Morgunblaðið - 18.03.1994, Blaðsíða 48

48
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 18. MARZ 1994
Farsi
TM Reg. U.S Pat Off — all rights reserved
© 1993 Los Angeles Times Syndicate
*
Ast er...
It-zi
... að hugsa til hennar
meðan þú skefur af rúð-
unum.
HÖGNI IIRKKKVÍSI
BRÉF TIL BLAÐSINS
Kringlan 1 103 Reykjavík - Sími 691100 - Símbréf 691329
Hveijir eru „borg-
aralega þenkjandi“?
Frá Ragnari Halldórssyni:
í Staksteinum Morgunblaðsins
3. mars gefur Inga Jóna Þórðar-
dóttir línuna í væntanlegum bæja-
og borgarstjórnar kosningum.
Ályktun hennar varðandi
Kvennalistann er furðuleg. Hún
segir: „Með þessu sameiginlega
framboði er Kvennalistinn búinn
að marka sér ótvíræðan bás í hinu
pólitíska litrófi, hans sérstaða er
fyrir bí, þar sem flokkurinn telur
sig nú eiga heima með öðrum
vinstri flokkum.“
Frúin grundvallar kenningu sína
á eftirfarandi hátt: „Þetta eru skýr
skilaboð til þeirra kvenna, sem
hafa stutt Kvennalistann en talið
sig vera á borgaralegum væng í
stjórnmálum, Kvennalistinn hefur
sum sé markað sér ótvíræðan
vinstri bás og höggvið á þá þræði,
sem kunna að hafa legið frá honum
til borgaralega þenkjandi kvenna,
þar sem hann situr nú á framboðs-
bekk milli Alþýðubandalags og
Framsóknarflokks.“ Eftirtektar-
Frá Albert Jensen:
Laugardaginn 25 mars sl. var
haldið barnakóramót í hinni fögru
Víðistaðakirkju í Hafnarfirði.
Nokkrir kórar ásamt strengja-
hljómsveit tónlistarskólans, létu
okkur sem á hlýddu, svo sannarlega
njóta stundarinnar. Börnin voru á
þeim aldri sem tilgerð er víðsfjarri,
en gleðin og öryggið samfara smá
feimni réði stemmningunni. Kór-
amir skiptu sér aldrei og var söng-
urinn þó svo samhljóma að unun
var að heyra. Þarna var gaman að
vera og vildi ég geta heyrt og séð
allt aftur og aftur. En það er nú
það. Ég var að vona að sjónvarps-
stöðvarnar gerðu sér ljóst hvað
margir hafa gaman af börnum í
starfi og leik. Væri móti sem þessu
sjónvarpað, mundi það ekki aðeins
gleðja fjöldann, líka væri það til-
vert er að Inga Jóna minnist ekki
einu orði á Alþýðuflokkinn sem
genginn er nú til liðs við andstöðu-
flokka Sjálfstæðisflokksins í kom-
andi borgarstjórnarkosningum!
Hvað veldur? Er Alþýðuflokkur-
inn að verða einskonar fariroð í
augum frúarinnar og Sjálfstæðis-
flokksins?
„Borgaralega þenkjandi." Hvað
merkir það á nútímamáli íslend-
inga? Það þýðir allt annað nú en
fyrr á tímum, þegar kveðin var
þessi vísa:
Auður dramb og falleg föt
fyrst af öllu þérist
og menn sem hafa mör og kjöt
meir en almennt gerist.
Merking orða og hugtök breytast
með tíma^um. Tökum t.d. orðin
sem nú heyrast daglega: Æðislegt,
rosalegt, gjeggjað og mörg önnur,
hefði engum manni dottið til hugar
í mínu ungdæmi að nota í þeirri
merking sem þau hafa í dag. Sama
er að segja um orðin „borgaralega
þenkjandi". Þetta eru dauð og
tækur menningarviðburður. Með
því að sýna börnunum útkomu
æfinganna með þeim hætti, væri
þeim sýnd sú virðing og eftirtekt
sem þau eiga skilið. Það mundi
jafnframt örva metnað þeirra til
meiri dáða. Það sem við gerum
börnunum, er hluti af arfleifðinni.
Því vil ég þakka því góða fólki sem
vinnur börnunum svo vel, að
ánægjan nær langt út fyrir þeirra
raðir. Svo vil ég biðja sjónvarpið,
allra vegna, að sýna börnum og
störfum þeirra meiri áhuga að
þessu leyti. Börn hafa gaman af
börnum, því væri hægt að taka
eitt lag eða fleiri út úr skemmtun
sem þessari og nota í barnatímum.
Efnið í heild stendur sannarlega
fyrir sínu.
ALBERT JENSEN,
Háaleitisbraut 129,
Reykjavík.
merkingarlaus orð í dag, steinbarn
frá löngu liðnum tíma, líkt og vísan
gamla hér að ofan.
Færeyingar segja „gáur borg-
ari“. Það er sá sem er skilvís og
greiðir skuldir sínar á réttum gjald-
daga, verður ekki gjaldþrota, falsar
ekki ávísanir og bókhald og hefur
það sem kallað var í gamla daga
búvit. Það ættum við að tileinka
okkur, því „óguðlegur maður borg-
ar eigi“ segir í helgri bók.
Eins og við vitum er orðið
„þenkjandi“ slæm dönskusletta og
færi betur að nota orðið hugsandi.
