Morgunblaðið - 08.06.1993, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 8. JÚNÍ 1993
Sósíalistar vinna óvæntan kosningasigur á Spáni en missa þingmeirihluta
Gonzalez verð-
ur að reiða sig á
þjóðernisflokka
Madríd. Reuter.
SIGUR sósíalista í þingkosningunum á Spáni um helgina, fjórði kosn-
ingasigur flokksins í röð, er öðru fremur persónulegur sigur Felipe
Gonzalez forsætisráðherra. Tók hann af skarið í erfiðum innanflokks-
deilum vegna spillingarmála og ákvað að stjórna sjálfur kosningabar-
áttunni. Er góð frammistaðu hans á lokaspretti konsingabaráttunnar
sögð hafa ráðið úrslitum; hann hafi snúið nær fyrirfram bókuðu tapi
í kosningasigur. Hlutu sósíalistar 159 þingsæti af 350 og þurfa því
í fyrsta sinn að semja við smáflokka til þess að geta stjórnað. Líkleg-
ast var talið að þeir sneru sér til katalónska flokksins Convergencia
i Unio (CiU) sem hlaut 17 þingmenn og ef til vill reynist þeim nauð-
synlegt einnig að tryggja sér stuðning þjóðarflokks Baska.
„Felipe Gonzalez er reynslumikill Jose Maria Aznars, sem hafði smá-
og hæfileikaríkur leiðtogi, þjóðar-
leiðtogi, Evrópuleiðtogi. Sigurinn
er einkum að þakka framgöngu
hans sjálfs,“ sagði Eduardo Martin
Toval formaður þingflokks sósíal-
ista þegar úrslitin lágu fyrir.
Töpuðu þingmeirihluta
Sósíalistar töpuðu þingmeirihluta
sínum og alls 16 þingsætum. í kosn-
ingunum 1989 hlutu þeir 39,87%
atkvæða en 38,68% nú. Þjóðflokkur
vegis forskot á Sósíalistaflokkinn í
skoðanakönnunum, hlaut 141 þing-
sæti, bætti við sig 34 mönnum og
jók kjörfylgi úr 25,97% í 34,82%.
Sameinaðir vinstrimenn bættu við
sig einu þingsæti, fengu 18, en
fjórði stærsti flokkurinn er Katalón-
íuflokkurinn Convergencia i Unio
með 17 þingmenn. Sjö flokkar til
viðbótar hlutu 1-5 þingmenn hver.
Síðustu skoðanakannanir fyrir
kosningar, sem birtar voru viku
URSTIT KOSNINGANNA A SPANI
Sósíalistaflokkurinn vann fjórðu þingkosningarnar
í röð á sunnudag en misstu þó meirihluta á þingi.
Opinber bráðabirgðaúrslit
Atkvæða- Sæti í neðri
hlutfall deild þingsins
75% kjörsókn
Sæti i neðri
deiló þingsins
erualls 350
REUTER
Sósíalistaflokkurinn (PSOE)
Þjóðarftokkurinn (PP)
Sameinaðir vinstri menn (IU)
Convergencia i Unio (CiU)
Baskneski þjóðernisflokkurinn (PNV)
Kanaríeyjasambandið (CC)
Herri Batasuna (HB)
Sósíaiíski og demókr. miðfl. (CDS)
Aragonflokkurinn (PA)
Eusko Alkartasuna (EA)
Valensfusambandið (UV)
Esquerra Republica (ERC)
1993 1989 1993 1989
38,68 39,87 159 175
34,82 25,97 141 107
9,57 9,13 18 17
4,95 5,07 17 18
1,24 1,25 5 5
0,88 4 -
0,88 1,06 2 4
1,76 7,95 0 14
0,61 035 1 1
0,55 0,67 1 2
0,48 0,71 1 2
0,80 0,41 1 -
Fögnuður á Spáni
STUÐNINGSMENN sósíalista kunnu sér ekki læti þegar Ijóst var orðið að Sósíalistaflokkurinn hefði
farið með sigur af hólmi í þingkosningunum á Spáni á sunnudagskvöld.
fyrir kjördag, sýndu að Þjóðflokkur
Aznars hafði lítilsháttar forskot á
sósíalista. Þá hafði seinna sjónvarp-
seinvígi Gonzalezar og Aznars ekki
farið fram en sá síðarnefndi var
talinn ótvíræður sigurvegari þess
fyrra. Þar hafði hann af nægu að
taka til að gagnrýna stjórn sósíal-
ista; viðvarandi efnahagskreppu,
ört vaxandi atvinnuleysi og þrennar
gengislækkanir pesetans á átta
mánuðum. Því til viðbótar höfðu
fréttir af fjármálahneykslismálum
skaðað sósíalista.
