Morgunblaðið - 27.11.1994, Blaðsíða 18

18 SUNNUDAGUR 27. NÓVEMBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Ljóð og
tónar
Þetta er ljóðræn tónlist segir Auður Haf-
steinsdóttir um geisladisk sinn NOCTURNE
—
sem var að koma út. Kristín Omarsdóttir
ræddi við hana um tónlistina og efnisvalið.
EF ég á að lýsa tónlistinni
er henni best lýst með
fallegu , ljóði sem ég
reyndar birti með diskn-
um en þannig tengi ég saman ljóð
og tóna. Draumur minn var að búa
til disk sem_ vonandi höfðaði til al-
mennings. Á bakvið hann hvílir sú
ósk að fleiri fari að hlusta á klass-
íska tónlist. Klassíkin situr svolítið
uppi með það að vera í hugum fólks
eitthvað óaðgengilegt. Hún hefur
sína tryggu hlustendur en hún hef-
ur ekki náð eða fengið að ná til
fjöldans. Stundum finnst mér að
tónlistinni sé of mikið skipt niður í
flokka og það sé kannski þess vegna
sem fólk hlusti ekki á allt. Sjálf
elska ég líka tónlist sem er af allt
öðrum toga.' Ég elska í botn tangó-
tónlist og jazz og held að fjöl-
breytni sé .best.
Áuður Hafsteinsdóttir lauk ein-
leikaraprófí á fiðlu sautján ára göm-
ul en hún var við nám hjá Guðnýju
Guðmundsdóttur í Tónlistarskólan-
um í Reykjavík. Þá lá leið hennar
til Bandaríkjanna, þarsem hún lauk
Master of Music gráðu við Univers-
ity of Minnesota. Hún kom heim
fyrir þremur árum og hefur starfað
hér auk þess sem hún ferðast mik-
ið til útlanda tilað spila á tónleikum
og taka þátt í keppnum. Diskurinn
inniheldur tuttugu lítil verk eftir
mörg kunn tónskáld, ljúfa kvöld-
tónlist einsog nafnið Noctume ber
með sér, dálítið dimmkyrra þegar
maður setur diskinn á mjög seint
að kvöldi. Steinunn Birna Ragnars-
dóttir Ieikur á píanó með Auði.
Ég hef ætlað að gera þennan
disk í tvö ár en hef aldrei haft eina
einustu viku fría til þess. Það er
allt búið að vera brjálað hjá mér.
Fyrir einu ári stofnaði ég píanótríó
sem heitir Trio Nordica ásamt Bryn-
dísi Höllu Gylfadóttur sellóleikara
og Monu Sandström píanóleikara.
Þar fer mikil vinna bæði í æfingar
og alls kyns undirbúning vegna tón-
leikahalds en þetta ár okkar saman
hefur verið mjög skemmtilegt. Að
spila í tríói er nefnilega næstum
því einsog að spila sónötur því við
erum bara þrjár, sem þýðir að við
18. aldar spenna og
20. aldar stríðsógnir
Morgunblaðið/Sverrir
Ingunn Ásdísardóttir
hefnr þýtt tvær bækur
— skáldsögu og lífs-
reynslusögu — sem út
koma núna fyrir jólin.
Þær eru Orðabók
Lempriéres eftir Lawr-
ence Norfolk og Hvergi
óhult eftir Susan Franc-
is og Andrew Crofts.
UM ÞESSAR bækur sagði
Ingunn að þær væru ólík-
ar en báðar mjög forvitni-
legar.
„Orðabók Lempriéres kom út
árið 1991og vakti þá strax mikla
athygli. Á bókamessu í Frankfurt
stuttu síðar var hún mjög áberandi
og var verið að þýða hana á fjölda
tungumála. Ég las grein í blaði um
þessa bók sem vakti forvitni mína.
I framhaldi af því hafði ég samband
við Mál og menningu og var ákveð-
ið að gefa hana út.
Þýðingin var tilbúin fyrir jól í
fyrra en forlagið frestaði útgáfunni
þar til nú í haust. Það er ég mjög
ánægð með því ég gat þá bætt við
stórum skýringarkafla, sem upp-
haflega átti ekki að vera með en
gefur bókinni aukið gildi.
