Morgunblaðið - 28.12.1994, Page 38

38 MIÐVIKUDAGUR 28. DESEMBER 1994
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
+ Jóna Fr. Jónas-
dóttir fæddist í
Reykjavík 24. ágúst
1909. Hún andaðist
á Landspítalanum
11. desember síð-
astliðinn. Foreldrar
hennar voru Jónas
Eyvindsson síma-
verksljóri og kona
hans Gunnfríður
Rögnvaldsdóttir.
Jóna var næstelst
af fjórum systkin-
um. Bræður hennar
tveir, Astráður og
Sigurður, létust i
bernsku. Eftirlifandi er Unnur,
sem var yngst systkinanna.
Arið 1931 giftist Jóna Jóni
Rósant Þórðarsyni loftskeyta-
manni. Hann lést eftir aðeins
sjö ára sambúð þeirra í ágúst
MIG langar til að kveðja Jónu
frænku mína með nokkrum orðum.
Ég er hrygg í hjarta mínu vegna
þess að ég fékk ekki að vera með
þér, élsku Jóna, síðustu daga ævi
þinnar. Það var svo langt síðan við
höfðum sést og þú hlakkaðir svo til
að sjá litlu dætumar mínar.
Líf og störf Jónu voru nátengd
> miðbæ Reykjavíkur. Það var gaman
að fara með henni um miðbæinn og
riQa upp gamla tímann. Sérstaklega
í kaffí á Borginni, sem var skemmti-
staður hennar kynslóðar. í mat á
Cafe Óperu, þar var áður Haraldar-
búð sem Jóna starfaði í um árabil.
Árin í Haraldarbúð voru oft rifjuð
upp og þá tindruðu fallegu brúnu
augun hennar.
Þegar ég man fyrst eftir Jónu þá
starfaði hún hjá Leikfélagi Reylq'a-
vlkur í Iðnó. Þar var alltaf gaman
að heimsækja hana. Oft átti hún
sælgæti eða aur fyrir ís. Jóna hafði
alltaf yndi af að gleðja aðra. Hún
kunni vel við sig í Iðnó. Þar var
fallegt útsýni úr miðasölunni og allt-
af mikið líf í húsinu.
Jóna fæddist á Grettisgötunni og
flutti síðar á Laugaveg 87. Gamla
Reykjavík varð ljóslifandi í frásögn
hennar er hún sagði meðal annars
frá því er farið var upp í Skólavörðu-
holt með nesti. Á þeim slóðum var
síðar heimili hennar í 63 ár á
Sjafnargötu 7.
Mamma, systir Jónu, og pabbi
bjuggu þar á efstu hæð, afí og amma
1938. Seinni manni
sínum, Kjartáni
Guðnasyni, deild-
arstjóra á Trygg-
ingastofnun ríkis-
ins, giftist hún í
apríl 1951. Þau
bjuggu saman í
farsælu hjóna-
bandi í 40 ár fram
að andláti hans í
nóvember 1991.
Jónu varð ekki
barna auðið. Hún
bjó ávallt ásamt
systur sinni og síð-
ar mökum þeirra í
húsi foreldra sinna. Jóna vann
allan sinn starfsferii við af-
greiðslustörf, lengst af í Har-
aldarbúð og hjá Leikfélagi
Reykjavíkur. Útför hennar fer
fram frá Dómkirkjunni í dag.
á miðhæð og Jóna og Kjartan á
neðstu hæð, þegar ég var að alast
upp. Ósjaldan hljóp ég niður til Jónu
þegar verið var að skamma mig eða
mér líkaði ekki maturinn á efri hæð-
um. Hún stjanaði alltaf við mig og
huggaði. Betri og hjartahlýrri konu
en hana Jónu er vart að fínna.
Margar minningar úr æsku eru
tengdar Jónu. Fýrsta ævintýri sem
ég man eftir er „sagan um litlu stúlk-
una með eldspýturnar“ sem hún
sagði mér.
Nú er komið að kveðjustund en
allar góðar minningar um Jónu mína
munu lifa áfram.
Fríða.
