Morgunblaðið - 05.10.1993, Síða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 5. OKTÓBER 1993
Ríkisstjórnin samþykkir að hrinda í framkvæmd breyttri stefnu í vísinda- og tæknimálum
Fjárframlög aiikiri
Vísinda- og tækniráð í stað Vísindaráðs og Rannsóknaráðs
RÍKISSTJÓRNIN hefur samþykkt breytta stefnu í vísinda- og tækni-
málum og verður henni hrint í framkvæmd á næstu misserum. Frum-
varp um Vísinda- og tækniráð sem taka á við núverandi hlutverki
Vísindaráðs og Rannsóknaráðs ríkisjns verður lagt fyrir Alþingi í
haust. Fjárframlög til vísinda- og tæknistarfsemi verða aukin veru-
lega, m.a. með fjármagni sem fæst við sölu ríkisfyrirtækja. Rannsókna-
tengt framhaldsnám verður eflt og stofnaður hefur verið sjóður til
að standa straum af því. Stofnaðar verða tímabundnar stöður rann-
sóknaprófessora án kennsluskyldu við æðri menntastofnanir og leitað
verður ieiða til að hvetja fyrirtæki til að leggja meira af mörkum til
rannsókna og þróunarstarfs.
Ríkisstjórnin hefur á undanförnum
mánuðum unnið að því að efla rann-
sókna- og vísindastarfsemi í landinu.
Á sl. vetri skilaði sérfræðinganefnd
á vegum OECD skýrslu um vísinda-,
tækni-_ og nýsköpunarstefnu á ís-
landi. í kjölfar þeirrar skýrslu skipaði
Ólafur G. Einarsson menntamálaráð-
herra nefnd til að gera tillögur til
ríkisstjórnar um vísinda- og tækni-
stefnu. í nefndinni áttu sæti þeir
Ólafur Davíðsson, ráðuneytisstjóri í
forsætisráðuneytinu, og dr. Þórólfur
Þórlindsson, prófessor við Háskóla
Islands. Með nefndinni störfuðu Þor-
steinn Gunnarsson frá menntamála-
ráðuneytinu og Eiríkur Baldursson
frá Rannsóknaráði ríkisins. Tillögur
nefndarinnar voru reifaðar í ríkis-
stjórn á síðastliðnu vori og kynntar
á Alþingi.
Ný stefna
Hin nýja stefna var kynnt á blaða-
mannafundi sem menntamálaráðu-
neytið hélt í gær. Jafnframt því að
að vísinda- og tæknistarfsemi í land-
inu verður efld verða gerðar auknar
kröfur um vinnubrögð og árangur.
Áhersla er lögð á að íslensk vísinda-
og fræðistörf standist alþjóðlegan
samanburð og reglulega verði lagt
mat á þessa starfsemi. Skipulags-
breytingar verða gerðar á stjórn þess-
ara mála og treyst samstarf stjórn-
valda, vísindamanna og atvinnulífs.
Frumvarp um Vísinda- og tækni-
ráð, sem taka mun við breyttu hlut-
verki Vísindaráðs og Rannsóknaráðs
ríkisins, verður lagt fyrir Alþingi í
haust. Samstarfshópi ráðuneyta verð-
ur falið að fjalla um vísinda- og
tæknimálefni í tengslum við gerð
ijárlaga. Miðað verður við þriggja ára
áætlun í senn um fjárlög til rann-
sókna- og tæknistarfsemi þótt form-
lega verði framlögin ákveðin í fjárlög-
um hvers árs. Ætlað er að 800 millj-
ónir króna muni skila sér til ríkis-
sjóðs á næstu fimm árum vegna sölu
ríkisfyrirtækja og mun þetta fé verða
notað til að efla vísinda- og tækni-
starfsemi í landinu. Sagði Olafur G.
Einarsson menntamálaráðherra að
ef sala ríkisfyrirtækja skilaði ekki
þessum fjármunum yrði fé veitt til
verkefna á ijárlögum hvers árs.
