Morgunblaðið - 28.10.1993, Blaðsíða 36

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 28. OKTÓBER 1993
36
Minning
Ólafur Steinsson
frá Kirkjulæk
Fæddur 20. nóvember 1911
Dáinn 19. október 1993
Einu sinni þótti það slæmur siður
að gleyma að þakka fyrir sig. Þess
vegna sest ég nú niður til þess að
skrifa nokkur minningabrot og þakk-
arorð við brottför fósturbróður míns
Ólafs Steinssonar frá Kirkjulæk.
Ólafur fæddist að Lambalæk 20.
nóvember 1911, sonur hjónanna Sig-
urbjargar Gunnarsdóttur og Steins
Þórðarsonar. Þau áttu einnig tvær
dætur, Ingileifu og Gunnbjörgu.
Gunnbjörg lést fyrir rúmu ári.
Laust eftir fyrri heimsstyijöld
kaupir Steinn, faðir Ólafs, hálfa vest-
ustu jörðina á Kirkjulæk, sem er
næsti bær við Lambalæk. Þar hefur
hann búskap og býr þar óslitið til
1947 að Ólafur sonur hans tekur
við. Hann var þá nýkvæntur Maríu
Jónsdóttur frá Hlíð á Vatnsnesi.
Dugnaður og snyrtimennska inn-
anhúss og utan voru einkenni Sigur-
bjargar og Steins og má með sanni
segja að María og Ölafur létu ekki
sitt eftir liggja í þeim efnum. Þau
hlutu yerðlaunaplatta frá Búnaðarfé-
lagi íslands fyrir frábæra snyrti-
mennsku.
Þau eignuðust sjö mannvænleg
böm, sem öll eru á lífi. Þau eru
Halldóra húsmóðir, Bólstað, Steinn
húsasmíðameistari, Hvolsvelli, Sig-
urbjörg hjúkrunarfræðingur og ljós-
móðir, Álftanesi, Jón bóndi, Kirkju-
læk, Hjálmar húsasmíðameistari,
Hvoisvelli, Kristín húsmóðir, Gaul-
veijabæ, Álfheiður grafískur hönn-
uður, Kópavogi.
Það var árið áður en Ólafur var
fermdur að foreldrar hans taka nokk-
urra vikna stúlkubarn í fóstur. Það
er sú sem skrifar þessar línur. Það
var mjög ijúft að eiga þessi stóru
systkini, það gaf öryggi og ýmis for-
réttindi. Umhyggja þeirra og tryggð
var óbrigðul. Systurnar giftust og
fluttust burt þegar ég var átta ára
gömul. Ólafur var alltaf heima og
vann að bústörfum með föður sínum,
utan þess að þegar hann hafði aldur
til fór hann alltaf á vertíð til Vest-
mannaeyja. Það var þá farið í janúar
um Reykjavík. Oft þurfti þá að ganga
yfír Hellisheiði vegna snjóþyngsla og
svo var komið heim aftur á lokadag-
inn 11. maí.
Ósköp var nú veturinn oft langur
og leiður þegar allir voru farnir í
verið. Strax í byijun apríl var farið
að hlakka til lokadagsins og vorkom-
unnar. 11. maí var annar mesti til-
hlökkunardagur_ ársins, næst á eftir
jólunum, þegar Óli „stóri bróðir“ kom
heim, stór og hlýr og svo traustur
með „fullt“ af góðum fiski, gott, í
munninn og alltaf eitthvað fallegt
handa litlu stelpunni til að klæða sig
í. Þá var sannarlega hátíð og þá var
vorið endanlega komið.
