Morgunblaðið - 08.06.1993, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 8. JUNI 1993
19
urnýjaðist eftirminnilega þegar við
Magnús gáfum sameiginlega ein-
kunn fyrir kandídatsritgerð á heim-
ili þeirra á liðnu ári. Honum var
svolítið brugðið þá. Samt töluðum
við helst um skíðaferðir og golf,
fjallaferðir og annað útilíf — og
Halldórsstaði.
Magnús var Þingeyingur fram í
fingurgóma og mat æskuslóðir sínar
mikils. Það getur hver skilið sem
gist hefur Laxárdal. Þar kemur Þór-
unn kona mín til sögu. Hvar sem
við hittumst þreyttust þau aldrei að
ræða ættfræði og átthagabönd. Þeg-
ar við sögðum honum að við hefðum
eitt sumarið gist Halldórsstaði,
spurði hann strax hvort við heðfum
komið í „gamla bæinn“. Þegar við
svöruðum játandi ljómaði hann eins
og barn í vorbyijun.
Magnús var glæsimenni að vall-
arsýn og vel búinn íþróttum til sálar
og líkama. Ég veit að hann var kall-
aður til þegar umdeildum þjóðmálum
þurfti að ráða viturlega til lykta.
Hpnum var treyst til að láta hvorki
fe né frama hafa áhrif á sig. Hann
var ráðhollur án undanbragða. Þess-
ir eiginleikar sameinuðust í þeim
Sigríði svo sem börn þeirra bera
fagurt vitni um. Sannast hið forn-
kveðna að sjaldan fellur eplið langt
frá eikinni. Hjá þeirri þingeysku eik
stöndum við Þómnn nú hnípin og
drúpum höfði í þakkarskuld. Við
biðjum um huggun harmi gegn öllum
til handa.
Magnús Þ. Torfason var og verður
um aldur eftirsóknarverð fyrirmynd
þeirra sem vilja veg lögvísinda mik-
inn. Fáir hafa tærnar þar sem hann
hafði hælana á því sviði. Hitt er þó
mest um vert að enginn verðskuldar
fremur þau eftirmæli að hafa kvatt
þennan heim integer vitae.
Björn Þ. Guðmundsson.
Magnús Þ. Torfason var skipaður
prófessor við lagadeild Háskóla ís-
lands á árinu 1955. Þá var ég við
laganám og varð þannig meðal
fyrstu nemenda hans. Síðar urðum
við samstarfsmenn í lagadeild og
einnig í Hæstarétti, er ég gegndi
þar starfi varadómara í einstökum
málum og sem settur dómari um
skeið. Það var mér mikil gæfa að
njóta vináttu hans og leiðsagnar um
langt árabil. í raun var ég nemandi
hans alla tíð, fyrst sem laganemi og
síðan og ekki síst í samstarfi okkar.
Magnús var skipaður dómari við
Hæstarétt íslands 1970. Síðustu
árin, er hann gegndi prófessorsemb-
ætti við lagadeild, var skipan laga-
náms endurskoðuð og síðan breytt.
Við það starf skipti reynsla og yfir-
sýn Magnúsar miklu máli. Hann
gekk að því starfi með opnum huga
og hleypidómalaust. Jafnan lagði
hann gott til mála. Enginn vissi
heldur betur en hann, að skipan
laganáms, þótt engan veginn þýð-
ingarlaus sé, ræður ekki úrslitum
um það, hvort menn verði góðir lög-
fræðingar. Það eiga þeir fyrst og
fremst við sig sjálfa.
Eins og áður segir, lét Magnús
af prófessorsembætti við lagadeild,
þegar hann var skipaður hæstarétt-
ardómari 1970. Okkur samkennur-
um hans þótti sárt að missa hann,
en þar bætti úr skák að hann var
jafnan reiðubúinn að iiðsinna okkur
áfram. Var mikið til hans leitað og
hann gegndi ýmsum veigamiklum
trúnaðarstörfum fyrir lagadeild.
Voru tengsl hans við deildina alltaf
náin.
Eftir á að hyggja, tel ég að ekki
eigi að harma þá ákvörðun Magnús-
ar á sínum tíma að gegna kalli
Hæstaréttar, þótt lagadeild hafi það
vissulega verið áfall að missa hann
úr röð kennara. I starfi hæstaréttar-
dómara nýttust þekking og fjöl-
breyttir hæfileikar hans til fullnustu,
Hæstarétti og íslenskri lögfræði til
ómetanlegs ávinnings.
Magnús var mikilhæfur dómari,
svo að af bar. Bar þar margt til.
Hann var listrænn og ótrúlega vel
heima í mörgum sviðum mannlegs
lífs. Hann hafði íhugað og lesið sér
til um ótrúlega mörg mál mannlegr-
ar samskipta. Hann var mennta- og
menningarmaður í þeim rétta skiln-
ingi þess orðs. Skilningur hans var
skarpur og eljan einstök.
Magnus var ekki ókunnugur
dómarastarfi, þegar hann var skip-
aður hæstaréttardómari 1970. Hann
hafði verið við dómstörf hjá borgar-
dómaraembættinu í Reykjavík, áður
en hann varð prófessor, og síðan sem
varadómari um langa hríð í Hæsta-
rétti eftir það. Hann hafði því reynsl-
una og ekki skorti þekkinguna. Hann
hafði verið afburða námsmaður og
þekking hans á sviði kennslugreina
sinna var djúpstæð. Hann lét heldur
ekki þar við sitja. Hann gekk að
hveiju verki af mikilli einbeitni og
atorku, þar á meðal hveiju máli, sem
kom í hlut hans að fást við í Hæsta-
rétti. Öðlaðist hann yfirburðaþekk-
ingu og færni á flestum sviðum lög-
fræðinnar.
