Morgunblaðið - 12.12.1995, Blaðsíða 6

6 ÞRIÐJUDAGUR 12. DESEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Kveikt var á Oslóartrénu á Austurvelli á sunnudaginn
Morgunblaðið/Ásdís
LJÓSIN frá Óslóartrénu vörpuðu birtu á mannfjöldann á Austurvelli.
Kulda-
boli beit
í kinnar
BÆJARFERÐ í tilefni af því að
kveikt er á Óslóarjólatrénu
niðri á Austurvelli hefur verið
fastur liður í jólaundirbúningi
fjölmargra reykvískra fjöl-
skyldna um árabil.
Stórir og smáir láta ekki á
sig fá þó kuldaboli bíti í kinnar
eins og raunin varð á niðri í bæ
á sunnudaginn. Mannfjöldinn
mátti þola bæði regn og snjó-
komu á meðan athöfnin fór
fram og jólasveinamir léku við
hvern sinn fingur á þaki Nýja
kökuhússins eins og venja er.
Krakkarnir létu heldur ekki
segja sér tvisvar að taka undir
söng jólasveinanna þótt eflaust
hafi einhveijir verið orðnir svo-
JÓLASVEINNINN mundi eftir að hafa harmónikkuna með sér
af fjöllum eins og sjá má. Hann og bræður hans drógu ekki af
sér við sönginn fremur en smávaxnir aðdáendur þeirra fyrir neðan.
lítið ryðgaðir í jólalögunum frá
því í fyrra. Nú er hins vegar
kominn tími til að fara að æfa
jólalögin því jólaundirbúningur-
inn er að komast á fullan skrið
og brátt hefjast hinn annáluðu
jólaböll. Enginn vill verða sér
til skammar á þeim. Alls er tal-
ið að rúmlega 700 manns hafi
verið á Austurvelli á sunnudag.
Eina alba
cacatua parinu
á Islandi stolið
TÍU páfagaukspör af tegundinni
alba cacatua, sem upprunnir eru
í Ástralíu, eru til í Evrópu. Eina
parið í eigu íslendings var stolið
úr versluninni Gæludýrahúsinu í
Fákafeni aðfaranótt sunnudags-
ins. Jón Ólafsson, einn af eigend-
um verslunarinnar, segir að páfa-
gauksparið sé því sem næst verð-
laust án uppruna-
skilríkja sem hann
hafi undir höndum
en hann áætlar að
með þeim væri
hægt að selja par-
ið á um eina millj-
ón krónur.
Þjófarnir höfðu
reynt að spenna
úpp hurð að versl-
uninni með kú-
beini en síðan náð
að opna glugga og
farið þar inn. Auk
páfagaukanna
tóku þeir fugla-
búr, sem Jón teiur
líklegt að þeir hafí
flutt fuglana í, og
hundakörfur.
„Það var mjög
snyrtilega um-
gengið að öðru
leyti. Mitt fyrsta
verk var að gefa
fuglunum á
morgnana og þeir átu úr lófa
mínum. Mér fannst eitthvað vanta
í morgun og geri mér nú grein
fyrir því að fuglarnir voru mér
meira virði tilfinningalega en fjár-
hagslega," sagði Jón.
Jón segir að þeir sem þekki
eitthvað inn á þessi mál viti hversu
verðmætir fuglarnir eru. „Það er
erfítt koma þeim í verð því ég hef
alla pappírana undir höndum, þ.e.
upprunavottorð, innflutningsleyf-
ið, læknisvottorðið og allar upp-
lýsingar um ræktandann. Ef þjóf-
arnir koma fuglunum úr landi
verða þeir að selja þá á svörtum
markaði og fá örugglega lítið fyr-
ir þá,“ sagði Jón.
Jón flutti páfagaukana inn frá
Danmörku fyrir þremur árum og
hafði þá beðið í á þriðja ár eftir
að fá par af þessari tegund. Til
er einn stakur fugl hérlendis sem
er hafður frjáls í Húsdýragarðin-
um. Sá er kallaður Kiki, eftir sam-
nefndum páfagauk úr unglinga-
sögum Enids Blyton.