Þá var byijað af krafti á vorverk-
unum og nóg að gera fyrir alla, líka
litla krakka. Ólafur var stór og sterk-
ur í augum barnsins, en hann var
það líka í raun og veru. Aldrei sá
ég hann lyfta svo þungu að það
væri hægt að merkja að hann þyrfti
að taka á. Hann var ótrúlega léttur
á fæti og í hreyfíngum, miðað við
hversu hávaxinn og þrekinn hann
var. Hann hafði einstakt lag á börn-
um. Þau löðuðust öll að honum og
vildu helst af öllu vera í kringum
hann, takandi þátt í því sem hann
var að starfa. Hann gat svo oft látið
störfín verða að keppni eða leik svo
jafnvel pasturslítil smávaxin stelpa
lagði sig alla fram um að hafa við
Óla, eins og t.d. þegar hann var að
stinga skánina út úr fjárhúsunum
og ég að bera frá honum. Þetta var
engin þrifavinna, en einhvem veginn
gat hann gert þetta að skemmtileg-
um leik. Eg get alls ekki ímyndað
mér nokkurt barn sem hefði getað
verið ólundarlegt eða óþekkt í nær-
veru hans. Hann hækkaði aldrei róm-
inn og aldrei sá ég hann reiðast.
Hann var mjög dulur maður og
frekar fámáll, en ef hann lét í ljós
skoðun sína eða tók svari einhvers í
einni eða tveimur setningum, þá var
hlustað á það og meira mark tekið
á því, en heilli ræðu frá mörgum
öðrum.
Það er margs að minnast, en fæst
af því kemst á blað í þetta sinn.
Það var traust og gott að eiga
Óla „stóra bróður" og svo hélt lífið
áfram. Ég fluttist burt til búskapar,
en Sigurbjörg dóttir mín erfði að
hluta sætið mitt hjá Óla, hún var
sumarbam hjá honum og Maríu fram
yfír fermingu, og enn voru kærleiks-
bönd hnýtt. Henni finnst þessi stóra
fjölskylda vera sín fjölskylda og enn
í þriðja lið var sonarsonur minn,
Hinrik Steinsson, í sumardvöl hjá
Jóni Ólafssyni á Kirkjulæk. Hann er
nú uppkominn maður, en honum
finnst Kirkjulækur sitt annað heimili
sem hann getur ekki verið án þess
að hafa samband við. Þetta er allt
mikið þakkarefni og þá verða orð
oft svo fátækleg, en ég bið guð að
launa fyrir þetta allt. Tæpri viku
áður en Ólafur lést, fékk hann leyfi
frá spítalanum þar sem hann hafði
dvalist undanfarnar vikur til að fara
austur, svo hann gæti gengið frá
sínum málum og sérstaklega til að
borga sína reikninga.
Hann gat verið án súrefnistækis-
ins meðan hann fór inn í bankann
og á aðra þá staði sem hann þurfti
að fara á. Til þess naut hann stuðn-
ings Ijölskyldu sinnar og tókst hon-
um að ljúka því sem hann þurfti að
gera með fullri reisn. Hann átti þarna
góðan dag með fjölskyldu sinni og
fór sáttur á spítalann um kvöldið.
Hann var búinn að ganga frá sínu
og var þá ferðbúinn.
Þarna var hann líkur Steini föður
sínum. Þetta var honum góður dagur
og ástvinum hans líka dýrmætur í
minningunni. Ég votta Maríu konu
hans, börnum og ástvinum öllum
innilega samúð. Guð veri með ykkur
öllum. Hjartans þökk fyrir mig og
mína.
Guðrún Hulda.
Nú falla þær með skömmu milli-
bili eikurnar, kennileitin í tilver-
unni, sem vörðuðu heimsmyndina í
barnshjarta á æskudögum. Eikurn-
ar sem stóðu sterkar við sjóndeild-
arhring og tekin voru mið af. Lands-
lag hjartans.
Umhverfið sem eftir stendur er
grisjað svo að um munar og fá-
breyttara og snauðara hrífur það
minna en fyrri mörk. Kynslóð er á
förum og áar á miðjum aldri harma
og sakna síns hlutar, hver örlátum
yl frændsemi veitti ævinlega við
vinamót.
Ólafur Steinsson var eitt af þrem-
ur systkinum, börnum heiðurshjón-
anna Sigurbjargar Gunnarsdóttur
og Steins Þórðarsonar bónda á
Kirkjulæk sem bæði eru látin. Ingi-
leif, fyrrum húsfreyja á Kollabæ,
lifír systkini sín tvö, elst þeirra.
