Morgunblaðið - 28.10.1993, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 28. OKTÓBER 1993
35
fiska er náð — enda þótt veiðin í
Laxá á Asum sé ekki bundin magn-
takmörkunum. Sú staðreynd endur-
speglast einmitt í verði veiðileyfis-
ins. Landslög takmarka fjölda veiði-
daga í ám og leyfilegan stunda-
fjölda við veiðar á hveijum degi.
Auk þess eru settar reglur í hverri
á fyrir sig um agn, veiðiaðferðir,
umgengni o.fl. Ef þessum reglum
er fylgt eftir fullyrði ég að með
hefðbundnum veiðum er ekki unnt
að skaða lífríki árinnar. Mér sárnar
því þegar mér er borið á brýn að
ég hafi brotið landslög, veiðireglur
árinnar, siðareglur veiðimanna og
viðurkenndar óskráðar veiðireglur.
Ég fullyrði að engin þeirra reglna
sem umboðsmaðurinn nefnir í grein
sinni var brotin. Ekki var heldur
vaðið í ána upp fyrir hendur enda
vorum við félagarnir ekki í vöðlum
við veiðarnar. Sýna má fram á það
með myndum. (Hins vegar hafa
birst margar myndir af umboðs-
manninum í veiðidálki DV í vöðlum
upp undir höku.) Við sem vel þekkj-
um til Láxár á Ásum vitum mæta-
vel hversu lítil og viðkvæm hún er.
Til viðmiðunar má nefna að Elliða-
árnar eru meira vatnsfall. Með því
að vaða yfir veiðistaði getur maður
spillt eigin veiði. Laxinn í Laxá á
Ásum tekur agn það vel að með
öllu er óþarft að taka áhættuna af
því að reyna að komast í návígi við
fiskinn. Eg hef í raun alltaf verið
þeirrar skoðunar að sé fisk að finna
á veiðistað sé eðlilegra að reyna
að veiða hann í stað þess að styggja
hann.
IV
Alvarlegasta lygi „umboðs-
mannsins" er þegar hann ber fyrir
sig orð annarra manna, þ.e. ítalskra
veiðimanna sem tóku við af okkur
veiðifélögunum. Hefur hann eftir
þeim að aðkoman í veiðihúsið hafi
verið ömurleg „en þar lá dauður
og illa farinn lax um öll gólf ..."
Síðan heldur hann áfram og segir:
„Þegar að ánni kom tók ekki betra
við. Laxinn var augljóslega orðinn
mjög taugaveiklaður og styggur
eftir barning þessara miklu vað-
hesta. Svo illa að veiðimennirnir
þurftu nánast að skríða á fjórum
fótum að ánni ef nokkur von um
fisk átti að vera. “
Ég veit vel að þetta eru helberar
lygar. Því hafði ég samband við
Friðrik Brekkan sem var með þess-
um ítölsku veiðimönnum við ána
og túlkaði fyrir þá. Friðrik var afar
undrandi á þessum ummælum og
að hugsanlegum hagsmunatengsl-
um við seljendur búnaðar.
Faktorar
Sverrir nefnir til sögunnar svo-
nefndan ,fiktfaktor“, mælikvarða á
þann tíma sem eytt sé í allskyns
ófrjótt umstang. Faktor þessi sé
einkar fyrirferðarmikill þar sem
rekstur byggist á einmenningstölv-
um en næsta óverulegur í umhverfi
annarra tölvugerða. Hér verður aft-
ur að gæta sín á alhæfingunni.
Einmenningstölvur eru nú á dögum
orðnar algengar sem útstöðvar við
stór- og miðlungstölvur, oftar en
ekki nettengdar. Þær þykja heppi-
legar í þetta hlutverk til dæmis
vegna notendaviðmóts og mögu-
leika á sjálfstæðri vinnslu ef þörf
gerist. Engar iíkur eru til að minna
verði um fikt í slíku umhverfi.
