Morgunblaðið - 10.12.1995, Blaðsíða 2

2 SUNNUDAGUR 10. DESEMBER 1995
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Fj ármálaráðherra segir stjórnendur Ríkisspítala virða fjárlög að vettugi
Taka verður á rekstrinum
með trúverðugri hætti
Samþykkt greiðsluheimilda bíði
þess að „alvörutillögur“ liggi fyrir
FRIÐRIK Sophusson, fjármálaráð-
herra, segir að ekki verði hægt að
samþykkja greiðsluheimildir til Rík-
isspítalanna fyrr en fyrir liggi „al-
vörutillögur um það hvernig spítal-
inn hyggst fara að fjárlögum. Það
verður augljóslega að taka á rekstr-
inum með trúverðugri hætti. Það er
tilgangslaust að leggja fram meira
fé þegar forsvarsmenn spítalans
telja að fjárlög komi þeim ekki við,“
sagði Friðrik í samtali við Morgun-
blaðið í gær.
Ráðherra segir að menn standi
nú í nákvæmlega sömu sporum og
fyrir ári hvað varðar fjárhag Ríkis-
spítalanna þrátt fyrir að stjómendur
stofnunarinnar hafi með skriflegum
samningum skuldbundið sig til
spamaðaraðgerða og fengið í því
skyni samtals 275 milljóna króna
aukin framlög á þessu ári.
Haldbæra lausn vantar
Ráðherra segir að samkvæmt
samningnum hafí ríkisstjómin fallist
á að taka á ríkissjóð halla ársins
1994, sem nú nemur 127 milljónum
króna. Hins vegar þurfi nú að fást
haldbær lausn á því hvemig eigi að
fara með þann 280 milijóna halla
sem myndast hefur á þessu ári.
Eins og fram kom í Morgunblað-
inu í gær stefnir uppsafnaður rekstr-
arhalli Ríkisspítala í 400 milljónir
króna í lok ársins, þar af eru um
280 milljónir vegna þessa árs en 127
milljónir vegna 1994.
Þessi staða er komin upp þrátt
fyrir að stjómamefnd og forstjóri
Ríkisspítalanna hafí hinn 6. desem-
ber 1994 undirritað samning við
heilbrigðis- og tryggingamálaráð-
herra og íjármálaráðherra um lausn
á flárhagsvanda spítalans, þar sem
fram kom að stjóm Ríkisspítala sé
ætlað að grípa til aðgerða, svo fljótt
sem kostur er, sem ætlað sé að skila
a.m.k. 230 milljóna spamaði á árinu
1995.
Samkvæmt samningnum var það
þá sameiginlegt mat aðilanna að
áætlaður uppsafnaður fjárhagsvandi
Ríkisspítala í árslok væri að óbreyttu
um 450 milljónir króna á greiðslu-
grunni miðað við framlög til spítal-
ans á fjárlögum 1994. Jafnframt var
áætlað að munur á rekstrarumfangi
og fjárveitingu til spítalans í fjár-
lagafrumvarpi 1995 væri 335 millj-
ónir króna.
Heilbrigðis- og fjármálaráðherrar
skuldbundu sig til að beita sér fyrir
328 milljóna króna fjárveitingu í
fjáraukalögum 1994 til viðbótar
þeim 52 milljónum sem ætlaðar vom
til spítalans í frumvarpi til íjárauka-
laga 1994. Af 328 milljónunum voru
86 milljónir vegna áhrifa kjarasamn-
inga við heilbrigðisstéttir.
Fjárveiting aukin
um 195 miiy.
Ráðherrarnir beittu sér einnig
samkvæmt samningnum fyrir því
að fjárveitingtil reksturs Ríkisspítal-
anna í fjárlögum 1995 var aukin um
195 milljónir króna til viðbótar því
sem frumvarpið gerði ráð fyrir þann-
ig að munur á áætluðu rekstrar-
umfangi og fjárveitingu yrði að te-
knu tilliti til þess 140 milljónir króna,
miðað við fyrrgreindar forsendur.
Samkyæmt ákvæði samningsins
frá 6. desember 1994 er stjóm Rík-
isspítala ætlað að grípa til aðgerða
til að skila a.m.k. 230 milljóna króna
spamaði á árinu 1995. Stjómin lagði
fyrir heilbrigðisráðherra 29. mars
1995 tillögur þar sem sagði að fyrir-
sjáanlegur halli ársins 1995 væri 194
milljónir króna miðað við framlög á
fjárlögum og tíundaði fyrirhugaðar
aðgerðir til að ná fram 185 milljóna
króna spamaði í rekstri ársins.