Bókin er afar skemmtileg en þó
eru bæði söguþráðurinn og málfarið
nokkuð flókin, en þetta er saga sem
maður sekkur alveg ofaní þegar
maður er á annað borð byijaður að
lesa hana. Hún gerist árið 1788 og
er að vissu leyti söguleg skáldsaga,
byggð á ákveðnum sagnfræðilegum
staðreyndum, sem höfundurinn fer
þó afskaplega fijálslega með. Hann
sagðist hafa reynt allt til að hún
yrði ekki um frönsku byltinguna
en hún fjalli þó um hana að ákveðnu
marki. Meginefnið fjallar um aðal-
söguhetjuna, John Lempriére, sem
var raunveruleg persóna og skrifaði
lexíkon um gríska- og rómverska
goðafræði þegar hann var mjög
ungur að árum. Enginn veit hvers
vegna hann skrifaði þetta lexíkon,
en það hefur verið aða! goðfræði-
heimildin fram á þessa öld. Höfund-
ur bókarinnar, Lawrence Norfolk,
veltir fyrir sér spurningunni hvers
vegna hann skrifaði þetta lexíkon
og spinnur utan um það svo „fant-
astískan“ söguþráð að það er ótrú-
legt. Þetta er ástar-, gleði-, harm-
og pójitísk spennusaga, söguleg
skáldsaga og goðsöguleg alfræði-
bók. Hún kemur alls staðar við,
byggist mjög á hinum klassíska
goðfræðilega grunni og er ákaflega
spennandi.
Eitt af því skemmtilega við það
hvernig höfundurinn skrifar er að
sagan er ótrúlega nákvæm hvað
varðar heimildarvinnu, svo sem
varðandi veður, tísku, matvæli, hús-
búnað og jafnvel atburði sem sagt
er frá, en hafa lítið með sjálfan
söguþráðinn að gera. Þegar svo
kemur að stóru staðreyndunum,
eins og til dæmis frönsku bylting-
unni, goðfræði-lexikoninu og lífi
Johns Lempriéres, sjálfrar sögu-
hetjunnar, fer hann svo fijálslega
með að það er aldeilis ótrúlegt.
Höfundurinn er kornungur Breti,
fæddur árið 1963. Hann er með
aðra bók í smíðum sem mér leikur
hugur á að lesa og heitir hún “Nas-
hyrningur páfans“. Hún er einnig
einskonar söguleg skáldsaga á svip-
uðu róli og Orðabók Lempriéres".
Stríðshörmungar
„Hvergi óhult er ein af mörgum
bókum sem komið hafa út og eru
í eins konar seríu. Þessar bækur
minna mig á gamla daga þegar út
komu sögur fyrir hver jól sem gerð-
ust í norsku andspyrnuhreyfingunni
í stríðinu. Á síðustu árum hefur
Forlagið gefið út bækur um lífs-
reynslu Vesturlandakvenna sem
sest hafa að í Miðausturlöndum, svo
sem Seld, sem segir frá stúlku sem
seld var til Jemen og Aldrei, aldrei
án dóttur minnar, sem er um móður
sem hætti lífi sínu þegar hún'flúði
með dóttur sína frá íran. Þessar
bækur hafa notið mikilla vinsælda.
Þær eru lífsreynslusögur kvenna,
sem lenda i hremmingum í Austur-
löndum, sem eru okkur Vestur-
landabúum ókunnur menningar-
heimur.
Hvergi óhult tilheyrir þessum
flokki, en er aftur á móti aðeins
annars eðlis en hinar, sem flestar
segja frá hjónabandserfiðleikum og
jafnvel barnsránum, að því leyti að
hún segir frá breskri kanu sem gift-
ist til Iraks og býr þar í hamingju-
sömu hjónabandi í 40 ár. Þannig
fær maður svolítið annað viðhorf
til þessa menningarheims en hinar
hafa gefið. Söguhetjan lendir hins
vegar í Persaflóastríðinu. Synir
hennar beijast í her Saddams og
þegar hún er að flýja með fjölskyldu
sinni undan sprengjuárásum banda-
manna lendir hún uppí fjöllum hjá
Kúrduin. (Margir muna trúlega eft-
ir því þegar fjallað var um Kúrdana
í sjónvarpinu í lok Persaflóastríðsins
og við sendum fötin til.) Hún og
fjölskylda hennar teljast arabar og
Kúrdarnir eru óvinveittir þeim.
