Morgunblaðið - 29.05.1993, Blaðsíða 25

h>i tAM öy )l H.V-U>l/'í»'f/vl UtUA.lHVtUnjJOM
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 29. MAÍ 1993
25
Agreimngnr um greiðslur
vegna ljósritunar í skólum
Stefnir í úrsögn bókaútgefenda úr FJÖLIS
FÉLAG íslenskra bókaútgefenda hefur um nokkurt skeið
verið óánægt með hvernig greiðslum menntamálaráðuneytis-
ins til handhafa höfundaréttar fyrir ljósritun í skólum er
skipt í hagsmunafélaginu FJöLÍS. Jóhann Páll Valdimarsson
formaður Félags íslenskra bókaútgefenda segir þolinmæði
bókaútgefenda vera á þrotum og nú bendi allt til þess að
þeir segi sig þessu félagi.
FJOLIS er hagsmunafélag sam-
taka sem koma fram fyrir hönd
rétthafa að verkum sem njóta höf-
undaverndar og nýtt eru með ljós-
ritun eða annarri hliðstæðri eftir-
gerð rita. Auk Félags íslenskra
bókaútgefenda eru ýmis önnur fé-
lög aðilar að FJÖLÍS s.s. Rithöf-
úndasamband íslands, Hagþenkir
o.fl. FJÖLÍS hefur samning við
menntamálaráðuneytið um greiðslu
vegna ljósritunar í skólum á þeim
gögnum sem njóta höfundaverndar.
Samkvæmt fjárlögum þessa árs
nema þær greiðslur 12,3 milljónum
króna.
Ágreiningur hefur verið um
skiptingu þessa fjár milli aðildarfé-
laga að FJÖLÍS. Hafa bókaútgef-
endur verið sérstaklega óánægðir
með sinn hlut. En þess má geta að
af greiðslum fyrir skólaárið
1988-89 fengu þeir 30% en sam-
kvæmt gerðardómi sem var felldur
í ársbyijun 1992 var hlutdeild þeirra
fyrir skólaárið 1990-91, 16%.
Þrotin biðlund
Jóhann Páll Valdimarsson for-
maður Félags íslenskra bókaútgef-
anda sagði að bókaútgefendur
hefðu verið að skoða þessi mál.
Þeir hefðu rædd við formann FJÖL-
ÍS og greint honum. frá sinni
óánægju. Jafnframt hefðu þeir átt
fund með menntamálaráðherra og
leitað eftir túlkun ráðuneytisins á
ákveðnum atriðum sem vörðuðu
túlkun á samning ráðuneytisins við
FJÖLÍS. Jóhann Páll taldi óhætt
að segja að þetta mál hefði strand-
að á því að ekki hefði með nokkru
móti verið unnt að fá svör frá ráðu-
neytinu, þótt eftir hafi verið leitað,
bæði bréfleiðis og símleiðis. For-
maður Félags bókaútgefanda sagði
að þolinmæði bókaútgefanda væri
á þrotum og það yrði eitt af verkefn-
um nýkjörinnar stjórnar að taka
ákvörðun í þessu máli. „Á þessu
stigi bendir allt til þess að komi til
úrsagnar úr FJÖLIS. Við hefðum
kosið að fá svör ráðuneytisins en
það eru náttúrulega takmörk -á því
hve lengi er hægt að bíða,“ sagði
formaður Félags íslenskra bókaút-
gefanda.
Samkomulag eða
gerðardómur
Ragnar Aðalsteinsson hæstarétt-
arlögmaður og formaður FJÖLÍS
sagðist ekki vera ljóst gagnvart
hveijum þolinmæði íslenskra bó-
kaútgefanda væri á þrotum og sér
væri enn síður ljóst hvers vegna
forsvarsmenn samtakanna létu
hafa það eftir sér að stefndi í úr-
sögn úr FJÖLÍS. Hann benti á að
samþykktir félagsins gerðu ráð fyr-
ir gerðardómi um ágreiningsefni
milli aðildarfélaga. Sá dómur hefði
ákveðið skiptingu þessara tekna á
grundvelli þeirra gagna sem fyrir
honum lágu og á grundvelli túlkun-
ar á ákvæðum um höfundarétt.