Ég kynntist Jónu þegár ég fór
að venja komur mínar á Sjafnargötu
7, heimili eiginkonu minnar Fríðu.
Jóna, móðursystir Fríðu, bjó þar
einnig ásamt eiginmanni sínum,
Kjartani.
Þau hjónin voru því eins og aðrir
tengdaforeldrar mínir. Mörgum
finnst það kannski ill örlög að eiga
tvær tengdamæður. En allir þeir sem
þekktu þær systur vita að svo var
ekki í mínu tilfelli.
Ég hef búið erlendis síðastliðin tíu
ár og hafa Jóna og Kjartan verið
fastagestir á heimili okkar. Var það
ávallt tilhlökkun að fá þau heiðurs-
hjón í heimsókn og fara með þeim
í styttri og lengri ferðir. Minnisstæð-
ust af.þessum ferðum er þegar við
fórum til Parísar í tilefni af áttræðis-
afmæli Jónu. Við héldum upp á af-
mælisdaginn upp á skemmtistaðnum
Lido í París. Þar dönsuðu Jóna og
Kjartan vals og vöktu eftirtekt við-
staddra sem klöppuðu fyrir þessum
hamingjusömu eldri hjónum.
Ég minnist Jónu sem einstaklega
góðrar og ljúfrar persónu sem varð-
veitti gleði og sakleysi æskunnar
alla ævi. Við hlökkuðum til að halda
heilög jól með Jónu eins og undan-
farin ár. Hún reyndist börnum okkar
sem hin besta amma.
Okkur féll það þungt að hún skyldi
andast nokkrum dögum áður en við
komum til landsins.
Við hjónin vildum þakka þeim sem
önnuðust Jónu í veikindum hepnar.
Sérstaklega Unni, systur hennar,
Karolínu vinkonu hennar og systkin-
um Kjartans, einkum Hrefnu.
Gunnar Birgisson.
í dag kveðjum við í hinsta sinn
Jónu Jónsdóttur. Ég er viss um að
það eru margir sem hugsa til hennar
á þessari stundu og þakka Iangt
samstarf og tengja kærar minningar
um góð samskipti við góða konu á
langri vegferð lífsins.
Mig langar fyrir hönd fjölskyldu
minnar að minnast frænku okkar
með örfáum orðum og flytja henni
innilegar þakkir fyrir vinatryggð og
einkar hugljúf kynni frá fyrstu tíð.
Jóna frænka, eins og fjölskylda mín
kallaði hana alltaf, var hin ijúfa,
góða frænka, sem við bárum svo
mikla virðingu fyrir. Við munum
alltaf minnast hennar sem sómakonu
sem mátti ekki vamm sitt vita.
Jónu var ekki kært að mikið væri
talað um sig. Hún var ekki kona
margra orða og hafði sig ógjarnan
í frammi. Hún var hlédræg að eðlis-
fari og naut sín best í þröngum vina-
hópi. Eitt af öndvegisskáldum okkar
orti:
Mörg látlaus ævin lífsglaum §ær
sér leynir einatt, góð og fögur,
en guði er hún allt eins kær,
þótt engar fari af henni sögur.
Svo dylst og lind und bergi blá
og brunar tárhrein, skugga falin,
þótt veröld sjái’ ei vatnslind þá,
í vitund guðs hver dropi er talinn.
(Steingrímur Thorsteinsson)
Jóna var mjög heimakær kona og
bar heimili hennar þess vott að hún
unni því, enda vár þangað gott að
koma. Hún og eiginmaður hennar,
Kjartan Guðnason, á meðan hann
var á lífi, voru einstök og fáguð hjón.
Bæði voru gestrisin og elskuleg í
viðbót og skemmtileg heim að sækja.
Okkur fínnst sem sárast sé að
missa ástvini sína rétt í nánd þeirrar
miklu hátíðar sem jólin eru hjá hverri
fjölskyldu. En ég veit að Unnur syst-
ir Jónu skilur að jólin eru okkur
gefín til þess að færa huggun og
hjálpa okkur til að sjá ljós og yl í
dimmum og köldum heimi. Við biðj-
um Jónu blessunar á nýjum vegum
og óskum þess að boðskapur og birta
jólanna megi sefa sorg nánustu að-
standenda hennar og vonumst til að
minningin um góða konu reynist
þeim styrkur í .sorginni.
