Morgunblaðið - 07.02.1995, Blaðsíða 6

6 ÞRIÐJUDAGUR 7. FEBRÚAR 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Formaður Alþýðuflokksins um Evrópusamþykkt aukaflokksþingsins
Mun hafa sögu-
leg áhrif á
næstuárum
Aukaflokksþing Alþýðuflokksins samþykkti
á sunnudag með öllum greiddum atkvæðum
Evrópustefnu flokksins þar sem tekið er af
skarið um að ísland eigi að sækja um aðild
að Evrópusambandinu eins fljótt og auðið er.
UM 350 manns sóttu
flokksþing Alþýðu-
flokksins, sem fram fór
á Scandic Hótel Loft-
leiðum á laugardag og sunnudag.
Talsverðar umræður áttu sér stað
á þinginu og einnig var unnið í
vinnuhópum að frágangi kosn-
ingastefnuskrár og að ályktunum
í einstökum málaflokkum en lítill
sem enginn ágreiningur kom fram
við umræðumar.
Á flokksþingi Alþýðuflokksins í
Suðumesjabæ í júní á seinasta ári
var samþykkt Evrópuályktun þar
sem sagði að hagsmunum íslend-
inga verði til frambúðar best borg-
ið með því að Island stefni að fullri
aðild að ESB en jafnframt var
ákveðið að efna til aukaþings
flokksins til þess að fjalla nánar
um spuminguna um aðildarum-
sókn þegar niðurstöður úr þjóð-
aratkvæðagreiðslum á Norður-
löndum lægju fyrir og viðræður
hefðu farið fram hér á landi milli
stjómvalda, hagsmunasamtaka og
flokka um þau hagsmunamál þjóð-
arinnar, sem setja þyrfti á oddinn
í viðræðum við ESB.
Á aukaflokksþinginu um helg-
ina var megináhersla lögð á þijú
mál; Evrópustefnuna, sjávarút-
vegsmál og tillögur flokksins um
leiðir til jöfnunar lífskjara í tengsl-
um við gerð kjarasamninga. Sam-
þykktar vom ályktanir í þessum
málaflokkum og gengið frá kosn-
ingastefnuskrá í tólf punktum.
Eindrægni og samstaða
„Þessa aukaþings Alþýðu-
fiokksins árið 1995 verður minnst
í Islandssögunni því á þessu þingi
tók Alþýðuflokkurinn-Jafnaðar-
mannaflokkur íslands af skarið
um mótun framtíðarstefnu ís-
lensks þjóðfélags sem mun hafa
söguleg áhrif á næstu árum og
áratugum,“ sagði Jón Baldvin
Hannibalsson, formaður Alþýðu-
flokksins, þegar niðurstöður úr
FULLTRÚAR á flokksþingi Alþýðuflokksins á Hótel Loftleiðum.
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
atkvæðagreiðslu um Evrópustefn-
una lágu fyrir.
Nokkrir vinnuhópar unnu að
einstökum köflum Evrópuálykt-
unarinnar og lýstu formenn hóp-
anna því yfir að eindrægni og sam-
staða hefði ríkt um málið. Nokkrir
fundarmenn höfðu þó á orði að
flokksmenn þyrftu að hafa á hendi
allar upplýsingar um kosti og galla
hugsanlegrar aðildar íslands að
ESB til að geta varið Evrópustefnu
flokksins í komandi kosningabar-
áttu. „Það er líka alltaf hægt að
ganga aftur úr ESB, ef hlutirnir
ganga ekki upp og okkur í hag,“
sagði einn fundarmanna við um-
ræðurnar.
í Evrópuályktun þingsins segir:
„Aukaflokksþing Alþýðuflokks-
ins-Jafnaðarmannaflokks íslands
telur að hagsmunum íslands sé
best borgið til framtíðar með aðild
að Evrópusambandinu, náist um
það viðunandi samningar. Við
mótun samningsmarkmiða er ekk-
ert jafn mikilvægt og samstaða
um að tryggja með varanlegum
hætti forræði þjóðarinnar yfir auð-
lindinni innan ísl. efnahagslögsög-
unnar. Til að taka af tvímæli um
það leggur Alþýðuflokkurinn til
að sameign þjóðarinnar á fiskimið-
unum verði bundin í stjórnarskrá.
