og samfeðra vom Ingibjörg, f.
1902, látin, Kristín, f. 1903, látin,
Bjöm, f. 1904, bóndi á Ytra-Kolu-
gili, Sigríður, f. 1906, látin, Harald-
ur, f. 1908, búsettur í Reykjavík.
Alsystkini Ingvars voru Agnar, f.
1915, látinn, og Ása, f. 1924, bú-
sett á Syðra-Kolugili. Ingvar var
ógiftur og barnlaus, en bjó í sam-
býli við systur sína Ásu og mág
Fæddur 12. desember 1909
Dáinn 10. febrúar 1993
í dag er til moldar borinn mágur
minn Axel Ólafsson, fyrrum bóndi í
Bakkakoti, Stafholtstungum, Borg-
arfirði. Axel var fæddur að Her-
mundarstöðum í Borgarfirði. For-
eldrar hans voru Ágústína Guð-
mundsdóttir og Ólafur Kristjánsson,
sem síðst bjuggu í Álftatungukoti á
Mýmm.
Axel naut sem ungur maður betri
menntunar en almennt gerðist á
þeim tíma. Hann var einn vetur í
Héraðsskólanum á Hvítárbakka og
einn vetur í Reykholti. Síðan fór
sinn Ragnar og er söknuður þeirra
mikill.
Minningamar hrannast upp við
skyndilegt fráfall hans. Mér er
minnisstæður fyrsti morguninn
minn í sveit á Kolugili. Ingvar kom
fyrstur úr fjósinu eins og hann var
vanur. Hann byijaði að elda hafra-
graut og tók upp súrt slátur úr
tunnu. Eg horfði andaktugur á
þetta og velti fyrir mér hvort hann
ætlaði virkilega að borða þetta.
Hann sneri sér við um leið og hann
hrærði í pottinum og spurði mig
um líðan skyldmenna fyrir sunnan.
Hann hafði áhuga á að frétta af
systkinum sínum. Að þessu búnú
lagði hann á borð fyrir okkur og
grauturinn hvarf ofaní hann. Svo
var rokið út að vinna. Já, vinna,
það var aldrei slegið slöku við á
hann í Samvinnuskólann í Reykjavík
og lauk prófi þaðan. Axel var ágæt-
lega gefínn og átti létt með allt nám
og var því ævinlega með fremstu
nemendum í skóla. Ennfremur var
hann bókamaður mikill og minnugur
á allt sem hann las og því fróður
vel og jók þar af leiðandi stöðugt
við menntun sína.
Þó Axel hafí haft menntun til
annarra starfa en til landbúnaðar,
þá ákvað hann að stunda búskap í
sveit. Fyrst hóf hann búskap með
foreldmm sínum í Álftártungukoti
og síðar byijaði hann búskap í
Bakkakoti og þar bjó hann í 40 ár.
Þegar Axel hóf búskap í Bakka-
Kolugili. Unnið alla daga frá morgni
til kvölds. Ég hef aldrei kynnst eins
duglegu fólki og Kolugilssystkinum.
Ingvar var góður bóndi og átti
grösuga jörð. Hann átti fallegt og
vel hirt fé og góð hross. Ingvar var
hógvær maður og hafði þægilegt
viðmót, hann var einstaklega vel
lyntur, hann reiddist aldrei, hvorki
koti var húsakostur þar að falli kom-
inn og tún lítið ræktuð en aðstæður
góðar til ræktunar og ennfremur
hlunnindi sem fylgdu jörðinni svo
sem laxveiði o.fl.
Hann bytjaði á viðamikilli tún-
rækt, sem hann jók við allt til síð-
við menn né skepnur. Hann var
hjálpsamur maður og hændust auð-
veldlega að honum bæði böm og
dýr. Hans lífsmottó var að sælla
væri að gefa en þiggja. Ingvar var
náttúmbam og hafði yndi af fjalla-
ferðum hvort sem hann fór í göng-
ur á Amarvatnsheiði eða í veiði-
skap.
Eitt vorið vomm við Ingvar uppi
á Víðidalsfjalli að reka stóð. Þar
var brún hryssa sem hafði nýkastað
rauðu hestfolaldi. Hann leit á folald-
ið og sagði að ég mætti eiga það.
Þarna var kominn minn fyrsti hest-
ur, en hestar hafa átt hug minn
og fjölskyldu minnar síðan. Þetta
þakka ég frænda mínum.
Þeir em margir kílómetramir
sem Ingvar hefur gengið um ævina,
eða öllu heldur hlaupið við fót.
Hann gaf sér sjaldan tíma til að
skreppa í bæinn, en hjálpaði stund-
um bróður sínum Agnari við jóla-
tréssölu i Bankastræti í Reykjavík.
Einu sinni fór hann í ferð með
bændum til Noregs.
í dag kveð ég góðan dreng, ljúf-
an og hjálpsaman, og bið Guð að
blessa minningu hans.
Jón Albert.
ustu ára sem hann var við búskap.
Einnig byggði hann allt upp að nýju,
íbúðarhús, hlöður og gripahús. Hann
gerði jörðina að stórbýli meðan hann
bjó þar.
Þegar Axel hætti búskap flyst
hann í Borgarnes, en sonur hans
Kristján tekur við jörðinni.
Eftirlifandi kona Axels er Kristín
Kristjánsdóttir frá Steinum í Staf-
holtstungum og em börn þeirra:
Ólafur, Kristján, Svanhildur og Ein-
ar, sem öll eru myndarfólk.
Eftirlifandi systkini Axels eru
Soffía, Sigurborg, Sigríður og Karl,
en látnir em tveir bræður, Hans
Kristján og Stefán Geir. Axel lést á
heimili sínu í Borgarnesi.
Ég minnist Axels sem ungs mjög
glæsilegs manns. Hann var
skemmtilegur og fróður og ágætur
félagi og fylgdist vel með þjóðmálum
og því ánægjulegt að vera með hon-
um á góðum stundum.
Að endingu vil ég og fjölskylda
mín senda konu hans og bömum
innilegustu samúðarkveðjur.
Ingólfur Finnbogason.
Minning
Axel Ölafsson, fv.
bóndi íBakkakoti