Morgunblaðið - 08.06.1993, Blaðsíða 34

34
MORGUNBLAÐIÐ VIÐSKIPTI/ATVINNULÍF ÞRIÐJUDAGUR 8. JÚNÍ 1993
SEIKOSHA
TÖLVUPRENTARAR
Tæki á
einstöku veröi
SKIPHOLTI 17 ■ 105 REYKJAVjK
SfMI: 91-627333 - FAX: 91-620622 Cjl_ll_)
SP-1900 Al
Góður fyrir
ritvinnslu og nótur
X
Stœrðir 50 -100 mm.
Lengd í rúllu 50-200 mtr.
X
Tilvalið þar sem rœsa þarf
tram land. Vara sem
vinnur með þér, auðveld í
meðhöndlun.
i
*
VATNSVIRKINN HF.
ÁRMULA 21 SIMAR 686455 - 685966
FAX 91-687748
Sendum í póstkröfu!
Gott verð —
Gæðaþjónusta
ÍSETNING
Á STAÐNUM
Iðnþróunarsjóður
Eiginfjárstaðan í
2,5 miUjarða 1995
Sjóðurinn verður þá hrein eign íslenskra stjórnvalda
IÐNÞRÓUNARSJÓÐUR mun verða alfarið eign íslenskra stjórnvalda
árið 1995 en þá verða liðin 25 ár frá stofnun hans. Eiginfjárstaða
sjóðsins á þessum tímamótum mun nema um 2,5 milljörðum króna
en undanfarin ár hafa útlán sjóðsins numið ríflega milljarði króna
árlega. Oluf Christian Muller ráðuneytisstjóri norska atvinnumála-
ráðuneytisins, sem setið hefur i sljórn sjóðsins frá upphafi segir að
á heildina litið sé reynslan af honum góð þótt vissulega hafi ýmis
verkefni sem sjóðurinn styrkti á sínum tíma ekki gengið sem skyldi.
Má nefna ullariðnaðinn og skipasmíðar sem dæmi um slíkt.
Stofnun þessa samnorræna sjóðs
má rekja til aðildar íslands að
EFTA en þá ákváðu Norðurlöndin
í samvinnu við íslendinga að koma
sjóðnum á fót til að renna styrkari
stoðum undir íslenskan iðnað og
iðnaðarframleiðslu að fiskvinnslu
undanskilinni. Stofnfé sjóðsins nam
100 milljónum norskra króna.
Oluf Christian Muller segir að
þegar sjóðnum var komið á fót hafi
framleiðni í íslenskum iðnaði verið
um helmingi lægri en hún var á
hinum Norðurlöndunum og hafí
sjóðnum m.a. verið ætlað það hlut-
verk að glíma við það vandamál.
„Það hefur ætíð háð íslenskum iðn-
aði að hann hefur þurft að fylgja
því sem er að gerast í fiskvinnslu
og veiðum," segir Oluf. „Sem dæmi
má nefna að allar ákvarðanir í geng-
ismálum hafa tekið mið af físk-
vinnslu og veiðum og þær síðan
brenglað samkeppnisstöðu iðnaðar-
ins.“
Breytt hlutverk
I máli Oluf Christian kemur fram
að hlutverk sjóðsins hafi breyst
nokkuð á síðustu árum á þann hátt
að skuldbreytingalán eru orðin al-
gengari á kostnað lána til fram-
eftir Stefán
Hrafnkelsson
Fyrri grein
Fimmtudaginn 20. maí síðastlið-
inn birtist áhugaverð grein eftir
Ölfu Kristjánsdóttur bókasafns-
fræðing um skjalastjórn og tölvur
í atvinnurekstri. I greininni er rak-
in fjárfesting fyrirtækja í tölvubún-
aði undanfarin ár og komist að
þeirri niðurstöðu að sú fjárfesting
hafi ekki skilað þeim arði sem
búist hafi verið við. Ástæðuna tel-
ur hún lélega skjalastjórn í fyrir-
tækjum sem rekja megi til þess
að innra skipulagi sé ábótavant.