Móðir mín, Gunnbjörg, lést fyrir
rúmu ári, eftir erfið veikindi og
áralangt stríð.
Kirkjulækjarfólkið .var ofið í
sama dúk. Nöfn þess áttu hærri
sess í hugum okkar en önnur ætt-
mennanöfn. Móðir mín nefndi þau
með ást og hrifningu þegar hún
rifjaði upp bernsku sína í foreldra-
húsum á Kirkjulæk. Hún reisti í
huga mínum æðra land, tignað
tímabil æsku sinnar. Þá sátum við
saman í litlu húsi við Strandgötu,
fátæk, einföld og oft svo döpur og
biðum betri tíma. Stundum tókst
henni að beina augunum frá líðandi
stund og horfði þá til baka og tók
að rifja upp myndir frá bemsku-
landi þeirra systkinanna. Það birti
alltaf til á Bjargi þegar þessi nöfn
voru flefnd til sögunnar.
Og nú er Ólafur Steinsson fallinn
frá. Horfinn til annarra sviða. Ótal
minningar fara um hugann og sökn-
uður. Eg minnist frænda míns með
þakklæti fyrir hlýjan stuðning á
bernskudögum. Einnig fyrir vináttu
og tryggð við móður mína alla henn-
ar daga.
Ég votta ástvinum hans, Maríu
eiginkonu, börnum þeirra, tengda-
börnum og barnabörnum, einlæga
samúð og bið Guð um að hvíla
hjörtu þeirra á sorgardögum. Og
Ingu frá Kollabæ, minni kæru
frænku, bið ég huggunar og bless-
unar Guðs og margra góðra ára.
ÓIi Ágústsson.
Gísli Albertsson
frá Hesti - Minning
Fæddur 19. desember 1899
Dáinn 21. október 1993
Gísli Albertsson, föðurbróðir
minn, er látinn. Hann fæddist að
Flugumýrarhvammi í Blönduhlíð í
Skagafírði 19. desember 1899. For-
eldrar hans voru Albert Jónsson og
frú Stefanía Pétursdóttir. Hann var
yngstur fjögurra bræðra, sem upp
komust, en hinir voru séra Eiríkur,
Jón, lést tvítugur, og Valtýr læknir
og eru þeir allir látnir bræðurnir.
Erfidrykkjur
Glæsileg kaííi-
hlaðborð liillegir
salir og mjög
g(>ö þjónnsta.
Upplýsingar
í síina 2 23 22
FLUGLEIDIR
HÍTEL LIFTLEIIlt
Gísli kom að Hesti í Borgarfírði
til foreldra minna árið 1917 og var
þar allan þann tíma, sem þau ráku
búskap eða til 1944.
Hann var afburða sláttumaður en
í þá daga var enn slegið með orfi
og ljá, þótt um svipað leyti væru
stórvirkar sláttuvélar að ryðja sér
til rúms víða um land. Þótti sláttur
Gísla það afbragð, að til var tekið
og kölluðu vinir hans hann gjarnan
litlu sláttuvélina og miðað við afköst
hinna stórvirku véla var því ekki til
lítils jafnað, enda voru afköstin bæði
glæsileg og að sama skapi óvenjuleg.
Þá var hann þolhlaupari í meira
lagi og virtist hafa næsta endalaust
úthald. Þá tók hann þátt í víðavangs-
hlaupi ÍR og varð þar vinningshafi
í einhver skipti, jafnvel mun hafa
komið til álita að hann æfði fyrir
Ólympíuleikana í Berlín 1936 í mara-
þon, en ekki varð af því, sennilega
vegna tognunar á fæti. En ég man
hann æfa sig í að hlaupa fram Lund-
arreykjadal, til baka að Hvítárvöllum
og aftur að Hesti í einum áfanga,
liðlega 30 km leið, án þess að blása
úr nös. Einnig man ég eftir smala-
mennsku, þar sem hann hljóp uppi
ERFIDRYKKJUR
^ Verð frá kr. 850-
perlan sími 620200
stálpuð lömb og markaði þau nánast
á hlaupum.
