Morgunblaðið - 08.12.1993, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 8. DESEMBER 1993
37
Einelti og atvinnirógnr
eftir Friðjón
Guðmundsson
Um frjálsan innflutning
búvöru
Ég fer ekki dult mað þá skoðun
mína að það sé fádæma heimsku-
legt — og skaðlegt — að gefa inn-
flutning á landbúnaðarvörum
fijálsan. Og flytja inn þær búvörur
sem við getum framleitt sjálf. Við
eigum tvímælalaust að sitja að
okkar búvörumarkaði, því við höf-
um ekki efni á að deila honum
með öðrum þjóðum. Auðlindina,
landið okkar eigum við að nytja
eftir því sem auðið er, á skynsam-
legan hátt. Það er talið að við
þurfum að flytja inn um eða yfir
50% af neysluþörf þessara nauð-
synja, einfaldlega vegna þess að
það er ekki unnt af veðurfarsá-
stæðum að framleiða þær tegund-
ir hér. Við höfum því algera sér-
stöðu gagnvart nálægum þjóðríkj-
um að þessu leyti í milliríkjavið-
skiptum. Við eigum því enga sam-
leið, í þessu tilliti, með þjóðum sem
kannski flytja út 50-60% af sinni
landbúnaðarframleiðslu.
Stjórnvöld hér og bændaforust-
an hafa verið handónýt við að
standa á þessum ótvíræða rétti
landbúnaðarins í svokölluðum
Gatt-samningum, og er það ámæl-
isvert. Hins vegar gætum við fært
opinberan stuðning við landbúnað-
inn til nokkurs samræmis við aðr-
ar þjóðir innan Gatt. En alls ekki
að öllu leyti sökum þess hversu
landið er harðbýlt. Því verður að
fá sérstöðu íslands viðurkennda
samkvæmt framansögðu.
Við höfum einhveijar bestu bú-
vörur í veröldinni, hreint land og
ómengað andrúmsloft og lífríki.
Það er mjög kostnaðarsamt að
flytja búvörur að óþörfu á milli
fjarlægra landa og til þess þarf
„Með því að opna fyrir
innflutning á landbún-
aðarvörum umfram nú-
gildandi lagaheimildir
tekur steininn úr. Með
því flytjum við inn stór-
aukið atvinnuleysi, en
út mikla fjármuni.“
mikinn gjaldeyri, þó að um það
sé aldrei rætt af fijálshyggju-
postulunum, þrátt fyrir síaukna
kreppu og næstum óbærilega
skuldasöfnun erlendis.
Með því að opna fyrir innflutn-
ing á landbúnaðarvörum umfram
núgildandi lagaheimildir tekur
steininn úr. Með því flytjum við
inn stóraukið atvinnuleysi, en út
mikla ijármuni. Það verður að
byggja viðskiptasamninga við
önnur ríki á réttlæti og heilbrigðri
skynsemi og þjóðarhagsmunum,
en ekki á ótta við einangrun sem
ekki stenst. Hér þurfa menn ekki
að óttst einangrun. Ætli íslenska
þjóðin ferðist ekki meira til ann-
arra landa en nokkur önnur þjóð
á heimsbyggðinni?
Um náttúruvernd og
byggðavernd
Nú til dags er mikið talað um
náttúruvernd, umhverfisvernd og
gróðurvernd. Það er gott svo langt
sem það nær, sé það gert af skyn-
semi og án öfga. En það hefur
minna verið talað um byggðavernd
og mannvernd í umræðum um
landbúnaðarmál, en hins vegar
þeim mun meira gert af því að
troða dreifbýlisfólki um tær.
í mínum huga er það sorgar-
saga og til háborinnar skammar
að svokölluðu Hagfræðistofnun
Friðjón Guðmundsson
við Háskóla íslands, æðstu
menntastofnunar Hagfræðistofn-
un við Háskóla íslands, æðstu
menntastofnun þjóðarinnar, skuli
lúta svo lágt að taka þátt í þeim
skollaleik að rægja íslenskan land-
búnað. Og það er með öllu óskilj-
anlegt að þeir menn sem að því
standa skuli ekki skilja þjóðfélags-
legt gildi landbúnaðarins, og þær
hrikalegu afleiðingar sem af því
hlýst að setja landbúnaðinn út í
horn og rústa með því landsbyggð-
ina til sjávar og sveita. Hagfræð-
ingarnir þarna í Háskólanum virð-
ast algerlega slitnir úr tengslum
við fólkið í landinu og atvinnulífið.