Svarið við því, hvort þetta samn-
ingsmarkmið næst fram, fæst ekki
nema í samningaviðræðum. Al-
þýðuflokkurinn telur því rétt að
ísland sæki um aðild að Evrópu-
sambandinu eins fljótt og auðið er.
Alþýðuflokkurinn leggur
áherslu á að umsókn-um aðild og
endanleg ákvörðun um aðild eru
tvær aðskildar ákvarðanir. Skapa
þarf samstöðu þjóðarinnar um
samningsmarkmið og fyrirvara í
aðildarumsókn, sérstaklega í mál-
efnum sjávarútvegsins.
Þá fyrst þegar samningsniður-
stöður liggja fyrir er unnt að taka
endanlega afstöðu til spurningar-
innar um aðild. Lokaáfanginn er
að leggja samninginn fram til
kynningar og umræðu og endan-
legrar afgreiðslu í þjóðaratkvæða-
greiðslu."
Sjávarútvegsstefna Alþýðuflokksins
Fjármálaráðherra um
samningamál ríkisins
Hærra veiðigjald á frysti-
togara en ísfisktogara
„NÚVERANDI sjávarútvegs-
stefna hefur brugðist. Með löggjöf
þarf að koma í veg fyrir að kvóti
safnist á fáar hendur. Tryggja
þarf stöðu krókaveiða og vertíðar-
báta, og takmarka veiðar togara
á grunnslóð uns fiskistofnar rétta
úr kútnum,“ segir í kafla um sjáv-
arútvegsmál í kosningastefnuskrá
Alþýðuflokksins, sem samþykkt
var á aukaflokksþinginu um helg-
ina.
Þar segir einnig að tryggja verði
að enginn hvati sé til þess að físki
sé hent á hafí úti. „Alþýðuflokkur-
inn vill að veiðileyfagjaldi verði
komið á í áföngum, og telur að
farsæl leið sé að með stækkun
fiskistofnanna verði viðbótarkvóta
úthlutað gegn gjaldi. Við mótun
stefnu ber að leggja áherslu á
kerfí sem ýtir undir vinnslu í landi.
M.a. ber að Ieggja á hærra veiði-
gjald á frystitogara en ísfísktog-
ara,“ segir í kosningastefnu-
skránni.
„Alþýðuflokkurinn telur að
leyfa eigi erlendum fjárfestum að
eiga hlut í fískvinnslu- og útgerð-
arfyrirtækjum, enda verði forræði
íslendinga yfir auðlindinni tryggt.
Setja má það að skilyrði að full-
vinnsla aflans fari fram hér á
landi,“ segir þar ennfremur.
Leyfa á erlendar
fjárfestingar í
sjávarútvegi með
skilyrðum
Breytingar á 4-5 árum
Aukaþingið samþykkti nýja út-
færslu á sjávarútvegsstefnu
flokksins í sérstakri ályktun. Eftir
umræður í starfshópi var Jóni
Baldvin Hannibalssyni, Magnúsi
Jónssyni og Pétri Bjarnasyni falið
að ganga frá endanlegri ályktun
um sjávarútvegsmál sem var sam-
þykkt mótatkvæðalaust sem
stefna flokksins á þinginu á
sunnudag.
Lítill ágreiningur kom fram á
þinginu um sjávarútvegsályktun-
ina en Steindór Ögmundsson lýsti
þó yfir að hann væri ósammála
stefnu flokksins í þessu máli við
umræðumar.
í sjávarútvegsstefnunni segir
að Alþýðuflokkurinn vilji tryggja
sameign þjóðarinnar allrar á auð-
lindum sjávar með því að binda
ákvæði um slíkt í stjórnarskrá.
