Morgunblaðið - 18.03.1994, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 18. MARZ 1994
Forstjóri Samskipa ræddi við ráðgjafa Drewry
Aðferðafræðinni
við gerð skýrslunn-
ar var ábótavant
FORSTJÓRI Samskipa telur að meginniðurstaða skýrslu Drewry
Shipping Consuitants sé sú að samkeppni í siglingum stuðli að hag-
kvæmni. Hann telur ástæðu tíl að skoða ýmsa þættí í aðferðafræði
við gerð skýrslunnar um íslenska sjóflutningamarkaðinn.
Ólafur Ólafsson, forstjóri Sam-
skipa, hafði ekki enn fengið skýrsl-
una í hendur þegar blaðið átti sam-
tal við hann í gær, en sat ráðstefnu
FÍS. Ólafur átti í gær fund með
Mark Page, ráðgjafa Drewry Shipp-
ing Consultants (DSC), og gat farið
yfir nokkra þætti skýrslunnar með
honum. Ólafur segir að þau meðal-
verð sem kynnt eru í skýrslunni
fáist engan veginn staðist miðað við
þau verð sem Samskip setur upp.
„Ég ræddi þetta við ráðgjafann og
sýndi honum okkar gögn, hann sá
að tölum hans ber ekki saman við
það sem við erum að vinna með.“
Ólafur sagði að Mark Page hafi
talið þau verð sem hann fékk upp-
gefin vegna skýrslugerðarinnar
óeðlilega há.
ekki viss um að samsetning vöru
hingað til lands endurspeglaði þá
staðla sem DSC er vant að vinna
með. Ef meiri þungi er reiknaður í
hvem gám en raunverulegt meðaltal
gefur til kynna, verður flutnings-
kostnaður gámaeiningar of hár.
Varðandi gagnagrunninn sem
stuðst er við sagði Ólafur mikilvægt
að menn hefðu í huga hvernig hans
var aflað. Honum skildist að safnað
hafi verið flutningskostnaði ein-
stakra fraktkaupenda. Þama væru
misstórir innflytjendur sem margir
hvetjir flyttu ekki í heilum gámum,
heldur ættu vömr í safnsendingum.
Umreikningur á slíkum flutnings-
gjöldum í verð á gámaeiningu gæti
gefið mjög hátt flutningsverð.
Legið á skýrslunni
Skólahljómsveit Grafarvogs.
Hátíðartónleikar í Grafarvogskirkju
SKÓLAHLJÓMSVEIT Grafarvogs verður eins
,árs mánudaginn 21. mars. Af þessu tilefni held-
ur sveitin hátíðartónleika í Grafarvogskirlgu kl.
17 á sunnudag. A efnisskránni eru verk m.a.
eftír Pezel, Purcell, Árna Björnsson, Stuart
Johnson og fl.
Sveitin telur 45 hljóðfæraleikara sem koma fram
í þrem deildum. Þrátt fyrir ungan aldur hefur sveit-
in haft mikið að gera. Fyrir utan venjulegar æfing-
ar hefur sveitin stundað æfingabúðir af kappi ásamt
þátttöku í landsmótinu í Hafnarfirði í fyrra. Sveitin
er þegar farin að setja svip á menningarlífið í Grafar-
vogi, segir í fréttatilkynningu.
Skólahljómsveit Grafarvogs hefur þá sérstöðu
meðal íslenskra hljómsveita að vera byggð upp sem
brasssveit að enskum hætti. Þessi tegund sveita
skipar æ hærri sess víða um heim, sérstaklega í
Evrópu, Bandaríkjunum og Japan. Stjórnandi sveit-
arinnar er Jón E. Hjaltason.