„Menntamálaráðuneytið hefur ekk-
ert með þetta mál að gera. Þetta
er algjört innanhúsmál hjá FJÖLÍS
og því verður ekki ráðið til lykta
nema með samkomulagi félagsaðila
eða gerðardómi." Ragnar taldi við-
brögð eða hugsanlega úrsögn bóka-
útgefenda vera misskilning. Hann
teldi að FJÖLÍS færi eftir sem áður
með innheimtuumboð, jafnvel þótt
eitt eða tvö félög gengu úr samtök-
unum.
Mmjanefnd skáta kynnt
OPIÐ kynningarkvöld verður haldið í Skátahúsinu við Snorrabraut
þriðjudaginn 1. júní og hefst það kl. 20. Er þar fyrirhugað að kynna
starf minjanefndarinnar og framtíðaráætlanir við lok fyrsta starfs-
árs nefndarinnar.
Minjanefnd skáta hóf störf haust-
ið 1?92. Nefndin er samstarfsvett-
vangur Bandalags íslenskra skáta,
Skátasambands Reykjavíkur og St.
Georgsgildanna um íslenskar skáta-
minjar og heimildaöflun um starf
skáta hér á landi.
í minjanefnd skáta sitja: Anna
Kristjánsdóttir, Reykjavík, formað-
ur, Egill Strange, Hafnarfirði,
Guðni Gíslason, Hafnarfirði, Hall-
dóra Þorgilsdóttir, Reykjavík,
Hrefna Hjálmarsdóttir, Akureyri,
og Sveinn Guðmundsson, Reykja-
vík.
Skátaminjar er víða að fínna,
bæði hjá skátafélögum og einstakl-
ingum sem virkir hafa verið í skáta-
starfi um lengri eða skemmri tíma.
Það er hlutverk nefndarinnar að
hafa forystu um skráningu á mun-
um, myndum og rituðum heimildum
sem telja má sögulega mikilvæg í
samstarfi við skátafélög, hópa og
einstaklinga. Verkið skal unnið í
samráði við þá opinberu aðila sem
með slík mál fara. Gert er ráð fyrir
að talsverður hluti þess sem skráð
verður varðveitist áfram þar sem
verið hefur ef aðstæður eru til slíks.
Þá er það einnig hlutverk minja-
nefndar skáta að hafa forystu um
öflun munnlegra heimilda um ís-
lenskt skátastarf og hefur það starf
þegar verið hafið. Skátastarf er
æskulýðsstarf og því eru upplýs-
ingar um ýmsa viðburði og ein-
kenni starfsins einkum til í munn-
legri geymd. Miklu skiptir að skrá
upplýsingar um elstu viðburði og
leggja þannig grunn að söguskrán-
ingu íslenskra skáta.
Verður ljósritun bönnuð?
Leó Löve fulltrúi Félags íslenskra
bókaútgefanda í FJÖLÍS sagði nið-
urstöðu gerðardómsins vera óskilj-
anlega. Gerðardóminn hefði á eng-
an hátt gefið útgefendum nægjan-
lega hlutdeild, einkum ef miðað
væri við það sem annars staðar
þekktist, ekki hvað síst á Norður-
löndunum. Nú fengju bókaútgef-
endur 16% en miðað við þá skipt-
ingu sem tíðkaðist í Danmörku yrði
hlutdeildin sennilega um 40%.
Leó var inntur eftir stöðu málsins
eða hlutdeild ef Félag íslenskra
bókaútgefenda segði sig úr FJÖLÍS.
