Morgunblaðið - 21.11.1995, Blaðsíða 24

24 ÞRIÐJUDAGUR 21. NÓVEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Selma og Sigrún í Islensku óperunni
SELMA Guðmundsdóttir, píanóleikari,
og Sigrún Eðvaldsdóttir, fiðluleikari.
Sex ljúflingslög*
og Vorsónatan
Fólk og önnur
fyrirbæri
TÓNLEIKAR Sigrúnar Eðvalds-
dóttur, fiðluleikara, og Selmu Guð-
mundsdóttur, píanóleikara, á veg-
um Styrktarfélags Islensku óper-
unnar verða haldnir á morgun,
miðvikudag kl. 20.30 í Óperunni.
Þær stöllur munu leika efnisskrá
sem þær eru á leið með til Banda-
ríkjanna á vegum The American-
Scandinavian Institute og munu
flytja þar á tónleikum í Camegie
Hall í New York 2. desember. Á
efnisskránni eru Vorsónatan eftir
Beethoven, Chaconne eftir Tomm-
aso Vitali, Poeme eftir Chausson,
Danse Espagnole eftir Manuel de
Falla/Kreisler og sex íslensk söng-
lög í útsetningu fyrir fiðlu og píanó
eftir Atla Heimi Sveinsson.
Selma og Sigrún sögðu í sam-
tali við blaðamann að svo vildi til
að þessa tónleika bæri upp á tíu
ára samstarfsafmæli þeirra.
„Einnig má segja að við séum að
fagna því nú að diskurinn okkar,
Ljúflingslög sem kom út árið
1993, hefur selst í yfir 5000 ein-
tökum og er því orðinn gull-
plata“, segir Selma. Sigrún sagði
að sönglögin sex sem þær mundu
leika væru valin eftir þeirra
höfði. „Þetta eru lög sem okkur
langaði sérstaklega til að spila
en sum laganna af diskinum höf-
um við spilað mjög oft. Þess var
líka óskað af tónleikahöldurum í
New York að við lékjum nokkur
af þessum sönglögum þar.“
Selma og Sigrún hafa hvorug
leikið áður í Carnegie Hall. „Þetta
verður örugglega mikil upplif-
un“, sagði Sigrún, „ég hugsa að
það sé svolítill áfangi að fá að
leika í þessum sal sem mér er
sagt að sé fullkominn fyrir tón-
leika af þessu tagi, hann sé bæði
fallegur og hafi mjög góðan
hljómburð. En stemmningin verð-
ur örugglega ekki síðri í Óper-
unni annað kvöld, enda er efnis-
skráin samsett bæði af krefjandi
og skemmtilegum verkum."
MYNDLIST
Listasafniö
á Akureyri
MÁLVERK OG
EINÞRYKK/
BLÖNDUÐ TÆKNI
Guðmundur Armann/Erla Þórarins-
dóttir o g Andrew M. McKenzie. Opið
kl. 14-18 alla daga nema mánudaga
til 10. desember. Aðgangur ókeypis.
ENN hafa verið settar upp tvær
ólíkar sýningar í sölum Listasafns-
ins á Akureyri, og er þessi venja
af hinu góða. Fjölbreytt viðhorf til
listarinnar styrkja hvert annað
fremur en hitt, og sýningargestir
hafa þá ætíð nærtæk dæmi til að
bera saman þegar þeir nálgast list-
ina.
Guðmundur Ármann
í aðalsölum safnsins getur að
líta tæplega þrjátíu myndverk frá
hendi Guðmundar Ármanns Sig-
uijónssonar listmálara, en hann
var valinn bæjarlistamaður Akur-
eyrar 1994. Sýningunni hefur
listamaðurinn gefið yfírskrifína
„Fólk“, og má segja að hér sé á
ferðinni yfirlit yfir það sem hann
tók sér fyrir hendur á þeim tíma
sem hann naut þessa stuðnings,
sem er gott dæmi um á hvern
hátt einstök sveitarfélög geta hvað
best stutt við bakið á lifandi list-
sköpun.
Sýningin skiptist í tvennt, en
annars vegar er um að ræða ein-
þrykk á pappír, þar sem efniviður-
inn er andlitsmyndir, og hins vegar
olíumálverk af fólki í sem næst
fullri líkamsstærð.
Einþrykkin eru um margt
áhugaverð. Þar er að finna fremur
lausbeislaða persónumótun, sem á
stundum getur verið nokkuð svip-
mikil, t.d. í nr. 4, 7 og 8, en er í
öðrum tilvikum almennari, þó ljóst
sé að ætíð er unnið út frá ákveðn-
um einstaklingum. Þessi almenna,
mjúka svipmótun byggir á flæði
línunnar á pappírnum, og skapar
mjög góða heild í salnum.