Þórður Sverrisson framkvæmdastjóri flutningasviðs Eimskips
Samanburður á flutn-
ingsverðum flókinn
1 SKÝRSLU Drewry Shipping Consultants (DSC) er byggt á upplýsing-
um frá Félagi íslenskra stórkaupmanna (FÍS). Þórður Sverrisson, fram-
kvæmdastjóri flutningasviðs Eimskips, taldi það ljóð á skýrslunni að
ekki væri gerð grein fyrir gögnunum sem lögð eru til grundvallar.
„Þegar unnið er með meðaltöl verða menn að hafa stórt safn af gögn-
um.“ Skýrslan barst Eimskip um miðjan dag í gær og er hún nú til
skoðunar hjá félaginu. Taldi Þórður eðlilegra að skýrslu DSC hefði
verið dreift fyrir fund FÍS á miðvikudag.
Fyrirvari við umreikning
Ólafur taldi ástæðu til að gera
fyrirvara við umreikning DSC frá
tonnaverðum og rúmmálsverðum í
gámaeiningar. Sagði Ólafur að DSC
miðaði við 8,7 tonn sem meðalþyngd
í hverri gámaeiningu. Taldi Ölafur
það mjög ríflega reiknað og var
Bankar og sparisjóðir
Ríkisvíxlar
ekki áreiðan-
leg vísbend-
ing um vexti
FORRÁÐAMENN banka og
kparisjóða segja að vextir á ríkis-
víxlum lúti öðrum lögmálum en
vextir á skammtimalánum. Því
þurfi vaxtalækkun á ríkisvíxlum
ekki að þýða að vextir á skamm-
tímalánum fylgi í kjölfarið.
Ólafur telur það rýra gildi skýrsl-
unnar að hún var ekki unnin í sam-
ráði við flutningsaðila. Aldrei hafí
verið leitað til Samskipa um neinar
upplýsingar, né heldur niðurstöður
skýrslunnar bomar undir félagið.
Ef það hefði verið gert hefðu menn
getað sannreynt nýtingarhlutföll á
gámum og fleiri atriði sem Ólafur
taldi ábótavant í skýrslunni. Ólafí
þótti ekki faglegt af FÍS að afhenda
ekki skýrsluna fyrr en daginn eftir
ráðstefnuna og hamla þannig alvöru
umræðu um skýrsluna.
Ólafur taldi mjög áhugavert sem
fram kæmi í skýrslunni að farm-
gjöld hafí lækkað þegar samkeppnin
var mest á markaðinum. Árið 1985
hafí Hafskip verið inni í myndinni
og 1992 hafí Samskip verið mjög
virkt. „Samkeppnin er ekki síður
mál fraktkaupenda en fraktflytj-
enda,“ sagði Ólafur. „Það er brýnt
að menn láti ekki skammtímahags-
muni villa sér sýn, en stuðli að virkri
samkeppni til lengri tíma.“
í skýrslunni er miðað við gámaein-
ingar (teu) og allir flutningar umreikn-
aðir í slíkar. Þórður segir samanburð
á flutningsverðum mjög flókinn og
talsverða vinnu þurfí til að finna ná-
kvæmlega sambærileg farmgjöld.
Stykkjavöruflutningar séu til dæmis
dýrari en flutningar heilla gáma. í
stykkjavöruflutningum er innifalin
hleðsla og tæming gáma, geymsla í
pakkhúsi og fleira. Því væri vanda-
samt að umreikna stykkjavöruflutning
í gámaeiningar. „Menn verða að átta
sig á því að svona samanburður er
vandasamur, svo verið sé að bera
saman sambærilega hluti.“
Þórður segir að einu upplýsingar
frá Eimskip í skýrslunni hafi verið
veittar Flutningakauparáði sam-
kvæmt beiðni í desember síðastliðn-
um um flutningsgjöld félagsins frá
1988. Þórður bendir á í skýrslu DSC
eru flutningsgjöldin birt á verðlagi
hvers árs, en ekki uppreiknuð til
fasts verðlags, þannig að upplýs-
ingarnar endurspegluðu hvorki verð-
bólgu né gengisþróun. Fljótt á litið
gæfí þessi framsetning til kynna
aðra verðþróun flutningsgjalda en
ef reiknað væri á föstu verðlagi.