Elsku Unnur mín, allir í fjölskyldu
föðurbróður þíns senda þér og fjöl-
skyldu þinni samúðar- og blessunar-
kveðjur.
Blessuð sé minning Jónu Jóns-
dóttur.
Benedikt Antonsson.
Mig langar að minnast elsku Jónu
með örfáum, fátæklegum orðum.
Jóna Jónasdóttir fékk hægt andlát
sunnudaginn 11. desember eftir
stutt en erfið veikindi aðeins örfáum
dögum áður en systurdóttir hennar
Fríða og litlu dæturnar tvær komu
til landsins til að halda jól með henni
og fjölskyldunni.
Ég kynntist Jónu þegar sonur
minn Gunnar kynntist Fríðu „dóttur
hússins", á Sjafnargötu 7 eins og
Kjartan eiginmaður Jónu sagði í
ræðu sinni á brúðkaupsdegi Fríðu
og Gunnars. Eiginmaður Jónu var
öðlingsmaðurinn Kjartan Guðnason
deildarstjóri hjá Tryggingastofnun
ríkisins. Kjartan lést fyrir þremur
árum í nóvember, einnig á þessum
viðkvæma tíma, rétt fyrir jólin.
Hjónaband þeirra var einstaklega
farsælt og var sökuður og missir
Jónu mikill.
Jónu og Kjartani auðnaðist að
fara í nokkrar skemmtilegar ferðir
til Noregs í heimsókn til Fríðu og
Gunnars.
Jóna átti ekki börn sjálf, en hún
var tengdadóttur minni sem önnur
móðir og börnunum hennar sem
önnur amma.
Jóna hlakkaði mikið til að sjá
mæðgurnar aftur eftir heils árs að-
skilnað. Valur, sonur Fríðu og Gunn-
ars, hefur búið hjá ömmu sinni Unni
og Jónu undanfarin fjögur á. Hann
er í menntaskóla hér.
Jóna átti eina systur, Unni, og
voru þær mjög samrýndar, góðar
systur. Þær bjuggu alla sína ævi
undir sama þaki. Þær voru því ekki
aðeins systur, heldur líka miklar vin-
konur. Voru hvor annarri mikils virði
og annaðist Unnur systur sína af
mikilli alúð í veikindum hennar.
Tómarúm og söknuður Unnar er því
mikill, þar sem einkadóttir hennar
Fríða og fjölskylda hafa búið erlend-
is í fjarlægum löndum í Iríörg ár.
Elsku Jóna, sem alltaf var svo
góð, falleg og ljúf, einnig var hún
alltaf svo vel til höfð hvenær sem
maður sá hana. Ég er ríkari að hafa
átt samfylgd með henni og notið
hlýju og velvilja hennar.
Megi hún hvíla í friði.
Ég votta Unni systur Jónu, Fríðu,
Gunnari og fjölskyldu míná inni-
legstu samúð.
Valdís Blöndal.
í október á þessu ári voru 56 ár
liðin frá stofnun SÍBS. Ég tel mig
fara með rétt mál að Jóna hafí ver-
ið virkur félagi í SÍBS allan þann
tíma til dauðadags, í hálfa öld og
sex ár betur.
Berklaveikin var skæður og illvíg-
ur sjúkdómur á fyrstu áratugum
þessarar aldar, mátti heita landlæg-
ur, ekki hvað síst á 3. og 4. áratugn-
um. Árið 1931 veiktist Jóna af berkl-
um, væg veikindi til að byrja með
en ágerðust, svo að hún var lögð inn
á Vífilsstaði snemma árs 1932. Jóna
sagðist hafa verið heppin, berklarnir
lögðust ekki þungt á hana, hún slapp
vel og eftir tiltölulega skamman tíma
á Vífilsstöðum gat hún útskrifast
heim. Þannig reyndist hlutskipti
Jónu léttbærara en langflestra ann-
arra berklasjúklinga á þeim árum
hvað batann varðar. A hinn bóginn
varð hún reynslunni ríkari, vissi þeg-
ar upp var staðið meira en margur
annar um hrikalega baráttu berkla-
sjúklinga við að halda lífi og ná
heilsu. Það var því ekki að undra
að Jóna mætti strax til leiks þegar
stofnuð var SÍBS deild í Reykjavík
árið 1939 og bar nafnið Berklavörn
í Reykjavík.