Málverkin fylgja þessu eftir með
myndum einstaklinga, sem eru
flestar um tveir metrar á lengd og
sýna viðkomandi í fullri stærð. Hér
er það hinn hversdagslegi svipur
sem ræður ríkjum; viðkomandi
hafa staldrað við eitt augnablik í
önnum dagsins, og hugurinn e.t.v.
reikað á fjarlægar slóðir. Þó verkin
séu ónafngreind er allar myndirnar
af ákveðnum einstaklingum, ung-
um sem öldnum, þekktum og ekki,
og eru vel til þess fallnar að sýna
þá fjölbreytni, sem til verður undir
samheitinu „fólk“.
Eitt málverk sker sig nokkuð
úr (nr. 20), og minnir öðru fremur
á altaristöflu, þó efnið verði tæp-
ast ráðið þannig. Ymsir þættir
þess vísa helst til dauðans - staða
konunnar og skuggi, nálitur húðar-
innar - og er það nokkuð á skjön
við þá lífsgleði, sem finna má allt
um kring. En dauðinn er sjálfsagð-
ur hluti lífsins, þannig að hér er
listamaðurinn ef til vill einungis
að gæta jafnvægis.
Erla Þórarinsdóttir og
Andrew M. McKenzie
Þau Erla og Andrew hafa áður
unnið saman að innsetningum sem
lúta að áhuga þeirra á víðáttum
alheimsins og þeim bláma, sem
m.a. samsvarar ákveðinni tíðni
útvarpsbylgna í himingeimnum.;
er skemmst að minnast sýningar
í Gerðubergi á síðasta ári í því
sambandi.
Hér er unnið út frá svipuðum
forsendum, en að þessu sinni er
tunglið þungamiðja heildarinnar
sem m.a. er einnig vísað til með
notkun krónunnar. Þetta er gert
með samsettum glermyndum á
veggjum salarins, þar sem silfur-
pappír er einnig virkur þáttur í
samsetningunni, sem minnir bæði
á tunglið sem silfur himinsins og
myntina í vasanum.
GUÐMUNDUR Ármann:
Olíumálverk á valborð. 1995.
Þessar einföldu myndir skapa
fínlegt mótvægi við innsetningar í
klefunum tveimur, þar sem m.a.
eru settar upp ímyndir hálfmána
og hægt er að hlusta á ellefu úr-
vinnslur úr hljóði tunglsins, sem
berst gestum til eyrna um leið og
setningin „tunglið er horfið“ snýst
fyrir augum þeirra.
Þessi fyrirbæri eru hluti tilver-
unnar, sem vert er að taka opnum
huga; heimurinn teygir sig lengra
en nef okkar, og umhverfið nær
og fjær er ekki síðra undrunarefni
en fólkið sjálft.
Eiríkur Þorláksson
... því þar liggur
eitthvað í leyni
TONLIST
Gcröubcrg
EINSÖNGSTÓNLEIKAR
Þórunn Guðmundsdóttir, sópran-
söngkona og Kristinn Örn Kristins-
son, píanóleikari fluttu söngverk eft-
ir Oskar Merikanto, Benjamin Britt-
en og Þórarinn Guðmundsson.
TÓNLEIKARNIR hófust á
sönglögum eftir Merikanto, sex
skemmtilegum lögum, sem lítt eða
ekkert hafa heyrst hér á landi og
mun þar um valda mestu, að
finnskan er ekki auðveld fyrir
Nýjar bækur
• ÚT ER komin bókin Maggi
mörgæs listamaður eftir
Tony Worlf og Sibylle von
Fliie í þýðingu Gissurar Ó.
Erlingssonar.
Bækumar um Magga mör-
gæs eru orðnar sex og aðdá-
endum Magga fjölgar stöð-
ugt. í þessari bók fer Maggi
með íjölskyldu sína í sirkus.
Útgefandi er Skjaldborg hf.
Verð 1.190 kr.
flesta evrópubúa. Einangrun vegna
tungumála hefur komið illa niður
á þeim tónskáldum, sém fengist
hafa við sönglagagerð og þar til
nefnd sem dæmi tónskáld eins og
Tsjaikovsky, er samdi mjög glæsi-
leg einsöngslög. Sönglögin eftir
Merikanto eru rómantísk, lagræn
og vel unnin og voru mjög vel flutt.