Saddam er óvinveittur Kúrdum svo
fjölskyldan lendir algerlega milli
steins og sleggju. Lýsingarnar eru
ofboðslegar á hermdarverkum á
báða bóga.
Ég held að það sé hveijum manni
hollt að Iesa svona bækur. Við erum
orðin svo dofin fyrir yfirlitsmyndum
af hryllingi í fjölmiðlum að við þurf-
um á því að halda að kynnast ein-
staklingum, sem lenda í þessu, til
þess að ná sambandi við það sem
raunverulega er að gerast."
S.A.
erum nærri því að vera tvær, og
fyrir nú utan það hvað við erum
alltaf sammála svo ekki vantar í
okkur heildina. Síðan leik ég með
Caput hópnum og spila einnig oft
ein á tónleikum með píanóleikara.
Ég spila þess vegna bæði kammer-
músík og sóló.
Kammermúsík?
Já, það er tónlist sem spiluð er
í hóp en það hefur mér reyndar
þótt skemmtilegast síðan ég lauk
námi, að spila með öðrum. Og því
er ekki saman að jafna hvað það
er skemmtilegra að ferðast með
öðrum en einn. Fyrir mánuði tókum
við í tríóinu t.d. þátt í keppni á ítal-
íu sem var ágæt reynsla. Við kom-
umst í átta liða úrslit, af þijátíu
og fimm sem höfðu tekið þátt. Það
hentar mér vel að blanda þvi sam-
an, að vera einleikari og spila
kammer. Þetta er dálítið sígaunalíf,
ég veit aldrei alveg hvar ég verð
næstu þijá mánuði. En það er gott
að komast út, bæði tilað hlusta á
aðra og spila fyrir fleira fólk því
hér heima getur maður verið að
spila fyrir sama fólkið trekk í trekk.
Mér finnst æðislegt hérna á íslandi
en stundum finnur maður hvað
þetta er lítið. Það er ekkert eðlilegt
að vera á eyju.
Segðu mér að lokum, þínum al-
menna hlustanda, hvað á ég að
fara að hlusta á næst þegar ég er
búin að hlusta á diskinn þinn svona
hundrað sinnum?
Hlustaðu á hann svona fimmtíu
sinnum í viðbót og þá geturðu til
dæmis prófað að hlusta á Bach,
konsert fyrir tvær fiðlur, það er
frábær, falleg og hátíðleg tónlist
sem þú skalt gefa þér góðan tíma
í. Annars eru verkin óteljandi mörg
sem hægt er að kynnast og hlusta á.
Fjórtán
sýnaí
Listhús-
inu
FJÓRTÁN myndlistarmenn
hafa myndað hóp um rekstur
Listhússins á Strandgötu 39 í
Hafnarfirði, þar sem rekið hef-
ur verið Ljósmynd/listhús að
undanförnu.
Frá og með laugardeginum
26. nóvember verða til sýnis
og sölu í Listhúsinu verk eftir
myndlistarmennina fjórtán.
Þeir koma úr flestum greinum
myndlistar og gefst Hafnfirð-
ingum og öðrum tækifæri til
að skoða og kaupa myndlist
og listmuni á einum stað.
Listhús 39 verður opið alla
virka daga í desember kl.
10-18 og um helgar kl. 12-16.
Þeir sem standa að rekstri
Listhúss 39 og eiga verk þar
til sýnis og sölu eru: Aðalheið-
ur Skarphéðinsdóttir (málverk
og grafík), Einar Már Guð-
varðarson (högginyndir og
steinmunir), Elín Guðmunds-
dóttir (leir), Hjördís Frímann
(málverk), Sigríður Óðinsdóttir
(textíl), Jóna Guðvarðardóttir
(leir), Kristbergur Ö. Péturs-
son (málverk og grafík),
Kristrún Ágústsdóttir (textíl),
Lárus Karl Ingason (ljósmynd-
ir), Ólafur G. Sverrisson
(skartgripir og húsgögn), Pét-
ur Bjarnason (höggmyndir),
Sigríður Ágústsdóttir (leir),
Sigríður Erla (leir), Susanne
Kristensen (höggmyndir).
Lárus Karl Ingason ljós-
myndari mun bjóða upp á
passamyndatökur og eftirtök-
ur eftir gömlum ljósmyndum á
sama hátt og verið hefur í List-
húsinu, Strandgötu 39.
H-
,
1
@
C
6
t
i
C;
C
i

í
i
c