Sama árið og Jóna veiktist gerð-
ust aðrir atburðir og jákvæðari í lífi
hennar. Foreldrar hennar luku við
að byggja veglegt íbúðarhús við
Sjafnargötu í Reykjavík og þangað
flutti fjölskyldan, en einig gekk Jóna
í hjónaband það ár. Eiginmaðurinn
var Jón Rósant Þórðarson, loft-
skeytamaður að starfí. Þau voru
barnlaus. Jón Rósant veiktist úti á
sjó árið 1938, skyndilega og alvar-
lega, og drógu þau veikindi hann til
dauða á örskömmum tíma. Bjargráð
voru fá eða engin þegar alvarleg
veikindi bar að úti á sjó á þeim árum.
Jóna fór að starfa í Haraldarbúð.
Haraldarbúð var ein virðulegasta
verslun Reykjavíkur á fyrrihluta
þessarar aldar. Þar var seldur fatn-
aður af öllu tagi fyrir konur og karla
og hvaðeina annað sem mannfólki
tilheyrir af því tagi. Yfírbragð versl-
unarinnar var virðulegt og mjög fág-
að sem að veruleg leyti kom til vegna
fágaðrar og virðulegrar framkomu
starfsmanna. Það var alþekkt að í
hópi starfsmanna í Haraldarbúð gat
m.a. að Títa glæsilegustu konu
Reykjavíkur þeirra tíma. Og í þeim
hópi var Jóna sem vann í Haraldar-
búð í mörg ár allt fram til ársins
1954. Þá fór hún til Leikfélags
Reykjavíkur og starfaði í miðasöl-
unni í Iðnó í þijá áratugi.
Allan þennan tíma starfaði Jóna
af fullum krafti í Berklavörn í
Reykjavík. Hún var fulltrúi á 7. þingi
SÍBS sem haldið var í Reykjalundi
árið 1950. Árið áður hafði Berkla-
0
IL VIÐSKIPTAMANNA
IANKA 0G SPARISJÓÐA
■A

\
Lr
M
tmjgs*-
pé
r'bh
Lokun 2. janúar og eindagar víxla.
Afgreiðslur banka og sparisjóða
verða lokaðar mánudaginn
2. janúar 1995.
Leiðbeiningar um eindaga
víxla um jól og áramót
<
liggja frammi í afgreiðslum.
Reykjavík, desember 1994
Samvinnunefnd banka og sparisjóða
JONA JONASDOTTIR
vörn í Reykjavík bæst góður liðs-
maður sem var Kjartan Guðnason
og var hann einnig fulltrúr á áður-
nefndu þingi. Þar kynntust þau Jóna
og Kjartan og leiddu þau kynni til
þess að þau gengu í hjónabánd árið
1951.
Enda þótt Jóna og Kjartan væru
í kringum fertugt þegar leiðir þeirra
lágu saman höfðu þau verið gift í
40 ár þegar Kjartarí lést 22. nóvem-
ber 1991. Allan sinn búskap bjuggu
þau í „fjölskylduhúsinu" sem kalla
má á Sjafnargötu 7 með foreldrum
Jónu, Gunnfríði Rögnvaldsdóttur og
Jónasi Eyvindssyni á meðan þau
lifðu; en í húsinu bjó líka Unnur,
systir Jónu, með sinni fjölskyldu.
