Morgunblaðið - 08.06.1993, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 8. JÚNÍ 1993
29
Morgunblaðið/Sigurgeir
Fylgst með saltfiskverkun
FORSETI Portúgals fór til Vestmannaeyja síðastliðinn laugardag. Hér
sést hann skoða Vinnslustöð Vestmannaeyja, en þar fylgdist hann
meðal annars með saltfiskverkun og pökkun.
Opinberri heimsókn forseta Portúgals lokið
V eðurguðirnir
léku við gestina
OPINBERRI heimsókn Dr. Mário
Soares, forseta Portúgal, lauk á
sunnudaginn. Seinni hluta laugar-
dags eyddi hann í Vestmannaeyj-
um og um kvöldið hélt hann boð
til heiðurs forseta Islands, Vigdísi
Finnbogadóttur. A sunnudag skoð-
aði hann Listasafn Islands og flaug
svo heimleiðis á hádegi. Veður var
hið besta alla þijá dagana, sem
heimsóknin stóð yfir, og á laugar-
dag var veðrið sérlega fallegt.
í Vestmannaeyjum tóku Guðjón
Hjörleifsson bæjarstóri og frú Rósa
Guðjónsdóttir á móti gestunum. Farið
var með forsetahjónin í skoðunarferð
um Nýja hraunið og staldrað var við
í Vinnslustöð Vestmannaeyja, þar sem
fylgst var með saltfískverkun. Farið
var með gestina í bátsferð og voru
fuglabjörgin í Yztakletti meðal annars
skoðuð í þeirri ferð.
Eftir tæplega þriggja klukkustunda
dvöl í Vestmannaeyjum var aftur hald-
ið til Reykjavíkur, þar sem Soares var
með hátíðarkvöldverð til heiðurs for-
seta íslands.
Sýndi listaverkum áhuga
Á sunnudeginum fór forseti Port-
úgals í Listasafn íslands og fylgdi
Bera Nordal, forstöðumaður safnsins,
honum um safnið. Forsetanum fannst
safnið mjög áhugavert og sýndi ís-
lensku verkunum mikinn áhuga. Á
hádegi sunnudags lauk svo heimsókn-
inni þegar Dr. Mário Soares, kona
hans María Barroso Soares og fylgd-
arlið þeirra flugu heimleiðis.
Morgunblaðið/Einar Falur
Forseti kvéður
OPINBERRI heimsókn Dr. Mário Soares, forseta Portúgals, til íslands
lauk á hádegi á sunnudag. Hafði hann þá verið hér á landi frá því á <
föstudag, 4. júní. Hér sést hann kveðja á Reykjavíkurflugvelli.
AF INNLENDUM
VETTVANGI
AGNES BRAGADÓTTIR
Kratar stokka upp
í ráðherraliði sínu
Búist við ríkisráðsfundi næsta mánu-
dag til þess að ganga frá stólaskiptum
LENDING er nú fengin í ráðherrauppstokkun Alþýðuflokksins, eftir
miklar vangaveltur og vendingar, þar sem mál hafa þróast með nokk-
uð óvæntum hætti. Það mun ekki hvað síst hafa verið Karl Steinar
Guðnason, þingmaður flokksins í Reykjaneskjördæmi sem hjó á þá
hnúta sem þvældust fyrir flokksforystunni, þegar leið að ákvörðunum
um hvað gert yrði, þegar Jón Sigurðsson lýsti því yfir að hann segði
af sér ráðherradómi, þar sem hann hygðist sækja um stöðu seðlabanka-
stjóra. Óvissa er svo um hvort áframhaldið verður friðsamlegt í krata-
herbúðum eða ekki. Þingflokkur Alþýðuflokksins samþykkti á fundi
sínum í gærkveldi tillögu formanns flokksins, Jóns Baldvins Hanni-
balssonar, í þá veru að Guðmundur Árni Stefánsson komi nýr inn í
ríkisstjórnina, en auk Jóns Sigurðssonar láti Eiður Guðnason umhverf-
isráðherra af ráðherradómi að eigin ósk og taki við stöðu sendiherra
íslands í Osló, Noregi. Þingflokkurinn greiddi á liinn bóginn atkvæði
um hvort þeirra Össurar Skarphéðinssonar eða Rannveigar Guðmunds-
dóttur taki við ráðherraembætti Eiðs og fóru leikar þannig að Össur
hlaut sjö atkvæði en Rannveig fimm. Þessar breytingar voru síðan
kynntar flokkstjórnarfundi Alþýðuflokksins í gærkvöldi. Samkvæmt
upplýsingum Morgunblaðsins gætti mikillar óánægju á flokksstjórn-
arfundinum í röðum fulltrúa Reykjanesskjördæmis og meðal kvenna,
en aðrir virtust sáttir við þessa niðurstöðu. Búist er við að ríkisráðs-
fundur verði haldinn næstkomandi mánudag til þess að ganga með
formlegum hætti frá breytingunum.