80 milljóna
viðbótarfjárveiting
Að fengnum þessum tillögum
undirrituðu heilbrigðisráðherra og
formaður stjómar Ríkisspítalanna
samkomulag um aðgerðir til að
draga úr áhrífum samdráttarað-
gerða í rekstri Ríkisspítalanna. Sam-
kvæmt því féllst ráðherra á 80 millj-
óna króna viðbótarfjárveitingar til
að tryggja að ekki þyrfti að loka
öldrunarlækningadeild og til að
draga úr lokunum og viðbótarlokun-
um frá því sem samþykkt stjómar-
nefndarinnar gerði ráð fyrir.
Guðmundur G. Þórarinsson, for-
maður stjómamefndar Ríkisspítal-
anna, sagði í Morgublaðinu í gær
að þegar hann tók við formennsku
í sumar hafí rekstrarhalli ársins
stefnt í um 450 milljónir króna. Með
hagræðingaraðgerðum á seinni
hluta ársins hefði tekist að ná þeirri
tölu niður í þær 280 milljónir sem
nú stefni í. Hallann mætti rekja til
þröngs íjárlagaramma og þróunar í
læknisfræði sem leiði m.a. til fleiri
aðgerða á fleiri sjúklingum og þar
með til aukins kostnaðar vegna lyfja
og rannsókna.
Gæzluflug
í 40 ár
HALDIÐ var upp á það á
Reykjavíkurflugvelli á föstu-
daginn að 40 ár eru liðin síðan
Landhelgisgæzlan eignaðist
sína fyrstu flugvél. Það var
Catalinu-flugbáturinn TF-
RÁN. Áður hafði verið notast
við leiguflugvélar við eftirlits-
störf. A þessum 40 árum hefur
Gæzlan átt 18 loftför, þar af
11 þyrlur. Á myndinni má sjá
nokkra starfsmenn Gæzlunnar
gæða sér á veitingum í veizl-
unni, f.v.: Sigurð Gíslason,
Ragnar Ingólfsson, Ágúst Eyj-
ólfsson, Tómas Helgason, Pétur
Steinþórsson, Jakob Ólafsson
og Hilmar Ægi Þórarinsson.
■ Þyrlur ollu/20
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
Fjórir Islendingar bjargast með naumindum úr hættulegri eftirför
Aðvörunarorð urðu til bjargar
tíma. En þegar við vor-
um við afleggjarann til
Philadelphiu vorum við
ekki lengur viss um
hvort við værum á
réttri leið og spurðum
til vegar í tollhliði.
Maðurinn í hliðinu
sagði okkur að velja
leið 40. Þótt við héld-
um að við hefðum átt
að fara aðra leið fórum
við að ráðum hans,
enda sagði hann okkur
að við værum að stytta
okkur leið. Hins vegar
runnu á okkur tvær Jóhannes 70 mílur (120 km). Ég
grímur þegar við héld- Tryggvason vissi eiginlega ekki
hvað var að gerast fyrr
en þeir keyra af töluverðum krafti
pallbíls fyrir framan
gerir slíkt hið sama.
„Hinn bílinn var rétt
fyrir aftan okkur og á
endanum sagði ég við
Guðmund að líklega
væri best að hleypa
honum fram úr. Bfllinn
fór fram úr og negldi
svo harkalega niður
rétt fyrir framan okk-
ur. Þá kallaði Katrín
upp: „Keyrðu,
keyrðu," og Guðmund-
ur sveigði framúr og
jók hraðann upp í um
FJÓRUM íslendingum tókst með
naumindum að bjarga sér úr lífs-
hættulegri eftirför með því að aka
á rauðu ljósi inn á gatnamót í
smábæ mitt á milli Baltimore og
Atlantic City í Bandaríkjunum í lok
nóvember. Jóhannes Tryggvason,
einn fjórmenninganna, telur að
varaaðarorð ungrar konu í bflnum
hafi bjargað þeim. Unga konan
hafði dvalist við nám í Bandaríkjun-
um og lagði áherslu á að faðir
hennar, sem var við stýrið, stöðv-
aði undir engum kringumstæðum
bifreiðina.
Jóhannes, Guðmundur Baldurs-
son, vinur hans, Helga Stefánsdótt-
ir, eiginkona Guðmundar, og Kat-
rín, dóttir hjónanna, lögðu af stað
frá Baltimore áleiðs til Atlantic
City kl. 19 að kvöldi 28. nóvem-
ber. „Við vorum á stórurn sjö
manna bíl og hafði verið sagt að
ferðin tæki svona þrjá og hálfan
um áfram, því við vor-
um að fara mjög fáfarinn veg,“
segir Jóhannes.