Nú fengju þeir 16%. Gæti það verið
að þeir fengu engan hlut af marg-
umdeildum greiðslum ríkisins fýrir
ljósritun? Leó sagði bókaútgefendur
hafa til þess rétt að banna þessi
afnot. „Við erum ekki að búa til
ýmislegt efni í bókarformi til þess
að þeir sem það vilja geti, á
ríkiskostnað í opinberum stofnun-
um, fjölfaldað það sem við höfum
lagt stórar fjárhæðir til að fram-
leiða."
........mLo.........ÖTi’fÍiiiM
Sléttanesið IS í heimahöfn. Morgunblaðia/Helga Halid6red6ttir
Sléttanes til heima
hafnar á Þingeyri
Þingeyri.
ÞAÐ var ánægjulegur dagur í lífi Dýrfirðinga þegar togarinn
Sléttanes IS frá Þingeýri sigldi inn Dýrafjörðinn þann 19.
maí að loknum umfangsmiklum breytingum í Gdynia í Pól-
landi þar sem honum var breytt í frystiskip.
Helstu breytingar voru þær að
skipið var lengt um 10,5 metra,
sett á það perustefni, skrokkurinn
var styrktur til siglinga í ís,
vinnsluþilfar allt endurbyggt og
komið fyrir tilheyrandi vélum og
tækjum til flaka og heilfrysti-
vinnslu, íbúðum var fjölgað og
þeim breytt. Skipið var svo sand-
blásið og málað, auk ýmiss ann-
arra lagfæringa.
Að sögn Magnúsar Guðjónsson-
ar framkvæmdastjóra Fáfnis hf. á
Þingeyri mun tilkoma fiystitogar-
ans skapa marga nýja möguleika
í veiðum og vinnslu og renna frek-
ari stoðum undir atvinnulíf á Þing-
eyri. Til að byija með yerður ein-
göngu heilfryst um borð og verður
byijað á grálúðuveiðum en síðar
farið í úthafskarfann. Einnig verð-
ur nú með tiltölulega litlum við-
bótarkostnaði hægt að útbúa
Sléttanesið á rækjuveiðar.
Störfum fjölgar úr 15 í 25 og
að sögn Magnúsar er ekki reiknað
með að störfum í fiskvinnslu í landi
fækki, þar sem togarinn Framnes
landar áfram að hluta til á Þing-
eyri og gerður hefur verið lönd-
unarsamningur við línubátinn Auð-
unn ÍS frá Isafirði auk þess sem
flestir bátar staðarins landa hjá
Fáfni hf.
Áætlaður heildarkostnaður
hljóðaði upp á 150 milljónir og þó
endanlegt uppgjör liggi ekki fyrir
er ljóst að endanlegur kostnaður
verður vel innan eðlilegra skekkju-
marka að teknu tilliti til gengisþró-
unar og ófyrirséðra kostnaðarliða
svo sem að fjarlægja mikla ballest
úr lestarbotni og tjóns á skrúfu
og bol skipsins.
Skipstjóri á Sléttanesi er Vil-
helm Annasson, yfirstýrimaður eri
Kristján Eiríksson og yfirvélstjóri
Þórhallur Gunnlaugsson.
Útgerðarfélag Sléttanessins er
Fáfnir hf. á Þingeyri en það fyrir-
tæki er að meirihluta í eigu
Kaupfélags Dýrfirðinga.
Hagnaður af reglulegri
starfsemi Kaupfélagsins
Aðalfundir Kaupfélagsins og
dótturfyrirtækja þess voru haldnir
í apríl sl. Hagnaður varð af reglu-
legri starfsemi Kaupfélagsins,
rúmar 1,5 milljónir króna, en 56
milljóna króna tap varð hins vegar
á rekstri Fáfnis hf. Þess ber þó
að geta að fiskvinnsla Fáfnis var
rekin með hagnaði og er því allur
taprekstur Fáfnis á Sléttanesi. Það
undirstrikar að sögn Magnúsar
nauðsyn þess að farið var með
togarann í þessar breytingar, en
Sléttanes er sennilega einn dýrasti
ísfisktogari sem smíðaður hefur
verið fyrir íslendinga og var endur-
metið stofnverð skipsins um 930
milljónir króna um síðustu áramót.
