Morgunblaðið - 24.07.1993, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 24. JÚLÍ 1993
Útivist í Fossvogsdal
eftir ÓlafF.
Mugnússon
Á borgarmálaráðstefnu sjálfstæð-
isfélaganna í Reykjavík og borgar-
stjórnarflokks Sj álfstæðisflokksins
14. nóvember sl. var samþykkt
ályktun um umhverfismál. í kaflan-
um um útivistarsvæði segir: „Fagn-
að er vel heppnuðum framkvæmdum
við útivistarsvæði í Laugardal.
Tryggja þarf greiðan aðgang að úti-
vistarsvæðum borgarinnar og auka
notagildi þeirra með aðstöðu fyrir
gesti.
Lögð er áhersla á áframhaldandi
uppbyggingu útivistarsvæða og þess
gætt við skipulagningu framtíðar-
byggðar að næg útivistarsvæði séu
fyrir hendi. Plöntun og gróðursetn-
ing hefur skapað eftirsótt útvistar-
svæði í borgarlandinu. Hvatt er til
frekari dáða á því sviði en þess þarf
að gæta að ekki séu öll opin svæði
tekin til ræktunar heldur ósnortin
náttúra skilin eftir og leyft að þró-
ast eftir eigin lögmálum til varð-
veislu fyrir komandi kynslóðir. Hvatt
er til aukins samstarfs sveitarfélaga
á höfuðborgarsvæðinu um verndun
og varðveislu útivistarsvæða."
Fjölbreyttir
útivistarmöguleikar
Þriðjudaginn 29. júní sl. birtist í
Morgunblaðinu viðtal við Vilhjálm
Þ. Vilhjálmsson, borgarfulltrúa, und-
ir fyrirsögninni: „Fjölbreyttir mögu-
leikar á útivist í Fossvogsdal". Þar
lýsir Vilhjálmur skipulagshugmynd-
um samráðsnefndar Reykjavíkur-
borgar og Kópavogs um fjölbreytt
útivistarsvæði í Fossvogsdal, en þar
er gerður fyrirvari varðandi stað-
setningu níu holu golfvallar austast
í dalnum (í landi Kópavogs) og end-
anlega stærð lóðar Knattspymufé-
lagsins Víkings. Jafnframt er greint
frá samþykkt bæjarstjórnar Kópa-
vogs frá 22. júní sl. um gerð áður-
nefnds golfvallar og stækkun Vík-
ingssvæðisins um 9.000 fermetra inn
á land Kópavogs. Hér verða þau
efnisatriði, sem koma fram í viðtal-
inu við Vilhjálm, ekki endurtekin að
öðru leyti, enda er þessari grein
ætlað að fjalla um skipulag Foss-
vogsdals austan Fossvogsskóla, því
um það er mikill ágreiningur.
Tveir valkostir
Samráðsnefnd Reykjavíkurborgar
og Kópavogs skilaði tveimur tillög-
um um nýtingu Fossvogsdals austan
Fossvogsskóla
í tillögu A er gert ráð fyrir níu
holu golfvelli, sem nær yfir mestan
hluta þessa svæðis, Kópavogsmegin,
alls um 14-15 hektarar. Svæðið
yrði Gólfklúbbi Kópavogs til ráðstöf-
unar. í tillögu B er lögð áhersla á
trjárækt og gerð göngustíga og
uppistöðulóns, en umfram allt er þar
gengið skemmra í skipulagningu en
í tillögu A og svæðið yrði áfram
opið almenningi.
Skipulag skv. tillögu B er að mínu
mati mun heppilegra en skv. tillögu
A því það tryggir áframhaldandi
aðgang almennings að útivist-
arsvæði í Fossvogsdal austan Foss-
vogsskóla. Ég tel þó, að ganga eigi
skemur í skipulagi en báðar þessar
tillögur gera ráð fyrir. Gerð jarð-
ganga til að tryggja framtíð útivist-
arsvæðis í Fossvogsdal kostar mikið
fé. Það er almenningur sem kostar
þá framkvæmd og á rétt að njóta
afrakstursins, það er útivistarsvæð-
isins.
Samþykkt borgarráðs
Borgarráð Reykjavíkur samþykkti
samhljóða á fundi sínum 13. júlí sl.
tillögu skipulagsnefndar að deili-
skipulagi í Fossvogsdal og gat fyrir
sitt leyti bæði fallist á tillögu A og
B og taldi báðar tillögurnar samrým-
ast markmiðum um fjölbreytt úti-
vistarsvæði í dalnum. Áður hafði
umhverfismálaráð mælt með tillögu
A. Nokkrir fulltrúar í borgarráði létu
bóka, að þeir væru hlynntari tillögu
B en tillögu, sem gerir ráð fyrir
golfvelli, þar sem tillaga B væri bet-
ur fallin að þörfum almenningsúti-
vistar. Einn fulltrúa í borgarráði vís-
aði til bókunar svipaðs eðlis í um-
hverfismálaráði 23. júní sl. Bókun
var einnig gerð á fundi skipulags-
nefndar 12. júlí sl. Þessar bókanir
komu bæði frá fulltrúum meirihlut-
ans og minnihlutans.