Þá vilja alþýðuflokksmenn gjör-
breyta núverandi stjórnkerfi fisk-
veiða. „Nauðsynlegt er að slíkar
breytingar geti átt sér stað á sem
skemmstum tíma, ekki lengur en
á 4-5 árum. Með núverandi kvóta-
kerfi er stjórn fiskveiða komin í
slíkar ógöngur að aðeins er spum-
ing um tíma hvenær þjóðin hafnar
því. Fá markmið kerfísins hafa
náðst, allra síst megintilgangur
þess: vemdun og uppbygging
fískistofna. Niðurstaða af afla-
marki í blönduðum botnfískveiðum
hefur hvarvetna reynst hin sama:
sóun á verðmætum hafsins, fals á
aflatölum, versnandi afkoma út-
gerðar strandveiðiskipa og sí-
minnkandi fiskistofnar," segir þar.
Einnig er lögð áhersla á að lög-
gjöf um togveiðilandhelgi verði
endurskoðuð með það að markmiði
að togveiðar verði ekki stundaðar
á grunnslóð. Strandveiðiflotanum
verði tryggður forgangur að mið-
um næst landi og önglaveiðar
gerðar fijálsar.
Flokkurinn vill beita sér fyrir
alþjóðlegum samningum um veið-
ar utan fiskveiðilögsögunnar og
stuðla að þátttöku íslendinga í
erlendum sjávarútvegi og loks vill
Alþýðuflokkurinn stefna að því að
óunninn afli af íslandsmiðum fari
um íslenskan markað, þaf sem því
verði við komið.
Krónutöluhækkun
kæmi til greina
Fjármálaráðherra segir að
samninganefnd ríkisins sé
heimilt að semja um krónutölu-
hækkanir á laun frekar en pró-
sentuhækkanir. í raun hefði
þetta verið gert í undanförnum
samningum með svonefndum
eingreiðslum til þeirra sem
lægst hefðu launin.
Friðrik Sophusson svaraði á
Alþingi í gær fyrirspurn frá
Hermanni Níelssyni alþingis-
manni um hvort til greina kæmi
að veita samninganefnd ríkisins
heimild til að semja um krónu-
töluhækkun í komandi kjara-
samningum. Hermann sagði að
málið snerist um kaupmátt
launa og að finna leið til að
bæta kjör þeirra lægst launuðu
og það næðist best með því að
semja um krónutöluhækkun
með sérstakri uppbót á lægri
laun, hækkun skattleysismarka
og lækkun á nauðsynjavörum.
Víðtækt umboð
Friðrik sagði að samninga-
nefndin hefði tiltölulega víð-
tækt umboð. Að undanförnu
hefði mestur tími nefndarinnar
farið í að ræða við kennarafé-
lögin tvö, sem hefðu boðað verk-
fall 17. febrúar, og þar hefðu
ekki komið upp kröfur um
krónutöluhækkun. Þvert á móti
væru kröfur um almennar
launahækkanir í hefðbundnum
stíl.
„Það er ekkert því til fyrir-
stöðu að samninganefnd ríkis-
ins fái heimild til að semja um
launahækkanir eins og um
semst á almennum markaði og
ég tel raunar nauðsynlegt að
bæði samningsaðilar á almenn-
um markaði og hjá ríkinu fari
að með svipuðum hætti í samn-
ingaviðræðum. Ég hef reyndar
haldið því fram að það sé afar
óheppilegt þegar einstök félög
opinberra starfsmanna boða
verkfall jafnvel áður en samn-
ingaviðræður hefjast á hveijum
tíma,“ sagði Friðrik.
Svavar Gestsson þingmaður
Alþýðubandalags sagði að í
svari Friðriks fælist að ekki
væri hægt að tala við kennara
og opinbera starfsmenn fyrr en
gengið hefði verið frá samning-
um á almennum vinnumarkaði,
og þetta jafngilti í raun yfirlýs-
ingu um að opinberir starfs-
menn hefðu ekki samningsrétt.
Friðrik sagði þetta útúrsnúning
enda hefði verið unnið sleitu-
laust að því að koma í veg fyrir
verkfall kennara.