„Það er ekki
hægt að setja
saman bara ein-
hvern karlfugl og
kvenfugl því alba
cacatua verður að
velja sér maka úr
stærri hópi af teg-
undinni og þá er
það lífstíðarpörun.
Fuglinn verpir
fram á sextugs-
aldur og verða
þeir 80-100 ára
gamlir. Mínir fugl-
ar eru ekki nema
sjö ára gamlir og
hugmyndin var sú
að fá undan þeim
unga,“ sagði Jón.
Páfagaukarnir
eru um 50 sm
langir, hvítir að lit,
með lítið stél en
stóran skúf á
haus. Þeir hafa
mikinn bitkraft,
eða yfir 700 kg, að sögn Jóns,
og.segir hann páfagaukana reglu-
iega hafa bitið í sundur jámbúr
sitt.
Jón segir að páfagaukarnir séu
hálftamdir en hægt er að kenna
þeim að tala og ná þeir upp mikl-
um orðaforða. Einnig hafa þeir
verið notaðir í fjölleikahúsum til
að sýna alls kyns listir.
„Það stóð ekki til að kenna
þeim að tala því ef það er gert
verða þeir yfírleitt mjög lélegir
uppalendur. Hins vegar hefði ég
tamið unga þeirra."
Jón segir að hann sé tilbúinn
til að láta þetta mál niður falla
ef fuglunum verður skilað.
PÁFAGAUKARNIR
eru með stóran skúf og
mikinn bitkraft.
Athuga-
semd frá
Katrínu
Fjeldsted
Fundir um snjóflóðamál haldnir á fjórum stöðum á Vestfjörðum
Frumvarp um að færa ábyrgð
til Veðurstofu vekur umræður
SNJÓFLÓÐAMÁL voru til umræðu
á fjórum borgarafundum, sem haldn-
ir voru á Vestfjörðum um helgina,
og kom þar meðal annars fram gagn-
rýni á tillögur í stjómarfrumvarpi,
sem lagt var fram á Alþingi á
fímmtudag, um að auka þátt Veður-
stofu íslands í hættumati og fela
henni að gefa út viðvörun þegar rýma
þarf svæði vegna snjóflóðahættu.
Magnús Jónsson veðurstofustjóri
var meðal framsögumanna á fund-
unum og sagði hann í gær að þetta
væri nokkuð annað en Veðurstofan
hefði fengist við til þessa. Hún hefði
ekki haft það hlutverk að segja fólki
hvemig það ætti að bregðast við, en
nú væri gert ráð fyrir að Veðurstof-
an gerði það í samráði við Almanna-
vamir á hveijum stað.
Hafsteinn Hafsteinsson, formaður
Almannavamaráðs, sagði í gær að
víðast hvar annars staðar væri sama
fyrirkomulag og nú væri hér. Al-
mannavamanefnd og lögreglustjóri
á hveijum stað tækju ákvörðun um
hvort ætti að rýma svæði. Veðurstof-
an hefði verið til halds og trausts,
en með frumvarpinu myndi ákvörð-
unin vera hennar og framkvæmdin
í höndum heimamanna.
Magnús sagði að á fundunum, sem
haldnir voru á Flateyri, í Súðavík, á
Isafirði og í Bolungarvík, hefði eink-
um verið deilt um það hvort almanna-
vamarnefndir eða Veðurstofa ættu
að taka ákvörðun um það hvort rýmt
yrði.
Heimamenn beri ábyrgð
Einar Oddur Kristjánsson, þing-
maður Sjálfstæðisflokks á Vestfjörð-
um, sagði á fundi á Flateyri á laugar-
daginn að hann vildi ekki fela þetta
stofnun á. borð við Veðurstofuna,
heldur ættu heimamenn sjálfír að
bera ábyrgðina.