Hið eina sem dugir gegn yfir-
gangi faktors þessa er gamalt ráð,
fundið upp löngu fyrir daga RUT,
enda ijarri því að hún ætli sér af
því neinn höfundarheiður. Ráðið er
stjórnun, skipulag og fræðsla. Rétt
er það að í stórtölvurekstri er jafn-
an lögð áhersla á agað rekstrarum-
hverfi, enda afleiðingar skelfilegar
ef óreiðu er hleypt þar að. Engin
krafa var uppi um slíkt þegar stofn-
anir tóku uphaflega að kaupa stak-
ar einmenningstölvur til nota á
skrifstofum. Þegar svo staðarnetin
tóku að breiðast út þurfti (og þarf
enn) átak í skipulagi, stjórnun og
fræðslu til að tryggja tilætluð not
og framleiðniaukningu. Á þetta
hefur nefndin jafnan lagt áherslu í
ráðgjöf sinni.
Illa fenginn hugbúnaður
Sverrir vitnar í fréttabréf RUT
staðfesti að þau væru alls ekki rétt.
Hann tjáði mér að hann hefði af
þessu tilefni ritað stutta grein í
Morgunblaðið þar sem hann leið-
rétti þessi orð. Hann kannast ekki
frekar en ég við þau fleytitæki sem
nefnd eru í áðurnefndri grein Sverr-
is né að „stórir slorugir ruslasekk-
ii*‘ hefðu verið á bökkum árinnar.
Með þessum lygum og áburði á
saklausa menn hefur Sverrir sjálf-
sagt ekki brotið neina af þeim
skráðu eða óskráðu siðareglum sem
hann sjálfur segist fara eftir. Aftur
á móti kann hann að hafa brotið
sett lög í þessu landi um verndun
ærunnar. Það er illa komið fyrir
veiðimennsku og umhverfisvernd
ef málsvararnir eru rógberar og
lygarar.
V
I grein „umboðsmannsins" kem-
ur margoft fram að veiði okkar
hafi verið alltof mikil. Þá skoðun
verður að virða enda eru tölur af-
stæðar að þessu leyti. Ég hef því
reynt að fylgja eftir gömlum arab-
ískum sið sem er á þá leið að vilji
maður ekki fallast á sjónarmið ein-
hvers verði maður að reyna að skilja
sjónarmið hans. Það hefur þó ekki
reynst þrautalaust. Greinina hef ég
lesið, hlustað á Sverri á Rás 2
mánaðamótin júlí og ágúst og á
Bylgjunni 20. ágúst. Enn eru ótalin
viðtöl við hann á veiðisíðum DV í
ágústmánuði. Umboðsmaðurinn
nefnir í grein sinni eðlilegt magn
laxa og skýrir það ekki frekar. Það
er eflaust ekki annað en tilviljun.
Þá er að líta til þess hve mikið
hann og erlendu vinir hans veiddu.
Þá fer nú að skjóta skökku við!
Hann tekur kollsteypu yfir metveið-
inni, 82 löxum á einum degi. Hann
umhverfist við 156 löxum á tvær
stangir á tveimur dögum. Hann
segir þó ekkert við 68 löxum sem
Italirnir veiddu daginn eftir að við
hættum þegar „heilu hyljirnir voru
tómir þar sem áður höfðu verið
tugir fiska og þeir fiskar sem eftir
voru voru svo illa styggir að ég
þekki vart annað eins.“ Mörkin um
„eðlilega“ veiði hljóta skv. þessu
að liggja á milli 68 og 82 laxa.
Alls veiddu ítalirnir 103 laxa og
höfðu auk þess misst 50 laxa á
flugu. Þá höfðu veiðiaðstæður
breyst til hins verra, gert norðan
garra og hitastig komið niður í
2°C. En hvað veiddi áhugamaður-
inn um umhverfisvernd ásamt út-
lendingunum næst á eftir öllu
þessu? Við skulum líta á ummæli
til forstöðumanna ríkisstofnana
dagsett 1. júní 1993 og dregur því
miður út úr samhengi tilvitnun í
grein eftir Marinó G. Njálsson, sem
birtist í Morgunblaðinu 6. maí sl.