Þegar hér er komið sögu ákveða
fjórmenningamar að snúa við og
taka eftir því að ökumaður svarts
aftan á okkur. Hann keyrir svo
aftur á okkur með ofboðslegum
slink. Guðmundur bjóst við að þeir
myndu skjóta á okkur en ég var
alveg viss um að eltingaleiknum
myndi Ijúka í einhverri blindgötu,
enda vissum við ekkert hvert við
vorum að fara.
Eftir að hafa farið nokkrum
sinnum yfir á bullandi rauðu ljósi
komum við svo niður að gatnamót-
um í smábæ þarna eftir um 10 til
15 mínútna eltingaleik á þessum
ofsahraða. Hinn bíllinn stansar við
hliðina á okkur og tveir hvítir menn
koma út. Við tveir vorum alveg
tilbúnir til að tala við þá en Katrín
hrópaði aftur og aftur „keyrðu" og
Guðmundur dembdi sér beint í
gegnum í kösina á gatnamótunum
og einhvem veginn sluppum við í
gegn slysalaust,“ segir Jóhannes.
Hann hefur eftir lögreglunni að
íslendingamir hafí sloppið með
skrekkinn af því að þeir hafi brugð-
ist rétt við. Hann heyrði í fréttum
að þijú morð hefðu verið framin á
svipuðum slóðum vikuna áður.
Menn eru fara í
skotgrafirnar
►Deilur blossa upp í verkalýðs-
hreyfíngunni og búist er við átök-
um um val forseta á ASÍ- þingi í
vor. /10
Jabloko helsta von
umbótarslnna
►Stjómmálaskýrendur í Rúss-
landi eru sammála að aðeins einn
flokkur ótvíræðra umbótasinna,
Jabloko, geti keppt við kommún-
ista, þjóðemissinna og kvennflokk-
inn í þingkosningunum 17. desem-
ber. /12
Ljósmyndir f rá
harðindaórum
►Bókin ísland fyrir aldamót -
Harðindaárin 1882 -1888, er kom-
in út. Byggir hún á meira en
hundrað ljósmyndum sem Frank
Ponzi fann í London fyrir átta
árum. /22
Tæknin vinnur
fyrir okkur
►í Viðskiptum/Atvinnulífi á
sunnudegi er rætt við Rúnar Sig-
urðsson, framkvæmdastjóra
Tæknivals. /24
B
► l-36
Af silfri og blóði
►Við rætur fjallsins Cerro Rico á
hásléttu Bólivíu, í 4.100 metra
hæð, situr Pótósí, hæsta borg
heims. Fyrir nokkrum öldum var
hún fjölmennasta borg Vestur-
heims og andvirði silfursins sem
dælt var úr fjallinu ómælanlegt.
Einar Falur Ingólfsson var þar á
ferð og segir frá í máli og mynd-
um. /1-2
Svartklædda konan
►Helga I. Stefánsdóttir leik-
mynda- og búningahöfundur á að
baki yfirtuttugu verkefni í leik-
húsi og kvikmyndum, síðast í Tári
úr steini og Agnesi. María Ellings-
en sem leikur Agnesi ræðir hér
við Helgu. /2
Þetta voru skemmti-
legirtfmar
►Ámi Elfar er þekktur tónlistar-
maður sem hefur spilað með öllum
helstu hljómlistarmönnum landsins
frá því um miðja öldina en er
reyndareinnig kunnur myndlistar-
maður. Ólafur Ormsson ræddi við
Árna. /6
BÍLAR_____________
► l-4
Keppir í götubíla-
torfæru í Belgíu
►Gunnar Pálmi Pétursson er
þekkt nafn í íslensku torfæranni
en nú er í undirbúningi að hann
fari til Belgíu og keppi. /2
Reynsluakstur
►Kia Sportage með sjálfskiptingu
vinnurvel. /4
FAST9R ÞÆTTIR
Fréttir 1/2/4/6/bak
Leiðari 28
Helgispjall 28
Reykjavíkurbréf 28
Minningar 32
Myndasögur 40
Bréftilblaðsins 40
Brids 42
Stjömuspá 42
Skák 42
ídag
Fólk (fréttum
Bló/dana
Útvarp/sjónvarp
Dagbók/veður
Gárur
Mannlifsstr.
Dægurténlist
Kvikmyndir
INNLENDAR FRÉTTIR:
2-4-8-BAK
ERLENDAR FRÉTTIR:
1-6
42
44
46
52
55
8b
8b
12b
14b