í seinna einvíginu, mánudaginn
fyrir kosningar, sneri Gonzalez tafl-
inu hins vegar alveg við. Sótti hann
hart að Aznar og afhjúpaði m.a.
úrræðaleysi hans í efnahagsmálum.
í vikunni fyrir kjördag fór forsætis-
ráðherrann sem logi um akur og
bað um áframhaldandi stjórnarum-
boð. Þjóðin þyrfti á 10 ára reynslu
sósíalista að halda meðan hún ynni
sig út úr efnahagskreppu, sagði
hann.
Réði Franco-grýla úrslitum
Talið er að það hafi ráðið úrslit-
um um hvernig þrjár milljónir kjós-
enda, sem lengst af voru óákveðn-
ir, greiddu atkvæði, að Gonzalez
notaði Franco-grýluna gegn Þjóð-
flokknum á lokasprettinum. Rifjaði
upp kjör Spánveija á dögum ein-
ræðisherrans Francisco Franco og
varaði þá við Þjóðflokknum með því
að segja að Spánvetjar þekktu það
alltof vel af eigin reynslu hvað það
væri að búa við hægri stjórn.
Aznar hélt því ítrekað fram í
kosningabaráttunni að ekkert
myndi breytast héldu sósíalistar
velli í kosningunum; gamla falleink-
unastefnan yrði áfram við lýði.
Gonzalez hélt öðru fram í gær.
Hann sagðist hafa meðtekið skila-
boð þau sem í úrslitunum fælust;
þjóðin vildi breytingar og hann
myndi breyta um áherslur. Hann
sagðist myndu einbeita sér að því
að ráða bót á 22% atvinnuleysi og
hét því að ný stjóm yrði fersk, skip-
uð mörgum nýjum mönnum.
Völdin dreifast
Stjómmálaskýrendur sögðu í
gær að niðurstöður kosninganna
ættu eftir að leiða til meiri vald-
dreifingar á Spáni þar sem 11 ára
valdaforræði sósíalista væri lokið.
Óhjákvæmilega verður Gonzalez að
leita eftir stuðningi annarra flokka
og fylkinga við stjórnarmyndun.
Flokkur Katalóníumanna, CiU, er í
sterkri stöðu og Miquel Roca flokks-
leiðtogi sagðist í gær myndu færa
sér þessa stöðu í nyt í hugsanlegum
stjórnarmyndunarviðræðum.
Helsta krafa flokksins verður að
Katalóníumenn fái forræði yfir eig-
in tekjuskatti. Stjómmálaskýrendur
sögðu að sósíalistar kæmust aldrei
hjá því að láta undan kröfum CiU.
Þeir hafi framtíð ríkisstjómarinnar
í hendi sér þar sem Gonzalez geti
aldrei leitað til Sameinaðra vinstri-
manna vegna andstöðu þeirra við
Evrópubandalagið. Framundan er
samningamakk sem ljúka verður
fyrir 29. júní en þann dag kemur
nýtt þing saman og daginn eftir
felur Jóhann Karl Spánarkonungur
væntanlegum forsætisráðherra
formlega stjórnarmyndun.
hacVe'-

mundbönd
á næslu
mqndbanda-
leigu

i'i+ná-fiirixnnr Stjörnuleikarar í bráðsnjallri mynd
utgaTuaagur\ þar sem fléttast saman gamansemi,
nröð atburðarás
Æsispennandi
15. júní
gamansemi
mögnuð spenna.
etta.
MVNDBQND
Síðumúla 20, sími 679787
Þráhyggja heimilisföður sem á allt til
alls leiðirtil óbeislaðrar heiftar, morðs
og kaldrifjaðra tryggingasvika.
Ógnvekjandi og sönn saga.
Utgáfudagur
í dag