þar sem hann sagði meðal annars
,að illa fengin forrit hefðu fundið
sína leið inn á tölvur löggjafans og
Hæstaréttar". í fréttabréfinu var
vitnað í þrjár nýlegar blaðagreinar
í þeim tilgangi að biýna fyrir stjórn-
endum að þetta vandamál hafi ver-
ið í brennidepli fjölmiðla að undan-
förnu og að vera við því búnir að
sæta rannsókn af hálfu erlendra
seljenda hugbúnaðar, svo sem skeð
hefur, til dæmis í Svíþjóð.
Ummæli Marinós G. Njálssonar
um löggjafann og Hæstarétt skiptu
ekki máli fyrir boðskap fréttabréfs-
ins, enda hafði hann leiðrétt þau
sjálfur, að nokkru í sömu tilvitnun
(sem Sverrir sleppir), en ítarlegar
þó í Morgunblaðsgrein 20. maí þar
sem hann segir meðal annars: ,Yfir-
maður tölvumála Alþingis hafði
samband við mig og mótmælti því
að ólöglegur hugbúnaður hefði
nokkurn tímann verið inni á tölvu-
kerfi skrifstofu Alþingis. Ég vil taka
fram að ég átti ekki við tölvukerfi
skrifstofu Alþingis og sagði einnig
að eftir því sem ég best vissi hefði
sú vitleysa (sem ég var að vísa til)
verið leiðrétt".
RUT harmar að upprunaleg til-
vitnun í grein Marinós skuli hafa
verið rifjuð upp á þennan hátt án
þess að leiðréttingin fylgdi.
Höfundur er deildarstjóri í
fjármálaráðuneyti og ritari
Ráðgjafancfndar um upplýsinga-
og tölvumál.
hans í veiðidálkum DV í ágúst sl.:
„ Við erum komnir með 50 laxa eft-
ir einn og hálfan dag, þetta hefur
gengið mjög vel. Það er mikið af
fiski í Laxá þessa dagana.“ Og í
öðru tbl. er haft eftir honum: „Ég
hef aldrei séð svona mikið af fiski
í Laxá, við höfum fengið 250-260
laxa á viku ..."
Öll þessi veiði gerist nokkrum
dögum eftir að við höfðum sýnt af
okkur „villimennsku og stórskaðað
lífríki árinnar með skepnuskap“
(DV 3. ágúst). Það telst að sjáíf-
sögðu ekki til villimennsku eða
subbuskapar að taka veiðibók ár-
innar og krota í hana svívirðingar
um veiðimenn eins og Sverrir gerði?
(Ljósrit til reiðu.)
Mörgum óvönum og vönum veiði-
mönnum ofbýður e.t.v. ofangreind-
ar aflatölur, sérstaklega ef þeir
bera þær saman við tölur í öðrum
ám. Á það ber þó að líta að Laxá
á Ásum er sérstök. Það er heldur
ekki tilviljun að hún er talin gjöful-
asta laxveiðiá í heimi. Besti tíminn
í ánni er venjulega á tímabilinu 18.
til 28. júlí. Á þessum tíma koma
stærstu göngurnar sem gera þessa
daga svo eftirsótta enda veiðilíkur
mestar. Samkeppnin um þessa daga
er mikil eins og umboðsmaðurinn
þekkir vel af eigin reynslu. í raun
myndast ávallt uppboðsmarkaður
um þessa daga. Þessum dögum vill
umboðsmaðurinn ná óskoruðum til
sín og erlendra skjólstæðinga sinna
og stjórna síðan hveijir veiða á
undan honum og eftir. Því til sönn-
unar geti ég nefnt að kunningi
minn keypti af Sverri síðasta daginn
sem hann hafði til umráða í ágúst
sl. fyrir stórfé. Þannig framseldi
umboðsmaðurinn sjálfur veiðileyfi
sem hann segir að sé óheimilt og
efndi þannig til „maðkaveislu“ sem
honum er þó mjög á móti skapi og
telur hafa slæm áhrif á lífríki árinn-
ar. Tvískinnungurinn skín alls stað-
ar í gegn og hræsnin er allsráð-
andi. Allt er falt hjá umboðsmannin-
um í nafni umhverfisverndar.