Hagnaður varð hins vegar á
rekstri Arnarnúps hf. en það er
útgerðarfyrirtæki Framness ÍS og
er í eigu Fáfnis hf. og íshúsfélags
ísfirðinga hf.
- Helga.
Atvinnulaus-
um ungling-
um boðið
starfsnám
REYKJAVÍKURBORG og Iðnskól-
inn í Reykjavík munu í sumai-
gefa 200 atvinnulausum ungmenn-
um 16-20 ára kost á að setjast á
skóiabekk í Iðnskólanum.
Starfsnám þetta hefst mánudag-
inn 14. júní og lýkur föstudaginn 13.
ágúst. Kennt verður fullan kennslu-
dag milli kl. 9 og 16 á daginn. Innrit-
un mun fara fram í Iðnskólanum frá
2.-4. og 7. júní kl. 10-18. Reykvísk
ungmenni 16-20 ára og atvinnulaus
að staðaldri hafa forgang að starfs-
náminu. Þátttakendur í starfsnáminu
fá greidd laun, 30.000 krónur á
mánuði eða 60 þúsund fyrir sumarið.
Eftirtalin kennslusvið eru í boði:
Tréiðn, málmiðn, rafiðn, tölvugrein-
ar, fataiðnir, bókagerð og hönnun.
Þátttakendur velja eitt þessara
sviða og verður námið bæði bóklegt
og verklegt. Nemendur munu geta
fengið þær einingar sem þeir ná í
sumamáminu metnar inn í Iðnskól-
ann og aðra framhaldsskóla þar sem
sambærilegt nám er í boði.
Félag ungra sjálfstæðismanna á Grundarfirði
FÉLAG ungra sjálfstæðismanna á Grundar-
firði var stofnað á dögunum en þar hefur slíkt
félag ekki verið starfrækt til þessa. Formaður
félagsins er Þórarinn Kristjánsson og ásamt
honum í stjórn og varastjórn eru þau Mlarvin
ívarsson, Halldór Sigurjónsson, Friðfinnur
Nielsson, Margrét Óskarsdóttir, Sóley Soffaní-
asdóttir og María Guðmundsdóttir. Að sögn
Þórarins verður lögð áhersla á að byggja upp
öflugt starf ungra sjálfstæðismanna á Grund-
arfirði og nágrenni ekki síst með tilliti til
sveitastjórnarkosninga á næsta ári. Þá ætli
hið nýja félag sér að taka fullan þátt í starf-
semi Sambands ungra sjálfstæðisinanna.
Stofnfundurinn tókst með ágætum og sóttu
hann nokkrir tugir ungra sjálfstæðismanna
úr Grundarfirði og nágrenni. Einnig mættu á
stofnfundinn þeir Guðlaugur Þór Þórðarson,
formaður SUS, Jón Kristinn Snæhólm, vara-
formaður SUS, og Sturla Böðvarsson alþingis-
maður. Á myndinni má sjá hluta þátttakenda
á stofnfundinum.
Frá Vindáshlíð.
Sumarstarf
KFUKer
að hefjast
SUMARSTARF KFUK í Vindás-
hlíð hefst 31. maí nk., 2. hvíta-
sunnudag, með guðsþjónustu i
Hallgrímskirkju í Vindáshlíð sem
hefst kl. 14.30. Prestur verður
sr. Gísli Jónasson. Einnig verður
barnastund á sama tíma. Að
guðsþjónustu lokinni verður
kaffisala í íþróttahúsinu.
í Vindáshlíð hafa verið reknar
sumarbúðir í 43 ár og á hveiju sumri
dvelja þar um 550 stúikur. Þar eru
bæði barna- og unglingaflokkar og
kvennadagar í lok sumars. Fyrsti
flokkur sumarsins fer í Vindáshlíð
miðvikudaginn 2. júnl.
Annan hvítasunnudag eru allir
hjartanlega velkomnir í Vindáshlíð.