Þá breytist líka meiningin og höfð-
ar til hins vitiborna og hugsandi
manns. Það verður því matsatriði
hvers og eins hvort hann vill kjósa
Kvennalistann eða einhvern annan
flokk. Þegar menn hætta að þenkja
og fara að hugsa, ánetjast þeir
ekki trú, þar sem staðreyndir skort-
ir.
Blind trú er hættulegt fyrirbæri
í mannheimi. Innan trúfélaga i
Bandaríkjunum finnast ofsatrúar-
hópar sem kallaðir eru Holy rolls.
Laxness hefur þýtt orðið „heilags-
andahopparar".
Ég vona að Inga Jóna sé ekki
farin að hoppa í sjálfstæðistrú
sinni. Áratuga reynsla hefur kennt
mér að farsælast sé að fara hóg-
lega með trúarbrögðin. Þar kemur
því ekki til mála að ég fari að hoppa
með Ingu Jónu, þó falleg sé.
Annað mál er að mér finnst
löngu kominn tími að stórfjölga
konum á Alþingi og í bæja- og
sveitarstjórnum. Ástæðan er ein-
faldlega að ég treysti betur konum
en körlum til góðra og mannúð-
legra verka. Konur eru í eðli sínu
heilli manngerð.
Því miður hafa margar konur,
sem lent hafa inn á Alþing og í
borgar-, bæja- og sveitarstjórnir á
vegum gömlu rótgrónu flokkanna
horfið í náðarfaðm karlanna.
Áhugamál kvenna, réttlæti og jöfn-
uður því oftar en æskilegt hefði
verið fallið í skuggann. Konur hafa
um of „komið í bland við tröllin".
Að lokum spyr ég? Eru Alþýðu-
bandalags, Alþýðuflokks, Kvenna-
lista og Framsóknarflokks fólk ekki
„borgaralega þenkjandi" sam-
kvæmt nútíma skilningi?
Gildir ekki hér að „af ávöxtunum
skuluð þér þekkja þá“?
RAGNAR HALLDÓRSSON,
Miðvangi 41,
Hafnarfirði.
Barnakóramótið gott út-
varps- og sjónvarpsefni
Yíkveiji skrífar
Víkverji er kunningjamargur,
eins og lesa má úr dálkum
hans. Einn þeirra sendi honum eftir-
farandi tilskrif:
Víkverji á vissulega þakkir skild-
ar fyrir framlag sitt til íslenskrar
málverndar en skýst þó að skýr
sé, í pistli sínum fimmtudaginn 24.
febrúar sl. gagnrýnir hann málfar
í þætti Sjónvarpsins föstudaginn
áður þar sem svonefndir nýbúar
voru teknir tali. Sagðist einn þeirra
vera kvæntur íslenskri konu en í
skjátexta, sem fylgdi, var því breytt
í giftur íslenskri konu. Um þetta
skrifaði Víkveiji: „Það er greinilega
á fleiri sviðum en matreiðslunni sem
nýbýarnir geta kennt Islendingum
eitt og annað.“
xxx
Um þessa staðhæfingu skal
þetta tekið fram: Sagnirnar
kvongast og kvænast merkja upp-
haflega að eignast kván (konu)
enda er ekki tekið svo til orða í
íslendingasögum, a.m.k. ekki í hin-
um meiri, að menn kvænist konu.
Þegar fram liðu stundir fara þó að
skjóta upp kollinum í ritum dæmi
þess að menn kvongist eða kvænist
einhverri. Og sennilega fyrir mis-
skilning málvendarsjónarmiða hef-
ur það farið mjög í vöxt frá síðari
hluta 19. aldar að menn hafi tekið
svo til orða. Sú málnotkun býður
þeirri hættu heim að menn noti so.
kvænast um bæði kyn, og staðfesta
dæmi í ræðu og riti að slík firra
viðgengst.
Frá lokum miðalda og siðskipta-
öld hafa orðin að gifta, giftast og
vera gift(ur) verið notuð bæði um
karla og konur, í biskupasögum og
í fleiri sögum frá 17., 18. og 19.
öld sækja þau mjög á og verða ein-
ráð í sumum. Séra Jón Steingríms-
son lætur karlmenn ævinlega glft-
ast (konu) og svo er um fleiri höf-
unda. Sem réttara er og betur fer
er það orðalag enn algengt.
I bréfslok lætur svo kunningi
Víkveija þess getið, að hann hafi
stuðst við grein dr. Bjarna Einars-
sonar um þetta efni í 148. árg.
Skírnis 1974.
XXX
Víkveiji brá sér í leikhús á dög-
unum og sá Gauragang í
Þjóðleikhúsinu. Að þessu sinni lét
Víkverji sig hafa það að taka miða
á næst aftasta bekk uppi á svölum,
en það verður í síðasta sinn sem
hann gerir það því þaðan sjá menn
illa svipbrigði leikara og talaður og
sunginn texti nær ekki eyrum
manna þar uppi eins og þegar setið
er í aðalsalnum.
Annars var Víkveiji að velta því
fyrir sér hvers vegna ekki væri
mismunandi verð á aðgöngumiðum
eftir því hvar menn sitja. Þannig
er það víða og t.d. í Englandi eru
bestu sætin dýrust en ef menn eru
komnir upp í ijáfur þá borga þeir
minna.