Að lokum langar mig að vitna
til orða Jean Giradoux (Sú galna í
Chaillot):
„Smám saman hafa umboðs-
mennirnir tekið öll völd í heiminum.
Þeir gera ekki neitt, þeir búa ekki
neitt til — þeir eru þama bara og
taka sinn skerf.“
Höfundur er tannlæknir og
áhugamaður um laxveiðar og
umhverfisvernd.
Ódýrir
iúkar
r
HARÐVIDARVAL HF.
KRÓKHÁLSI 4 R. SÍMI 671010
RÝMINGARSALA
Vegna breytinga á rekstri Vefstofunnar, Ásvallagötu
10a, um áramót verður rýmingarsala á margs konar
vefnaði og útsaumi.
T.d. veggteppum, púðum, sjölum, treflum, borðreflum,
upphlutssvuntuefni, ullarjavi og ýmsu öðru.
Einnig vefstólum og fylgihlutum.
Rýmingarsalan hefst föstudaginn 29. okt. kl. 10.00.
Opið laugardaga og sunnudaga frá kl. 10-14,
virka daga frá kl. 9-16. Sími 14509.
Debetkortamyndir
Bankar, sparisjóðir
og aðrar stofnanir,
Við komum á staðinn og myndum
starfsfólk stofnunarinnar á
debetkortin,
fyrir aðeins kr.
830,oo
innifalið 8 stk myndir sem passa á
debetkort, ökuskírteini, vegabréf ofl.
3 Ódýrastir
Ljósmyndastofan Mynd súni: 65 42 07
Bama og fjölsk. ljósmyndir sími 677 644
Ljósmyndastofa Kópavogs sími: 4 30 20
Félags-
hesthús PiP
Þeir, sem hafa hug á að vera með hesta í húsum
félagsins á Víðivöllum eða við Bústaðaveg í vetur,
eru vinsamlegast beðnir að staðfesta sem fyrst.
Vegna mikillar aðsóknar síðastliðinn vetur, þá höfum
við bætt nýju húsi við á Víðivöllum, þrátt fyrir það
stefnir í að við getum ekki annað eftirspurn.
Því hvetjum við þá, sem vilja vera öruggir með bás,
að staðfesta sem fyrst.
Fákur
....—«4»-.-. .
Námsmenn! Prófid Rautt Eðal Ginseng
og árangurinn lætur ekki á sér standa
s
I
|
I
Vaskur og vakandi með
Rauðu Eðal Ginseng

VÉLADEILD FÁLKANS • VÉLADEILD FÁLKANS • VELADEILD FALKANS • VÉLADEILD FÁLKAN
|k 1 FARARBRODDI
DRIFBÚNáÐUR ER SÉRQRE9N OKKARlV
VÉLADEILD FÁLKANS • VELADEILD FÁLKANS • VELADEIlD FALKANS VELADEILD FALKANS • VÉLADEILD FÁLKANS
Optibelt kílreimar - viftureimar -
RENOLB
keðjur og tannhjól
leiðandi merki á heimsmarkaði
fyrir drif- og flutningskeðjur og reimar.
Vörur frá þessum framleiðendum eru
þekktar fyrir gæði. Eigum á lager
allar algengar stærðir af keðjum,
tannhjólum, reimum og reimskífum.
Útvegum með skömmum fyrirvara
allar fáanlegar stærðir og gerðir.
Veitum tæknilega ráðgjöf
við val á drifbúnaði.
Þekking Reynsla Þjónusta
FÁLKINN
SUÐURLANDSBRAUT 8*108 REYKJAVÍK
SÍMI: 91-81 46 70 • FAX: 91-68 58 84