Morgunblaðið - 12.12.1995, Blaðsíða 57

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 12. DESEMBER 1995 57
BRÉF TIL BLAÐSIIMS
Núgildandi lög
eru félagslegt böl
Askorun frá MS-félagi Islands
Frá stjórn MS-félags íslands:
STJÓRN MS-félagsins skorar á
þingmenn að beita sér fyrir því
að lögum verði breytt þannig að
tekjutrygging öryrkja verði ekki
skert vegna þeirra tekna sem
makar þeirra eða sambýlingar
kunna að afla sér.
Lítill eða enginn ágreiningur er
um að í flestum tilvikum, einkum
í hópi hinna lægst launuðu, þarf
tvær fyrirvinnur til að standa und-
ir útgjöldum ljölskyldunnar. Gild-
andi lögum er hins vegar þannig
háttað að tekjutrygging öryrkja,
sem að hámarki getur náð kr.
24.439, byijar að skerðast um leið
og mánaðarlaun maka hans fara
fram yfir kr. 36.220.
Það þarf varla að lýsa því hvílík
áhrif svona lög hafa á möguleika
öryrkja til sambúðar og hjóna-
bands. Þeir sem eitthvað þekkja
til málefna öryrkja vita líka að
núgildandi lög stuðla verulega að
þeirri einangrun og einsemd sem
er hlutskipti alltof margra öryrkja
á íslandi. Til að halda reisn og
sjálfsvirðingu í samskiptum við
hugsanlegan maka mætti ætla að
kr. 24.439 væru algert lágmark
þess sem öryrkinn geti komist af
með. Hins vegar gera gildandi lög
ráð fyrir því að öryrkjar taki ekki
upp sambúð með öðrum en þeim
sem eiga kost á og eru reiðubúnir
til að taka þá algerlega á sitt fram-
færi, fæða þá og klæða eins og
um börn sé að ræða.
Örorka getur valdið miklu
álagi á fjölskylduna
Hin hliðin á þessu máli er auð-
vitað fólkið sem er í hjónabandi
eða sambúð þegar heilsutjónið á
sér stað. Ein og sér veldur örork-
an oft miklu álagi á fjölskylduna,
ekki síst makann, sem gjarnan
þarf að sjá einn um allt það sem
áður var verk beggja, heimilið,
börnin og allar útréttingar, auk
þess að sinna öryrkjanum sjálfum.
Vegna hinna lágu bóta sem öryrk-
inn fær þarf makinn í ofanálag
að bæta við sig verulegri vinnu
til að fjölskyldan eigi fyrir sam-
eiginlegum útgjöldum. Þessi við-
bótarvinna verður í flestum tilfell-
um til að svipta öryrkjann allri
tekjutryggingu. Skerðingará-
kvæðin verða því gjarnan til að
kippa grundvellinum endanlega
undan hjónabandinu, binda enda
á þær framtíðarvonir sem fólk
gerði sér í góðri trú. Með skilnað-
inum verður makinn betur settur
og öryrkinn fær aftur sína tekju-
tryggingu og þær uppbætur sem
einstæðingar eiga rétt á. Verstir
eru þessir skilnaðir þegar öryrk-
inn þarf einnig að flytja frá börn-
um sínum.
Núgildandi Iög eru
félagslegt böl
Engum kæmi til hugar að
skerða eða fella niður atvinnuleys-
isbætur fólks vegna tekna sem
maki þeirra eða sambýlingur aflar
sér, enda er það ekki gert. Hins
vegar hefur ekki enn verið komið
í veg fyrir að löggjöfin fari allt
öðruvísi með þá sem eru atvinnu-
lausir vegna heilsutjóns, jafnvel
þótt tekjutrygging þeirra sé meira
en helmingi lægri en atvinnuleys-
isbætur hinna fullfrísku. Er tekju-
tap vegna örorku ekki jafnalvar-
legt og það atvinnuleysi sem e.t.v.
varir aðeins tímabundið? Eða erum
við á því menningarstigi að álíta
fatlaða ekki hafa sömu þarfir og
annað fólk þegar kemur að hjóna-
bandi og ijölskyldulífi?