Jón Sigurðsson greindi þingflokki
Alþýðuflokksins frá því á þing-
flokksfundi í gærkveldi, að hann
hygðist sækja um stöðu seðlabanka-
stjóra, og hann myndi ekki sitja
áfram sem ráðherra í ríkisstjórn eft-
ir að hann hefði sent slíka umsókn
frá sér. Umsóknarfrestur um stöðu
seðlabankastjóra rennur út þann 15.
júní næstkomandi.
Á þingflokksfundinum í gærkveldi
varð fljótt ljóst að til harðra átaka
myndi koma, hvort sem formaðurinn
gerði tillögu um Rannveigu eða Öss-
ur, og munu stuðningsarmar hvors
um sig hafa haft í heitingum og
hótunum á báða bóga. Því varð það
niðurstaða Jóns Baldvins að leggja
til við þingflokksfund að kosið yrði
leynilegri kosningu um það hvort
þeirra hlyti ráðherraembætti og sigr-
aði Össur eins og áður segir.
Samkvæmt upplýsingum Morg-
unblaðsins hefur það verið mat
meirihluta þingflokks Alþýðuflokks-
ins, allt frá því vangaveltur um eftir-
mann Jóns Sigurðssonar í ríkisstjórn
hófust fyrir alvöru, að Karl Steinar
væri sjálfsagður eftirmaður hans.
Karl Steinar mun aldrei hafa sóst
eftir slíku embætti, en á hinn bóginn
látið í veðri vaka að hann væri reiðu-
búinn, ef formaður flokksins og
flokksforysta mæti slíkt nauðsyn-
legt.
Andóf krata gert óvirkt
Því varð að ráði, eftir að hug-
myndir um uppstokkun fóru að taka
á sig mynd, að formaðurinn gerði
tillögu um að Sighvatur Björgvins-
son, heilbrigðisráðherra flytti sig um
set í ríkisstjórn og tæki við embætt-
um Jóns Sigurðssonar sem við-
skipta- og iðnaðarráðherra, en Guð-
mundur Ámi Stefánsson, bæjarstjóri
í Hafnarfirði, sem tekur við sæti
Jóns á þingi, kæmi beint inn í ríkis-
stjórn og tæki við stjórn heilbrigðis-
og tryggingamála.
Með þessari ráðstöfun mun for-
maður flokksins hafa séð í hendi
sér, að hægt væri að hafa hemil á
Guðmundi Árna, sem að líkindum
hefði ella lent í bullandi andófi á
þingi í flestum ef ekki öllum málum,
dyggilega studdur af Heydala-
klerknum, bróður sínum Gunnlaugi,
og oft á tíðum einnig af þingflokks-
formanninum Össuri Skarphéðins-
syni, fengi hann ekki ráðherraemb-
ætti.