Birgir R. Jónsson, formaður FÍS, um viðbrögð við skýrslu um flutningskostnað
Brynjólfur Helgason, aðstoðar-
bankastjóri Landsbankans, sagði
vaxtalækkun ekki fyrirhugaða þann
21. mars næstkomandi. Varðandi
lækkun á ávöxtun ríkisvíxla sagði
hann að áður en hún kom fram
hafí vextir á Landsbankavíxlum,
sem eru sambærileg ávöxtunarleið
við ríkisvíxla, lækkað í 4,2%. Bald-
vin Tryggvason sparisjóðsstjóri
SPRON átti ekki von á vaxtabreyt-
ingum hjá sparisjóðunum í bráð.
Tryggvi Pálsson, framkvæmdastjóri
íslandsbanka, sagði eftir að funda
um vaxtamál í bankanum.
Tryggvi Pálsson og Baldvin
Tryggvason bentu báðir á að vextir
ríkisvíxla gæfu ekki sjálfkrafa til-
/efni til almennrar vaxtalækkunar,
því vextir ríkisvíxla lytu ekki sömu
lögmálum og almennir vextir. Inn-
lánsstofnanir eru skyldaðar til að
eiga tiltekið lausafé, en undir þá
skilgreiningu falla ríkisvíxlar. Aðrir
ávöxtunarmöguleikar lausafjár inn-
lánsstofnana eru að leggja peninga
á reikning í Seðlabankanum sem
ber 2,5% vexti, en einnig geta ríkis-
skuldabréf og húsbréf upp að vissu
marki flokkast sem lausafé.
Ríkisvíxiamir gefa betri ávöxtun
en fæst á innlánsreikningnum í
Seðlabanka og því sé ekki óeðlilegt
að innlánsstofnanir bindi sitt lausafé
í ríkisvíxlum. Seðlabankinn tekur
þátt í viðskiptum með ríkisvíxla og
hefur þannig áhrif á vaxtaþróun
þeirra. Þeir Baldvin og Tryggvi
töldu báðir að vegna þvingaðrar
eftirspurnar frá bönkum og spari-
sjóðum gætu vextir ríkisvíxlanna
nálgast enn meir 2,5% vexti við-
skiptareikninganna í Seðlabankan-
um.
Skipafélögin hafa mis-
skilið samanburð Drewrys
Tölur ráðgjafarfyrirtækisins fengnar úr skýrslum flutningskaupenda
DREWRY Shipping Consultants nota alþjóðlegan samanburðargrunn
við mat fyrirtækisins á gámaflutningsgjöldum til og frá Islandi. I
skýrslu Drewrys kemur fram að flutningskostnaðurinn er fundinn út
í svokölluðum 20 feta gámaeiningum (teu), sem er reiknieining, not-
uð til að samanburður milli landa og siglingasvæða sé raunhæfur.
Safnað er saman ýmsum vöruflokkum og fundið út meðaltal fyrir
mismunandi flutningsverð þessara vöruflokka, sem er svo borið sam-
an við meðalverð á öðrum flutningamörkuðum í alþjóðamælieining-
unni teu, eða 20 feta gámaeiningu, sem endurspeglar allan gámatæk-
an vaming. Þannig er ekki aðeins borinn saman flutningskostnaður
20 feta gáma eða 40 feta gáma heldur einnig ýmiskonar brettavöru
eða lausrar vöru, sem hægt er að flytja með gámum.
Mark Page, aðalráðgjafi Drewr-
ys, sagði á ráðstefnu Félags ís-
lenskra stórkaupmanna að upplýs-
ingabanki Drewrys og mælieining-
in sem notuð væri við samanburð-
inn væri fyllilega Ireiðanleg og
þrátt fyrir þá leynd sem yfírleitt
hvíldi yfír flutningsgjöldum hjá
skipafélögum, væri hægt að afla
nákvæmra upplýsinga um raun-
verulegt verð sem flutningskau-
pendur greiddu og skoða þróun
þess í samanburði við aðra flutn-
ingamarkaði skv. þeim stöðlum
sem fyrirtækið notaði.