Ástæða þessara skrifa er fyrst
og fremst sú að mjög var hallað á
tölvuvæðingu almennt, samanber"
millifyrirsögnina „Tölvumar auka
vandann" og þeirri niðurstöðu að
áður en að tölvuvæðingu kæmi
væri nauðsynlegt að skipuleggja
skjalastjórnun. Af greininni má
einnig draga þá ályktun að tölvurn-
ar orsaki það að skjalastjórnun í
fyrirtækjum sé ábótavant. Sann-
leikurinn er sá því miður að tölvu-
menn hafa ekki álitið skjalastjórn-
un sitt fag fram að þessu, en ætl-
að það sérfræðingum á því sviði.
Það að sérfræðingar á því sviði
hafa ekki náð að selja sínar hug-
myndir betur en greinin lýsir hefur
opnað augu stórra hugbúnaðarað-
kvæmda og fjárfestinga. „Og nefna
má að ráðgjafarþjónusta var snar
þáttur í starfseminni fyrstu 10
starfsár sjóðsins en talsvert hefur
dregið úr henni á síðustu árum,“
segir Oluf.
Aðspurður um hlutverk sjóðsins
með breyttum aðstæðum í kjölfar
EES-samningsins segir Oluf að það
sé hans mat að sjóðurinn geti orðið
svipuð lyftistöng á þeim vettvangi
og hann var með tilkomu EFTA.
Hann nefnir sem dæmi að Iðnþró-
unarsjóður hefur stuðlað að þróun
hlutabréfamarkaðar á íslandi með
stofnun dótturfélags síns Draupnis-
sjóðsins. Hlutverk Draupnissjóðsins
er að fjárfesta í hlutabréfum meðal-
stórra og stórra fyrirtækja sem ekki
leggja hömlur á viðskipti með hluta-
bréf sín og stefna að opinberri
skráningu þeirra.
100 milljón króna hagnaður
Samkvæmt ársskýrslu Iðnþróun-
arsjóðs fyrir síðasta ári nam hagn-
aður af rekstri sjóðsins 100 milljón-
um króna miðað við 15 milljón króna
hagnað árið áður. Útborguð lán á
síðasta ári námu 1,2 milljörðum
króna og var eftirspum eftir lánsfé
svipuð og árið á undan. Minna var
ila fyrir því tækifæri að tölvuvæða
skjalavörslu. Tímamir breytast og
mennirnir með, og hafa nú verið
þróaðir aðgengilegir ET (einkat-
ölvu) hugbúnaðarpakkar sem taka
á áðurgreindum vanda. Efa ég
ekki að sérfræðingar í skjalavörslu
hafi tekið þátt í þróun þessara
pakka. í grein Ölfu er lagt til að
skjalavistunarkerfi sé unnið áður
en tölvuvæðing hefst. Undirritaður
telur samstarf tölvumanna, not-
enda og sérfræðinga í skjalavörslu
mun heppilegri lausn en stungið
er upp á í greininni.
Arður af tölvuvæðingu
Hvað varðar arð af tölvuvæð-
ingu undanfarin ár er sú skoðun
sem fram kemur í greininni mjög
vinsæl meðal ráðgjafa þessa dag-
ana og tíðrædd í fagtímaritum. Það
sem oft gleymist í þessum saman-
burði er þróun upplýsingatækninn-
ar yfir lengra tímabil. Hver væri
samkeppnisstaða fyrirtækja í dag
sem horft hefðu fram hjá tölvu-
væðingu? Þó staðreyndirnar sýni
að tölvumar hafi hvorki minnkað
pappír né aukið afköst starfs-
manna þá hafa þær átt stóran
þátt í því að þessir sömu starfs-
menn hafa aðgang að sífellt aukn-
um upplýsingum og náð að auka
þjónustu fyrirtækja.
Ef horft er til lengri tíma má
segja að aðeins á tveimur tímabil-
um skuldbreytingar en á liðnum
áram og vanskil hafa minnkað.
Af einstökum iðngreinum var
mest lánað til matvælaiðnaðar eða
288 milljónir króna en um þriðjung-
ur Iána var til fyrirtækja íjmiskon-
ar þjónustustarfsemi. Á fyrstu
starfsárum sjóðsins vora útlán ein-
skorðuð við iðnað, einkum útflutn-
ings- og saamkeppnisiðnað en á síð-
ustu áram hefur starfssviðið víkkað
og leitast sjóðurinn við að lána til
hverskonar arðbærrar starfsemi.