Fjárframlög aukin
Fjárframlög til vísinda- og tækni-
starfsemi verða aukin, sérstaklega
ijá*framlög til sjóða hins opinbera
og skulu umsækjendur keppa um
styrki frá sjóðunum til rannsókna
sinna. Tekið verður upp eftirlit með
verkefnum og áranerur op- fr*>rn-
kvæmd metin reglulega. Mikilvægi
alþjóðlegrar samvinnu í vísinda- og
tæknimálum hefur aukist mjög á síð-
ustu árum. Ríkisstjórnin leggur því
sérstaka áherslu á að íslenskir vís-
indamenn, stofnanir og fyrirtæki nýti
sem best tækifæri til samstarfs við
erlenda aðila, m.a. á grundvelii milli-
ríkjasamninga. Gildistaka EES-
samnings hefur mikia þýðingu í þessu
efni.
Rannsóknatengt framhaldsnám
verður eflt. í því skyni hefur m.a.
verið stofnaður sérstakur sjóður til
að styrkja framhaldsnámið og veittar
til hans 33 milljónir króna. Miklar
kröfur verða gerðar til þeirra verk-
efna sem njóta styrks úr sjóðnum.
Samræming
Af öðrum þáttum áaetlunarinnar
má nefna að stofnaðar verða tíma-
bundnar stöður rannsóknaprófessora
án kennsluskyldu við æðri mennta-
stofnanir. Leitað verður leiða til að
hvetja fyrirtæki til þess að leggja
meira af mörkum til rannsókna- og
þróunarstarfs en nú er gert. Mennta-
málaráðherra er falið að hafa for-
göngu um endurskoðun laga um
máiefni sem varða vísindi og tækni
á grundvelli þessarar stefnu. Vísinda-
og tæknistarfsemi og hagnýting
hennar dreifist á stjórnsýslusvið
margra ráðuneyta við núverandi
skipulag. Því er samræmingar þörf
við stefnumótun og framkvæmd
hennar. Stærstur hluti vísinda- og
tæknistarfseminnar, yfirstjórn mála-
flokksins þar með talin, fellur undir
menntamálaráðuneytið. Því er talið
eðlilegt að menntamálaráðherra verið
falið samræmingarhlutverk í náinni
samvinnu við önnur ráðuneyti og
hagsmunaaðiia.
m/25%
afsl.
1.312
660
825
1.049
1.650
2.099
786
944
2.399
681
Dæmi
Peysur......
Bolir.......
Pils........
Buxur.......
Jakkar .....
Kjólar......
Skyrtur.......
Skór.......
Kápur.......
Náttsloppar
Vegna hagkvæmra innkaupa bjóðum viö fatnað frá
Englandi og Þýskalandi ásamt snyrtivörum frá Frakklandi
á verði, sem á sér ekki hliðstæðu hérlendis.
Að auki bjóðum við 25% kynningarafslátt af öllum vörum
í takmarkaðan tíma!
Morgunblaðið/Þorkell
Ný vísindastefna kynnt
OLAFUR Davíðsson, ráðuneytisstjóri í forsætisráðuneytinu, og Ólaf-
ur G. Einarsson menntaniálaráðherra kynna vísindastefnu ríkissljórn-
arinnar á blaðamannafundinum.
Landsþing Þroskahjálpar haldið um helgina
Fjárhagslegt öryggi
fjölskyldna með fötluð
böm verði tryggt
ÁHERSLA var lögð á að upplýsingastreymi til fjölskyldna fatlaðra
barna yrði eflt og fjárhagslegt öryggi fjölskyldnanna tryggt á lands-
þingi Þroskahjálpar um helgina. Yfirskrift þingsins var „Fjölskyld-
ur ungra barna“ og kom þar að sögn Ástu B. Þorsteinsdóttur,
formanns Þroskahjálpar, m.a. fram að brotalöm væri í upplýsinga-
flæði til foreldra fatlaðra barna, að sífellt væri verið að skera nið-
ur fjárhagslegan stuðning við aðstandendur fatlaðra og enn væri
á brattann að sækja varðandi skólagöngu fatlaðra barna í almenn-
um grunnskólum. Átak, nýstofnað félag þroskaheftra, var tekið inn
í samtökin á fundinum.
Á landsþinginu var áhersla lögð
á fjölskyldur ungra barna og fjallað
um það þegar fatlað barn bættist í
fjölskylduna.
