Morgunblaðið - 12.12.1995, Blaðsíða 44

44 ÞRIÐJUDAGUR 12. DESEMBER 1995
AÐSENDAR GREINAR
MORGUNBLAÐIÐ
OPIÐ í DAG
10-18.30

Formaður LIU gerir Green-
peace að blóraböggli
HAGKAUP MATVARA OG SKÍFAN TIL KL. 21,
HARD ROCK CAFÉ TIL KL. 23.30.
KRINGIáN

KRISTJÁN Ragn-
arsson, formaður
Landssambands ís-
lenskra útvegsmanna
(LÍÚ), lét þau orð falla
á nýafstöðnum aðal-
fundi LÍÚ að afstaða
íslendinga til hvalveiða
megi ekki ráðast af
ótta „sölumanna ís-
lenzkra sjávarafurða
við öfgasamtök eins og
GreenpeaceEnn-
fremur hélt Kristján því
fram að hvalveiðar
væru nauðsynlegar í
ljósi afráns hvala á
fiskstofnum.
Staðhæfingar um
nauðsyn hvalveiða, til að viðhalda
jafnvægi í Iífríki sjávar, eru álíka
haldlausar og kenningar um að
þorskurinn sé slíkur vargur í eigin
véum að nauðsynlegt sé að auka
þorskveiði til að koma í veg fyrir
afrán stærri þorska á smáþorski.
Hið síðamefnda hafa tveir af höf-
uðsmönnum rannsókna á þorsk-
stofninum, Gunnar Stefánsson töl-
fræðingur og Ólafur K. Pálsson
fískifræðingur, hrakið á síðum
Morgunblaðsins.
Kristján Ragnarsson hefur mis-
skilið umheiminn. Greenpeace-sam-
tökin eru ekki helsti Þrándur í Götu
fyrir hvalveiðum Islendinga. Al-
menningsálitið í helstu viðskipta-
löndum íslendinga - fremur en af-
staða Greenpeace - liggur til grund-
vallar stefnu stjómvalda í Banda-
ríkjunum og Evrópu. Umræður á
Alþingi undanfarin ár bera einnig
skýrlega vott um að Kristján Ragn-
arsson á við fleiri en Greenpeace
að etja í þessu máli.
I nýlegu svari Þorsteins Pálssonar
sjávarútvegsráðherra við fyrirspurn
Guðjóns Guðmundssonar alþingis-
manns, um hvort ríkisstjórnin hygg-
ist beita sér fyrir því að hvalveiðar
verði hafnar að nýju, kom fram að
efasemdir em uppi um hvort inn-
flutningur hvalaafurða sé leyfilegur
í Japan frá Islandi. Innflutningur á
slíkum vörum er nefnilega bannaður
frá ríkjum sem ekki eiga aðild að
Hvalveiðiráðinu. Aukinheldur má
nefna að reglur Hvalveiðiráðsins
banna aðildarríkjum þess að flytja
út hvalskutla til ríkja
sem standa utan þess.
Á meðan Japanir
banna innflutning
hvalaafurða svarar
tæpast kostnaði að
veita Hval hf. eða
hrefnuköllum leyfi til
veiða. Enn síður ef ekki
fást keypt tilskilin vopn
til veiðanna. Green-
peace mun síst standa
í vegi fyrir því að ís-
lendingar gangi í Al-
þjóðahvalveiðiráðið að
nýju. Verður ekki ann-
að séð en Kristján
Ragnarsson eigi við
aðrar öfgar að etja í
þeim efnum en þær sem hann sakar
Greenpeace um.
í vetur sem er lagði ríkisstjórnin
fram þingsályktunartillögu um að
„fela ríkisstjórinninni að gera ráð-
Líttu þér nær, Kristján
Ragnarsson, segir Arni
Finnsson, sem hér
svarar gagnrýni á
Greenpeace.
stafanir til að hvalveiðar geti hafist
á ný að fegnum tillögum Hafrann-
sóknastofnunarinnar og skýrslu
starfshóps embættismanna um
hvalveiðihagsmuni íslendinga á al-
þjóðavettvangi sem liggja skulu fyr-
ireigi síðaren í mars 1996“. Þingsá-
lyktunartillagan fól einnig í sér að
áður en sjávarútvegsráðherra gæti
veitt leyfi til hvalveiða, „skal tryggt
að skilvirkt, alþjóðlega viðurkennt
eftirlit með veiðunum sé fyrir
hendi“. Ennfremur, að „ríkisstjórn-
inni er falið að, hafa samráð við
aðrar þjóðir á vettvangi þeirra al-
þjóðastofnana sem um þau mál
fjalla".
í athugasemd við tillöguna segir
að starfshópurinn skuli taka mið af
þeirri vinnu sem fram fer á vegum
alþjóðastofnana sem um þetta mál
fjaíla. Þar með talið Alþjóðahval-
veiðiráðið.
Ljóst er að sjávarútvegsráðherra
skilur hversu vandasamt og
ábyrgðarfullt verkefni. Vilji hann
leysa það vel af hendi verður ekki
séð hvernig hann kemst hjá að
leggja fyrir Alþingi að ísland gangi
að nýju í Alþjóðahvalveiðiráðið.
Kristjáni Ragnarssyni væri því nær
að rétta sjávarútvegsráðherra
hjálparhönd en skattyrðast út í
Greenpeace. Slíkur málfutningur
