Morgunblaðið - 14.11.1995, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 14. NÓVEMBER 1995 35
AÐSENDAR GREINAR
■ ■ *
Þj óðarauðurinn
Eignir og skuldir
AÐ VONUM er mikið rætt um
miklar skuldir þjóðarbúsins, sem
fara vaxandi ár frá ári.
Ábyrgð af því er sett á þá öldr-
uðu í þjóðfélaginu, sem skili eftir-
komendum sínum mest skuldum.
Halli ríkissjóðs hefur verið mik-
ill í mörg ár og reynst erfitt að
fást við hann.
Auðvitað er það svo að allir
landsmenn á hveijum tíma hafa
borið ábyrgð á þessu eins og
stjórnkerfi lýðræðisríkisins íslands
er byggt upp.
Þegar talað er um þetta uppgjör
eru ríkisútgjöld og -tekjur svo og
halli ríkissjóðs tíunduð. Er það
vissulega nauðsynlegt til að að-
gerðir á sviði fjármála geti tekist.
Einn lið vantar þó tilfinnanlega,
þegar litið er til baka og fjármálin
skoðuð í heild, en það eru eignirn-
ar. Við höfum horft á rekstrar-
reikning þjóðarbúsins, svo og
skuldirnar erlendis, en þar vantar
að fram komi hveijar eignir standa
á bak við fyrirtækið ísland.
Eignir þjóðarbúsins
Á venjulegum efnahagsreikn-
ingi er alltaf eitthvað sem nefnt
er eignir eða eigið fé.
Á þetta er lítið minnst, þegar
yngra fólk ásakar okkur eldra
fólkið um bruðl og óráðsíu.
Þá gleymist alveg að reikna
með því hvað þjóðin hefur eignast
á liðnum árum, svo sem virkjanir,
veitur, húsnæði - svo sem skóla,
sjúkrahús og opinberar byggingar
auk húsnæðis fjölskyldna og fyrir-
tækja, eða vegi og brýr auk flug-
valla og hafnarmannvirkja. Svona
mætti lengi telja og bæta við þenn-
an lista.
Þetta eru eignir sem öll þjóðin
- ungir og gamlir - nýtur í dag.
Það kynni nú kannski að vera svo
að ellilífeyrisþegarnir hafi átt sinn
þátt í að skapa þessa
fjármuni, sem allir
landsmenn nýta á
ýmsan hátt í dag.
Eignareikningar
þjóðarbúsins
Það er oft talað um
þjóðarauðinn og kem-
ur í ljós að samkvæmt
upplýsingum Þjóð-
hagsstofnunar voru
fjármunaeignir þjóð-
arinnar árið 1992
1.220.648 milljónir kr.
en 1945 höfðu þær
verið 34.963 milljónir
kr. á verðlagi þessara
ára, en sé þetta reiknað til sam-
bærilegra talna, yrði tala ársins
1995 295.786 milljónir kr. Það er
auðvelt að finna hvað aukning
fjármuna hefur orðið eða 924.802
milljónir króna. í þessum tölum
er reiknað með afskriftum hvers
árs, svo að margt af þessum eign-
um er þegar afskrifað af reikning-
um.
En hvað með
skuldirnar?
Það er því augljóst að þetta
fólk sem hefur starfað síðustu 50
árin, lagt í miklar framkvæmdir
og skilað þjóðfélaginu miklum
eignum eða sem svarar 924 millj-
örðum króna, tæpum 20 milljörð-
um að meðaltali á ári þetta tímabil.
En ekki hefur þetta verið gert
án lántöku erlendis. Skuldimar þar
eru nú 220 milljarðar króna, en
voru engar 1945. Ef við drögum
skuldimar frá fjármunamyndun-
inni, þá fáum við 924.862 milljón-
ir mínus 220.000 milljónir sem
sýnir að eignaaukningin 704.812
milljónir króna og hafa þá afskrift-
ir verið reiknaðir út, svo að þetta
ætti að vera nálægt raungildi.
En vissulega er það svo að
skuldir okkar em of miklar, en
mér finnst nauðsynlegt að það
Páll Gíslason
komi líka fram að
stærstur hluti lána
hefur farið í fjárfest-
ingar og aukningu
þjóðarauðsins.
Mistök!