Þá vantar jarðsamband. Þá skortir
yfirsýn í landbúnaðarmálum, að
minnsta kosti. Og á meðan svo
er geta þeir reynst skaðvaldar í
íslensku þjóðlífi svo lengi sem
mark er á þeim tekið. Þess vegna
Sérhvert líf er dýrmætt
eftir Magnús
Gunnarsson
Líf sérhvers manns er það dýr-
mætasta sem hann á. Frá fyrstu
sporum sjálfstæðs lífs til dauða-
dags stendur maðurinn ætíð fyrir
vali, en eins misjöfn sem við öll
erum svo mörg eru tækifæri
mannsins til að móta sitt líf. Ungl-
ingsárin er sá tími sem einstakl-
ingurinn mótast hvað mest í skoð-
unum og afstöðu til lífsins. Á þeim
árum er margt sem stendur ung-
menni til boða, en hver er sinnar
gæfu smiður. Lífshættir okkar eru
á okkar sjálfra valdi, við ráðum
hveiju við neytum og eftir hveiju
við sækjumst, hvert einasta
augnablik fer fram val - meðvitað
val.
Það er ekki alltaf, en þó mjög
oft að okkur gefst tækifæri til að
endurskoða val okkar, snúa af
þeim vegi sem ekki reynist okkar
heillabraut.
Krossgötur hafa með höndum
rekstur á áfangaheimili fyrir veg-
laus ungmenni. Heimilið hefur
verið starfrækt frá því um vorið
1987, á sjöunda ár og er heimilið
eingöngu fyrir unga menn sem
hafa ánetjast neyslu eiturlyfja og
ofneyslu áfengis. Árangur af starfi
okkar hefur verið talinn mjög góð-
ur, ekki síst að mati utanaðkom-
andi aðila sem fylgst hafa með
því verki sem við erum að vinna.
Flest þau ungmenni sem við
höfum afskipti af eiga það sameig-
inlegt að vera mjög illa leikin
vegna misnotkunar vímuefna og
enginn er sá sem ekki vill losna
„Sundruð heimili, heim-
ilislaus ungmenni, of-
beldi, misnotkun, mis-
þyrming, höfnun, ein-
elti, allt er þetta fylgi-
fiskur misnotkunar
vímuefna.“
úr torfærum sínum og snúa lífi
sínu til betri vegar.
Sundruð heimili, heimilislaus
ungmenni, ofbeldi, misnotkun,
misþyrming, höfnun, einelti, allt
er þetta fylgifiskur misnotkunar
vímuefna. Verkið er mikið sem
þarf að inna af hendi og ekki er
það fyrir okkar eigið ágæti, að við
reynum að miðla huggun og lækn-
ingu, heldur er það fyrir náð og
miskunn skaparans sjálfs að vérk-
ið er unnið.
Alveg frá því að Krossgötur
hófu starf sitt árið 1987 hefur
mikið verið leitað til okkar um
beiðni fyrir vistun stúlkna, en því
miður höfum við ekki getað orðið
við þeim beiðnum og hefur það
tekið okkur afar sárt að þurfa að
vísa þeim frá, en nú er komið að
því að við ætlum okkur að láta
draum okkar verða að veruleika
og opna áfangaheimili fyrir stúlk-
ur. I því skyni höfum við hafið
átak til fjáröflunar og hefur tón-
listarmaðurinn Björgvin Halldórs-
son unnið fyrir okkur geisladisk
sem verður boðinn þeim lands-
mönnum sem vilja standa með
okkur til sölu.
Sameiginlega getum við bjarg-

GÆÐAHJSAR A GOÐU VQffll

i
ot
Stórhöfða 17, við Gullinbrú,
sími 67 48 44
ætti að gefa þeim frí frá þeim
störfum og tækifæri til annarra
og þjóðhollari verka.
