Morgunblaðið - 11.10.1995, Page 20

20 MIÐVIKUDAGUR 11. OKTÓBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
BILATRYGGINGAR
f u
m l:rg
■ftv. b: m $ Mgir
Fm ájiV' ■ "^****"^ft |
ÞREFALT
DÝRARITJÓN
Kostnaður tryggingafélaganna vegna óhappa og slysa í umferðinni
er langstærsti útgjaldaliður þeirra vegna bflatrygginga og ræður
því mestu um iðgjöldin. Tjónakostnaður er hér tvö- til þrefalt
hærri en á hinum Norðurlöndunum. Erfítt er að skýra þennan mun
til fulls en Helgi Bjamason rekur staðreyndir og vísbendingar um
að hér séu bætt fleiri tjón og að líkamstjón séu dýrari.
MISHÁR tjónakostnaður
tryggingafélaga er að-
alástæða mismunandi
iðgjalda í bílatrygging-
um milli landa. Bótagreiðslur
vegna tjóna eru megin kostnaðar-
liður tryggingafélaganna og ið-
gjöldin ráðast af áhættunni.
Tjónakostnaðurinn ræðst svo aftur
af tíðni bótaskyldra tjóna og af
kostnaði við hvert tjón. Ekki er
alltaf auðvelt að greina þama á
milli þegar leitað er að ástæðum
fyrir miklum mun á tjónakostnaði
milli landa þar sem reglur og
vinnubrögð eru svo mismunandi.
Þó stöðugt talnaflóð renni frá
tryggingastarfseminni er erfitt að
fá samanburðarhæfar tölur þegar
verið er að bera saman kostnað
milli landa. Ég hef þó aflað mér
upplýsinga um heildar tjónakostn-
að frá samtökum tryggingafélag-
anna á hinum Norðurlöndunum
og Vátryggingaeftirlitinu á Is-
landi. Raunhæfast er að bera sam-
an tjónakostnað vegna ábyrgðar-
trygginga vegna þess að þær eru
löghundnar í öllum löndunum.
Verra er að bera saman húftrygg-
ingar því fólk ræður því sjálft
hvort það tryggir og eru þær ákaf-
lega misalgengar í löndunum.
Tjónakostnaður tvöfaldur
eða þrefaldur
Þegar tjónakostnaði vegna lög-
boðinnar ábyrgðartryggingar á ár-
inu 1994 hefur verið jafnað'á alla
skráða bfla í viðkomandi löndum
kemur fram gríðarlegur munur á
bótagreiðslum íslensku trygginga-
félaganna og félaganna á hinum
Norðurlöndunum. Tjónakostnaður
á hvem bíl er 10-11 þúsund í Finn-
landi og Svíþjóð, 14 þúsund í Dan-
mörku og Noregi en 34 þúsund
krónur á íslandi. Munurinn er því
ýmist liðlega tvöfaldur eða þrefald-
ur eftir því við hvaða lönd er mið-
að. Munurinn jafnast nokkuð þegar
húftryggingin er tekin með.
Gera verður þann fyrirvara að
áætlanir tryggingafélaganna um
tjón ársins og þar með framlög í
bótasjóði reynist réttar en um það
má deila, eins og fram hefur kom-
ið. Ef til dæmis helmingur af fram-
lagi í bótasjóði lögboðnu trygging-
anna í fyrra hefði verið til að
byggja upp öryggisálag, myndi
tjónakostnaður á hvern bíl sarftt
vera meira en helmingi hærri á
íslandi en á því Norðurlandanna
sem næst kemur.
Öllu erfíðara er að greina það
nákvæmlega í sundur hver ástæð-
an er fyrir þessum mikla mun.
Annaðhvort er verið að bæta fleiri
tjón hér á landi eða hvert tjón er
dýrara. Ákveðnar vísbendingar
eru um að báðir þessir þættir
gangi í sömu átt, eins og hér verð-
ur rakið.
Helmingi fleiri slasaðir
sækja bætur á íslandi
Ef byrjað er á tíðni tjóna má
sjá vísbendingar um að hlutfalls-
lega fái tvöfalt fleiri íslendingar
bætur vegna meiðsla í umferðar-
slysum en Svíar og Norðmenn.
Ef fjölda slasaðra sem fá bætur
úr lögboðnum tryggingum er jafn-
að á alla skráða bíla í löndunum
sést að hér er einn slasaður á
hveija 50 bíla en í Svíþjóð og
Noregi eru 100 bílar um hvern
slasaðan mann. Sambærilegar töl-
ur fyrir Frakkland liggja fyrir, þar
er einn slasaður á hverja 125 bíla.
Skandia býður tryggingar víða
á Norðurlöndunum og gefa tjóna-
tölur félagsins sömu vísbendingar.
Að sögn Eriks Elvers, trygginga-
stærðfræðings hjá Skandia í Sví-
þjóð, lendir einn af hveijum 30
bílum í ábyrgðartjóni hjá Skandia
í Svíþjóð en áttundi hver bíll sem
Skandia tryggir hér á landi. Tíðni
tjóna á húftryggðum bílum er
tæplega tvöföld. Á sama tíma og
4‘/2% húftryggðra bíla hjá Skandia
í Svíþjóð lenda í tjóni, skemmast
8% bíla félagsins á íslandi.
Tölurnar eru reiknaðar án svo-
kallaðra núll-tjóna, það er tjóna
sem tryggingafélagið fær upplýs-
ingar um en þarf ekki að bæta.
Erik segir einkennilegt hvað hlut-