Eftir styijöldina síðari var Gísli í
Reykjavík og bjó á Túngötu 3 hjá
Valtý bróður sínum og frú Herdísi
Guðmundsdóttur. Hann vann lengst
af hjá Eimskip við hafnarvinnu. Ein-
hveiju sinni varð hann fyrir því slysi
að vörulyftari lenti á honum svo að
hann fótbrotnaði. Þegar ég sagði
Lofti Guðmundssyni rithöfundi frá
þessu slysi varð honum að orði: „Þar
fóru fínir fætur.“ En hann þekkti
vel til hlaupagetu Gísla.
Hann gekk í UMF Dagrenningu
í Lundarreykjadal og var tryggur
þeim félagsskap og þar var hann
gerður að heiðursfélaga. Hann gekk
og í Ferðafélag íslands og var ötull
stuðningsmaður þess við að reisa
skálana á hálendinu.
Gísli var vinmargur og trygglynd-
ur enda reyndist hann vinum sínum
ætíð best þegar þeim var mest þörf
á vináttu hans.
Öldungur er fallinn frá. Silfur-
þráðurinn er slitinn og gullskálin
brotin og Drottinn blessar minningu
vammlauss drengs.
Friðrik Eiríksson.
Mágur minn, Gísli Albertsson, lést
þann 21. október sl. Hann var Skag-
fírðingur, fæddur 19. desember
1899 í Flugumýrarhvammi, þar sem
foreldrar hans, Stefanía Pétursdóttir
og Albert Jónsson, bjuggu þá.
Foreldrar Gísla brugðu búi og
fluttust ásamt honum á unglings-
aldri að Hesti í Borgarfirði, en bróð-
ir Gísla, dr. Eiríkur Albertsson var
þá orðinn sóknarprestur þar.
Gísli vann svo á búi bróður sins
og víðar í Borgarfirði. Fram á 5.
áratuginn, en fluttist þá alfarinn úr
sveitinni til Reykjavíkur á heimili
okkar Valtýs, bróður Gísla, í Tún-
götu 3.
í því húsi bjó hann svo alla tíð
síðan uns hann fór á elliheimilið
Grund um nírætt.
Á þessum árum á Túngötu kynnt-
ist ég þessum grandvara heiðurs-
manni, ljúflyndi hans og öðrum
mannkostum.
Gísli var félagslyndur maður og
átti mörg áhugamál, s.s. íþróttir,
ferðalög og lestur góðra bóka.
Á unga aldri keppti hann oft í
Fyrsta sumardags víðavangshlaupi
í Reykjavík og var oft fyrstur í
mark, enda hinn mesti hlaupagarp-
ur.
Hann var bæði í Ferðafélagi ís-
lands og Útivist enda varla sá stað-
ur á byggðu bóli eða öræfum, að
Gísli hefði ekki komið þangað. En
mestu ástfóstri tók hann þó við Þórs-
Úti í Evrópu geisar stríð. Á ís-
landi ástandið. Það dregur nær vori.
Á vertíð í Vestmannaeyjum er
bóndasonur úr Fljótshlíðinni. Hann
horfir títt til lands og við blasa
Eyjafjöllin, fjallið hans Þríhyrning-
ur og Hlíðin. Hann heyrir tjaldinn
farinn að tísta og finnur moldarang-
an úr hlýnandi jörðinni. Á hann
sækir óþol. Vorverkin bíða.
Ólafur Steinsson Kirkjulæk III í
Fljótshlíð lýkur sinni 11. vertíð og
hefur 1946 búskap á sinni heima-
jörð. Happið í lífí Ólafs verður þeg-
ar María Jónsdóttir frá Hlíð á
Vatnsnesi kemur sem ráðskona að
Kirkjulæk. Þau fella hugi saman
og giftast 1947. Það er oft sagt
að heimavöllurinn sé sterkur. Og
Ólafur var sterkur á heimavelli.