Það hafa ekki alltaf
verið skynsamlegar
fjárfestingar og
stundum farið of
geyst, en það er auð-
velt að vera vitur eftir
á og segja að fjárfest-
ing í loðdýraeldi, físki-
rækt o.fl. hafí ekki
gefist vel, enda oft
óskynsamlega rekið og áföll er-
lendis á söluverði orðið alvarlegur
þröskuldur, svo hmn hefur orðið.
En það hefur þó fengist dýrmæt
reynsla sem nú er sennilega að
koma í gagn við raunhæfa endur-
skipulagningu.
„Við eigum samleið“
Það hefur oft komið í ljós að
þegar erfiðleikar steðja að, þá
getum við Islendingar staðið sam-
an. Svo þarf oft að vera í okkar
litla þjóðfélagi.
í pólitískri umræðu í dag og
reyndar síðustu árin hefur komið
fram og þá ekki hvað síst hjá
ungu fólki í mínum flokki, að við
Sá þjóðarauður sem til
er orðinn rekur rætur
til ellilífeyrisþeganna,
segir Páll Gíslason,
sem hér fjallar um hina
öldruðu í samfélaginu.
hin eldri höfum fjárfest og skuld-
sett þjóðina úr hófí og varið fénu
í óskynsamlegar fjárfestingar.
Eg vil halda því fram að mestu
af þessari fjárfestingu, 924.862
milljónum, króna hafí verið vel
varið.
Þó er hér vantalin mesta og
dýrmætasta fjárfestingin, en það
er sá mannauður, sem felst í mikl-
um Qölda vel menntaðs og heil-
brigðs fólks.
Við höfum aldrei átt svo mikið
af slíku fólki á íslandi, sem við
vitum að muni skapa áframhald-
andi hagstæða þróun og hagsæld
á íslandi. Það þarf að skapa þeim
viðfangsefni. Það er því mikilvægt
að við eigum, öll þjóðin - ungir
sem gamlir - samleið til að skapa
á íslandi:
„gróandi þjóðlíf með þverrandi tár,
sem þroskast á Guðsríkis braut.“
Höfundur er læknir og formaður
Félags eldri borgara í Reykjavík
og nágrenni.
leysir vandann
Reflectix er 8 mm þykk endurgeislandi einangrun i rúllum.
7 lög en 2 ytri alúminíum-lög endurgeisla hitann.
Breiddir: 61 og 122 mm. Rúllulengdir: 15, 38 og 76m.
háaloft, bak við ofna, í fjós, hesthús, á rör, á veggi,
tjaldbotna, sessur, svefnpoka o.m.fl.
Skæri, heftibyssa og límband einu verkfærin.
BYQQINOAVÖRUVERSLUN
P. ÞORGRÍMSSON & CO
Atttaf tH i !mq»r ÁRMÚLA 29 - REYKJAVÍK - SÍMI 553-8640
Lindab
iiii.
bakrennur
Styrkur stáls
- ending plasts
Þakrennukerfiö frá okkur er auö-
velt og fljótlegt í uppsetningu. Eng
in suöa, ekkert lím. Gott litaúrval.
Umboðsmenn um land allt.
GHEE33nm3>
TÆKNlDEtLÐ OjlfK

ÖRvGGP)
Smiðshöfða 9 • 132 Reykjavík
Sími 587 5699 • Fax 567 4699
♦4BBIBBiBBBB1Big*
4« ■ I ■
Lindab
■ ■ ■
ÞAKSTAL
Þak- og veggklæðning í
mörgum útfærslum, t.d.: bárað,
kantað, þaksteinamynstur ofl.
Plastisol yfirborðsvörn klæðn-
ingarinnar gefur margfalda
endingu.
Fjölbreytt litaúrval.
Umboðsmenn um land allt.
«it.. nr.ivrrmt
TÆKNIDEILD ÓJt;K rJIfKífiG
13t0nS^"STA
Smiðshöfða 9 • 132 Reykjavík
Sími 587 5699 • Fax 567 4699
Blab allra landsmanna!
HkfpnbM
- kjarni málsins!
Mikilvægt er að
draga úr ótta
Á VESTFJÖRÐUM
hafa voveiflegir atburð-
ir gerst. Engin orð fá
lýst missi fólksins sem
þar býr, það er hinn
nístandi veruleiki. Seint
fer úr minni aðkomu-
manns að mæta heima-
fólki, kynnast æðru-
leysi og skynja sálar-
styrk og baráttuhug
þess. Góðir menn bauka
ekki hver í sínu horni
heldur eru samstíga
samferðamönnum.