Birgir R. Jónsson, formaður FIS,
segir að athugasemdir flutnings-
sölumanna við skýrslu Drewrys séu
byggðar á hreinum misskilningi.
Það sé algjörlega marklaust að
ætla að bera saman flutningsgjöld
fyrir 20 feta gám frá Norður-Amer-
íku til íslands við þær tölur sem
fram kæmu í skýrslunni og flutn-
ingssölumenn virtust ekki hafa átt-
að sig á því að Drewrys notaði 20
feta gámaeiningarverð eða gáma-
einingarígildi þegar meðalverð væri
fundið út svo hægt væri að bera
kostnað á íslandi saman við önnur
lönd. „Það eru þess vegna mistök
eða vanþekking hjá flutningssölu-
mönnum, að setja jafnaðarmerki á
milli 20 feta gáms og 20 feta gáma-
einingar, til að komast að þeirri
niðurstöðu að gámaeiningin sé 72%
hærri,“ sagði Birgir.
Benti hann á að gámagjöld væru
lægri en verð á gámatækri flutn-
ingsvöru sem flutt væri á lausum
brettum og það skýrði m.a. þann
mun sem væri á þeim háa flutn-
ingskostnaði sem fram kæmi í
skýrslu Drewrys og þeim tölum
sem skipafélögin hafa sett fram,
þegar þau héldu því fram að flutn-
ingsgjöld hefðu lækkað.
Verð þungavöru hefur hækkað
en matvara lækkað
Birgir sagði að talnaefni FÍS og
Drewrys gæfí sannari mynd af þró-
un flutningskostnaðar en þær tölur
sem Eimskip hefði sett fram.
Drewrys hefði beðið um ákveðnar
upplýsingar og FÍS hefði m.a. feng-
ið gögn frá Hagstofunni. Svo hefði
verið aflað upplýsinga úr skýrslum
flutningakaupenda eftir nokkurs-
konar úrtaki, bæði meðal þeirra
sem greiddu hærri gjöld og hjá
stórflutningsaðilum sem greiddu
.lægri verð, skv. starfsaðferðum
Drewrys. Niðurstaðan sýndi meðal-
verð í inn- og útflutningi. Sérfræð-
ingar breska ráðgjafarfyrirtækisins
hefðu í fyrstu vart trúað því hve
kostnaðurinn virtist hár og hafi þá
verið aflað upplýsinga hjá Eimskip
í desember sl. sem einnig er stuðst
við í könnuninni. Birgir segir að
ekki hafi komið til greina að nota
flutningstaxta skipafélagsins en
með bréfinu frá Eimskip hafi einn-
ig fylgt línurit sem sýndi þróun
meðalflutningsgjalda í innflutningi
frá árinu 1988, og sagði Birgir ljóst
að þar væri um rauntölur að ræða
en ekki flutningstaxa, þótt ekki
væri ljóst til hvaða vöruflokka upp-
lýsingar skipafélagsins næðu. Verð
Eimskips eru nokkru lægri en önn-
ur gámainnflutningsverð sem fram
koma í skýrslunfii en þó er sýnileg
fylgni á milli þessara talna á undan-
förnum árum. Birgir benti á að
eins og fram kæmi í skýrslu Drewr-
ys hefðu flutningsgjöld innfluttrar
matvöru lækkað á síðari árum en
skýringin á hækkun meðalflutn-
ingskostnaðar gæti m.a. falist í því
að flutningsgjöld þungavara á
borð við byggingarvörur hefðu
hækkað.
€
i
c
c
i
i
G
(:
c
I
i
i
(
(
c
(
I
C
í
€
1
f
(
(
f