Stjórn MS-félagsins skorar á
þingmenn að beita sér fyrir því
að öryrkjar sem eru í eða hyggja
á sambúð haldi að minnsta kosti
tekjutryggingu sinni, þótt áfram
missi þeir nokkurs í uppbótum sem
þeir ættu rétt á sem einstæðingar.
Það félagslega böl sem stöðugt
hlýst af núgildandi lögum er eðli
málsins samkvæmt afar við-
kvæmt, sársaukafullt og niður-
lægjandi, og af þvi tagi að ekki
er auðvelt fyrir þolendur að ræða
allar hiiðar þess á opinberum vett-
vangi.
MS-FÉLAG ÍSLANDS,
Sléttuvegi 5, Reykjavík.
- kjarni málsins!
Nýbúar og fjölmiðlar
Frá Stefáni Svavarssyni:
TILEFNI þess að ég skrifa þetta
bréf, er frétt í fréttaþætti Stöðvar
2, 19:19, 6. desember síðastliðinn.
Þar var fjallað um fjárhættuspil,
vændi og eiturlyfjaneyslu asískra
kvenna hér á landi og kom fram
kona undir nafnleynd og lýsti
þes_su.
Ég ætla ekki að rengja fram-
burð hennar heldur að gagnrýna
Stöð 2 fyrir áherslur sínar í um-
ræddri frétt. Það var marghamrað
á því að það væru asískar konur
sem stunduðu þetta og var það
staðfest bæði af aðstoðaryfirlög-
regluþjóni og konunni sem fram
kom. Það var að mínu mati alveg
óþarfi að nefna að það væru asísk-
ar konur sem tengdust málinu, og
hefði fréttamaður stöðvarinnar í
mesta lagi átt að segja að það
væru erlendar konur sem stæðu
fyrir þessu.
Afleiðingarnar eru þær að nú
er litið á allar asískar konur hér á
landi (og þær eru þó nokkrar) sem
fjárhættuspilara, dópista og hórur.
Tökum dæmi um konu af austur-
lensku kyni. Hún er háskólamennt-
uð, gift íslenskum manni, á börn
og í virtu starfi. Hvar sem þessi
kona fer á næstunni á fólk eftir
að stimpla hana sem vændiskonu,
glápa á hana og karlmenn að leita
á hana og gera henni tilboð. Um-
rædd kona mun örugglega halda
sig frá opinberum stöðum svo sem
verslunarmiðstöðvum, bíóum, leik-
húsum og ekki síst skemmtistöðum
af þessum sökum. Einnig mun
maður hennar, sem er í reynd hinn
besti maður, vera stimplaður sem
einhver perri eða hórumangari ef
hann sést með henni.
Þó margir vilji halda öðru fram
þá er mikið uri. fordóma hér á landi
og nægir að nefna þátt Stefáns
Jóns Hafsteins, Almannaróm, sem
sýndur var fyrir nokkrum vikum.
Einn þátttakandinn formaður fé-
lags nokkurs sem vill halda „hinum
norræna kynstofni“ hreinum fór
hreinlega á kostum, enda sam-
þykkti almannarómur með þó
nokkrum mun að loka landinu fyr-
ir útlendingum, nema þá ferða-
mönnum og helst sparka þeim sem
fyrir eru og senda þá „heim“. Guð
hjálpi okkur ef þessir menn kom-
ast á þing.
Þegar kynþáttafordómar grass-
era hér á landi er þessu hreinlega
ekki á bætandi og ættu allir fjöl-
miðlar að passa orð sín, Stöð 2 þó
sérstaklega, og fara varlega með
sögur sem fólk undir nafnleynd
heldur fram.