Þess vegna eru nú gerð-
ar áætlanir um endur-
reisn mannlífs og bú-
staða. Heimamenn snú-
ast til varnar og ætla að sigrast á
óttanum og þjóðin styður þá. Heima-
menn geta treyst þeirri áætlanagjörð
sem nú er unnið að um að styrkja þá
í einu og öllu til þess að takast á
við afleiðingar náttúruhamfara.
Reynslan kennir okkur að heima-
menn bera þyngstu byrðarnar þrátt
fyrir góða aðstoð að utan.
Ytri aðstæður hafa breyst, meðal
annars vegna vályndra veðra. Nú
er unnið að gerð öruggari hættu-
marka og til þess hafa verið kallað-
ir hæfustu menn, innlendir sem er-
lendir. Vinnunni verður hraðað sem
mest til þess að fólk geti sem fyrst
staðið öruggari fótum.
Annálar geyma sagnir um afleið-
ingar náttúruhamfara. Hver kann
ekki sögur um hörmulegar afleiðing-
ar eldgosa og sjóslysa er jafnvel
flestir vinnufærir karlar í sveitinni
létu lífið? Síst af öllu gafst þó fólkið
upp þó að menn verði
aldrei samir aftur. Sig-
urþráin sem býr með
mannfólkinu skilur
okkur frá öðru. Það er
arfur okkar frá fyrri
kynslóðum, meitlaður á
óvægu umhverfi. Sigr-
ar hafa einnig unnist
og munu vinnast. Hver
telur ósigrana á degi
sigursins?
Vestfirðingar. Fram-
kvæmið það sem að
kallar og ykkur gefst
kraftur til. Herðið bar-
áttuna og teystið varn-
irnar. Látið ekki draga
úr ykkur kjark. Þið haf-
ið ekki tíma til að skrifa söguna en
þið skapið sögu.
Við það ágæta fólk er nú skrifar
söguna og les hana yfir okkur
Varist að auka á ótta
fólksins, segir Olafur
Ólafsson, o g beinir
ummælum sínum til
fjölmiðlafólks.
morgna, miðjan dag og á síðkvöldum
vil ég segja þetta: Varist að auka
á ótta fólksins. Óttinn er okkar
versti óvinur. Mestu hörmungar
lífsins eru ekki bundnar eingöngu
við missi né tjón heldur ótta.
Höfundur er landlæknir.
Ólafur
Ólafsson
SIEMENS
KG 36V03 KG 31V03
• 230 1 kælir • 195 1 kælir
• 90 1 frystir • 90 1 frystir
• 186 x 60 x 60 snr • 171 x 60 x 60 srn
Verð: 77.934 stgr. - Verð: 73.900 stgr.
í vci'slun
okkaraö
Nó.mini
KÆU-
OG frystiswiellur
Við bjóðum nú þessa sambyggðu kæli- og
frystiskápa frá Siemens með nýju mjúklínuútliti.
Þetta eru skáparnir fyrir þig!
ICG 26V03
• 195 1 kælir
• 55 1 frystir
• 151 x 60 x 60 sm
Verð: 69.900 stgr.
SMITH & NORLAND
NÓATÚNI 4 • SÍMI 511 3000
UJ
1/1
00
Akranes:
Rafþjónusta Sigurdórs
Borgarnes:
Glitnir
Borgarfjörður:
Rafstofan Hvítárskála
Hellissandur:
Blómsturvellir
Grundarfjörðun
Guðni Hallgrímsson
Stykkishólmur
Skipavík
Búðardalur:
Ásubúð
ísafjörður:
Póllinn
Hvammstangi:
Skjanni
Sauðárkrókun
Rafsjá
Siglufjörður:
Torgið
Akureyri:
Ljósgjafinn
Húsavflc
Öryggi
Þórshöfn:
Norðurraf
Neskaupstaður:
Rafalda
Revðarfjörður:
Ratvélaverkst. Árna E.
Egilsstaðir:
Sveinn Guðmundsson
Breiðdalsvík:
Stefán N. Stefánsson
Höfn í Hornafirði:
Kristall
Vestmannaeyjar:
Tréverk
Hvolsvöllur:
Kaupfélag Rangæinga
Selfoss:
Árvirkinn
Grindavík:
Rafborg
Garður:
Raftækjav. Sig. Ingvarss.
Keflavík:
Ljósboginn
Hafnarfjörðun
Rafbúð Skúla,
Álfaskeiði
Viljiröu endingu og gœöi