Þar sem Eiður Guðnason hefur
einnig verið orðaður við það að vera
á útleið úr pólitík, eins og þeir Jón
Sigurðsson og Karl Steinar, mun
flokksformaðurinn hafa séð sér leik
á borði með því að bjóða Eiði sendi-
herrastöðu í Noregi og gera tillögu
um að fá einnig inn í ríkisstjórn
Össur Skarphéðinsson, þingflokks-
formann.
En þar misreiknaði formaðurinn
sig illilega, því kvennahreyfingin
innan Alþýðuflokksins, svo og Jó-
hanna Sigurðardóttir, félagsmála-
ráðherra gerðu beinlínis kröfu til
þess að Rannveig Guðmundsdóttir
yrði umhverfisráðherra en ekki Öss-
ur. Sú krafa er talin samkvæmt
upplýsingum Morgunblaðsins hafa
notið víðtæks stuðnings almennra
krata. Formanninum var því nokkur
vandi á höndum í gær, er hann und-
irbjó tillögur sínar, þar sem hann
átti á hættu að mæta mikilli mót-
stöðu innan eigin flokks^ ef hann
gerði tillögu um Össur. Á tímabili
stóð því til í gær, að ákvörðunum
um Eið og Össur og/eða Rannveigu
yrði slegið á frest, fram á haustið,
en Eiður mun hafa þvertekið fyrir
að slíkri ákvörðun yrði frestað, fyrst
hún hafði á annað borð verið tekin.
Jón Baldvin valdi því þann kostinn
að gera tillögu um hvorugt þeirra
sem styrrinn stóð um, heldur að láta
þingflokkinn greiða atkvæði um ráð-
herrakandídatana tvo, og sigraði
Össur í þeirri atkvæðagreiðslu með
tveimur atkvæðum. Ekki mun sú
niðurstaða verða til þess að sátt og
samlyndi einkenni störf þingflokks
Alþýðuflokksins á næstunni, því Jó-
hanna Sigurðardóttir gekk afar hart
fram í þeirri viðleitni sinni að fá
stöllu sína Rannveigu inn í ríkis-
stjórn, og vitað er að þær munu
vart sætta sig við þessa niðurstöðu
þegjandi og hljóðalaust. Hefði Össur
á hinn bóginn farið halloka fyrir
Rannveigu, hefði líkast til engu frið-
vænlegra orðið meðal krata, þar sem
Össur hafði þegar hótað öllu illu og
sagst mundu fara gegn ráðherraliði
Alþýðuflokksins að vild, fengi hann
engan stólinn.
Fyrst Karli Steinar var ráðherra-
embætti jafnlaust í hendi og raun
ber vitni, þá var þar með möguleiki
fyrir Jón Baldvin að stokka upp ráð-
herralið sitt með þeim hætti að Guð-
mundur Árni og Össur kæmu inn í
ríkisstjórn, og þar með hefur honum
að líkindum tekist að gera andófs-
arm þingflokksins hálflamaðan, ekki
síst fyrir þá sök, að Guðmundur
Árni, bróðir Gunnlaugs tekur sæti í
ríkisstjórn. En í kjölfar atkvæða-
greiðslunnar í gærkveldi er þó með
öllu óljóst á hvern hátt kvenarmur
þingflokksins mun starfa á næstu
mánuðum og misserum, og því
ótímabært með öllu að lýsa yfir löm-
un eða hálflömun óánægðra krata-
þingmanna.
Búist er við að Karl Steinar verði
ekki öllu lengur þingmaður Alþýðu-
flokksins í Reykjaneskjördæmi,
heldur taki hann innan tíðar við for-
stjórastarfi Tryggingastofnunar rík-
isins af Eggert Þorsteinssyni.
Ríkisráðsfundur næsta
mánudag
Reiknað er með því að ríkisráðs-
fundur verði haldinn næsta mánu-
dag, þann 14. júní og þar verði geng-
ið frá ofangreindum breytingum,
með formlegum hætti, samkvæmt
lögum og reglum og ráðherraskiptin
fari fram.