Hann var heimakær maður sem lifði
fyrir búskapinn og sóttist ekki eftir
neinu öðru. Vorverk, heyskapur og
skepnuhirðing. Öll verkin voru unn-
in svo fljótt sem mögulegt var og
helst áður. Verkefnin voru ærin við
ræktun búljár og túnrækt. Ólafur
erfði hagleik sinna forfeðra og
byggði sjálfur upp allan húsakost á
jörðinni. Börnin urðu sjö talsins.
Því voru verkefnin einnig ófá innan-
dyra og tók Ólafur virkan þátt í
uppeldi enda barngóður. Þrátt fyrir
annríki gaf María sér tíma til list-
sköpunar og hafði Ólafur á því rík-
an skilning og hvatti hana fremur
en hitt.
Þegar ég kom fyrst að Kirkjulæk
ásamt Kristínu fyrir 10 árum örlaði
á því samblandi af kvíða og feimni
sem sumir þekkja er þeir hitta til-
vonandi tengdaforeldra í fyrsta
skipti. En er ég hafði heilsað Ólafí
var allt slíkt úr sögunni. Hægt var
að skynja strax þá hlýju og góðvild
sem hann einkenndi og er við hófum
spjall var sem ég hefði þekkt hann
alla tíð.
Ólafur og María bjuggu á Kirkju-
læk til ársins 1984. Tók þá Jón
sonur þeirra við jörðinni, en þau
fluttust á Hvolsvöll. Áttu þau þar
góð ár saman í fallegum híbýlum
og vinalegu umhverfi. Ólafur lést
19. október eftir veikindi sl. mán-
uði. María lifir mann sinn.
Ólafur kvaöst sáttur við ævistarf-
ið, sagði allar sínar óskir í lífinu
hafa ræst. Þetta hef ég nú frá fáum
heyrt. Nægjusemi er nefnilega hlut-
ur sem sárlega skortir í okkar alls-
nægtasamfélagi.
Eg votta Maju og ykkur öllum
mína dýpstu samúð.
Valdimar Guðjónsson.
mörk, en þar dvaldi hann mörg sum-
ur oft við sjálfsboðaliðastörf fyrir
bæði ferðafélögin.
Gísli átti því láni að fagna að
vera heilsugóður alla sína ævi og
hafði góða sjón og heyrn fram í
andlátið. Gat hann því stundað at-
vinnu og áhugamál fram á elliár.
Hann las mikið og átti saga lands
og þjóðar hug hans allan. Eins var
hann ljóðelskur og vel að sér í bók-
menntum fornum og nýjum.
Gísli átti marga kunningja og
góða vini og vil ég þá sérstaklega
nefna, auk hans nánustu, fjölskyld-
una á Grund í Skorradal og þá sér-
lega bræðurna Bjarna Pétursson
forstjóra og Jón Pétursson flugstjóra
og fjölskyldur þeirra, enda höfðu
þeir tengst Gísla miklum tryggða-
og vináttuböndum á bernskuárum,
þegar Gísli vann á búi móður þeirra.
Eg og mitt nánasta fólk litum á
Gísla sem einn úr fjölskyldunni enda
var hann eins og heima hjá sér á
mínu heimili og þeirra allra ekki
aðeins á stórhátíðum og tyllidögum
heldur ævinlega.
Við eigum öll ágætar minningar
um Gísla, sem var hvers manns hug-
ljúfí og kveðjum hann með virðingu
og söknuði.
Herdís Guðmundsdóttir.
Þegar haustvindar næða og dag-
arnir styttast, er notalegt að ylja sér
við minningar liðins sumars og
hugsa um fjallaferðir á sólríkum
sumardögum.
Eins er þegar aldnir vinir kveðja,
þá koma upp í hugann bjartar og
fagrar myndir frá liðnum árum,
tengdar þeim, sem eru að leggja í
sína hinstu för.
í dag kveðjum við látinn vin, Gísla
Albertsson. Hann var einn af stofn-