Það var lærdómsríkt að fylgjast
með því, hveijum tökum Magnús tók
lögfræðileg viðfangsefni. Hann
greindi kjarna hvers máls á grund-
velli rækilegrar könnunar og íhug-
unar málavaxta. Ályktanir hans
byggðust á einstakri lögfræðiþekk-
ingu og skarpskyggni og rök sín
flutti hann af mikilli hófsemd. Ég
tel að hann hefði oft átt að fylgja
skoðunum sínum fram afdráttar-
lausar og af meiri afli, en þar strand-
aði þá á hógværð hans og virðingu
fyrir skoðunum annarra. Hann var
ritsnjall og ritaði fagra hönd. Var
unun að lesa þann texta, sem hann
hafði skrifað. Hann á mörg listaverk
geymd í dómasafni Hæstaréttar,
sum undir eigin nafni einu, en örmur
af skiljanlegum ástæðum ekki. í síð-
ara tilvikinu er ekki erfitt að ráða
í, hver sé höfundurinn.
Sem dómari komst Magnús ekki
hjá því að taka erfiðar ákvarðanir
og skera úr flóknum og viðkvæmum
málum. Undan því vékst hann ekki,
en það hlaut að taka á hann. Þrátt
fyrir hæfni sína og þekkingu voru
dómstörf honum ekki létt verk. Hann
fann sig stundum knúinn til að taka
hart á misfellum í flutningi og með-
ferð mála, en ávallt fór því víðs fjarri,
að hann gerði strangari kröfur til
annarra en sín sjálfs. Honum féll
þungt, þegar hann þurfti að fjalla
um mál, þar sem greina mátti óvönd-
uð vinnubrögð og hirðuleysi. Það var
honum mikil raun, þegar hann varð
lágkúru var, enda þótt hann léti
sjaldnast á því bera.
Magnús var á 72. aldúrsári, þegar
hann lést. Andlegu atgervi sínu hélt
hann til hinsta dags. Það eru að sjálf-
sögðu óvægin örlög, að nú skuli fall-
inn frá þessi snillingur og öðlingur,
sem hefði að öðrum kosti miðlað
samferðamönnum sínum svo miklu
um mörg ókomin ár. Það er því
miður ekki alltaf svo, að maður komi
í manns stað. Eftir stendur hins
vegar, að hann verður okkur, sem
þekktum hann og fáumst við úrlausn
vandamála í samskiptum manna,
jafnan fyrirmynd um viðhorf og
vinnubrögð.
Magnús Þ. Torfason var kvæntur
Sigríði Þórðardóttur og naut um-
hyggju hennar og stoðar, sem hann
mat að verðleikum. Ég flyt henni
og fjölskyldu þeirra allri samúðar-
kveðjur.
Gaukur Jörundsson.
Magnús Þórarinn Torfason var
fæddur á Halldórsstöðum í Laxárdal
í Suður-Þingeyjarsýslu 5. maí 1922
og var því rúmlega 71 árs gamall
er hann lést 1. júní. Foreldrar Magn-
úsar voru Torfi Hjálmarsson bóndi
á Halldórsstöðum og Kolfinna
Magnúsdóttir kona hans. Torfi var
sonur Hjálmars Jónssonar bónda og
organista á Ljótsstöðum í Laxárdal
bróðir Ragnars H. Ragnar tónlistar-
frömuðar á ísafirði. Hjálmar var af
mývetnsku bergi brotinn, af Skútu-
staðaætt, bróðir séra Árna er lengi
var prestur á Skútustöðum en Árni
var faðir sr. Gunnars Ámasonar og
þeirra systkina. Móðir Torfa var
Áslaug Torfadóttir Bjarnasonar
skólastjóra og búnaðarfrömuðar í
Ólafsdal. Áslaug var móðursystir
SJÁ SÍÐU 40
HÚSGÖGN
FYRIR HAGSÝNA

— l«áiBÉÉ& Mmy- < ■hm'
[ 1 ■
I-''.. &
Hillusamstæður,
5 litir. Kr. 29.900.
Bóka-
hillur,
3 litir.
Verð frá
kr. 3.900.
Fataskápar, ýmsar gerðir.
Hvítt/svart.
Verð frá kr. 15.900.
Sendum í kröfu.
Lyngási 10, sími 654535.
Opið virka daga kl. 12-17.
VZterkurog
kJ hagkvæmur
auglýsingamiðill!
fHnirpimMaMfo
784.000
Pony er sparneytinn,
framhjóladrifinn og öflugur
fjölskyldubíll á lægra verði
en smábíll.
Innifalið í verði er ryðvörn,
útvarp/segulband
með fjórum hátölurum.
Leitið nánari upplýsinga
og reynsluakið þessum
skemmtilega bíl.
OPIÐ Á LAUGARDÖGUM FRÁ KL. 10:00 TIL 16:00
BIFREIÐAR & LANDBÚNAÐARVÉLAR HF. • ármúla 13 • SÍMI: 68 12 00 • BEINN SÍMI: 3 12 36
VERÐ RÐEINS
FRÁ KR.
ÖRKW 2114-79-25