Afstaða kjörinna fulltrúa Reyk-
víkinga til skipulags í austurhluta
Fossvogsdals fer þannig ekki alfarið
eftir flokkspólitískum línum og ég
tel að svo megi ekki verða. Skoðun
mín er sú, að það sé sanngirnis- og
réttlætismál, að tekið verði tillit til
óska um að svæðið verði fremur
notað til almennrar útivistar en til
sértækrar íþróttastarfsemi. Mér er
fullljóst, að Kópavogsbær hefur lög-
sögu yfir því svæði, sem ætlað er
undir golfvöll og leggur til meiri
hluta lands undir útivistarsvæðið í
Fossvogsdal. Ég treysti því engu að
síður, að þær athugasemdir, sem
fram koma við núverandi skipulags-
hugmyndir verði teknar til greina
og að vilji fólksins ráði í þessu máli.
Er málamiðlun möguleg?
Sveitarfélögin á höfuðborgar-
svæðinu þurfa að hafa nána sam-
vinnu í umhverfismálum. Hreinsun
21150-21370
LARUS Þ. VALDIMARSS0N framkvæmdastjori
KRISTINN SIGURJONSSON, HRL loggiltur fasteigmasali
Til sýnis og sölu - eignir sem vekja athygli:
í enda - sérþvottahús - bílskúr
Mjög góð 5 herb. íb. á 2. hæð um 120 fm v. Stelkshóla. 3-4 svherb.
Skipti möguleg á 3ja herb. íb. í nágrenninu. Gott verö. Einkasala.
Skammt frá nýja miðbænum
Af sérstökum ástæðum er til sölu mjög góð 4ra herb. (b. í reisulegri
blokk. Frábært verð ef samið er fljótlega. Frekari uppl. á skrifstofunni.
Safamýri - endaíbúð - bíiskúr
4ra herb. íb. á 1. hæð. Vel með farin. Tvennar svalir. Nýlega endur-
bætt sameign. Einkasala.
Við Lyngmóa - bílskúr - útsýni
Nýleg 4ra herb. íb. á 2. hæð. Vel með farin. Eignaskipti möguleg. Til-
boð óskast.
Nokkrar ódýrar íbúðir
3ja og 4ra herb. til sölu í borginni. Nánari uppl. veittar á skrifstofunni.
í nágrenni Háskólans
óskast góð 2ja-3ja herb. fb. Skipti möguleg á 5 herb. úrvals íbúð
skammt frá Háskólanum. Nánari upplýsingar á skrifstofunni.
Einbýlishús á góðu verði
Á vinsælum stað í Smáíbúðahverfi steinhús með 5 herb. íb. á tveimur
hæðum 113 fm nettó. Mikið endurbætt. Svalir. Sólverönd. 40 ára
húsnæöislán kr. 2,3 millj. Verö kr. 10,5 millj. Einkasala.
• • •_________________________________
Opið f dag kl. 10-14.
Teikningar á skrifstofunni.
Almenna fasteignasalan sf.
var stofnuð 12. júlí 1944.
AIMENNA
FASTEIGNASAt AN
LAUGAVEG118 SÍMAR 21150-21370
strandlengjunnar, náttúruvernd og
varðveisla útivistarsvæða fyrir al-
menning eru málefni, sem á að hefja
yfir ríg milli sveitarfélaga. Undirrit-
aður hefur áður lýst afstöðu sinni
til skipulags- og umhverfismála í
öðru sveitarfélagi en Reykjavík og
hefur gagnrýnt hugmyndir bæjar-
stjórans á Seltjarnarnesi um stór-
tækar framkvæmdir á svokölluðu
vestursvæði Seltjamarness. íbúar
Seltjarnarness hafa risið upp gegn
þessum hugmyndum með þeim
árangri, að nú liggur fyrir hófsöm
skipulagstillaga, sem má telja mála-
miðlun. Tillögunni er lýst í ágætri
grein í Morgunblaðinu þann 10. júlí
sl., eftir Petreu Jónsdóttur bæjarfull-
trúa á Seltjarnarnesi.