STEFÁN SVAVARSSON,
nemi í 10. bekk,
Háaleiti, Þorlákshöfn.
] 9 9 (>
Nyarsfagnabur. -
íslensku óperunnar
M,
®ansað viðVínartóna
Hljómsveit íslensku óperunnar og kór íslensku óperunnar
býður upp áVínarvalsa á Hótel íslandi á nýárskvöld.
(^/fnfóníuhljómsveit
leikur fyrir dansi undir stjórn Páls Pampichlers Pálssonar. 7 Í3rýl^uS''asnniUta^ryggvöl3
'ner*<3u
at^ðn,
hm
8liáði
Na,
e'htur
,rHar
'"Pav/
'fc
:oriíak:
ssósu
^(jerusöngvararnir
Garðar Cortes, Ólafur Árni Bjarnason, Ólöf
Kolbrún Harðardóttir, Rannveig Fríða Bragadóttir
ásamt kór íslensku óperunnar.
Veislustjóri: Garðar Cortes.
eP'um(
Au*tun
ogr<^atineruðuy
'n'sk
ramJt
sókkt
Púrtvi
UfT)
u,aði
''Hssó.
•su
Kaffj
°SePh'
'terta

• Gjo

óð
gjöf-
Ath.: Hátt í 100 listamenn Íslensku óperunnar
koma fram á glæsilegustu skemmtun ársins.
Húsið opnað kl. 19.00. Tekið á móti gestum
með „Operu" freyðivini.
Verð kr. 7.500
Borðapantanir á Hótel íslandi
daglega kl. 13-17 í síma 568 7111.
ÍSLENSKA ÓPERAN
■ i
_ Böðvar Kvaran
,Áuðlegð
-W- -g •
Mendmga
Brot út sogu tslenzkrar
bókaútgáfu og prentunav
frá öndverðu fram á þessa öld
Auðlegð Islendinga
eftir Böðvar Kvaran
Raktir era meginþættir úr sögu prentunar og bókaútgáfu á íslandi
frá upphafi og fram á þessa öld, getið þeirra er þar komu mest við
sögu og hins helsta sem þeir létu frá sér fara. Jafnframt er greint frá
íslenskri bókaútgáfu erlendis, fyrst og fremst í Danmörku
og í Vesturheimi. Allítarlega er greint frá helstu heimildum er
að gagni mega koma við bókfræðistörf og söfnun, enda tilgangur
bókarinnar að veita slíka alhliða þekkingu á efninu.
Þá eru forvitnilegir þættir um nokkra þekkta bókamenn og stórsafnara.
í ritinu sem er 447 bts, era viðamiklar heimilda- og nafnaskrár,
auk fjölda mynda m.a. af bókum og titilblöðum bóka og tímarita,
og er mikill fengur að þeirri yfirsýn.
Höfundur er með bókfróðustu mönnum og kunnur bókasafnari
og í safni hans mun hafa verið eitt stærsta blaða- og tímaritasafn
í einkaeigu hér á landi.
Gagnrýnendur hafa sagt þetta um Auðlegð íslendinga:
"Þetta œviverk Böðvars Kvarans mun fá virðulegan stað
í mínum bókahillum meðal eftirlœtisverka. Og oft mun e'g leita
til þess umfrceðslu og ánœgju". .
- Sigurjón Bjömsson, Mbl. 14. okt. 1995.
"Rit Böðvars er... ákaflega vandað og mjög skemmtilegt, náma \
upplýsinga um íslenska bókfrœði... það œtti að vera skyldulesning
bókasafnsfrœðinga og nemenda íþvífagi og einnig
í sagnfrœði sem menningarsaga". ■
- Siglaugur Brynleifsson, Tíminn 6. okt. 1995.
SSTOFNAÐW
HIÐISLENSKA BOKMENNTAFEIAG
SÍÐUMÚLA 21 • 108 REYKIAVÍK • SÍMI 588 9060 • FAX 588 9095