Skorið á lítið
Ásta sagði að inn í þær umræður
hefðu fléttast áhyggjur fundar-
manna af frekari hugmyndum um
sparnað enda væri erfitt að skera_ á
þjónustu sem iítil væri fyrir. „Ég
nefni sem dæmi að mjög margir
foreldrar fatlaðra barna hafa
áhyggjur af sjúkraþálfuninni og æ
oftar heyrast sögur um hversu erfið-
legá gengur að saskja þessa þjón-
ustu. Ofan á niðurskurðinn bætist
seinagangur í kerfinu. Seint gengur
t.d. að fá úrskurð um hvort barn fær
greidda sjúkraþjálfun. Svo heyrum
við að ekki sé alltaf ráðið í starf
sjúkraþjálfara sem hætta. Sama
gildir með hjálpartækin. Mikil tregða
er í að afgreiða þau og á meðan eru
fjölskyldurnar að vandræðast án
þeirra. Tilhneiging er líka til að auka
kostnaðarhlutdeild í hjálpartækj-
um,“ sagði Ásta og bætti við að
margar fjölskyldur yrðu varar við
að umönnunarbætur vegna barna
lækkuðu án skýringa. ■
Landsþingið sendi frá sér fjórar
ályktanir og er einmitt í einni þeirra
lýst yfir áhyggjum varðandi trygg-
inga- og réttindamál fatlaðra barna
þar sem sjúkraþjálfun hafi verið
skert, svo og umönnunarbætur og
fé til hjálpartækja. í annarri kemur
fram að sameining syeitarfélaga sé
brýnt hagsmúnamál til að tryggja
þjónustu í heimabyggð.
Athugasemd Vinnueftirlits
EYJÓLFUR Sæmundsson, forstjóri Vinnueftirlits ríkisins, hefur
beðið Morgunblaðið að koma eftirfarandi á framfæri:
„í Morgunblaðinu birtist sl. laug-
ardag frétt sem bar yfirskriftina
„Sömu reglur gilda um allar laug-
ar“ og innihélt athugasemd frá Óla
Hilmari Jónssyni, deildarstjóra hjá
Rannsóknastofnun byggingariðn-
aðarins, vegna fréttar sem birtist í
blaðinu daginn áður um úttekt á
öryggi við útsogs- og niðurfallsrist-
ar sundlauga sem Vinnueftirlitinu
hefur verið falið að framkvæma.
Vegna þessa vill Vinnueftirlitið
taka fram að engar reglur eru til
um þann búnað sem hér um ræðir
heldur er hér til umfjöllunar tækni-
blað RB nr. 70, „Frágangur og ör-
yggi við laugar og setlaugar m.t.t.
barna“, en slík blöð eru einungis
til leiðbeiningar. Þetta er reyndar
hin gagnlegasta leiðbeining fyrir
t.d. hönnuði slíkra lauga að okkar
mati. í tækniblaðinu er m.a. að
finna teikningar af niðurfallskerf-
um og útreikningsaðferðir sem að
gagni koma við að hanna búnað sem
ekki skapar hættulegt sog í niður-
fallsristum. Þar er hins vegar engar
teikningar eða aðrar leiðbeiningar
að finna um hönnun rista eða hlífa
yfir niðurfalls- eða útsogsopum.
Mikilvægt er hins vegar að þessi
búnaður sé rétt hannaður þannig
að vörn sé í raun örugg, styrkur
nægur miðað við þá umgengni sem
vænta má og að ekki sé unnt að
festast í búnaðinum. Það gæti
reynst erfitt og kostnaðarsamt að
breyta sjálfum niðurfalis- og hring-
rásarkerfum eldri lauga til sam-
ræmis við leiðbeiningar RB og
minnka þannig sogkraft og því þarf
væntanlega að koma við lilífum af
hentugri gerð þar sem sog getur
skapað hættu eða breyta ristum
sem notaðar eru. Kröfur til slíkra
hlífa og rista hafa hins vegar ekki
verið skilgreindar eins og áður
greinir.
Það er rétt sem Óli Hilmar segir
að í RB-tækniblaðinu segir að ristar
skuli vera þannig gerðar að engin
hætta sé á því að menn sogist að
þeim og að þar sem hættulegt sog
er til staðar þurfi „að tryggja að
mannslíkami geti ekki undir neinum
kringumstæðum lokað niðurfalls-
rist“ eins og þar segir orðrétt. Þetta
er augljóst markmið en engar teikn-
ingar, málsetningar eða önnur út-
færsla fylgir. Það er þetta sem átt
var við í fréttinni sl. föstudag sem
Óli Hilmar gerði athugasemd við.“