Svo vikið sé að öðru dæmi um
málamiðlun í skipulags- og útvistar-
málum má nefna framkvæmdir sam-
takanna Réttarholts á gamla Vík-
ingssvæðinu við Hæðargarð. Mót-
mæli bárust gegn fyrirhuguðum
framkvæmdum á svæðinu frá íbúum
í hverfínu. í stað fýrirhugaðra rað-
húsabygginga meðfram Hæðargarð-
inum, sem hefðu lokað af útivistar-
svæðinu sunnan við Breiðagerðis-
skóla, var farin málamiðlunarleið.
Hún fól í sér að reist var eitt fjölbýl-
ishús til viðbótar þeim tveimur, sem
þegar standa við austurenda Hæðar-
garðs. Meirihlluti gamla Víkings-
svæðisins verður því áfram útivistar-
svæði. Þessar framkvæmdir eru þeg-
ar vel á veg komnar og er ástæða
til þess að hvetja borgarbúa til að
virða þær fyrir sér og sjá hvemig
til hefur tekist.
Ég tel, að almenn útivist og iðkun
golfíþróttarinnar fari ekki vel sam-
an, vegna slysahættu. E.t.v. er sú
Ólafur F. Magnússon
„Gerð jarðganga til að
tryggja framtíð útivist-
arsvæðis í Fossvogsdal
kostar mikið fé. Það er
almenningur sem kost-
ar þá framkvæmd og á
rétt að njóta afrakst-
ursins, það er útivistar-
svæðisins.“
leið fær til málamiðlunar, að stytta
brautirnar á fyrirhuguðum golfvelli
og gera hann að einhvers konar fjöl-
skyldugolfvelli, þar sem golfkúlur
væru ekki sendar í háum bogum út
í loftið. Það eru einmitt slíkar send-
ingar, sem eru saklausum vegfar-
endum hættulegar og flestir þekkja
söguna um golfleikarann, sem óvart
veiddi lax í flæðarmáli! Með því að
stytta brautirnar má minnka golf-
völlinn og skapa aukna möguleika
til útivistar almennings í austurhluta
Fossvogsdals.
V ettvangskönnun
Ég hvet þá, sem hafa áhuga á
skipulagi Fossvogsdals og útivistar-
málum almennt að fara á vettvang
og virða fyrir sér austurhluta dals-
ins. Þarna í hlíðinni fyrir neðan
Smiðjuveg í Kópavogi nýtur kvöld-
sólarinnar lengur við en annars stað-
ar í dalnum, enda landið hærra. Fjöl-
marga fulltrúa íslenskrar flóru ber
fyrir augu, þar á meðal ljónslappa,
Maríustakk, lyfjagras, hrafna-
klukku, gleym-mér-ei, geldinga-
hnapp, lokasjóð (peningagras), blóð-
berg og Friggjargras, auk súru-,
fífu-, elftingar-, starar- og sóleyjar-
tegunda, og þannig mætti lengi telja.
Frá þessum stað er útsýni fagurt
til norðurs yfir sundin og fjallahring-
inn. Sé litið til vesturs má glögglega
gera sér grein fyrir því, hversu stórt
svæðið er, sem er ætlað undir golf-
völl, eða langleiðina að Fossvogs-
skóla. Um almennt útivistarsvæði
yrði vart lengur að ræða austan
skólans. Aðeins mjó ræma meðfram
golfvellinum og Víkingssvæðinu yrið
skilin eftir til almenningsnota. Énn
betra er að gera sér grein fyrir þessu
að hafa skoðað uppdrætti, sem eru
til sýnis í Geysishúsinu við Aðal-
stræti og á bæjarskrifstofum Kópa-
vogs við Fannborg.
Eg vænti þess, að íbúar Fossvogs-
dals og annars staðar á höfuðborgar-
svæðinu kynni sér þær skipulags-
hugmyndir, sem þessi grein fjallar
um og komi sjónarmiðum sínúm á
framfæri.
Höfundur er læknir og
varaborgarfulltrúi I Reykjavík.
Umsjónarmaður Gísli Jónsson
Markús Skeggjason, dáinn
1107, var skáld og lögsögumað-
ur, kominn af Þorkatli mána
sonarsyni Ingólfs landnáms-
manns. Hann kunni öll skil hins
glæsilega hiynhenda háttar, þar
sem er eins og saman slungið
fomeskju norrænna dróttkvæða
og þungri, síreglulegri suðrænni
hrynjandi. Heiðni og kristni,
vopnabrak og klukknahljómur
mætast stundum ærið skemmti-
lega í hrynhendu.
Markús Skeggjason orti
drápu um Eirík góða Sveinsson
Danakonung. Sá dó 1103. Eirík-
ur þótti vel kristinn og lét setja
erkistól í Lundi með leyfi páfa
(Paskals II.) og fékk þar til Óss-
ur Sveinsson, þann er vígði Jón
Ögmundsson til Hóla. Eiríkur
góði dó á eynni Kípur og hafði
þá verið í Miklagarði.