Bergmál skáldsins (Eco poéta)
nefnist lagaflokkur eftir Benjamin
Britten, við kvæði eftir Alexander
Púskin, Verkið er samið 1965, er
Britten heimsótti Rússland. Púskin
lætur skáldið upplifa afskiptaleysi,
hann vill fá svar, fólk svarar
náttúrunni, rödd stormsins en ekki
skáldinu, hann bælir minningarnar
og geymir í hjarta sér og ekki á
hann samleið með trúnni. Rósin
blómstrar en heyrir ekki söng
næturgalans og svarar skáldinu
engu, hann sjálfur er uppnefndur
og á andvökunótt reynir hann að
skilja bergmál eigin hugsana. Það
eru sérkennileg skil á milli þessa
lagaflokks og efnisinnihalds hans
og því er tónsetningin uppskrúfuð
og tilbúin, sem þrátt fyrir ágætan
flutning lifnaði ekki.
Tónleikunum lauk með lögum
eftir Þórarinn Guðmundsson, ellefu
talsins, sem mörg hver hafa notið
mikilla vinsælda og voru þau öll
mjög vel flutt. Þórunn er vaxandi
söngkona, vel menntuð, gefin góð
rödd og mætti vel fara að fást við
verkefni sem gera meiri kröfur til
raddarinnar, en gerðist nú, því
músiklega skilar hún öllu mjög
vel. Það er ekki þar með sagt að
efnisskráin hafí verið auðveld,
þvert á móti, því lögin eftir Mefi-
kanto og Britten eru erfið í túlkun
og í þeim gerði Þórunn margt frá-
bærlega vel. Lögin eftir Þórarin
eru mörg hver góð og leika svolít-
ið við röddina og því skila þau
söngvurum nokkurri sönggleði.
Þórunn vinnur sína heimavinnu
mjög vel, er góð söngkona, sem
enn á eftir bæta við sig í vali við-
fangsefna, þar sem virkilega reyn-
ir á röddina og tónflæði hennar.
Kristinn Örn Kristinsson píanó-
leikari er frábær undirleikari, sem
átti margar vel leiknar strófur í
lögununum eftir Merikanto og
Britten og auðvitað skilaði hann
þeim þokka, sem oft má heyra hjá
Þórarni. í heild voru þetta góðir
tónleikar og rétt er að fylgjast vel
með Þórunni í framtíðinni, því þar
liggur eitthvað í leyni.
Jón Ásgeirsson
Chopin og Bartók á
Háskólatónleikum
Á HÁSKÓLATÓNLEIKUM í Nor-
ræna húsinu miðvikudaginn 22.
nóvember flytur Miklós Dalmay
píanóleikari verk eftir Chopin og
Bartók. Hann leikur Ballöðu í f-
moll eftir Fréderic Chopin og tvö
verk eftir Bela Bartök, Svítu op.
14 og Allegro barbaro. Tónleikarn-
ir eru um hálftími að lengd og
hefjast klukkan 12.30.
Miklós Dalmay stundaði nám í
píanóleik við Bartók Konservator-
ium og Franz Liszt tónleikarháskó-
lanum í Búdapest hjá Zoltán Benkö
og Sándor Falvai. Hann lauk ein-
leikaraprófi 1987. Hann hefurtek-
ið þátt í nokkrum meistaranám-
skeiðum, m.a. hjá Tamás Vásáry,
György Sebök og György Cziffra.
Á árunum 1989 til 1991 var
hann í námi við Tónlistarháskólann
í Stokkhólmi og var þar aðstoðar-
maður László Simon prófessors.
Hann lauk þaðan framhaldsnámi
með diplóma. Sænska útvarpið
hefur gert allmargar upptökur með
leik hans, og einnig hefur hann
komið fram sem einleikari með
sænsku útvarpshljómsveitinni. Þá
hefur hann tekið þátt í að kynna
nútímatónlist sem einleikari í Ma-
ros Ensemble og enn fremur unnið
með Roberto Szidon og Tatiönu
Nikolajevu.
Miklós Dalmay hefur hlotið
MIKLÓS Dalmay píanóleikari.
mörg verðlaun fyrir píanóleik sinn
á alþjóðavettvangi og fengið afar
góða dóma fyrir tónleika í Ung-
veijalandi, Svíþjóð, Ítalíu, Frakk-
landi, Austurríki, Bandaríkjunum
og Kanada. Árið 1993 var gefinn
út geisladiskur þar sem hann leik-
ur píanóverk eftir Beethoven.
Handhöfum stúdentaskírteina
er boðinn ókeypis aðgangur, en
aðgangseyrir fyrir aðra er 300 kr.