Matvælaiðnaður
Hákon Jóhannesson sagði í sam-
tali við Morgunblaðið, að NSF væri
virt sjálfstæð stofnun sem einkum
gerði úttekt á tækjum fyrir matvæla-
iðnað og þjónusta hennar stæði nú
opin íslenskum fyrirtækjum á því
sviði. Þannig gætu framleiðendur véla
og búnaðar fyrir matvælaiðnað, svo
og framleiðendur átappaðs vatns ósk-
að eftir prófunum og mati frá fyrir-
tækinu, með hliðsjón af þeim stöðlum
um í fortíðinni (sjá mynd) hafí tölv-
umar staðið undir þeim vænting-
um sem til þeirra hafi verið gerð-
ar. Fyrra tímabilið nær yfir þann
tíma þegar verið er að tölvuvæða
bókhald fyrirtækja og síðara tíma-
bilið er þegar einkatölvurnar halda
innreið sína. Á myndinni er einnig
skyggnst inn í framtíðina og spáð
fyrir um næsta tímabil sem vænst
er til að valdi þáttaskilum í tölvu-
væðingu. Öllum til mikillar ánægju
er þetta tímabil að hefjast og má
segja að væntingarnar séu bundn-
ar við svokallaða hópvinnupakka
(groupware). Tengsl hópvinnu-
pakka við skjalavörslu er þannig
að segja má að skjalavarsla sé einn
af hornsteinum hópvinnupakka.
Hópvinnupakkar
Frá því ég byijaði að kynna mér
hópvinnupakka fyrir liðlega tveim-
ur árum hef ég forðast eins og
heitan eld að skilgreina hvað þeir
gera, en vil þess í stað vísa á grein
eftir Peter Coffee þar sem sagt
er: „Hópvinnupakkar eru ekki
lausn, lausnin felst í því sem gert
er úr þeim.“ Það var á þessum
forsendum sem lögð hefur verið
áhersla á að samhliða kynningu á
hópvinnupakka sé tilbúið verkefni
sem nýtir sér kosti þess og útskýr-
ir notkunina. Fjallað verður lítil-
lega um slíkt verkefni í síðari grein,
en í örfáum orðum má Iýsa hóp-
Morgunblaðið/Júlíus
í stjórn í 23 ár—
OLUF Christian Muller hefur set-
ið í stjórn Iðnþróunarsjóðs frá
upphafi sjóðsins eða samtals í 23
ár. Sjóðurinn verður alfarið eign
íslenskra stjórnvalda eftir tvö ár.
sem fyrirtækið styðst við, og öðlast
rétt til að nota merki NFS á vörurn-
ar, að uppfylltum tilskildum kröfum.
NSF-Intemational hefur höfuð-
stöðvar í Bandaríkjunum og hefur
starfað þar í hálfa öld. Hákon segir
að starfsemi þessarar rannsókn-
arstofnunar sé nú orðin þekkt og við-
urkennd um allan heim og að á mark-
aðnum séu þúsundir vörategunda,
sem beri merki hennar.
Stefán Hrafnkelsson
vinnupakka sem kerfi sem hefur
það markmið að gera vinnuhópa
skilvirkari. Leiðimar sem boðið er
upp á til að ná þessu markmiði eru
einföld samskipti, öflug skjala-
varsla og eiginleikar sem tryggja
að hægt sé að aðlaga kerfið að
sérhæfðum vinnuferlum. Flestir
slíkir pakkar byggja á öflugri
tækni, s.s. grafísku notendavið-
móti, margmiðlun (multimedia),
myndgeymslu (imaging), texta-
vinnslukerfi (text retrieval) svo
eitthvað sé nefnt.
Skjalavarsla í hefðbundnu
ritvinnslukerfi
Alfa bendir réttilega á mikilvægi
þess að ferli skjala sé vel skilgreint
og þættir skjalastjórnunar, mynd-
un skjala, notkun þeirra, endur-
heimt, vernd og endanleg ráðstöf-
Sjónarhorn
Skjalastjóm og tölv-
ur í atvinnurekstri
íslendingur fær
umboð fyrir NSF
HÁKON Jóhannesson, matvælafræðingur hjá Matvælatækni hf., hefur
fengið umboð frá bandarísku rannsóknarstofnuninni National Sanitati-
on Foundation til að annast kynningarstarf og veita milligöngu um
þjónustu hennar hér á landi. NSF hefur átt þátt í gerð staðla og viðmið-
unarmarka fyrir tæki og búnað, vörur og þjónustu, hvað varðar heil-
brigði og áhrif á umhverfi.