er ekki trúverðugur.
Sjávarútvegsráðherra er greini-
lega annt um að hugsanlegar hval-
veiðar við íslandsstrendur njóti al-
þjóðlegrar viðurkenningar, enda
hafa Islendingar allt að vinna við
að efla og styrkja alþjóðlegt sam-
starf um umhverfisvernd. Öhróður
um Greenpeace eða Alþjóðahval-
veiðiráðið skaðar víðtæka hagsmuni
íslands á alþjóðavettvangi. Einróma
samþykkt Álþingis um að mótmæla
starfsemi THORP-endurvinnslu-
versins fyrir kjarnaúrgang í Sella-
fíeld, talar skýru máli um að íslend-
ingum stafar síst ógn af alþjóðleg-
um samtökum sem vilja vernda líf-
ríki_ sjávar.
Á undanförnum árum hafa ís-
lensk stjórnvöld gerst æ virkari í
alþjóðlegri samvinnu um verndun
umhverfis sjávar. Þetta sannaðist
m.a. á nýafstaðinni ráðstefnu Sam-
einuðu þjóðanna í Washington um
mengun sjávar frá landstöðvum. Þar
náðist sá mikilsverði áfangi að þjóð-
ir heims skuldbundu sig til að gera
lagalega bindandi samning um
vamir gegn mengun þrávirkra líf-
rænna efna frá landstöðvum. Þessi
árangur er ekki síst að þakka mark-
vissu starfí íslendinga á alþjóðavett-
vangi. Eins og oft áður fóru mark-
mið íslendinga og Greenpeace sam-
an í þessu máli. Þetta ætti Kristján
Ragnarsson að íhuga áður en hann
kallar Greenpeace Öfgasamtök. Ekki
síst í ljósi þess að norræn samtök,
sem LIÚ á aðild að, gáfu út yfirlýs-
ingu áður en Washington-ráðstefn-
an hófst, þar sem skorað var á ríkis-
stjórnir Norðurlanda að vinna að
ofangreindu markmiði, sem íslensk
stjórnvöld og Greenpeace höfðu að
leiðarljósi.
Höfundur er starfsmaður Green-
peace International, Gautaborg.
Árni Finnsson
Að lenda í jólabókastríði
ÞAÐ er býsna nota-
legt að ganga inn í góða
bókabúð. Þar mæta
manni ilmandi bækur
og litfögur tímarit í
löngum röðum. í bók-
unum og blöðunum fel-
ast gífurlegar upplýs-
ingar um mannlífið hér
á jörðu. Þar tala til
manns einstakingar frá
öllum heimshornum,
sumir trúa lesandanum
fyrir sínum innstu
hjartans leyndarmál-
um. Óræð eftirvænting
liggur í loftinu ekki síst
fyrir jólin þegar
jólabækurnar streyma
á markaðinn. Þessi
stemmning má ekki hverfa úr ís-
lensku samfélagi.
Undirritaður gefur nú út sína
fyrstu jólabók er nefnist íslenskar
þjóðsögur — Álfar og tröll eftir Ól-
ínu Þorvarðardóttur.
Ástæða þess að undir-
ritaður gaf út þessa
einu bók fyrir jólin var
sú að honum leist afar
vel á handritið og svo
var það sameiginlegt
áhugamál okkar Ólínu
að kynna fýrir ungu
fólki þá mennignar-
arfleifð sem þjóðsög-
umar eru. Tölvukyn-
slóðin má ekki glata
tengslunum við landið.
í því skyni var verði
bókarinnar haldið í al-
gjöru lágmarki miðað
við útgáfukostnað og
svo styrkti Menningar-
sjóður útgáfuna enda
fyrst og fremst litið á hana sem
menningarlegt framtak. Því var erf-
itt að gefa mikinn afslátt af slíkri
bók. Öðru máli gegnir kannski um
þýddar erlendar skáldsögur sem eru
Hvað verður um bóka-
*
þjóðina, spyr Olafur
M. Jóhannesson, í
slíku stríði sem skollið
er á vegna veikrar sam-
stöðu stóru bóka-
útgefendanna.
prentaðar í Singapore og seldar á
sama verði og bækur sem eru unnar
algerlega af íslenskum höndum?
Svo lendir maður á þessu brjálaða
markaðstorgi þar sem menn berast
á banaspjót. Lítill útgefandi er einsk-
is megnugur í slíku stríði. En það
er ábyrgðarhluti af stóru útgefend-
unum.er ráða hér bókamarkaðnum
að gefa eftir fyrir hinum stjómlausu
markaðsöflum. Góð bók er menning-
arauki rétt eins og góð bókaverslun.
En í slíku stríði sem hér hefur nú
skollið á vegna veikrar samstöðu
stóru bókaútgefendanna er hætt við
að fækki góðum bókaverslunum á
íslandi og líka góðum bókum. Það
er svo aftur annað mál að góð bóka-
búð getur eins átt sitt heimili í stór-
markaði en eitt er víst; hún á ekki
heima í kjötborði.
Höfundur er útgefandi.
Ólafur M.
Jóhannesson