Kjartan gerðist fljótlega einn af
helstu forystumönnum SIBS, var í
stjórn SÍBS í 38 ár, þar af formaður
í 14 ár. Þetta voru mikil uppgangsár
í SÍBS, Reykjalundur í mótun. Múla-
lundi komið á fót, svo að nokkuð sé
nefnt. Jóna stoð með manni sínum
í öllum þeim störfum sem hann tók
að sér fyrir SÍBS en auk þess vann
hún fyrir SÍBS af miklum krafti á
öðrum vígstöðvum og á margvísleg-
an hátt.
Eftir að heilsu Kartans tók að
hraka upp úr árinu 1988 má segja
að Jóna hafí ekki vikið frá hlið hans.
Kjartan dó á Reykjalundi og þar var
Jóna hjá honum til hinstu stundar.
Jóna var hæglát kona, háttvís og
hlý í viðmóti, fríð sýnum og vildi
hvers manns vanda leysa, sem m.a.
oftlega sýndi sig þegar slegist var
um aðgöngumiðana á leiksýningar
í Iðnó.
Jóna kom í heimsókn á Reykja-
lund 25. október sl. og voru í för
með henni Unnur systir hennar og
Hrefna mágkona. Tilefni heimsókn-
arinnar var að færa Reykjalund að
gjöf málverk af Kjartani sem nú
prýðir vegg á Reykjalundi, og auk
þess veglegan pappírshníf sem stjórn
SIBS færði Kjartani á sextugsaf-
mæli hans 21. janúar 1973. Á blað
hnífsins eru greyptar eiginhandará-
ritanir þeirra sem sátu í stjóm SÍBS
með Kjartani á umræddum tíma og
á skaftið nafn Kjartans með ofan-
greindri dagsetningu. Jóna á miklar
þakkir skildar af hálfu Reykjalundar
fyrir þessar gjafír. Hún gekk ekki
heil til skógar þegar hér var komið
sögu og sáust þess merki en engu
að síður var yfirbragðið fágað eins
og áður og framkoman tíguleg.
Fyrir hönd SÍBS og Reykjalundar
flyt ég innilegar þakkir fyrir framlag
Jónu til málefna SÍBS og Reykja-
lundar og sendi samúðarkveðjur
systur hennar, systurdóttur og fjöl-
skyldu hennar og öllum nákomnum.
Haukur Þórðarson.
Hún Jóna blessunin er dáin. Dauð-
inn er oft grimmur og miskunnar-
laus, en stundum er hann eðlilegur
og réttur, þegar fólk stendur upp
og kveður eftir langan og farsælan
lífsferil. Og víst skildi Jóna alvöru
lífsins og hafði kynnst henni eins
og aðrir, en lund hennar var þannig,
að ekki er' hægt að minnast hennar
nema með hlýju brosi á vör. Það
gerðu allir er tnættu henni þegar
hún var enn á lífi og því skyldum
við þá bregða vana okkar nú? Hún
skal kvödd með þeirri náttúrulegu
lífsgleði, sem einkenndi hana.
Jóna var Reykjavíkurmær, af
þekktum Reykvíkingaættum og í
Reykjavík varð hennar starfsvett-
vangur. Hún bjó í hjarta gamla
bæjarins, á Sjafnargötunni, og allur
hennar starfsferill var tengdur
gömlu kvosinni. Til dæmis vann hún
í Haraldarbúð og kunni margt að
segja frá þeirri glæsiverslun. Seinna
réðst hún svo í miðasöluna hjá Leik-
félagi Reykjavíkur og þaðan þekkja
hana allir Reykvíkingar og reyndar
trúlega flestir landsmenn. Hún var
andlit Leikfélagsins út á við og það
var ekki ónýtt að brosið hennar Jónu
var það fyrsta sem bauð fólk velkom-
ið á sýningarnar.
Þarna kynntumst við auðvitað.
Ekki veit ég, hver kenndi mér það,
að leikhússtjóri ætti að vera fær um
að ganga í flest störf í leikhúsinu,
en víst var um það, að oft stóðst
ég ekki mátið og fór í miðasöluna
með Jónu. Þarna stóðum við þijú,
hún, Guðmundur Pálsson og ég, og
kepptumst við að afgreiða gegnum