„Ég virði þessar skoðanir og vildi
gjaman að Veðurstofan þyrfti ekki
að hafa þennan kaleik hjá sér,“ sagði
Magnús Jónsson. „Þetta er stílbrot
miðað við það, sem gengur og gerist
hjá okkur og annars staðar, þar sem
vísindastofnunum er yfirleitt ekki
falin ábyrgð af þessu tagi . . . Við
höfum ekki sóst eftir þessu, en við
skorumst ekki undan ef þetta er vilji
stjómvalda og þings.“
Kristján Þór Júlíusson, bæjarstjóri
á ísafirði, kvaðst mjög fylgjandi
þessum hugmyndum.
„Ég tók þátt í starfí nefndarinnar,
sem stóð að þessari frumvarpssmíð,
og eftir samráð við sveitarstjómar-
menn á þessum svæðum er þetta
niðurstaða, sem ég get sætt mig við,“
sagði Kristján Þór og bætti við um
gagnrýni þá, sem fram hefur komið:
„Ég held að ábyrgð almannavamar-
nefnda heima í héraði verði áfram
til staðar þótt í öðru formi verði og
ég bendi á að ákvörðun um rýmingu
verður aldrei tekin nema í nánu sam-
ráði við sveitarstjórnir."
Magnús Jónsson sagði að í frum-
varpinu væri gert ráð fyrir því að
þessi málafíokkur heyrði að mestu
undir umhverfísráðuneytið, en Veð-
urstofan tæki að sér hættumat og
sæi um að gera kort yfír svæði, sem
rýma þyrfti við sérstakar aðstæður.
Ný kort gerð af hættusvæðum
Hingað til hefðu verið í gildi
hættumatskort, en Veðurstofan
myndi á næstunni vinna sérstök rým-
ingarkort, sem yrðu svæðaskipt með
tilliti til þess hvar snjóðflóðahætta
skapaðist við ákveðnar aðstæður.
Magnús kvað Ijóst að þessi kort yrðu
ekki „alveg eins“ og hættumatskort-
in, enda sýndi reynslan undanfarið
að þau hefðu ekki staðist.
Magnús Jónsson sagði að hjá
sveitarstjórnarmönnum hefði komið
sterkt fram að almannavamir stað-
anna væru stundum þannig skipaðar
að menn teldu sig ekkert vita um
snjóflóðamál og vildu ekki vera sett-
ir í þá stöðu að leggja á hlutina
mat, sem þeir vissu ekki hvort væri
rétt eða rangt. Komið gæti upp hags-
munatogstreita á litlum stöðum, þar
sem fólk væri tregt til að yfirgefa
hús sín vegna þess að í því fælist
viðurkenning á að húsin væru á
hættusvæði og yrðu þar með verð-
felld. Almannavamanefndir í litlum
samfélögum hefðu veigrað sér við
að taka þessa ákvörðun og legið
undir ámæli fyrir, en með frumvarp-
inu yrði ákvörðunin formlega Veður-
stofunnar.
Gert er ráð fyrir að frúmvarpið
verði endurskoðað að ári.
í MORGUNBLAÐINU sl. laugar-
dag birtist yfírlýsing frá Bókaút-
gáfunni Vexti, þar sem segir að
ummæli í umsögn, sem ég skrifaði
um bókina Karlar em frá Mars,
konur eru frá Venus séu „röng,
óábyrg og meiðandi og til þess fall-
in að draga úr trúverðugleika bók-
arinnar á íslenzkum markaði."
í sama tölublaði Morgunblaðsins
birtist yfirlýsing frá talsmanni hins
bandaríska útgefanda bókarinnar,
þar sem segir að þessi ummæli séu
„algjörlega úr lausu lofti gripin."
Þau ummæli, sem um er að ræða
og birtust í umsögn minni hér í
blaðinu sl. föstudag eru svohljóð-
andi: „Bókin hefur verið á metsölu-
lista The New York Times í 2 1/2
ár en ef ég man rétt komst upp og
varð að blaðamáli að útgáfuaðilar
keyptu sjálfir gríðarlegan fjölda ein-
taka til að bókin kæmist á toppinn."
Ég vil ekki halda þessum um-
mælum til streitu gegn mótmælum
bæði hinna íslenzku og bandarísku
útgefenda, dreg þau hér með til
baka og biðst velvirðingar á þeim.
Katrín Fjeldsted