Að trúa á landið
Eins og glöggt kemur fram í
tilvitnuðum ljóðlínum Hannesar
Hafstein í fyrri grein minni áttu
„aldamótamennirnir" svokölluðu
sér hugsjónir og trú á landið sitt
og framtíð þess. Nú er öldin að
mjög mörgu leyti önnur. Pólitísk
lágmenning er orðin ógnvekjandi
staðreynd og andlegur heilaþvott-
ur í stjórnkerfi og ijölmiðlum slík-
ur að undrun sætir. Menn keppast
við að „leysa“ heimatilbúin vand-
ræði þjóðfélagsins — beinar afleið-
inar sukks og óreiðu liðinna ára —
með skammtíma ráðstöfunum og
eiginhagsmunapoti einstaklinga,
fyrirtækja, ríkis og stofnana, svo
það er jafnvel gripið til örþrifaráða
án þess að horfa til framtíðar. Hið
endalausa blaður og lýðskrum um
að öfgafull markaðshyggja, botn-
laus samkeppni og sameining fyr-
irtækja, stofnana og sveitarfélaga
séu hin einu og sönnu bjargráð
sem leysi úr öllum vanda er að
verða pólitísk landplága.
Ég vona þó svo sannarlega að
leiðtogar þjóðarinnar og önnur
áhrifaöfl átti sig á þessari villutrú
efnishyggjumanna áður en þau eru
búin að vega svo mörg pólitísk og
siðferðisleg skammarvíg í íslensku
samfélagi að ekki verði fyrir þau
bætt í náinni framtíð.
Ef íslenska þjóðin sættir sig við
það hlutskipti að landbúnaðurinn
sé fótum troðinn og strjálbýlisfólk
til sjávar og sveita sé hundelt og
því stjórnað líkt og búfé, á þann
hátt sem raun ber vitni, lítillækkar
hún sjálfa sig. Og þá mun henni
ekki vegna vel í landi sínu. Hún
mun fyrr en varir glata raunveru-
legu foiræði sínu, þjóðernislegum
verðmætum. Pólitísku og efna-
hagslegu sjálfstæði. Sú sorgar-
saga er því miður þegar hafín og
mun væntanlega enda með ósköp-
um, ef svo heldur fram sem horfir.
Höfundur er bóndi á Sandi í
Aðaldælahreppi.
Magnús Gunnarsson
að lífum veglausra ungmenna sem
oft hafa ekki aðra kosti.
Höfundur er framkvæmdastjóri
Krossgatna sem annast hjálpar-
og forvarnarstarf.
SPARADU
kr. 35.000 á ári!
Ef þú bakar eitt brauð á dag í sjálfvirku
EL-GENNEL brauðvélinni, sparar þú ailt að
35.000 krónum á ári og átt að auki alltaf
nýbakað, ilmandi og hollt brauð!
íslenskar leiðbeiningar og uppskriftir fylgja.
Jólatilboðsverð:
Kr. 23.655 stgr.
Þetta er jólagjöf sem skilar arði!
Borgartúni 28 “S 622901 og 622900
Umboðsmenn:
Rafbúðin Álfaskeiði 31, Hafnarf.
Miövangur, Hafnarfirði.
VESTURLAND:
Rafþjónusta Sigurdórs, Akranesi.
Kf. Borgfirðinga, Borgarnesi.
Blómsturvellir, Hellissandi.
Versl. Hamar, Grundarfirði.
Versl. E. Stefánssonar, Búðardal.
VESTFIRÐIR:
Kf. Króksfjarðar, Króksfjarðarnesi.
Vélsmiðja Tálknafjarðar.
Versl. G. Sigurðssonar, Þingeyri.
Rafsjá, Bolungarvík.
Straumur hf., (safirði.
Kf. Steingrímsfjarðar, Hólmavtk.
NORÐURLAND:
Kf. Hrútfirðinga, Borðeyri.
Versl. Sel, Skútustöðum.
Kf. V-Húnvetninga, Hvammstanga.
Kf. Húnvetninga, Blönduósi.
Kf. Skagfirðinga, Sauðárkróki.
KEA, Akureyri og útibú á Norðurlandi.
Kf. Þingeyinga, Húsavík.
AUSTURLAND:
Kf. Vopnfirðinga, Vopnafirði.
Kf. Héraðsbúa, Seyðisfirði.
Kf. Héraðsbúa, Egilsstöðum.
Rafalda, Neskaupstað.
Kf. Héraðsbúa, Reyöarfirði.
Kf. Fáskrúðsfjarðar.
Kf. A-Skaftfellinga, Djúpavogi.
Kf. A-Skaftfellinga, Höfn.
SUÐURLAND:
Kf. Rangæinga, Hvolsvelli.
Kf. Rangæinga, Rauðalæk.
Reynistaður, Vestmanneyjum.
Kf. Árnesinga, Selfossi.
SUÐURNES:
Stapafell hf., Keflavtk.
Samkaup, Keflavik.
J