Morgunblaðið - 10.11.1995, Qupperneq 48

48 FÖSTUDAGUR 10. NÓVEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
f>ú 'ast ALLTSBM VAR. • )
ISSKÁPWUMJ f
Tommi og Jenni
Smáfólk
Hvernig gæti hann leikið með lið-
inu okkar? Hann er of stuttur!
Jæja, spurðu hann hvort hann
vilji kannski vera knatttrésfugl-
inn okkar...
BREF
HL BLAÐSINS
Kringlan 1103 Reykjavik • Simi 5691100 • Símbréf 569 1329
Hugleiðing
um menningu
Frá Steingrími St. Th. Sigurðssyni:
GAMLA hvíta leikhúsið á Húsavík
klúkir á Bakkanum svonefnda við
hliðina á samnefndri bjórstofu
-Bierstube- (það magnaða hús
með nissa var eitt sinn í eigu Guð-
johnsenanna músíkölsku). Það er
laugardagur síðdegis. Klukkan að
nálgast fjögur og frumsýning
verksins „Gauragangur" eftir Ólaf
Hauk Símonarson að heíjast.
Gestir streyma að húsinu - flest-
allir heimafólk. Greinilegur áhugi
ríkjandi. Að vera nær alls ókunnug-
ur í norðlenzku plássi eins og Húsa-
vík er ekki erfitt fyrir gamal-Akur-
eyring. Það er einhver andlegur
skyldleiki þrátt fyrir allt. Ætli það
sé ekki þrotlaus leit að andlegri
næringu á misjöfnum tímum.
í Þingeyjarsýslu er lang-elzta
lestrarfélag á Islandi, stofnað af
rithöfundinum Þorgils Gjallanda
(„Beinin hennar Stjörnu" - smá-
saga), fósturföður Steingríms heit->
ins Steinþórssonar ráðherra. Leik-
félagið á Húsavík er nítíu og fímm
ára gamalt - stofnað aldamótaárið.
Einar Ben ólst upp f Héðinshöfða
- ein bóka hans heitir Hafblik, og
eitt ljóða hans „Útsær“ er orkt á
þessum slóðum. Helgi Hálfdanarson
sá orðslyngi apótekari þýddi Shake-
speare á þessu kraftmikla svæði.
Svona má lengi telja þá S-Þing. er
annars vegar. Og nú er troðið upp
með splunkunýja leiksýningu -
há-nýtízkulegt verk, sem heitir
Gauragangur eftir Ólaf Hauk Sím-
onarson, sem var staddur þarna á
frumsýningu og fékk varmar við-
tökur, ekki síður stykkið sjálft, sem
gerður var góður rómur að. Hvað
sem öðru líður skemmti fólk sé'r
konunglega. Það var hlegið af lífs-
og sálarkröftum.
Leikstjóri Sigrún Valbergsdóttir
hefur leyst þetta verkefni auðsjáan-
lega af smekkvísi og ákvörðun.
Tónlistin eftir Ný-danska var kraft-
gefandi undir stjórn Valmar Vál-
jots, sem kann sitt fag.
„Gauragangur" er leikverk, sett
saman úr ótal snöggum skrýtlum
og tilsvörum - svipmyndum - sem
þó eiga að mynda eina heild. Lýsing
og leikmynd í höndum David Walt-
ers plús það, sem leikstjóri leggur
til er gætt ákveðnum þokka. Hins
vegar - og það er ágreiningsatriði,
er sýningin of löng. Hefði hæglega
mátt stytta hana um klukkustund.
Þannig hefði verið hægt að ná mun
sterkari og skemmtilegri áhrifum
sem uppbyggingu verks, sbr.
frönsku formúluna kafli eitt kafli
tvö og ályktun. Inntakið í verkinu
er þessi nýja breytta sálfræði (allt
önnur en sú gamla), þessi sálfræði
nýrrar ungrar kynslóðar, sem fer
aðrar siglingaleiðir en eldri kynslóð-
ir. Það út af fýrir sig gerir Gaura-
gang forvitnilegt bókmenntaverk.
Ólafur Haukur er greinilega vax-
andi höfundur, sem e.t.v. getur
lært af mistökum og lært af leik-
rænni reynslu. Hann leyfír sér
múgaleg ósmekklegheit í sambandi
við skáldin Davíð og Tómas, en
svoddan nokkuð var í tízku löngum
hjá vinstri-slagsíðu gáfnasnobbur-
um. Það var eiginlega dagskipun
frá „Máli og menningu“ og „Rauð-
um pennum" að níða niður skáld,
sem þessir fuglar kölluðu borgara-
leg skáld, sem þau þó voru alls
ekki. Það er önnur saga. Ef til vill
stafar þessi árátta (svipuð árátta
er enn við lýði á vinstri vængnum)
af vanmetakennd gagnvart skáld-
um, sem eru fædd skáld - af guði
gjörð skáld - en ekki „vildu vera
skáld" - „would be poets“ eins og
Bretar kalla slík fyrirbæri.
Að þessu slepptu er „Gauragang-
ur“ góð skemmtun, en þreytandi
vegna lengdar. Spaugsyrði og kímni
mundu hafa notið sín betur ef ekki
hefði verið yfírtjáð - ofsagt (það
banna Bretar í stílagerð).
Enda þótt Húsavík sé sjávarpláss
úti við hið yzta haf (sumir tala um
Dumbshaf) er þama eðlislæg falleg
menning - leifar af gömlu góðu
íslenzku samfélagi, þar sem borin
var virðing fyrir guði og mönnum,
þar sem ríkti viss andlegur auður
og íslenzka var töluð rétt - kórrétt
- og með rismiklu orðfæri og þar
- og þar virðast menn vera menn,
en ekki úrkynjað gervifólk.
STEINGRÍMUR ST. TH.
SIGURÐSSON.
Mennimir
eru að stækka
Frá Eggert E. Laxdal:
Á ÞVÍ er enginn vafi, að mennirnir
eru að stækka og það umtalsvert,
sé litið til langs tíma. Húsgögn eru
orðin of lítil. Rúm og það sem þeim
tilheyrir, er of stutt. Stólar og borð
eru of lág og fleira mætti nefna.
Þar af leiðandi eru herbergin í hús-
unum oft of lítil.
Þegar gengið er um Þjóðminja-
safnið vekur það athygli manns,
hve vopn og búnaður allur er smá-
ger. Meðalmaður í dag getur ekki
tekið utanum hjöltun á sverðunum
vegna smæðar þeirra o.s.frv.
Algengt er að börnin verði stærri
en foreldrar þeirra. Til dæmis má
geta þess að faðir minn var 185
sm hár, ég er 186 sm og sonur
minn er 187 sm. Margir hafa svip-
aða sögu að segja, en eins og ávallt
eru undantekningar frá þessu.
, Þeir sem staðla hús og húsbún-
að, þurfa að breyta núverandi staðli
og stækka hann nokkuð. Þetta
verður að sjálfsögðu að gerast á
heimsvísu, en til eru samtök arki-
tekta erlendis, sem ráða þessum
málum.
EGGERT E. LAXDAL,
box 174, Hveragerði.
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók verður framvegis varðveitt !
upplýsingasafni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt til að ráðstafa efninu það-
an, hvort sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu
efni til birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.