Hér er ein vísa úr Eiríks-
drápu Markúsar Skeggjasonar:
Dróttum lék í Danmprk settan
dýglingr grundar skammt frá Lundi
erkistól, þanns pll þjóð dýrkar;
eijunþungr, á danska tungu.
Hildingr framði heilagt veldi.
Hvargegnan má Qzur fregna,
hýnum visar hýlða reynir
himna stíg, til biskups vígðan.
Þetta hrynur hægt og virðu-
lega, íjórir réttir tvíliðir í hverri
línu, engin léttúð. Ég vona að
þið hafíð heyrt rímið, innrímið,
skothendingar í ójöfnu braglín-
unum (1., 3., 5. og 7.), aðalhend-
ingar í hinum. Þetta kemur fram
í orðunum (orðhlutunum) drótt-
sett; grund-Lundar; erki-
dýrkar; þungr-tungu; hild-
veldi; gegnan-fregna; hónum-
reynir; stíg-víg.
Þó að vísan sé létt, skulum
við aðeins skýra hana.
Dróttum = handa fólki; þæg-
indafall (lat. dat. commodi);
döglingur = konungur; e|jun-
þungur = vinnusamur, þraut-
góður; hvargegn = alstaðar
gegn og góður (skemmtilegt orð;
hölda reynir (kenning) = guð.
Próf. Bjarni Guðnason endur-
segir vísuna í Danakonunga-
sögum: „Hinn atorkusami kon-
ungur lét setja mönnum erki-
biskupsstól í Danmörku skammt
frá Lundi, þann er allur lýður á
danska tungu (norrænar þjóðir)
þjónar til. Konungur efldi guðs-
ríki. Það spyrst að hinn mæti
(algóði) Özur sé vigður til
(erki-)biskups; drottinn vísar
honum veg til himna“.
Þetta er nú ekki slorlegt. Og
ef við hlustum grannt, heyrum
við kannski óma á bak við:
Stabat mater dolorosa
juxta crucem lacrimosa
Og síðar í sama versi um
harm Maríu;
cuius animam gementem
contristatam et lamentem etc.
Þó öðruvísi sé hrynjandin,
fmnst mér nærri því heyrast líka
hið máttuga klukkuljóð: „Vox
mea est BAMBA, possum depell-
ere Satan (Ég segi bam bam,
ég get tekið burt djöfulinn).
Mörgum varð lfka björg í því að
ná f klukkustrenginn, þegar
púkar og andskotar sóttu eftir
þeim.
í völundarhúsi mínu
er engin leið til baka
nema leiðin út
Lágt er til lofts
þröng grárra veggja
hver áfangi leiðir mig
í nýjan ranghala
702. þáttur
Heimurinn fyrir utan
er sá sem í mér býr
gerður af bernskumyndum
og draumum um birtu.
(Finnur Torfi Hjörleifsson, f. 1936).
Að hætta einhveiju í miðjum
klíðum er eiginlega að hætta
við hálfnað verk, hlaupa frá ein-
hveiju í miðju kafi. Hvað er þá
klíð? í orðabókum stendur að
það sé „vefjarstykki eða veijar-
færa, það sem ofíð er í einu“.
Líkingamálið er þá frá vefnaði.
Ef menn hættu verki að hálfn-
aðri færu, þá ættu þeir í miðjum
klíðum, í bókstaflegri merkingu.
Klíð er líklega skylt klæði,
þýska Kleid, enska cloth. Það
er ennfremur talið skylt klína
og kleina og lýsingarorðinu
klénn sem bæði kann að þýða
fíngerður og lítilmótlegur.
Hvers kyns eru bændur?
Úr auglýsingu í dagblaði 7. júlí:
„Höfum lista yfír gott fólk, jafnt
konur sem karla og bændur.
Verslunarmannahelgi um Iand
allt, ferðafélagar. Frá 18 ára eða
eldri. Þú átt næsta leik.“
Þjóstólfur þaðan sendir:
Þegar liðið er allt orðið ölvað,
er argað og gargað og bölvað,
hentoggrýtt,
gubbað og spýtt,
uns hvert glasræksni á svæðinu er mölvað.
Ja, ljótt er síratið. En það er
bjartara yfír öðrum fréttum. I
vikublaði nokkru stóð fyrir
skemmstu: „Brúðhjónin komu
ríðandi í veisluna í vagni dregn-
um af hvítum hesti.“ P.s. Örnólf-
ur Thorlacius segir mér að kvik-
indið amphioxus, sbr. síðasta
þátt, heiti á íslensku tálkn-
munni og Bjarni Fel. fær stig
fyrir að nota orðið leiktíð en
ekki vertíð í síðustu knatt-
spyrnulýsingu.